Πολλά θα μπορούσαν να γίνουν κατά τη διάρκεια που εκτίουν τη φυλάκισή τους και υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία. Ο στρατός είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία των περισσότερων από αυτούς
Οι εξεγέρσεις στο σύνολο σχεδόν των φυλακών της χώρας το τελευταίο διάστημα, έφεραν ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση γύρω από το σωφρονιστικό μας σύστημα. Και καμιά κυβέρνηση απ' τη μεταπολίτευση και μετά δεν πρέπει να αισθάνεται υπερήφανη για το έργο της στον τομέα αυτό. Ανυπαρξία στρατηγικής, θεσμικό πλαίσιο που παραπέμπει στο μεσαίωνα και φυλακές που μόνο σωφρονισμό δεν επιτελούν. Διακίνηση ναρκωτικών, κλείσιμο "μεγάλων δουλιών" από μέσα, νονοί κλπ. Θέματα που έχουν γραφεί τόσες φορές, που αν και πολύ σημαντικά έχουν καταντήσει κοινότοπα. Με το συγκεκριμένο σημείωμά μας θα ασχοληθούμε μ' ένα ειδικό θέμα. Αφορά τους φυλακισμένους του στρατεύματος.
Αφορμή η έρευνα του Α. Καναβάρη (σ.σ. εκδόθηκε από τον οίκο ΣΑΚΚΟΥΛΑ πριν μερικούς μήνες) και που φιλοδοξεί να ακτινογραφήσει τον πληθυσμό των κρατούμενων στις στρατιωτικές φυλακές (ποινικοί και αντιρρησίες συνείδησης). Το δείγμα που εξετάστηκε ανήκει στις φυλακές Αυλώνας.Και ναι μεν δεν μπορούν να γίνουν γενικεύσεις, αλλά τα αποτελέσματα σηματοδοτούν τις υπάρχουσες τάσεις. Ας σημειώσουμε δυο παράγοντες που κάνουν ακόμα πιο επίκαιρη την εργασία. Το θέμα των αντιρρησιών (σ.σ. ανεξάρτητα από τη θέση που μπορεί να έχει κανείς) ξανα- συζητήθηκε στο Ευρωκοινοβούλιο και ζητήθηκε από την Ελλάδα σε υψηλούς τόνους η "αλλαγή πλεύσης". Επίσης έχουμε ένα νέοΣτρατιωτικό Ποινικό Κώδικα (ν. 2287/95) που επέφερε αρκετές αλλαγές, άφησε όμως εξίσου πολλά ανοιχτά θέματα που περιμένουν - μάταια - την επίλυσή τους. Η μελέτη εξετάζει τους κρατούμενους σε δυο κατηγορίες. Τους Μάρτυρες του Ιεχωβά (ΜΙ) και τους Λοιπούς Κρατούμενους (ΛΚ) προσπαθώντας να ανιχνεύσει ομοιότητες και διαφορές.
Οι κρατούμενοι ΜΙ είναι από 18 - 26 χρόνων. Μεγαλύτερη συχνότητα εμφανίζεται στα 19 χρόνια με ποσοστό 59%, ενώ οι ΛΚ είναι από 18 - 39 χρόνων με μεγαλύτερη συχνότητα τα 20 χρόνια και ποσοστό 20%. Οι ηλικιακές ομάδες των ΜΙ διαφέρουν από τις αντίστοιχες των ΛΚ, αφού στα 18 - 19 χρόνια το ποσοστό είναι 64% για την πρώτη ομάδα, ενώ για την άλλη (20 - 23 χρόνων) έχουμε 62.5%. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το μορφωτικό τους επίπεδο.Στους ΜΙ 5% είναι απόφοιτοι δημοτικού,28% έχουν τελειώσει γυμνάσιο και 67%λύκειο.Τα αντίστοιχα ποσοστά για τους ΛΚ είναι 44%, 31%, 11%. Υπάρχει κι ένα 14% που δηλώνουν αγράμματοι. Οσον αφορά την επαγγελματική τους κατάσταση η έρευνα του χωρίζει σε πέντε κατηγορίες: άνεργους, ανειδίκευτους, ειδικευμένους, μικροεπαγγελματίες, μεσαίους επιχειρηματίες.Για τους ΜΙ έχουμε (%) αντίστοιχα: 12.8, 12.8, 30.8, 38.5, 5.1, ενώ για τους ΛΚ τα ποσοστά είναι: 4.7, 48.5, 31.2, 9.4, 6.2 όσο για το επάγγελμα των γονιών είναι χαρακτηριστικός ο ΠΙΝΑΚΑΣ Ι. Ως τόπος διαμονής δηλώνεται ηΑθήνα 67% και 45% αντίστοιχα για τις δυο εξεταζόμενες ομάδες, οι λοιπέςαστικές περιοχές 31% και 38%, και οι αγροτικές περιοχές 3% και 17%.
Ο Πίνακας ΙΙ περιγράφει το είδος των εγκλημάτων σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα,ενώ ο πίνακας ΙΙΙ σύμφωνα με το Στρατιωτικό Κώδικα (για το σύνολο του δείγματος). Τέλος, στον πίνακα ΙV δίνονται στοιχεία για τα εγκλήματα με και χωρίς θύματα.Τα στοιχεία είναι από μόνα τους αποκαλυπτικά και δε χρειάζονται ιδιαίτερη ανάλυση. Η έρευνα έχει προχωρήσει και σε άλλες λεπτομέρειες που λόγω χώρου δεν αναφέρουμε. Συμπερασματικά θα είχαμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω:
Ι. Οι φυλακισμένοι για θρησκευτικούς λόγους ΜΙ έχουν τελείως διαφορετικά κοινωνικά χαρακτηριστικά με τους ΛΚ (μορφωτικό επίπεδο, επάγγελμα, ηλικία κτλ) και είναι βέβαιο ότι χρειάζονται διαφορετική μεταχείριση, μέσα στα πλαίσια της αντιμετώπισης των αντιρρησιών συνείδησης. ΙΙ. Οι υπόλοιποι κρατούμενοι, που είναι και η πλειοψηφούσα ομάδα στις διάφορες στρατιωτικές φυλακές, παρουσιάζουν ορισμένα χαρακτηριστικά που με την απλή φυλάκισή τους δε διορθώνεται η κατάσταση:
α. Πρόκειται για άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.
β. Είναι άνεργοι ή ανειδίκευτοι.
γ. Το ίδιο και οι γονείς τους.
δ. Βρίσκονται στις φυλακές κυρίως για κλοπές.
ε. Η πλειοψηφία τους πριν παρουσιαστούν στο στράτευμα δεν είχε λευκό ποινικό μητρώο.
Ο κατάλογος θα μπορούσε να ήταν μακρύτερος. Το ζητούμενο είναι όμως τι γίνεται. Γιατί πολλά θα μπορούσαν να γίνουν, τόσο κατά τη διάρκεια που εκτίουν τη φυλάκισή τους, όσο και στη στρατιωτική τους θητεία. Μιλάμε για την παροχή μόρφωσης και κάποιας εξειδίκευσης. Ο στρατός είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία των περισσότερων από αυτούς. Αρκεί να ενδιαφερθεί κάποιος...
Νίκος ΜΟΛΥΒΙΑΤΗΣ
Τα παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ πραγματοποιούν τις Ετήσιες Γενικές Συνελεύσεις τους:
Για την Κυριακή 31 - 3 - 96
Δηλώσεις συμμετοχής στα τηλέφωνα: 64.26.672 - 51.25.357.
Τα Κεντρικά Γραφεία της ΠΕΑΕΑ πραγματοποιούν το Σάββατο 30 - 3 - 96 διήμερη εκδρομή στην Αμαλιάδα, για να τιμήσουν τη μνήμη του αγωνιστή του ΚΚΕΝ. Μπελογιάννη.Την εκδήλωση οργανώνει το Τοπικό Παρ/μα της ΠΕΑΕΑ. Αναχώρηση πούλμαν από την πλατεία Κάνιγγος, στις 30 - 3 - 96 και ώρα 14.00 μ.μ. Πληροφορίες τηλ.: 88.31.368 - 82.25.407 - 82.34.296.