Μετά τη σερβική «εξέγερση» της 5ης Οκτώβρη και την αναμενόμενη νίκη της Σερβικής Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης (DOS) στις γενικές σερβικές εκλογές της 23ης Δεκέμβρη, η κατάσταση στη χώρα παραμένει κρίσιμη, όχι μόνον στο πεδίο της πολιτικής, της οικονομίας αλλά και στο πλαίσιο των ισχυρά κλυδωνιζόμενων δεσμών ανάμεσα στους δύο εταίρους της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας (Μαυροβούνιο - Σερβία). Η παρατεταμένη ένταση στη νότια σερβική κοιλάδα του Πρέσεβο, εξαιτίας της δράσης των αυτονομιστών Κοσσοβάρων Αλβανών του «UCPMB», αναμένεται να προκαλέσει προβλήματα όχι μόνον στο έργο που έχουν να επιτελέσουν οι «νέες αρχές» που έχουν ανέλθει στην εξουσία της Ομοσπονδίας και της Σερβίας, αλλά και να αποτελέσει την επόμενη εστία για την εκδήλωση μίας πολεμικής σύρραξης στα Βαλκάνια.

Παρά τις όποιες αλλαγές στο Βελιγράδι και την εγκαθίδρυση νέου ενοίκου στο Λευκό Οίκο, τα σχέδια των εισβολέων δε θα μπορούσαν να σταματήσουν εδώ, καθώς πλέον κανείς δεν μπορεί να κλείσει εύκολα τους ανοιχτούς, από την περίοδο των ΝΑΤΟικών επιδρομών, ασκούς του Αιόλου για τον περαιτέρω διαμελισμό της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας. Τα σενάρια αυτονόμησης και μετά ανεξαρτητοποίησης του Μαυροβουνίου και του Κοσσυφοπεδίου, απόσχισης της Βοϊβοδίνας κλπ., δε φαίνεται πως έχουν ξεχαστεί. Η όποια «αναστολή» εκτέλεσης αποσχιστικών σχεδίων πρέπει να θεωρείται προσωρινή, καθώς παράλληλα, αφ' ενός, σιγοφλέγεται το φιτίλι στο πίσω δωμάτιο της μπαρουταποθήκης των Βαλκανίων (βλέπε τη σερβική κοιλάδα του Πρέσεβο), αφ' ετέρου, η κοφτερή λεπίδα λεηλασίας της ευημερίας των λαών, υπό την πολλαπλώς «εκσυγχρονιστική» «ράβδο» του «Συμφώνου Σταθερότητας», θα εξακολουθήσει να αναμοχλεύει πάθη και αναταράξεις κατά τις βο(υ)λές του πολυεθνικού κεφαλαίου...

Το 2000 στη «γιουγκοσλαβική» ατζέντα των πρακτόρων της CIA, της βρετανικής Μ-15 και των γερμανικών υπηρεσιών «αντικατασκοπίας», των αξιωματούχων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, των στελεχών «δεξαμενών σκέψης» ή... κάποιων περίφημων «μη κυβερνητικών οργανισμών», καταλάμβανε πρώτη θέση η πολιτική εξολόθρευση του πρώην Προέδρου της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και η δαπανηρή (όπως επώνυμα στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξομολογήθηκαν δημοσίως) υπόθεση κατασκευής της Σερβικής Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης, προκειμένου αυτή, να διεκδικήσει και να κατακτήσει διαδοχικά την ομοσπονδιακή προεδρία, την ομοσπονδιακή και σερβική κυβέρνηση εγκαθιστώντας... μία τύποις μόνον «δημοκρατική αρχή». Με λίγα λόγια, οι πληγές του παρελθόντος των βομβαρδισμών, των πολιτικών επεμβάσεων και των σχεδίων «θριάμβου» του λεγόμενου νεοφιλελευθερισμού και της «ελεύθερης αγοράς» (που αποτελούν συνέχιση του ίδιου πολέμου με άλλα μέσα) δε μένει παρά να αποτελέσουν και τις πληγές και του λεγόμενου μέλλοντος. Είτε, παραδείγματος χάρη, οι αμερικανικές δυνάμεις στα Βαλκάνια αποχωρήσουν, είτε όχι...

Το πρώτο τετράμηνο του 200 σημαδεύεται από ένα μπαράζ ανεξιχνίαστων, ως επί το πλείστον, φονικών επιθέσεων σε βάρος ανθρώπων που θεωρούνταν στενοί συνεργάτες ή είχαν αναλάβει υπουργικές και άλλες επιτελικές θέσεις υπό την εξουσία του Προέδρου της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Στις 15 του Γενάρη, ένοπλοι μασκοφόροι δολοφονούν σε γνωστό ξενοδοχείο του Βελιγραδίου τον Ζέλικο Ραζνάτοβιτς, κατά κόσμον Αρκάν, που είχε κατηγορηθεί από το ειδικό δικαστήριο του ΟΗΕ για την πρώην Γιουγκοσλαβία για εγκλήματα πολέμου σε Βοσνία και Κροατία. Δεκάδες τα σενάρια βολιδοσκόπησης κινήτρων και εντοπισμού της ταυτότητας των δραστών του Αρκάν. Ορισμένα μιλούσαν για τη δράση κυκλωμάτων της παραοικονομίας, του οργανωμένου εγκλήματος και άλλα έφθαναν έως τις μυστικές υπηρεσίες δυτικών χωρών... Κατά τραγική ειρωνεία, ακριβώς ένα χρόνο μετά τη δολοφονία του Αρκάν,(15 Γενάρη 2001) οι 14 βουλευτές του Κόμματος Σερβικής Ενότητας που είχε ιδρύσει ο Ζ. Ραζνάτοβιτς λίγα χρόνια πριν, ορκίζονται στη νέα σερβική Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές της 23ης Δεκέμβρη...

Το δεύτερο θύμα μίας παρόμοιας καλοσχεδιασμένης εκτέλεσης μέλλει να γίνει στις 7 του Φλεβάρη ο Γιουγκοσλάβος υπουργός Αμυνας, Πάβλε Μπουλάτοβιτς. Αγνωστοι τον γαζώνουν με σφαίρες την ώρα που δειπνούσε με γνωστό επιχειρηματία σε εστιατόριο του Βελιγραδίου. Στις 20 του Μάρτη, παραστρατιωτικός παράγοντας, ονόματι Μπράνισλαβ Λένοβιτς, δολοφονείται και αυτός σε δημόσιο χώρο σερβικής πόλης. Στις 12 του Απρίλη, βομβιστική έκρηξη σημειώνεται στο γραφείο του Γιουγκοσλάβου Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στο Βελιγράδι, δίχως να υπάρξουν θύματα. Το κόμμα των Σέρβων Σοσιαλιστών επιρρίπτει τις ευθύνες σε παράγοντες της Σερβικής Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης που είχε συγκροτηθεί εν χορδαίς και εξ Αμερικής... οργάνοις στις 10 του Γενάρη. Στις 25 του Απρίλη, γνωστοί - άγνωστοι ένοπλοι δολοφονούν στενό συνεργάτη του Προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και διευθυντή των γιουγκοσλαβικών αερογραμμών «JAT», Ζίκο Πέτροβιτς, ο οποίος γίνεται το πέμπτο και τελευταίο θύμα αυτού του περίεργου μπαράζ φονικών ενεδρών...

Το πρώτο τετράμηνο του 2000 εξακολουθεί να βρίσκει τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου υπό το στόχαστρο της βίας Αλβανών εξτρεμιστών αλλά και στη γραμμή αγώνων για την εξασφάλιση των σερβοκατοικούμενων περιοχών της άτυπα διαιρεμένης πόλης Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα. Αγνωστοι ένοπλοι, που φωτογραφίζονται ως πρώην στελέχη του τάχα αποστρατιωτικοποιημένου ΟΥΤΣΕΚΑ, συνεχίζουν τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις με στόχο την εξόντωση των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων του Κοσσυφοπεδίου, με αποτέλεσμα το θάνατο δεκάδων ατόμων και τον τραυματισμό πολλών άλλων. Τυπικά στις 21 Γενάρη 2000, ο ΟΥΤΣΕΚΑ διαλύεται για να μετασχηματιστεί σε «Σώματα Προστασίας Κοσσυφοπεδίου», τα οποία υποτίθεται πως θα συμβάλλουν στο έργο αστυνόμευσης της ΚΦΟΡ και της αστυνομικής δύναμης του ΟΗΕ.

Ωστόσο, οι επιθέσεις εθνικιστικού και άλλου μίσους πρόκειται να περιοριστούν κατά το δεύτερο εξάμηνο, καθώς το πεδίο δράσης των εξτρεμιστών Κοσσοβάρων Αλβανών μεταφέρεται, από την περασμένη άνοιξη, στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη που χωρίζει νοητά τη νότια σερβική κοιλάδα του Πρέσεβο από το βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Από την πρώτη Μάρτη, οπότε γνωστοποιείται η από το Γενάρη σύσταση του «Απελευθερωτικού Στρατού Πρέσεβο, Μεντβέγια, Μπουγιάνοβατς» (UCPMB), η δράση των περίπου 1.400 έως 2.000 αυτονομιστών ανταρτών ανεβάζει τη θερμοκρασία στις νότιες σερβικές περιοχές όπου ζει ένας πληθυσμός περίπου 70.000 Αλβανών.

Οι Κοσσοβάροι αυτονομιστές αντάρτες προφασίζονται αρχικά πως είναι κάτοικοι των σερβικών πόλεων Πρέσεβο, Μεντβέγια, Μπουγιάνοβατς και πως αγωνίζονται... για την απελευθέρωση και ένωση των συγκεκριμένων πόλεων με το βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Σύντομα όμως ξεσκεπάζονται από τις δημόσιες δηλώσεις που κάνουν σε μερίδα του αμερικανικού Τύπου αλλά και από τον εκνευρισμό που προκαλούν τόσο στον πρώην διοικητή της ΚΦΟΡ, Γερμανό στρατηγό Κλάους Ράινχαρντ, όσο και στον ΓΓ του ΝΑΤΟ, Τζορτζ Ρόμπερτσον. Αυτοί στην αρχή καταδικάζουν αόριστα τη δράση «εξτρεμιστικών» στοιχείων στο Πρέσεβο, ενώ αργότερα όχι μόνον παραδέχονται ανοιχτά πως διείσδυσαν στην περιοχή από το βόρειο Κοσσυφοπέδιο, αλλά καταδικάζουν ανοιχτά τη σύσταση και τη δράση του UCPMB αποκαλώντας τον (τον περασμένο Νοέμβρη...) «μία χούφτα τρομοκράτες»... Παρά τις αντιδράσεις του ΓΓ του ΝΑΤΟ και τις απανωτές καταδικαστικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που ζητούν την... απομάκρυνση των αυτονομιστών ανταρτών από την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, η δράση τους συντηρείται με τη μορφή «προειδοποιητικών» επιθέσεων κατά σερβικών περιπόλων, ώσπου στα μέσα του περασμένου Νοέμβρη αποφασίζουν την κλιμάκωση της ένοπλης αναμέτρησής τους με τις σερβικές αστυνομικές περιπόλους.

Στις 21 του Νοέμβρη, ένοπλοι Αλβανοί αυτονομιστές του UCPMB διεισδύουν στη νότια Σερβία και πυροβολούν κατά σερβικής περιπόλου, σκοτώνοντας τέσσερις εξ αυτών. Την επόμενη μέρα (22 του Νοέμβρη) σημειώνεται βομβιστική επίθεση στο γραφείο συνδέσμου της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας στην Πρίστινα, με στόχο την αποτυχημένη απόπειρα κατά της ζωής τού εκεί Γιουγκοσλάβου εκπροσώπου. Την ίδια ώρα γνωστοποιείται πως οι αυτονομιστές δε διείσδυσαν απλώς στη νότια Σερβία, αλλά κατέλαβαν στρατηγικής σημασίας σερβικό φυλάκιο ελέγχου κοντά στο Μπουγιάνοβατς! Η ΚΦΟΡ αρκείται στο να επαναλαμβάνει πως θα αυξήσει τα μέτρα φρούρησης των περιοχών του βόρειου Κοσσυφοπεδίου που γειτονεύουν με τη νότια Σερβία και προχωρεί στις συλλήψεις δέκα αυτονομιστών, κατάσχοντας τεράστιο αριθμό παράνομων πυρομαχικών και όπλων. Στις 23 του Νοέμβρη, και ενώ πλέον είναι πολύ αργά, η ΚΦΟΡ κλείνει τα «σύνορα» με τη νότια Σερβία για όσους άνδρες Κοσσοβάρους Αλβανούς έχουν ηλικία από 18 έως 45. Το ίδιο 24ωρο, ο μετριοπαθής Αλβανός πολιτικός Ισμαΐλ Μουσταφά, δολοφονείται στην Πρίστινα και την επομένη (24 του Νοέμβρη) η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση του Προέδρου Κοστούνιτσα ανακοινώνει τελεσίγραφο 72 ωρών προς την ΚΦΟΡ, προειδοποιώντας πως εάν δε σταματήσουν οι επιθέσεις κατά των Σέρβων αστυνομικών θα κινηθεί εντός της λεγόμενης αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης. Ο Πρόεδρος Κοστούνιτσα δεν κουράζεται να επιρρίπτει στην ΚΦΟΡ τις ευθύνες για την ένοπλη δράση των αυτονομιστών του UCPMB στο Πρέσεβο και αποχωρεί εσπευσμένως, προφανώς σε ένδειξη διαμαρτυρίας, από τη Σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρώπης στη Βιέννη.

Στις 29 του Νοέμβρη οι σερβικές αστυνομικές αρχές αιφνιδιάζουν τον UCPMB και ανακαταλαμβάνουν το στρατηγικής σημασίας φυλάκιο ελέγχου στο χωριό Λούκοβα, προκαλώντας τη μήνι του αρχηγού των αυτονομιστών, που απειλεί με... «σκληρή απάντηση απέναντι σε νέες γιουγκοσλαβικές προκλήσεις». Μέχρι τις τελευταίες μέρες του Δεκέμβρη, η κρίση στη σερβική κοιλάδα του Πρέσεβο συντηρείται με μεμονωμένα πλην αναίμακτα περιστατικά επιθέσεων που εξαπολύουν οι αυτονομιστές κατά των Σέρβων αστυνομικών και το ζήτημα παίρνει διαστάσεις μίας αθεράπευτης πολιτικο-στρατιωτικής «κεφαλαλγίας», που απειλεί με περαιτέρω «ψαλίδισμα» την εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας...

Ξεχωριστή θέση στην ειδησεογραφία του περασμένου έτους καταλαμβάνουν οι κινητοποιήσεις εκατοντάδων Σέρβων κατοίκων της πόλης Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, που αντιδρούν στα σχέδια που καταστρώνει και επιχειρεί να εφαρμόσει η γαλλική δύναμη που συμμετέχει στην ΚΦΟΡ, με στόχο τον... «επαναπατρισμό» Αλβανών κατοίκων στην περιοχή και τον, ενίοτε, βίαιο τερματισμό της διαιρεμένης πόλης με φυσικό και νοητό «σύνορο» τη γέφυρα του ποταμού Ιμπαρ.

Οι επικεφαλής της σερβικής κοινότητας της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, που στηρίζονται εμμέσως από το Βελιγράδι, οργανώνουν μαζικές πορείες και διαδηλώσεις από τις αρχές Φλεβάρη έως τα μέσα Μάρτη, μην αποφεύγοντας σε πολλές περιπτώσεις τις αιματηρές συγκρούσεις με τις πάνοπλες δυνάμεις της ΚΦΟΡ.

Στις 20 του Γενάρη, Αλβανοί κάτοικοι του νότιου τμήματος της πόλης επιχειρούν να διεισδύσουν στις σερβοκατοικούμενες περιοχές του βόρειου τμήματος πετώντας χειροβομβίδες κατά Σέρβων εφήβων, τραυματίζοντας δύο εξ αυτών. Οι Αλβανοί δράστες διαφεύγουν της σύλληψης, ενώ ισχυρές δυνάμεις της ΚΦΟΡ και της αστυνομικής δύναμης του ΟΗΕ σφραγίζουν την περιοχή. Στις 4 του Φλεβάρη, εκατοντάδες Αλβανοί συγκρούονται στην Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα με Γάλλους στρατιώτες. Οι Γάλλοι στρατιώτες επιχειρούν να διαλύσουν τη συγκέντρωση ρίχνοντας βροχή δακρυγόνων. Οι ταραχές συνεχίζονται και την επόμενη μέρα, οπότε οι συγκρούσεις Γάλλων στρατιωτών και Αλβανών έχουν αποτέλεσμα τον τραυματισμό 41 ατόμων, εκ των οποίων οι 11 είναι Γάλλοι στρατιώτες. Εως τις 5 του Φλεβάρη, οι συγκρούσεις Σέρβων και Γάλλων στρατιωτών προκαλούν το θάνατο δύο ατόμων, τον τραυματισμό δεκάδων μεταξύ των οποίων 11 στρατιώτες της ΚΦΟΡ.

Στις 11 του Φλεβάρη, έκθεση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και του ΟΑΣΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις μειονότητες που κατοικούν στο Κοσσυφοπέδιο, εκτιμώντας πως από τους 20.000 Σέρβους που ζούσαν στην Πρίστινα έως το 1998, απέμεναν μόνον 700!

Οι βίαιες ταραχές στην Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, που ορισμένοι θεωρούν πως είναι μέρος ενός ευρύτερου σεναρίου περί «καντονοποίησης» του Κοσσυφοπεδίου, επαναλαμβάνονται και στις 13 του Φλεβάρη. Δεκάδες Γάλλοι στρατιώτες, που επιβαίνουν σε βαριά εξοπλισμένα στρατιωτικά οχήματα, παίρνουν θέσεις μάχης στη βόρεια πλευρά της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, ώσπου δύο εξ αυτών σκοτώνονται από τα πυρά Αλβανού ελεύθερου σκοπευτή. Στις 20 του Φλεβάρη, 2.300 Αμερικανοί, Γάλλοι, Βέλγοι, Δανοί, Βρετανοί, Καναδοί, Νορβηγοί, Τούρκοι και Γερμανοί στρατιώτες κάνουν με προκλητικό και βίαιο τρόπο έρευνες από σπίτι σε σπίτι στο βόρειο τομέα της πόλης, με στόχο τον εντοπισμό παράνομων όπλων. Η γιγαντιαία επιχείρηση ολοκληρώνεται με τον εντοπισμό μόλις... 15 τουφεκιών, μίας χειροβομβίδες και ενός πυροβόλου όπλου!

Την επόμενη μέρα, Γάλλοι και Βρετανοί στρατιώτες ρίχνουν βροχή δακρυγόνων σε πλήθος Αλβανών που επιχειρεί να εισέλθει στο βόρειο τμήμα της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, ενώ κάπου 50.000 άλλοι κάνουν πορεία διαμαρτυρίας απαιτώντας τον τερματισμό του «διαχωρισμού» της πόλης σε αλβανικό και σερβικό τομέα.

Στις 23 του Φλεβάρη, Αμερικανοί στρατιώτες καταστρώνουν σχέδιο «επαναπατρισμού» Αλβανών στο βόρειο τμήμα της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, προκαλώντας τις αντιδράσεις της εκεί σερβικής κοινότητας. Το ΝΑΤΟ επιρρίπτει τις ευθύνες για τις αντιδράσεις των Σέρβων της πόλης στην κυβέρνηση Μιλόσεβιτς, ανακοινώνοντας πως εντόπισε επικοινωνίες μέσω ασυρμάτου ανάμεσα σε σερβικές αστυνομικές δυνάμεις που εδρεύουν στη νότια Σερβία και μέλη της σερβικής κοινότητας της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα.

Η κατάσταση επιδεινώνεται στις αρχές Μάρτη, οπότε οι Γάλλοι στρατιώτες επιχειρούν μάταια να λύσουν τη διαίρεση της πόλης, βοηθώντας Αλβανούς να εισέλθουν στο βόρειο τμήμα της πόλης με δακρυγόνα, χειροβομβίδες... Τη σκυτάλη διεκπεραίωσης αυτού του σχεδίου παίρνουν Δανοί στρατιώτες της ΚΦΟΡ, αλλά και αυτοί, όπως και οι Γάλλοι, εγκαταλείπουν τις προσπάθειες μετακίνησης αλβανικού πληθυσμού στο βόρειο τομέα της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα.

Στις 7 του Μάρτη, οι οδομαχίες μεταξύ Αλβανών και Σέρβων στην Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα προσλαμβάνουν διαστάσεις σκληρών συγκρούσεων μεταξύ των δεύτερων και της ΚΦΟΡ, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό 16 Γάλλων και 24 πολιτών.

Στις 8 του Μάρτη, οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις επιβάλουν απαγόρευση της κυκλοφορίας στην Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, ενώ Γάλλοι στρατιώτες ανακοινώνουν πως βοήθησαν την επιστροφή 93 Αλβανών στο βόρειο τμήμα της πόλης περνώντας τους από τη γέφυρα του ποταμού Ιμπαρ.

Στις 15 του Μάρτη, το ΝΑΤΟ στέλνει ενισχύσεις στο Κοσσυφοπέδιο, ενώ τελικά οι Γάλλοι αναστέλλουν τα σχέδια επαναπατρισμού των Αλβανών στο βόρειο τμήμα της Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα, επιτρέποντας έκτοτε στους Σέρβους φρουρούς να περιπολούν, παράλληλα με τους στρατιώτες της ΚΦΟΡ, στη γέφυρα του ποταμού Ικμπαρ... Μπορεί οι συγκρούσεις στην Κοσόβσκα Μιτρόβιτσα να τερματίστηκαν κάπου εδώ, εντούτοις, η περιοχή θεωρείται μία από τις θερμότερες εστίες έντασης στο μέλλον.

Εξι μήνες μετά το τέλος των ανελέητων ΝΑΤΟικών επιδρομών κατά της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας και παρά τις σημαντικές ελλείψεις στην υποδομή της χώρας, η κυβέρνηση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς επιχειρεί έναν αγώνα δρόμου για την ανοικοδόμηση της Σερβίας, παρά τους πενιχρούς πόρους και τις κυρώσεις των Αμερικανών και των Ευρωπαίων.

Δίχως σοβαρούς εσωτερικούς, για την ώρα, αντιπάλους και με την ηθική νίκη της χώρας του απέναντι στους εισβολείς, ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς δε νιώθει να απειλείται από κανέναν πολιτικό του αντίπαλο... παρά μόνον από το χρόνο. Εντούτοις, οι ξένοι εισβολείς συνεχίζουν την επέμβασή τους στην ΟΔ Γιουγκοσλαβία με άλλα μέσα, υποδαυλίζοντας τις φιλοδοξίες του φιλοαμερικανού Προέδρου του Μαυροβουνίου, Μίλο Τζουγκάνοβιτς και καταστρώνοντας σχέδια για το πλάσιμο μίας «ενωμένης σερβικής αντιπολίτευσης» που θα καταφέρει να εκτοπίσει τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο και τα στελέχη του σερβικού Σοσιαλιστικού Κόμματος από την εξουσία...

Στις 10 του Γενάρη, μία πολιτική πανσπερμία 18 σερβικών αντιπολιτευόμενων κομμάτων ανακοινώνει στο Βελιγράδι την επίτευξη μίας συμφωνίας για τη συγκρότηση ενός ενιαίου προεκλογικού μπλοκ με στόχο την απομάκρυνση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς από την εξουσία και τη διεξαγωγή πρόωρων γενικών εκλογών. Κάπως έτσι συγκροτείται η Σερβική Δημοκρατική Αντιπολίτευση (DOS), η οποία εντούτοις στερείται αρχηγού που θα μπορέσει να διεκδικήσει με αξιώσεις την ηγεσία της ομοσπονδίας και της Σερβίας. Αρχικά τα βλέμματα στρέφονται προς τον Βουκ Ντράσκοβιτς, αρχηγό του Σερβικού Κινήματος Ανανέωσης, όμως η μετέπειτα συνάντησή του με την Αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών την άνοιξη στην Ουάσιγκτον τον μετουσιώνει σε ένα πολιτικά «καμένο χαρτί». Ο Τζόραν Τζίντζιτς κρατείται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας μιας που οι Σέρβοι διατηρούν έως τότε νωπή στη μνήμη τους τις δηλώσεις που έκανε, μεσούντων ακόμη των ΝΑΤΟικών επιδρομών, συμπαρατασσόμενος με το πλευρό των εισβολέων! Η «μαγική φόρμουλα» βρίσκεται κάποτε στο πρόσωπο ενός άσημου καθηγητή και αρχηγού του εξωκοινοβουλευτικού Δημοκρατικού Κόμματος Σερβίας, Βόγισλαβ Κοστούνιτσα.

Οι πρώτες προσπάθειες της DOS να πραγματοποιήσει αντικυβερνητικές διαδηλώσεις σε διάφορες σερβικές πόλεις δεν προκαλούν το «επιθυμητό» αποτέλεσμα, ώσπου το καλοκαίρι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ανακοινώνει στις 27 του Ιούλη την απόφαση διεξαγωγής πρόωρων εκλογών για την ανάδειξη νέου Προέδρου ομοσπονδίας, νέου ομοσπονδιακού και σερβικού Κοινοβουλίου.

Ωστόσο, από καιρό έχει στηθεί στην Ουγγαρία μία τεράστια μηχανή προπαγάνδας, κόστους άνω των 70.000.000 δολαρίων, που συγκροτείται από ειδικά εκπαιδευμένους Αμερικανούς πράκτορες και πολιτικούς συμβούλους, με σκοπό τη δημιουργία «πολιτικών στελεχών» της αντιπολίτευσης, την εκπαίδευση και υλικοτεχνικό εξοπλισμό «υποστηριχτών» της αντιπολίτευσης σε εξειδικευμένες τεχνικές προεκλογικής εκστρατείας. Ο Γουίλιαμ Μοντγκόμερι, ο άνθρωπος που συντονίζει την ορχήστρα της Σερβικής Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης από την Ουγγαρία, θα χριστεί στα μέσα Νοέμβρη νέος πρεσβευτής των ΗΠΑ στην ΟΔ Γιουγκοσλαβίας.

Στο μεταξύ, η αυτοπεποίθηση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, που φουντώνει από τις μικρές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας της αντιπολίτευσης, θα οδηγήσει «μοιραία» στις ταραγμένες εκλογές της 24ης Σεπτέμβρη και στις πολιτικές εξελίξεις (λεγόμενης και σαν «δημοκρατική εξέγερση») των αρχών του Οκτώβρη.

Ενα 24ωρο μετά την προσέλευση εκατομμυρίων Σέρβων ψηφοφόρων και μερικών εκατοντάδων χιλιάδων Μαυροβούνιων ψηφοφόρων στις κάλπες, οι υποστηριχτές του Βόγισλαβ Κοστούνιτσα ανακοινώνουν τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές, επικαλούμενοι δικά τους εκλογικά στοιχεία... Στις 26 του Σεπτέμβρη, η Εκλογική Εφορευτική Επιτροπή ανακοινώνει στοιχεία που δείχνουν το προβάδισμα Κοστούνιτσα αλλά σε ποσοστό κατατί μικρότερο από το 50% που χρειάζεται για να αναγορευτεί Πρόεδρος της ομοσπονδίας από τον πρώτο γύρο. Στις 27 του Σεπτέμβρη, δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι του Βελιγραδίου και άλλων σερβικών πόλεων διαδηλώνουν στην κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας, στήνουν μπλόκα, κλείνουν μαγαζιά, ενώ στελέχη της DOS καλούν τους Σέρβους να συμμετάσχουν σε εθνική απεργία. Την 1η Οκτώβρη, 70 τρακτέρ, που επιστρατεύονται από την αντιπολιτευόμενη φοιτητική οργάνωση «ΟΤΠΟΡ», κλείνουν κεντρικούς δρόμους στο Κάτσακ.

Την επόμενη ο Μιλόσεβιτς αποκαλεί τους πολιτικούς αντιπάλους του «μαριονέτες της Δύσης» και διατάσσει τη σύλληψη ορισμένων απεργών συνδικαλιστών. Στις 4 του Οκτώβρη, η αστυνομία αποπειράται να σπάσει πολυήμερη απεργία των εργαζομένων σε νευραλγικό συγκρότημα ορυχείων της βόρειας Σερβίας, διστάζοντας να χρησιμοποιήσει βίαια μέσα. Την ίδια μέρα, το ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο ακυρώνει τα αποτελέσματα των ομοσπονδιακών προεδρικών εκλογών προκαλώντας νέες αντιδράσεις στην αντιπολίτευση. Στο μεταξύ βλέπουν το φως πληροφορίες και σενάρια για επαφές της DOS με ανώτερα και ανώτατα κλιμάκια του στρατού και της αστυνομίας με στόχο την αποτροπή βίαιης επέμβασης, ενώ την ίδια ώρα πραγματοποιούνται επαφές με σημαντικούς αξιωματούχους κομμάτων του Μαυροβουνίου, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για τη βραχυπρόθεσμη συγκρότηση μίας ομοσπονδιακής κυβέρνησης με Πρόεδρο τον Κοστούνιτσα.

Στις 5 του Οκτώβρη, πλήθος υποστηριχτών της DOS λεηλατεί και πυρπολεί το κτίριο του Κοινοβουλίου, το κρατικό ραδιοτηλεοπτικό μέγαρο και πλήθος καταστημάτων, αστυνομικών τμημάτων και δημόσιων υπηρεσιών. Τα ίχνη του Προέδρου Μιλόσεβιτς αγνοούνται. Στις 6 του Οκτώβρη, ο Κοστούνιτσα αναγορεύεται Πρόεδρος εν μία νυκτί και αναγνωρίζεται ως τέτοιος από τη Ρωσία. Την επομένη ορκίζεται Πρόεδρος της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας

Είκοσι δύο μέρες μετά, στις 28 του Οκτώβρη, διεξάγονται τοπικές εκλογές στο Κοσσυφοπέδιο και ο Δημοκρατικός Σύνδεσμος του Ιμπραΐμ Ρουγκόβα, που υποστηρίζει τη μεσοπρόθεσμη ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, ανακηρύσσεται νικητής.

Στις 4 του Νοέμβρη, το ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο εγκρίνει την κυβέρνηση με Πρόεδρο τον Κοστούνιτσα και πρωθυπουργό τον Μαυροβούνιο Τζόραν Ζίζιτς.

Λίγες βδομάδες μετά ανακοινώνεται η επανάληψη των γενικών σερβικών εκλογών στις 23 του Δεκέμβρη. Οι σερβικές εκλογές διεξάγονται μέσα σε κλίμα γενικότερου εκφοβισμού των κομμάτων της παλιάς εξουσίας, η DOS καταλαμβάνει 178 έδρες από το σύνολο των 250 εδρών της σερβικής Βουλής και ο Τζόραν Τζίντζιτς αναδεικνύεται νέος πρωθυπουργός της Σερβίας. Στις ίδιες εκλογές, οι Σέρβοι Σοσιαλιστές του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, κατέλαβαν 37 έδρες, τρίτο σε δύναμη κόμμα αναδεικνύεται το «Ριζοσπαστικό Κόμμα» του Βόγισλαβ Σέσελι με 23 έδρες, ενώ προκαλεί έκπληξη η για πρώτη φορά εκλογή 14 βουλευτών του Κόμματος Σερβικής Ενότητας με ιδρυτή τον δολοφονηθέντα Αρκάν και προεκλογικό σύνθημα την αποστολή στρατιωτών στην κοιλάδα του Πρέσεβο.

Το τέλος του 2000 βρίσκει για τα καλά εγκαταστημένους στην εξουσία τον Βόγισλαβ Κοστούνιτσα στη θέση του ομοσπονδιακού Προέδρου και τον Τζόραν Τζίντζιτς στη θέση του πρωθυπουργού της Σερβίας. Οι όποιες «πολιτικές διαφορές» των δύο ανδρών εξακολουθούν να περιορίζονται στην «ταχύτητα» με την οποία θα επιχειρηθούν οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα, παράγοντας που αναμένεται να οδηγήσει στην περαιτέρω συρρίκνωση της μεσαίας αστικής τάξης στη Σερβία, στη μεγέθυνση του χάσματος ανάμεσα στην ελίτ νεόπλουτων και την πλειονότητα των πληβείων και στη διόγκωση του αριθμού των ανέργων.

Η αυγή του 2001 βρίσκει τους φιλόδοξους υπουργούς της DOS, (παρά τη συμβολική οικονομική βοήθεια των Βρυξελλών), να αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στην ενεργειακή κρίση που πλήττει τη Σερβία. Ομως, προβλέπεται πως η παρούσα εξαθλίωση θα αργήσει να φθάσει ακόμη στο υπέρτατο σημείο της...