Τα πολυεθνικά καταστήματα και τα μεγάλα σούπερ μάρκετ είναι οι μεγάλοι ωφελημένοι από την άνοδο του τζίρου που παρατηρείται καθ' όλη την περίοδο του 2002, καθώς αυξάνουν συνεχώς τα μερίδια των πωλήσεών τους στην αγορά. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και για το μήνα Ιούνη του 2002, εξέλιξη η οποία καταδεικνύει πως ένα θετικό γεγονός (η αύξηση του τζίρου) μετατρέπεται σε όπλο επιβολής της επεκτατικής πολιτικής των πολυκαταστημάτων σε βάρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι τελευταίες, όχι μόνο δεν καρπώνονται κάποιο μερίδιο από τον αυξημένο τζίρο, αλλά αντίθετα, όπως δείχνουν και τα τελευταία στοιχεία της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών για τις πτωχεύσεις, συνεχίζουν να περνούν δύσκολες μέρες...

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας (ΕΣΥΕ), οι λιανικές πωλήσεις (τζίρος) το μήνα Ιούνη, ως προς τον αντίστοιχο μήνα του 2001, αυξήθηκαν σε ονομαστικούς όρους κατά 9,7%, ενώ σε μέσα επίπεδα (Γενάρης Ιούνης 2002/2001) παρατηρείται ονομαστική αύξηση 9%. Τη μερίδα του λέοντος από τη μεγάλη αυτή άνοδο του τζίρου, την καρπώνονται τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων και τα πολυκαταστήματα, τα οποία, σε σχέση με τον Ιούνη του 2001, οι πωλήσεις τους παρουσίασαν διψήφια ποσοστά αύξησης.

Ειδικότερα, τον Ιούνη του 2002, ως προς τον προηγούμενο Ιούνη του 2001, τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων παρουσίασαν αύξηση τζίρου 13,3% στο σύνολο της χώρας, 15,7% στην περιοχή της πρωτεύουσας και 7,9% στην περιφέρεια. Αντίστοιχα τα πολυκαταστήματα παρουσίασαν αύξηση τζίρου 13% στο σύνολο της χώρας. Ο κλάδος τροφίμων - ποτών παρουσίασε αύξηση τζίρου 8,8%, των φαρμάκων - καλλυντικών 11,4%, της ένδυσης - υπόδησης 3,3%, των επίπλων - ηλεκτρικών ειδών 4,8%, των βιβλίων - χαρτικών 11,5%, ενώ οι πωλήσεις εκτός καταστημάτων παρουσίασαν μείωση 13,7%.

Επεξηγώντας την αρνητική ψήφο των ευρωβουλευτών του ΚΚΕ στην έκθεση Beysen για την πρόταση κανονισμού σχετικά με τις πρακτικές προώθησης των πωλήσεων στην εσωτερική αγορά, ο Κ. Αλυσσανδράκης ανέφερε τα εξής: «Ο κανονισμός που προτείνει η Επιτροπή στοχεύει στην άρση οποιονδήποτε περιορισμών έχουν επιβάλλει τα κράτη - μέλη σε αθέμιτους τρόπους προώθησης πωλήσεων (μείωση τιμών εκτός περιόδου εκπτώσεων, προσφορά δώρων, πωλήσεις κάτω του κόστους). Τέτοιοι περιορισμοί, π.χ., υπάρχουν στη χώρα μας με το Νόμο 2941/01 που απαγορεύει πωλήσεις κάτω του τιμολογιακού κόστους.

Η ρύθμιση αυτή έρχεται να ευνοήσει ακόμα περισσότερο τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του χρήματος και τη μονοπώληση της αγοράς από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, γιατί μόνον αυτές έχουν τη δυνατότητα να αυξάνουν τα συνολικά τους κέρδη ακόμα και αν σε κάποιες περιπτώσεις πωλούν κάτω του κόστους. Ταυτόχρονα, θα είναι καταστροφική για τους μικρομεσαίους εμπόρους, οι οποίοι ήδη έχουν υποστεί σοβαρότατο πλήγμα από την εφαρμογή της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, αλλά και για τους καταναλωτές που θα είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στην εξαπάτηση και θα υποστούν τις συνέπειες της μονοπώλησης της αγοράς.

Χαρακτηριστικό της αγωνίας της ΕΕ να προωθήσει άμεσα τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρήσεων είναι ότι επέλεξε τη μορφή του κανονισμού που εξασφαλίζει άμεση εφαρμογή, καθώς και το ότι η πρόταση δε συζητήθηκε με τους ενδιαφερόμενους και ειδικότερα με τις ΜΜΕ. Το όλο θέμα αποκαλύπτει ξεκάθαρα πώς εννοούν τον ανταγωνισμό στα πλαίσια της ενιαίας εσωτερικής αγοράς».

Στα κυβερνητικά τρικ που εμφανίζουν δήθεν φοροελαφρύνσεις για τα εργαζόμενα νοικοκυριά και τους συνταξιούχους της χώρας αναφέρθηκε χτες ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ Δ. Τσοβόλας σχολιάζοντας τη λεγόμενη «φορολογική μεταρρύθμιση». Σύμφωνα με τον Δ. Τσοβόλα, οι δύο προηγούμενες φάσεις της «μεταρρύθμισης» και οι διάφορες κυβερνητικές αποφάσεις (τιμολόγια ΔΕΚΟ, τέλη κυκλοφορίας κλπ.) επιφέρουν τεράστια επιβάρυνση για τα λαϊκά στρώματα που ξεπερνά το 1,5 τρισ. δρχ. και γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, εξαγγέλθηκαν «κρυφά» κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών. Αλλά και η τρίτη φάση των ρυθμίσεων που αφορά τη φορολογία εισοδήματος, συνέχισε ο Δ. Τσοβόλας, «δεν επιφέρει ουσιαστικές φορολογικές ελαφρύνσεις με εξαίρεση αυτές που αφορούν του πολύτεκνους». Οι λόγοι γι' αυτό είναι οι εξής:

• Η κυβέρνηση στην πραγματικότητα δεν αύξησε το αφορολόγητο ποσό, καθώς από το 1988 μέχρι σήμερα ίσχυαν δυο κατηγορίες αφορολόγητου (το πρώτο χωρίς αποδείξεις και το δεύτερο με δικαιολογητικά που αύξαναν σημαντικά τα αφορολόγητα όρια).
• Πέρα για πέρα αναληθές είναι ότι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι, με εισόδημα από μια μόνο πηγή, δε θα πληρώνουν φόρο εισοδήματος, λόγω κατάργησης της υποχρέωσης να υποβάλλουν φορολογική δήλωση. Ο πρόεδρος του ΔΗΚΚΙ υπενθύμισε ότι στους μισθωτούς και συνταξιούχους γίνεται παρακράτηση στην πηγή και ότι ο παρακρατούμενος φόρος είναι, συνήθως, μεγαλύτερος από τον οφειλόμενο. Ετσι αν καταργηθεί η υποχρέωση υποβολής δήλωσης, χωρίς να θεσπιστεί άλλο σύστημα επιστροφής φόρου, τότε το μέτρο που προωθεί η κυβέρνηση θα επιβαρύνει φορολογικά τους μισθωτούς και συνταξιούχους.
• Η κατάργηση και η μείωση της έκπτωσης δαπανών μειώνει το αφορολόγητο με δικαιολογητικά, επομένως αυξάνει τη φορολογική επιβάρυνση και παράλληλα ενισχύει τη φοροδιαφυγή.
• Τα μέτρα της κυβέρνησης δε συμβάλλουν στην ανάπτυξη και θα επιταχύνουν το ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού.

Η μεγάλη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας που σημειώθηκε τον προηγούμενο μήνα Μάη, αν δεν αποτελεί συγκυριακό φαινόμενο, ίσως και να δείχνει τα πρώτα σημάδια της επερχόμενης ύφεσης και για την ελληνική οικονομία, η οποία από μια σειρά ευνοϊκές συγκυρίες, ακόμα βρίσκεται έξω από τον υφεσιακό κύκλο που πλήττει μεγάλα τμήματα του πλανήτη.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, το μήνα Μάη, ως προς τον αντίστοιχο μήνα του 2001, η οικοδομική δραστηριότητα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα σημείωσε μεγάλη πτώση 14,1%. Στον ιδιωτικό μόνο τομέα η πτώση ανήλθε στο 15,2%. Αντίθετα, στο πεντάμηνο Γενάρη - Μάη, η οικοδομική δραστηριότητα έχει θετικό πρόσημο, αν και η αύξηση κινείται σε μονοψήφια επίπεδα. Ετσι, σε σύγκριση με το αντίστοιχο πεντάμηνο του 2001, εμφανίζει άνοδο 6,9%, ενώ η άνοδος αυτή στον ιδιωτικό τομέα περιορίζεται στο 3%.

Ο αυξημένος κύκλος εργασιών των οικοδομικών επενδύσεων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα το 2001, συνέβαλε κατά πολύ στη διατήρηση του ΑΕΠ σε υψηλά επίπεδα. Τυχόν αναστροφή της ανοδικής πορείας στην οικοδομή το 2002 θα έχει αρνητικό αντίκτυπο και στο ΑΕΠ. Πολύ μεγάλη μείωση των οικοδομικών επενδύσεων το μήνα Μάη σημειώθηκε στην περιφέρεια της Στερεάς Ελλάδας με 66,1% και ακολουθούν η περιφέρεια της Θεσσαλίας με 35,2%, η Ηπειρος με 34,6%, το Βόρειο Αιγαίο με 25,9%, η Δυτική Μακεδονία με 17,6%, η Αττική με 14,2%, η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με 9,2%, το νότιο Αιγαίο με 8%. Αντίθετα μεγάλη άνοδο 75% εμφανίζουν τα νησιά του Ιονίου, η Κεντρική Μακεδονία με 23,8%, η Κρήτη με 12,4%, η Δυτική Ελλάδα με 6,7% και η Πελοπόννησος με 4,1%.