Associated Press

Από τις πρόσφατες μάχες εναντίον του στρατού της δοσίλογης κυβέρνησης στη Βασόρα

Η νέα αυτή λεκτική «μονομαχία» ανάμεσα στους δύο πρώην στενούς συνεργάτες αποτελεί άλλη μια φάση στη σοβαρή κλιμάκωση της διαμάχης στους κόλπους της σιιτικής πλειοψηφίας, που υπέβοσκε εδώ και μήνες και εκδηλώθηκε ανοιχτά τον τελευταίο καιρό.

Είναι το τελευταίο επεισόδιο μιας μακράς σειράς διχαστικών εντάσεων που καλλιεργήθηκαν από τις κατοχικές δυνάμεις με απώτερο στόχο τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του ιρακινού λαού. Επιλέγοντας ανά περίσταση και περίοδο «συμμάχους», οι κατοχικοί «έσπειραν ανέμους». Εδώ και καιρό, οι «θύελλες» του διχασμού απειλούν να σαρώσουν τη χώρα.

Ο Μάλικι, ως πρωθυπουργός, αρχικά υποστηρίχτηκε τόσο από τον Σαντρ όσο και από τη μεγαλύτερη σιιτική οργάνωση, το «Ανώτατο Συμβούλιο για την Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράκ», αλλά και από άλλα μικρότερα σιιτικά κόμματα.

Εξαρχής, ο Σαντρ είχε εκφράσει αντιρρήσεις ως προς την ακολουθούμενη πολιτική διαχωρίζοντας τη θέση του απέναντι στις κατοχικές δυνάμεις και ερχόμενος σε ένοπλη αντιπαράθεση μαζί τους (π.χ. στη Νατζάφ το 2005). Ως γνωστόν οι βουλευτές του απέσυραν και επανέφεραν, σε τακτά χρονικά διαστήματα, την εμπιστοσύνη τους από την κυβέρνηση απαιτώντας ορισμό χρονοδιαγράμματος για την αποχώρηση των κατοχικών. Από την άλλη πλευρά, οι ισχυρές παραστρατιωτικές οργανώσεις «Μπαντρ» (του Ανώτατου Συμβουλίου για την Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράκ) και «στρατός του Μεχντί» διείσδυσαν, με την ανοχή της πολιτικής ηγεσίας και των κατοχικών δυνάμεων, στην λογική του «διαίρει και βασίλευε», σε μεγάλο βαθμό στις νέες στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις. Η παρουσία τους εκεί οδήγησε σε επιθέσεις αντεκδίκησης κατά σουνιτικών στόχων και υπέσκαψε περαιτέρω την ενδο-κοινοτική ένταση. Η δυσαρέσκεια των κατοχικών απέναντι στην, όπως την ονομάζουν διπλωματικά, «ανεπάρκεια» των μέτρων που έχει λάβει η κυβέρνηση Μάλικι, ιδιαίτερα στον τομέα της «εθνικής συμφιλίωσης», άνοιξε το δρόμο στη συνεργασία των αμερικανικών δυνάμεων, κυρίως, με μερίδα σουνιτών φυλάρχων, στο βορρά, οι οποίοι ενώθηκαν υπό την ονομασία «Συμβούλιο Αφύπνισης». Τους νέους αυτούς συμμάχους, που πήραν σημαντική «κατοχική» χρηματική βοήθεια, δεν είδαν με «καλό μάτι» οι «κυβερνητικοί σιίτες σύμμαχοι», αλλά ούτε και οι Κούρδοι, που έχοντας, επίσης, διασφαλίσει μερίδιο στη νέα, υπό κατοχή, ηγεσία πιέζουν για την προώθηση των ξεχωριστών τους στόχων, δηλαδή στον αυτόνομο έλεγχο των πετρελαιοπηγών της περιοχής τους.

Οι «καλοί σιίτες σύμμαχοι» της κυβέρνησης Μάλικι άρχισαν, σταδιακά, υποστηρίζουν αναλυτές, να συνειδητοποιούν ότι οι αμερικανικές κατοχικές δυνάμεις δε θα παραμείνουν επ' αόριστον στη χώρα. Μια πιθανά σταδιακή αποχώρηση θα αφήσει «έκθετους και αβοήθητους» στη λαϊκή μήνι τους «συνεργάτες». Μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, και η «σιιτική κυβερνητική πλειοψηφία» άρχισε να αλληθωρίζει προς τη γείτονα Τεχεράνη, που μέχρι τότε φερόταν να έχει στενότερες σχέσεις με τον Σαντρ,ο οποίος, αν και στήριξε την κυβέρνηση Μάλικι, τήρησε προσεκτικά τέτοιες αποστάσεις που στα μάτια της ιρακινής κοινής γνώμης σε καμία περίπτωση δεν είναι «συνεργάτης».

Στο σημείο αυτό εντοπίζουν πολλοί και την αρχή της ενδο-σιιτικής έντασης. Οι δυνάμεις ασφαλείας, στις οποίες υπερτερούν οι παραστρατιωτικοί της οργάνωσης «Μπαντρ», στράφηκαν κατά του «στρατού του Μεχντί» με στόχο, προφανώς, να εξαλείψουν το ένοπλο σκέλος της οργάνωσης του Σαντρ και έτσι να υποβαθμίσουν τη θέση του ως σημαντικού συνομιλητή της Τεχεράνης και ως σοβαρού παράγοντα στην πολιτική σκηνή της χώρας την όποια επόμενη μέρα. Παρά την εκεχειρία απέναντι στις κατοχικές δυνάμεις που έχει κηρύξει από το περασμένο καλοκαίρι ο Σαντρ, τους τελευταίους μήνες, οι επιδρομές εναντίον των μαχητών του και οι συλλήψεις ήταν αλλεπάλληλες. Οι μικροσυγκρούσεις κλιμακώθηκαν και πήραν διαστάσεις ανοιχτής μάχης τις τελευταίες ημέρες, αρχής γενομένης από τη Βασόρα.

Επί ημέρες, οι κυβερνητικές δυνάμεις συγκρούονταν, σε μια σειρά από πόλεις, με τους μαχητές του Σαντρ, με αιματηρότατα αποτελέσματα. Επισήμως, οι νεκροί έφτασαν τους 461 και οι τραυματίες καταμετρούνται σε εκατοντάδες. Και όπως όλα δείχνουν, αν ο σιίτης ηγέτης δεν καλούσε τους μαχητές του να αποσυρθούν από τους δρόμους, οι μάχες θα συνεχίζονταν ακόμη και θα γενικεύονταν, αφού τελικά ενεπλάκησαν και οι κατοχικοί (Αμερικανοί και Βρετανοί).

Ασχέτως των θριαμβολογιών της κυβέρνησης Μάλικι περί «επιτυχημένων επιχειρήσεων», είναι γεγονός ότι η σχετική ηρεμία των τελευταίων 24ώρων μόνο ως προσωρινή ανάπαυλα μπορεί να ερμηνευτεί. Ο Μουκτάντα Σαντρ «ανεβάζει τον πήχη» καλώντας στην πορεία «του ενός εκατομμυρίου» κατά της κατοχής προκαλώντας ανοιχτά τις μεγάλες σιιτικές οργανώσεις να πάρουν θέση και να διεκδικήσουν τη λαϊκή συναίνεση και συμπάθεια που ο ίδιος απολαμβάνει.

Το ενδεχόμενο οι κυβερνητικές δυνάμεις, επισήμως, να πλήξουν τη διαδήλωση θα πρέπει να θεωρείται μάλλον αδιανόητο. Δεν μπορεί, όμως, κανείς να αποκλείσει την πιθανότητα να υπάρξουν προβοκατόρικες «επιθέσεις καμικάζι», αγνώστου επί της ουσίας προέλευσης, που απλώς θα προκαλέσουν νέο λουτρό αίματος για τον ιρακινό λαό που, πέντε χρόνια τώρα, υποφέρει από την κατοχή και τις διχαστικές της συνέπειες.