Ενας νέος θεσμός, ένα καινούργιο φεστιβάλ ξεκινάει στη Λαμία, με φορέα τοΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης.Τίτλος του "Σολίστες και πρωταγωνιστές" και στόχος όπως είπε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο δήμαρχος Λαμιέων Γεώργιος Θ. Ντελής "να ανάβουν τα φώτα της σκηνής γι' αυτό το φεστιβάλ κάθε Μάιο". Καλλιτεχνική σύμβουλος του φεστιβάλ η Ελένη Βαροπούλου,η οποία, μιλώντας γι' αυτό τόνισε ότι "στον ηθοποιό και μάλιστα σ' εκείνον που πρωταγωνιστεί στη σκηνή, καθώς αναδεικνύεται μέσα από μονολογιακές φόρμες, αφιερώνεται το πρώτο φεστιβάλ. Με το σώμα και τη φωνή, τη λάμψη και τη μαγεία που επιβάλλει η μοναχική παρουσία του, που υποδύεται ένα δραματικό πρόσωπο ή ξετυλίγει μια βιογραφία, που γίνεται αφηγητής, που ερμηνεύει μονολόγους άλλοτε παρμένους από θεατρικά έργα κι άλλοτε βασισμένους σε άλλου τύπου κείμενα, θα ασχοληθεί συστηματικά το φεστιβάλ αυτό".

Από τις 8 - 24/5 ξετυλίγεται μια πτυχή της τέχνης του ηθοποιού, με κύριο άξονα - όπως είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης, Πάνος Σκουρολιάκος - "τη διερεύνηση ενός ιδιαίτερου χώρου στα θεατρικά δρώμενα, αυτού της παράστασης για ένα πρόσωπο.

Στις 8/5 το φεστιβάλ ανοίγει με την Ασπασία Παπαθανασίου,η οποία ερμηνεύει την "Ελεονόρα Ντούζε": Τελευταία νύχτα,σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού.Στις 12/5 η Λήδα Τασοπούλου ερμηνεύει την ελεύθερη σύνθεση με έξι γυναικείες μορφές του αρχαίου δράματος με τίτλο "... Προς ύστατον φως... " (Αγαύη, Ιώ, Δηιάνειρα, Ιφιγένεια, Κασσάνδρα, Ηλέκτρα), σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου.Στις 17/5 ο Χρήστος Τσάγκας ερμηνεύει σε δική σκηνοθεσία το "Υπόγειο" του Ντοστογιέφσκι.Στις 25/5 ο Πάνος Σκουρολιάκος θα ερμηνεύσει την "Τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ" του Μπέκετ,σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή.

Τέλος, στις 24/5 στο Συνεδριακό Κέντρο στο Κάστρο της Λαμίας (8.30μ.μ.) οι:Ασπασία Παπαθανασίου, Λήδα Τασοπούλου, Χρήστος Τσάγκας, Πάνος Σκουρολιάκος συζητούν με τον σκηνοθέτη Βίκτορα Αρδίτη για τα προβλήματα, τους όρους και τις ιδιαιτερότητες της μοναχικής παρουσίας του ηθοποιού πάνω στη σκηνή.

Μπέργκμαν στο "Ανοιχτό Θέατρο"

Το "Ανοιχτό Θέατρο" είχε την αξιέπαινη ιδέα να παρουσιάσει, για πρώτη φορά, μια άγνωστη στο ελληνικό κοινό πλευρά του Ιγκμαρ Μπέργκμαν.Τη δραματουργική του πλευρά, με τα μονόπρακτά του "Μετά την πρόβα" και "Τελευταία κραυγή",σε μια έξοχη μετάφραση του Ζαννή Ψάλτη,μετάφραση που όχι μόνο μεταφέρει πιστά το πρωτότυπο, αλλά και "αναπνέει" το πικρό "άρωμα" της πασίγνωστης από τον κινηματογράφο μπεργκμανικής "ποιητικής". Ο Μπέργκμαν, από τους κορυφαίους σκηνοθέτες του αιώνα μας, πολύπτυχος δημιουργός (πεζογράφος, σεναρίστας, σπουδαίος σκηνοθέτης του θεάτρου, από το οποίο ξεκίνησε και ποτέ δεν εγκατέλειψε, μέγας σκηνοθέτης του κινηματογράφου, αλλά και της σουηδικής τηλεόρασης), με το μονόπρακτό του "Μετά την πρόβα",μετέπλασε και δραματουργικά κάποια βιώματά του από τις σχέσεις θεάτρου - ζωής, σκηνοθέτη - ηθοποιού, δασκάλου - μαθητή, "πατέρα" - "παιδιού", μακρόχρονης εμπειρίας - νεανικής ορμής, παλιού - νέου, δούναι - λαβείν (πνευματικά και συναισθηματικά). Σχέσεις αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης. Σχέσεις συχνά σημαδεμένες από φιλίες, αντιζηλίες, από παλιούς, φθαρμένους, χαμένους, ανεκμυστήρευτους ή χωρίς ανταπόκριση έρωτες, σημαδεμένες από τη φθορά του χρόνου κι από την αίσθηση του ανεκπλήρωτου της τέχνης και του εφήμερου του θεάτρου. Σχέσεις τραυμάτων και δραμάτων. Σχέσεις όμως και θαυμάτων, όταν δουλεύοντας για το ανέβασμα μιας παράστασης, οι άνθρωποι του θεάτρου - σκηνοθέτης και ηθοποιός - αφεθούν, έστω κι αν χρειαστεί και να πονέσουν, να τους συμπαρασύρουν εκείνα τα μυστήρια "υπόγεια ρεύματα" που οδηγούν στους δρόμους της ψυχής, ώστε να κατορθώσουν να αποκαλύψουν επί σκηνής ακέραια την αλήθεια της.

Αυτές οι σχέσεις συμπυκνωτικά, ελλειπτικά, υπονοηματικά, γοητευτικά και με λεπτότητα γραφής, αναδεικνύονται μέσα από τους τρεις ρόλους (ένας μεσήλικας σκηνοθέτης, μια νεαρή ηθοποιός - κόρη φίλων του, μιας παλιάς πρωταγωνίστριας και αγαπημένης του και ενός σκηνοθέτη, και μια μεσήλικας ηθοποιός, άλλοτε ερωμένη του), αλλά και από τα εκτός σκηνής πρόσωπα στο "Μετά την πρόβα".

Ο Γιώργος Μιχαηλίδης,έχοντας συμπαραστάτη του το απέριττο σκηνικό της Αγνής Ντούτση (μια γυμνή σκηνή), καθοδήγησε εξαίρετα - όχι μόνο σκηνοθετικά, αλλά και ερμηνεύοντας ο ίδιος, γοητευτικά, το ρόλο του σκηνοθέτη - τις σχέσεις, τα αισθητικά, πνευματικά και συναισθηματικά πεδία επικοινωνίας σκηνοθέτη - ηθοποιού. Η Ντίνα Μιχαηλίδη (νεαρή ηθοποιός), με απλότητα, πνευματικότητα, εσωτερικότητα, με αισθησιασμό, έπλασε το "ερωτικό" όργανο της σκηνικής πράξης. Η καλή ηθοποιός Μαριέτα Σγουρδαίου αστόχησε, με ένα ρόλο κόντρα στην ιδιοσυγκρασία της.

Καταγγελία του Μπέργκμαν για την κακογουστιά, την αμορφωσιά, την τσιγκουνιά, την κυνική περιφρόνηση των παραγωγών απέναντι στους ανθρώπους της Τέχνης, αποτελεί το δεύτερο μονόπρακτο "Τελευταία κραυγή".Πρόκειται για την ύστατη, απελπισμένη προσπάθεια ενός άνεργου, επιτυχημένου κάποτε, σκηνοθέτη να του δώσει δουλιά - όποια δουλιά - ένας παραγωγός, που κέρδισε κάποτε πολύ χρήμα απ' αυτόν. Πρόκειται για έναν αγώνα άνισο, με νικητή τον παραγωγό, που με την περιφρονητική σιωπή και την ψυχρότητα της δύναμής του οδηγεί στην πλήρη ταπείνωση τον καλλιτέχνη.

Μεστά, απλά, ουσιαστικά σκηνοθετημένο από τον Γ. Μιχαηλίδη πρόσφερε ένα μικρό υποκριτικό άθλο του Δημήτρη Γιαννόπουλου,στο σχεδόν βουβό ρόλο - μάσκα ενός απεχθούς παραγωγού και την υπέροχη, σπαραχτική, ερμηνεία του Μηνά Χατζησάββα,που εξελίσσει το ρόλο καλλιτέχνη από το στάδιο της αυτοεκτίμησής του και των προτάσεων που κάνει, στο στάδιο της μέθης, της αυτοταπεινωτικής παρακλητικής γονυκλισίας και τέλος στο στάδιο που ο λόγος είναι μια θανατερά απελπισμένη κραυγή.

Σημειώνουμε εξ αρχής τη διαφωνία μας για την άστοχη χρήση του ονόματος του μεγάλου, αληθινού - έργω και λόγω - επαναστάτη Τσε Γκεβάρα στον τίτλο του έργου του Γιάννη Χρυσούλη "Η επιστροφή των Τσε",όσο κι αν ο ταλαντούχος συγγραφέας το χρησιμοποίησε μεταφορικά, ίσως και με την ευκαιρία των 30 χρόνων από τη στυγερή δολοφονία του, και ασφαλώς μη θέλοντας να προσβάλει τη μνήμη του. Η υπογράφουσα θεωρεί άστοχη τη χρήση του ονόματος του Τσε, όχι γιατί διαφωνεί με τον διαφαινόμενο προβληματισμό του συγγραφέα για την ανάγκη ανατροπής της αστικής κοινωνίας. Αστοχη, γιατί χρησιμοποιεί το όνομα του Τσε παραπέμποντας σε "επανάσταση" του γλυκού νερού και σε γραφικούς "επαναστάτες" της κακιάς ώρας, με τους "ήρωές" του: δυο άνεργους νέους, αναρχοαυτόνομου, συγχυσμένου, ανούσιου μπλα - μπλα ο ένας, οικονομικού και ερωτικού βολέματος ο άλλος, που αναίτια εισβάλλουν στη βίλα ενός μεγαλοαστικού ζεύγους, όχι για να κλέψουν, αλλά για να διαταράξουν την πολυτελή οικιακή ευταξία και το βαλτωμένο γάμο τους (ο σύζυγος "ελεύθερος καβαλάρης" με τη μηχανή και τις ιδέες του στα νιάτα του και η σύζυγος κόρη - κληρονόμος μεγαλοβιομήχανου). Αστοχη, γιατί ο συγγραφέας ενώ καταγγέλλει τις μεγάλες ανισότητες της αστικής κοινωνίας και μιλά για ανατροπή της, έχει μια "ρομαντική" και περιορισμένη αντίληψη για το περιεχόμενο της ανατροπής. Ανατροπή δεν είναι ο χωρισμός του ζεύγους, οι νοσταλγικές αναμνήσεις του συζύγου από τη νιότη του, το ερωτικό φρεσκάρισμα της συζύγου με τον ένα νεαρό, που μαζί του "ζώντας απλά" θα γεύεται τα πλούτη της. Αν αυτό είναι ανατροπή, προς τι οι επαναστάσεις και οι επαναστάτες σαν τον Τσε; Παρά τις παραπάνω ιδεολογικού και ιστορικού χαρακτήρα παρατηρήσεις, επισημαίνουμε ότι ο Γ. Χρυσούλης ξέρει να γράφει θέατρο, με γλώσσα άμεση, αλλά και συμβολοποιητική, με ενδιαφέρουσα πλοκή, με διαλόγους που "οικοδομούν" χαρακτήρες, τη συμπεριφορά, τις σχέσεις και συγκρούσεις τους.

Το έργο ευτύχησε με την ατμοσφαιρική, ποιητικά συμβολοποιητική σκηνοθεσία του Νίκου Διαμαντή,που βοηθημένος και από το συμβολικά αφαιρετικό σκηνικό της Κλαιρ Μπρέισγουελ και την υποβλητική μουσική του Μιχάλη Λαπιδάκη,δίδαξε προσεκτικά και λεπτομερειακά στους ηθοποιούς το ατομικό δράμα, τον καφκικά αδιέξοδο, δυστυχισμένο συναισθηματικό "κόσμο" και των τεσσάρων προσώπων, αποσπώντας αρκετά καλά αποτελέσματα. Η αντίθετη από το ρόλο της μεγαλοαστής αισθαντική ιδιοσυγκρασία της Ιωάννα Μακρή αντιπάλεψε το ρόλο καλύτερα στο δεύτερο μέρος. Ο Εκτωρ Καλούδης διατήρησε και στο δεύτερο μέρος, που απαιτούσε μια "λυτρωτική" έξαρση του ρόλου, το ρεαλισμό του ρατέ μεγαλοαστού του πρώτου μέρους. Υποκριτικά γόνιμοι στους αμφίρροπους ρόλους τους οι Γεράσιμος Δεστούνης και Γιάννης Πολιτάκης.

ΘΥΜΕΛΗ

Η Ασπασία Παπαθανασίου με την "Ελεονώρα Ντούζε" στο Φεστιβάλ "Σολίστες και πρωταγωνιστές"

"Μετά την πρόβα" στο "Ανοιχτό Θέατρο"

"Η επιστροφή των Τσε" στο "Σημείο"