Η «ταινία της χρονιάς» made in USA δεν είναι αντάξια των προσδοκιών που έχουν καλλιεργήσει τα μίντια εδώ και τόσο καιρό. Θα δανειστούμε μια φράση από μια συνέντευξη του Γιάννη Μπακογιαννόπουλου, σπουδαίου Ελληνα κριτικού, που την περασμένη βδομάδα στα 91 του χρόνια αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτορας του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ.«Οπως θα 'χεις παρατηρήσει, τα τελευταία χρόνια οι ταινίες είναι όλο και χειρότερες. Και οι κριτικοί γράφουν "ωσαννά", τι υπέροχη ταινία είναι αυτή και τι υπέροχη η άλλη. Ο διαφημιστικός λόγος επιβάλλεται στον κριτικό... Δεν λέω πως δεν υπάρχουν σήμερα (και στην Ελλάδα) καλοί κριτικοί, ίσως, μάλιστα, θα έλεγα ότι κατά μέσον όρο οι κριτικοί είναι σήμερα καλύτεροι από παλιότερα, είναι πιο μορφωμένοι, έχουν προπαίδεια, είναι θεωρητικά καταρτισμένοι, εμείς παλιά ήμασταν πιο αυτοσχέδιοι. Γράφουν, όμως, σε έντυπα με πολλή πίεση υπέρ των δημοφιλών ταινιών, πόσο να αντέξουν;».

Εχοντας διασωθεί από στρατόπεδο συγκέντρωσης, ο πρωτοπόρος (Εβραίος) αρχιτέκτονας Λάζλο Τοθ έχει αφήσει πίσω του τη μεταπολεμική Ευρώπη και φτάνει στην Αμερική για να χτίσει από την αρχή τη ζωή και την καριέρα του, περιμένοντας την σύζυγό του Ερζέμπετ, που αναγκάστηκε να αποχωριστεί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μόνος σε μία ξένη χώρα, ο Λάζλο εγκαθίσταται στην Πενσιλβάνια, όπου ένας μεγιστάνας βιομήχανος αναγνωρίζει το ταλέντο του και του αναθέτει ένα τεράστιο έργο. Αυτό που μοιάζει σαν χρυσή ευκαιρία για τον Λάζλο, έρχεται με ένα μεγάλο τίμημα.

Εάν αποσυνθέσεις την ταινία «Brutalist», στο τέλος θα δεις να σου απομένουν δυο ξέχειλες χούφτες ισραηλινή προπαγάνδα, μισή οκά ματαίωση του αμερικάνικου ονείρου και δυο δράμια «ραφιναρισμένου» αντικομμουνισμού. Που σημαίνει: Με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις. Κανονικά δεν θα έπρεπε να παραφράσουμε τον υπέροχο στίχο του Ελύτη, γιατί η ταινία «αντιστρέφει» τον εκπληκτικό στίχο ενός άλλου σπουδαίου μας ποιητή, του Καβάφη, αλλά προτιμήσαμε να αντιμετωπίσουμε με χιούμορ τη χυδαιότητα. Οπως πληροφορηθήκαμε, λοιπόν, στο τέλος της ταινίας, το σημαντικό δεν είναι το ταξίδι, αλλά ο προορισμός... Ποιος είναι όμως αυτός ο προορισμός; Το Ισραήλ, γιατί «ο επαναπατρισμός είναι η απελευθέρωση», όπως ακούμε να λένε οι πρωταγωνιστές εκεί κάπου στο τέλος της δεκαετίας του '50. Ο σκηνοθέτης εμπνέεται από τις αληθινές ιστορίες Εβραίων αρχιτεκτόνων που ανήκαν στο ρεύμα του μπρουταλισμού. Δίχως να μπούμε σε λεπτομέρειες άλλων ειδικοτήτων... να πούμε ότι πήρε το όνομά του από το «Beton brut», δηλαδή το ακατέργαστο σκυρόδεμα, έχει τις «καταβολές» του στη σχολή του Μπάουχαους και καθιερώθηκε σαν τάση μετά τον B' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μη φανταστείτε ότι όλα αυτά τα μάθαμε από την ταινία, γιατί η ταινία δεν κάνει τον κόπο να μας συστήσει στο βασικό της θέμα, δηλαδή τι σημαίνει μπρουταλιστής... Αντιθέτως όμως, εξαρχής μας εξηγεί ενδελεχώς γιατί ο Λάζλο πήγε στην Αμερική το 1946, αντί να επιστρέψει στην Ουγγαρία. Θα σας τα εξηγήσουμε όλα. Οι Σοβιετικοί που απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης που βρισκόταν η σύζυγός του Ερζέμπετ δεν φέρθηκαν ωραία, αλλά ευτυχώς το στρατόπεδο που κρατούνταν ο Λάζλο το απελευθέρωσαν οι Αμερικάνοι... Γι' αυτό ο Λάζλο πήγε στη Γη της Επαγγελίας (και όχι στην απελευθερωμένη Ουγγαρία) για να ξεκινήσει μια νέα ζωή και να φέρει αργότερα και την Ερζέμπετ, η οποία ήταν βαριά άρρωστη από τον λιμό. Μην τα πολυλογούμε λοιπόν, εκεί στις ΗΠΑ μετά από βάσανα αναγνωρίζεται το ταλέντο του μετανάστη, αλλά τον εκμεταλλεύονται οι κακοί πλούσιοι Αμερικάνοι μέχρις εσχάτων σωματικά και ψυχικά, αφού πρώτα τον έχουν αποθεώσει για το ταλέντο του... Αρα τι απομένει εκτός από τον «επαναπατρισμό» στο Ισραήλ; Ξέφτισε και το αμερικάνικο όνειρο. Επί 3 ώρες και 45 βασανιστικά λεπτά παρακολουθούμε μια ιστορία που δεν έχει σενάριο που να πατάει στα πόδια του, έχει απλοϊκούς βαρετούς διαλόγους, κανένα βάθος στους χαρακτήρες και δεκάδες περιττές σκηνές. Εμείς σας προτείνουμε να ανατρέξετε στο σπουδαίο βιβλίο του Αναστάση Γκίκα «Το Παλαιστινιακό Ζήτημα», να εξοπλιστείτε με γνώση, γιατί έχουμε πολλή καλυμμένη προπαγάνδα να φάμε ακόμα κάτω από τον μανδύα του «νεωτερισμού». And the Oscar goes to Israel!

Η Αντζι και η Πατ ζουν σαν ζευγάρι στο Χονγκ Κονγκ εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Μετά τον ξαφνικό θάνατο της Πατ, η Αντζι βρίσκεται στο στόχαστρο της οικογένειας του αδερφού της Πατ, καθώς προσπαθεί να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της και το σπίτι που μοιράζονταν όλα αυτά τα χρόνια.

Η ταινία αξιοποιεί υπαρκτά ζητήματα στις σχέσεις ομόφυλων ζευγαριών για να αναπαράξει την ευρύτερη ΛΟΑΤΚΙ ατζέντα. Πραγματεύεται ωστόσο καταστάσεις που μπορεί να συναντήσει κανείς και σε ετερόφυλες σχέσεις. Στην ταινία η αποθανούσα δεν άφησε διαθήκη, ούτε την περιουσία της στην σύντροφό της. Δοθείσης της ευκαιρίας οι συγγενείς λειτούργησαν απάνθρωπα, με ιδιοτέλεια, προσπαθώντας να την αποκλείσουν όχι μόνο από τις αποφάσεις για την ταφή της συντρόφου της, αλλά και από το ίδιο το σπίτι που μοιράζονταν επί χρόνια.

Μια περίεργη και απροσδόκητη ασθένεια αφαιρεί τις ζωές των πλουσιότερων και με τη μεγαλύτερη επιρροή ανθρώπων στον πλανήτη. Πρώτα πεθαίνουν οι εκατομμυριούχοι και ούτω καθεξής προοδευτικά. Η πανδημία απειλεί να φτάσει στους κατόχους κάθε είδους περιουσίας. Κανείς δεν ξέρει πού είναι το όριο.

Ο σκηνοθέτης που έκανε την «Πλατφόρμα» (The Platform / 2019) επιστρέφει χωρίς να γνωρίζει ακριβώς τι θέλει να μας πει. Αυτός ο ιός κάπως μαγικά χτυπάει μόνο την αστική τάξη και ο λαός εξεγείρεται χωρίς να καταλαβαίνουμε ακριβώς γιατί. Μήπως από χαρά επειδή απελευθερώθηκε από τους δυνάστες του χωρίς να κουνήσει το δαχτυλάκι του; Μήπως γιατί δεν πιστεύει στην τύχη του; Πού να τρέχουμε με επαναστάσεις τώρα, αφού ο ιός κατήργησε την ατομική ιδιοκτησία; Αγνωστες οι βουλές του Κυρίου... Μετά το ξεπάστρεμα αρκετών εκατομμυριούχων, η ιστορία αλλάζει ρότα λες και παρακολουθούμε άλλη ταινία, και βρίσκουμε τους πλούσιους στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από τον ιό, αφού έχουν εγκαταλείψει τα πάντα, να εγκλωβίζονται στη Λαμπεντούζα ως άλλοι πρόσφυγες, ακολουθώντας αντίστροφα τα χνάρια των μεταναστών που αναζητούν μια πατρίδα... Ομως η απληστία δεν τους εγκατέλειψε ακόμα, κι ας έχασαν τα πάντα, και προσπαθούν μέχρι και στην άκρη του κόσμου να πάρουν το καλύτερο για τον εαυτό τους... Πολύ παιδιάστικη αντιμετώπιση του ζητήματος και χωρίς να καταλήγει πουθενά.

Η ενότητα προβολών «Fundamentals of Cinema: Love Is Strange» συνεχίζει το καθιερωμένο ραντεβού της στην Αθήνα και τον κινηματογράφο «Δαναό». Αυτήν τη φορά παρουσιάζει, τη Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου (20.00), τα «Μαθήματα πιάνου» (Piano, 1993) της Τζέιν Κάμπιον.

Ο Κύκλος Προβολών «Σινεμά Ψ 2025» συνεχίζεται για 17η συνεχή χρονιά στον κινηματογράφο «Τριανόν». Οι προβολές διοργανώνονται από τον κλάδο «Τέχνη και Ψυχιατρική» της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (ΕΨΕ).

To Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» παρουσιάζει ένα πλήρες αφιέρωμα στον Ντέιβιντ Λιντς από τις 14 έως και τις 24 Φεβρουαρίου, στις αίθουσες «Αθήναιον 1» και «CINOBO ΟΠΕΡΑ 1». Στη διάρκεια του αφιερώματος, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει και τις 10 μεγάλου μήκους ταινίες της φιλμογραφίας του Ντέιβιντ Λιντς. Για περισσότερες πληροφορίες για το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας», συντονιστείτε στις ιστοσελίδες aiff.gr και cinemagazine.gr.

Το Σαββατοκύριακο 8-9 Φεβρουαρίου, στην αίθουσα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης («Σταύρος Τορνές») θα πραγματοποιηθεί διήμερο αφιέρωμα στον δημιουργό του ελληνικού κινηματογράφου Γιώργο Καρυπίδη (1946-2019) από την Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο του οποίου θα προβληθούν τέσσερις μεγάλου μήκους ταινίες του, για πρώτη φορά σε ψηφιοποιημένες κόπιες («Στη σκιά του φόβου», «Μαγεμένοι», «Ουτοπία» και «Επικίνδυνο παιχνίδι»), καθώς και μία μικρού μήκους («Τελευταίος σταθμός: Kreuzberg»).