Η πρώην σοσιαλιστική κυβέρνηση της χώρας πλήρωσε 24 εκατ. δολάρια το 1985 για τη συνταξιοδότησή τους, αλλά καμία ελληνική κυβέρνηση από τότε δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της
Η ελληνική κυβέρνηση, παρά τις μέχρι τώρα δεσμεύσεις της, εξακολουθεί να μην τους συνταξιοδοτεί, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι αυτοί να αντιμετωπίζουν το φάσμα της λιμοκτονίας. Μάλιστα, η πρώην Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Τσεχοσλοβακίας έχει καταβάλει - μετά από συμφωνία που υπογράφτηκε το 1985 - στην ελληνική κυβέρνηση ποσό 24 εκατ. δολαρίων, ώστε να μπορέσει το ΙΚΑ να προχωρήσει στην αντιμετώπιση του συνταξιοδοτικού προβλήματος αυτής της κατηγορίας των επαναπατρισθέντων. Δέκα χρόνια τώρα, η Συντονιστική Επιτροπή των πολιτικών προσφύγων από την Τσεχοσλοβακία ζητάει από όλους τους αρμόδιους υπουργούς και τις υπηρεσίες την ικανοποίηση του μοναδικού πια αιτήματος: Τη συνταξιοδότηση των εν ζωή προσφύγων απ' την Τσεχοσλοβακία. Η Επιτροπή βρίσκει την πλήρη κατανόησή τους, δέχεται πολλές υποσχέσεις, αποτέλεσμα, όμως, δεν υπάρχει.
«Είναι ντροπή για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος να μεταχειρίζεται τόσο απάνθρωπα και άδικα τους ανθρώπους, που διάφορες συγκυρίες τους ανάγκασαν να μείνουν μακριά από την πατρίδα για ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους. Είμαστε στην πατρίδα σε ηλικία πάνω από 65 ετών, με μηδαμινές πιθανότητες να βρούμε δουλιά και με το βιολογικό νόμο να συνεχίζει το μακάβριο έργο του ανάμεσά μας», έγραφαν οι πολιτικοί πρόσφυγες από την πρώην ΣΔ Τσεχοσλοβακίας, σε προκήρυξή τους που μοίρασαν στη συνέλευση του Απόδημου Ελληνισμού.
Σύμφωνα με το νόμο 1539/85, που ψήφισε η Βουλή, αναγνωρίζονταν σ' όλους τους πολιτικούς πρόσφυγες, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ενσήμων που έφερε ο καθένας, 4.050 ένσημα για την κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ, εφόσον κατοχύρωσαν δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω ηλικίας. Ακολούθησαν απαράδεκτες τροποποιήσεις της διακρατικής συμφωνίας με διάφορες Υπουργικές Αποφάσεις. Ετσι, χωρίς να λάβει υπόψη της η κυβέρνηση τον αριθμό των ενσήμων, αναγνώρισε σε όσους δε θεμελίωναν δικαίωμα σύνταξης λόγω γήρατος, σε πρώτη φάση μόνο 1.500 ένσημα για να τους καλύψουν από τον κίνδυνο αναπηρίας και θανάτου. Σε δεύτερη φάση, όταν θα θεμελίωναν δικαίωμα σύνταξης λόγω ηλικίας, θα δίνονταν τα υπόλοιπα, στα οποία θα υπολογίζονταν και τα ένσημα που θα έβγαζαν στην Ελλάδα. Ωστόσο, η δεύτερη φάση δεν ήρθε ποτέ κι έτσι άνθρωποι εξήντα πέντε και εβδομήντα χρονών, με 12.000 ένσημα στο εξωτερικό και με 750 - 1.500 ένσημα στην Ελλάδα να μην παίρνουν ούτε την κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ.
Την τραγικότητα της κατάστασής τους περιγράφει ο Ευάγγελος Γυμνόπουλος, που γύρισε στην Ελλάδα το 1985, αφού εργάστηκε στην Τσεχοσλοβακία σε βαριά βιομηχανία σχεδόν 38 χρόνια. «Από τότε που γύρισα στην πατρίδα δεν μπόρεσα να εργαστώ λόγω προβλημάτων υγείας», λέει. «Μου αναγνωρίσανε μόνο 1.500 ένσημα από τα 11.965 που είχα. Σήμερα είμαι 67 ετών, παραμένω ανασφάλιστος, δεν έχω σύνταξη και ούτε κάποιο άλλο πόρο για να μπορέσω να επιβιώσω. Εκανα αίτηση για αναπηρική σύνταξη, μου αναγνώρισαν 50% αναπηρία, στη συνέχεια, όμως, μου την απέρριψε ο διευθυντής του ΙΚΑ. Το ίδιο και η Πρόνοια, μου απέρριψε το αίτημα για συνταξιοδότηση. Δέκα χρόνια τώρα, ενημερώνουμε για την κατάστασή μας το υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας, αλλά μόνο υποσχέσεις παίρνουμε. Το ελληνικό δημόσιο πήρε 24 εκατ. δολάρια για την τακτοποίησή μας και μετά μας εγκατέλειψε. Στην πατρίδα μου δεν έχω ανθρώπινα δικαιώματα και δε μου αναγνωρίζεται ο ιδρώτας 38 χρόνων δουλιάς. Με λίγα λόγια, μας εξόντωσαν», καταλήγει ο Ευάγγελος Γυμνόπουλος.
«Φλας - μπακ» στον αιώνα που φεύγει. Στο «δίσκο» της μνήμης, σαν κινηματογραφικά επίκαιρα, περνούν οι σκηνές ενός «έργου», που διάρκεσε 100 ολόκληρα χρόνια. Τα πρώτα 60, απών, τα «έζησα» μέσα από τις τυπωμένες σελίδες των βιβλίων της ιστορίας, τις μαυρόασπρες φωτογραφίες και τις γκραβούρες, τις διηγήσεις των μεγαλυτέρων. Τα τελευταία 40 χρόνια, παρών, τα βίωσα.
Κάνοντας αφαιρέσεις, αναζητώ σταθμούς στο παγκόσμιο γίγνεσθαι του 20ού αιώνα. Πορεία αντιφάσεων και πάλης των αντιθέτων. Ο Λένιν στο Σμόλνι και ο Χίτλερ στο Ράιχσταγκ. Ο Αϊνστάιν της επιστήμης και ο Οπενχάιμερ της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Η νίκη της πενικιλίνης και η ήττα από τον καρκίνο. Οι ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης και οι καλύβες της Αφρικής. Ο Μπέργκμαν, ο Ορσον Γουέλς, ο Ταρκόφσκι και ο Ακίρα Κουροσάβα και κινηματογραφικός «εξολοθρευτής», ο τηλεοπτικός «μορφέας» και ο «μέγας αδελφός» του Ιντερνετ.
Ο 20ός αιώνας τελείωσε με την κόκκινη σημαία στη βάση του κονταριού της ιστορίας κι αρχίζει ο 21ός και η τρίτη χιλιετία μετά Χριστόν. Αυτό θα είναι το μέλλον; Και ο Λένιν γιατί επαναστάτησε; Ο Τσε γιατί δολοφονήθηκε; Ο Μαντέλα γιατί φυλακίστηκε; Ο Μπελογιάννης γιατί εκτελέστηκε; Ο Μπίρμαν γιατί τραγούδησε «έτσι κι αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη»; Λάθεψαν όλοι; Λάθεψε κι η ιστορία και νικήθηκε η ανθρωπότητα;
«Βλέπω τις κόκκινες σημαίες να υψώνονται στα Κρεμλίνα της Γης. Τους δουλευτές να κυβερνούν και τους μεγιστάνες να προσκυνούν τους ταπεινούς. Βλέπω ανθρώπους, λευκούς, μαύρους, κίτρινους ν' αδελφώνονται και τις θρησκείες να ομονοούν. Παιδιά να ευτυχούν και γερόντους να χαίρονται. Βλέπω τις θάλασσες να γαληνεύουν, τη γη ν' ανθίζει και τις ερήμους να παράγουν. Τα όπλα να θάβονται και την ειρήνη ν' ανατέλλει παντού. Τους ποιητές να μιλούν στις αγορές των ανθρώπων και τις αγορές των Χρηματιστηρίων κλειστές. Βλέπω αγάλματα της ελευθερίας να στήνονται παντού και λουλουδοστολισμένους τους τάφους των ηρώων. Βλέπω κόκκινη τη γη να φωτίζει το Σύμπαν».