Στο Κασμίρ άρχισε να χιονίζει. Σε δύο βδομάδες, όταν θα έχει φθάσει ο Νοέμβρης, το μεγαλύτερο μέρος του κρατιδίου, ένθεν κακείθεν των συνόρων, θα είναι απρόσιτο. Ο χρόνος για την παροχή βοήθειας στους σεισμοπαθείς, τα θύματα της 8ης Οκτώβρη, εξαντλείται. Και την ίδια στιγμή, οι δύο κυβερνήσεις, αλλά και η διεθνής κοινότητα, κάνουν ιδιοτελείς υπολογισμούς και βάζουν την «εικόνα» τους πάνω από τη ζωή των πολιτών τους...

Την Παρασκευή, ο στρατηγός Περβέζ Μουσάραφ, «πρόεδρος» του Πακιστάν, είπε ότι η υπεσχημένη από τη «διεθνή κοινότητα» βοήθεια προς τους σεισμοπαθείς - 650 εκατ. δολάρια, στα λόγια - είναι «εντελώς ανεπαρκής», και πρόσθεσε: «Ο κόσμος χρησιμοποιεί πόρους για τους εξοπλισμούς. Πρέπει να διαθέσει πόρους και για τέτοιες καταστροφές». Η υποτιθέμενη ηθική οργή του φιλοδυτικού δικτάτορα φαντάζει εκ πρώτης όψεως δικαιολογημένη - μόνο που το Reuters (Ρόιτερς) και οι Financial Times (Φαϊνάνσιαλ Τάιμς) μετέδιδαν, στις 19 Οκτώβρη, ένδεκα μέρες μετά το σεισμό, μια είδηση που αλλάζει σημαντικά την εικόνα: Η Saab (Σάαμπ) ανέφερε την έναρξη εκτέλεσης μιας παλιάς παραγγελίας της κυβέρνησης του Μουσάραφ, για την κατασκευή ενός εναέριου συστήματος παρακολούθησης του εναέριου χώρου του Πακιστάν, που αποτιμάται σε 8 δισ. κορόνες, ή κάπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια, με το ένα τρίτο των χρημάτων να κατευθύνεται στην Ericsson (Ερικσον).

Ενας από τους βασικούς λόγους που υπήρξε τόση καθυστέρηση στο να διαμορφωθεί μια σαφής και συγκεκριμένη εικόνα για την έκταση της καταστροφής, είναι η άρνηση των κυβερνήσεων της Ινδίας και του Πακιστάν να ενταχθούν στο Παγκόσμιο Σεισμικό Δίκτυο (Global Seismic Network, GSN), που θα μπορούσε να δώσει ακριβείς πληροφορίες και δορυφορικές εικόνες από τις πληγείσες περιοχές. Ο λόγος που το Ισλαμαμπάντ και το Νέο Δελχί δεν έχουν ενταχθεί στο GSN, σύμφωνα με αναλυτές, είναι ότι το ίδιο σύστημα αποτελεί εργαλείο παρακολούθησης της εφαρμογής της Συνθήκης για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT): Οι δύο κυβερνήσεις δεν έχουν υπογράψει τη συνθήκη και δεν έχουν την πρόθεση να το κάνουν, αφού αναπτύσσουν πυρηνικά όπλα, για λόγους «στρατηγικής υπεροχής» και βελτίωσης της θέσης τους στο παγκόσμιο σύστημα, βάσει της στρατιωτικής τους ισχύος. Ο σοβινισμός και οι πολιτικάντικες προτεραιότητες, που υιοθέτησαν οι ηγεσίες των δύο χωρών τα τελευταία χρόνια, πέραν αυτού, εξέτρεψαν τα κονδύλια που θα μπορούσαν να είχαν αξιοποιηθεί για να κατασκευαστούν ασφαλή κτίρια και να δημιουργηθούν αξιόπιστα συστήματα πολιτικής προστασίας στις στρατιωτικές δαπάνες.

Απλά: Στο Πακιστάν, έως και το 25% του προϋπολογισμού κατευθύνεται στις στρατιωτικές δαπάνες και το 50% στην αποπληρωμή χρεών. Στην Ινδία, σχεδόν το 60% του κρατικού προϋπολογισμού πάει στην εξυπηρέτηση του χρέους και το στρατό.

Η εφημερίδα Indian Express (Ιντιαν Εξπρές) συνόψισε: «Τα πυρηνικά όπλα, που συνεχίζουν να εμποδίζουν την ένταξη της Ινδίας στο παγκόσμιο σύστημα παρακολούθησης της σεισμικής δραστηριότητας, είχε ως αποτέλεσμα κρίσιμες καθυστερήσεις, χάσιμο πολύτιμου χρόνου, πριν οι αρχές διαχείρισης κρίσεων πληροφορηθούν το μέγεθος της καταστροφής».

Ο επίσημος απολογισμός των νεκρών από το σεισμό των 7,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έφθανε την Παρασκευή τους 51.300 νεκρούς στο Πακιστάν και τους 1.400 στην Ινδία - αν και είναι κοινό μυστικό πως ο πραγματικός αριθμός ίσως ξεπερνά τους 100.000 νεκρούς. Ο ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν προειδοποιούσε: «Περίπου τρία εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά είναι άστεγοι. Πολλοί εξ αυτών δεν έχουν κουβέρτες ή σκηνές, που θα τους προστατέψουν από τον ανελέητο χειμώνα των Ιμαλαΐων. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε ένα δεύτερο, τεράστιο κύμα θανάτων, αν δεν επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας τώρα». Ωστόσο, ένας από τους κύριους παράγοντες που επιβράδυναν την αντίδραση στην καταστροφή - ενώ θα έπρεπε θεωρητικά να την επιταχύνουν - είναι η στρατιωτικοποίηση του κρατικού μηχανισμού στο Πακιστάν και στο τμήμα του Κασμίρ υπό τον έλεγχο της Ινδίας. Επικαλούμενες την εθνική τους υπερηφάνεια, και τον «ευαίσθητο χαρακτήρα» των περιοχών που επλήγησαν, οι δύο κυβερνήσεις καθυστέρησαν δραματικά όσον αφορά στο να επιτρέψουν να φθάσει βοήθεια στις πληγείσες περιοχές. Ακόμα και στις περιοχές όπου έφθασε βοήθεια, ειδικοί επισημαίνουν ότι οι σκηνές δε θα επαρκέσουν για την επιβίωση των σεισμοπαθών, ενώ δεν έχει υπάρξει πρόβλεψη για την αδιάκοπη ροή εφοδίων - κυρίως τροφίμων - στους πληγέντες, αφού με την οικονομία ολοκληρωτικά κατεστραμμένη, οι άστεγοι είναι πλέον απόλυτα εξαρτημένοι από όση επισιτιστική βοήθεια φτάσει σε αυτούς τους επόμενους μήνες.

Σ' όλα αυτά προστίθεται και η διαφθορά: Μέσα στην τραγωδία, αξιωματούχοι των δύο στρατών - οι οποίοι ελέγχουν πλήρως τη διανομή βοήθειας - επιδιώκουν τον προσωπικό τους πλουτισμό σε βάρος όσων έχουν ανάγκη. Ο Πραφούλ Μπιντουάι του ειδησεογραφικού πρακτορείου IPS επισήμαινε και άλλη μια διάσταση: Οι δύο κυβερνήσεις, παρά τη ρητορική τους περί «αλληλοβοήθειας», ουσιαστικά επιχαίρουν για τις ζημιές στην άλλη πλευρά. Είναι χαρακτηριστική η εκτίμηση του ινδικού στρατού για τις «θετικές συνέπειες» της καταστροφής: Σκοτώθηκαν περίπου 700 ισλαμιστές μαχητές, καταστράφηκαν βάσεις και ορμητήριά τους.

Εν μέσω των στενών γεωπολιτικών και στρατιωτικών υπολογισμών και συμφερόντων, το πόση βοήθεια θα επιτραπεί τελικά να διανεμηθεί στα θύματα παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο.

Η «διεθνής κοινότητα», μάλιστα, προσπαθεί να μονιμοποιήσει τη στρατιωτική της παρουσία και στο Πακιστάν, μετά το Αφγανιστάν: Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε στις Βρυξέλλες στα τέλη της βδομάδας την αποστολή έως και 1.000 στρατιωτών στις πληγείσες περιοχές για την «ανοικοδόμηση της χώρας». Φυσικά, οι ηγεσίες των ΗΠΑ και των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ σκέπτονται και κάτι άλλο - το Πακιστάν, ούτως ή άλλως γεωγραφική και πολιτική συνέχεια του Αφγανιστάν, αποτελεί τμήμα του «μετώπου» στο λεγόμενο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας».