Πριν από 2.500 χρόνια πάνω σε ράγες οι Αθηναίοι ανέβαζαν στο βράχο της Ακρόπολης τα μάρμαρα και συνέθεταν λίθο - λίθο τους ναούς τους. Σήμερα είμαστε οι μάρτυρες της αντίστροφης ακριβώς διαδικασίας προκειμένου να αντιστραφεί η βλάβη που προκάλεσαν ο χρόνος, οι ανθρώπινες επεμβάσεις και η ατμόσφαιρα.

Την ώρα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κ. Στεφανόπουλος έφτανε μπροστά στο ναό της Αθηνάς Νίκης,ένα μικρό κομψοτέχνημα, στη διάρκεια ενημέρωσης για τα έργα στην Ακρόπολη, το συνεργείο κατέβαζε το πρώτο αυθεντικό κομμάτι της ζωφόρου, επιβλεπόμενο από τον αρχιτέκτονα Δημοσθένη Ζιρό.Ηδη τις προηγούμενες μέρες αποκαθηλώθηκαν τα γείσα και αντίγραφα της ζωφόρου, που αναλογούν στο 50%. Τα κομμάτια που λείπουν βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Πάντως ό,τι κατεβαίνει αυτές τις μέρες θα τοποθετηθεί στο Μουσείο της Ακρόπολης.

Η πρώτη απόπειρα αναστήλωσης έγινε το 1835 από τους Ρος, Σάουμπερτ και Χάνσεν. Ακολούθησε ο Α. Ορλάνδος το 1935. Οι σιδερένιοι σύνδεσμοι που χρησιμοποιήθηκαν τότε, έχουν διαβρωθεί, τα μάρμαρα διαρρηγνύονται, αποκολλούνται από το σώμα του ναού και επίσης παρουσιάζουν μεγάλα προβλήματα φθοράς της επιφάνειάς τους. Ετσι θα αντικατασταθούν οι παλιοί σύνδεσμοι με συνδέσμους τιτανίου, θα εξυγιανθούν τα επιστύλια, θα αφαιρεθούν ξένα στοιχεία και θα συντηρηθούν οι επιφάνειες. Αργότερα θα διορθωθούν οι παρατοποθετήσεις, συνθέτοντας παράλληλα το άγνωστο ακόμα παζλ της ζωφόρου.Η αμέσως επόμενη επέμβαση θα είναι ριζική. Για να σωθεί η Αθηνά Νίκη πρώτα θα διαλυθεί "εις τα εξ ων συνετέθη", αφού το μνημείο έχει απολέσει τις εκλεπτύνσεις του και τη στατική του επάρκεια. Σημειώνεται ότι υπάρχει έκθεση για την κατάσταση των θεμελίων που υπογράφουν οι κ. Συρμακέζης, Μονοκρούσης και Ζιρό.

Στη νότια πλευρά των Προπυλαίων, ένα άλλο συνεργείο είναι σκαρφαλωμένο στη σκαλωσιά για να καταβιβασθούν τα επιστύλια, να εξυγιανθούν τα μάρμαρα, να εντοπιστούν και να διορθωθούν οι παρατοποθετήσεις.

Στον Παρθενώνα αν δεν ολοκληρωθούν οι εργασίες στον πρόναο και τον οπισθόναο, ώστε να αναπνεύσει το εσωτερικό από τα διάσπαρτα μάρμαρα, δεν μπορούν να ξεκινήσουν οι εργασίες στη βόρεια πλευρά. Στο μεταξύ οι μαρμαροτεχνίτες φτιάχνουν εκμαγεία για να συμπληρωθούν με νέο πεντελικό μάρμαρο κάποια χαμένα τμήματα των σπονδύλων των κιόνων του πρόναου, δεδομένου ότι το αυθεντικό υλικό σώζεται σε ποσοστό 60%. Για ένα μόνο εκμαγείο χρειάζεται ένας τουλάχιστον χρόνος μέχρι να σμιλευτεί, να λειανθεί η επιφάνεια και να ταιριάξουν το νέο με το αυθεντικό κομμάτι. Και ακόμα χρειάζονται αρκετοί τόνοι μαρμάρου, η προμήθεια του οποίου από το λατομείο Διονύσου τον τελευταίο καιρό παρουσιάζει δυσχέρειες.Οι αναστηλωτές του Παρθενώνα, Κ. Ζάμπας και Ν. Τογανίδης υπολογίζουν ότι ο πρόναος και ο οπισθόναος θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2003, οπότε τα έργα θα στραφούν αποκλειστικά στη βόρεια κιονοστοιχία.

Χρειάζονται όμως περισσότεροι μαρμαροτεχνίτες, τουλάχιστον διπλάσιοι των 18 που απασχολούνται σήμερα στο συνεργείο του Παρθενώνα,χρόνια εμπλοκή των έργων που αναμένεται να λυθεί με την υπογραφή του ΠΔ που εξαιρεί τα έργα στην Ακρόπολη από το δημόσιο λογιστικό.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας περιηγήθηκε τα μνημεία και το Μουσείο συνοδευόμενος από τον υπουργό Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλο και το γενικό γραμματέα του ΥΠΠΟ, Ευ. Γιαννακόπουλο. Μετά το τέλος της επίσκεψης δήλωσε ότι "διεξάγονται εργασίες δύσκολες και χρονοβόρες όπως η αναστήλωση της Αθηνάς Νίκης. Αλλά ολόκληρη η περιοχή της Ακρόπολης είναι υπό έλεγχο. Πρόκειται για έργο μεγάλης σημασίας που γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο".

Δ. Μ.