Οταν μιλάμε για το Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη, πρόκειται για: Επιχειρηματίες, εκπροσώπους πολυεθνικών, κυβερνήσεις και μη κυβερνητικές οργανώσεις - οι οποίες δημιουργούνται ή χρηματοδοτούνται από τις κυβερνήσεις ή τις πολυεθνικές - που κάθονται στο τραπέζι και χαράσσουν κατευθύνσεις για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς όφελος των καπιταλιστικών κερδών. Αρα, προς «χασούρα» όλων των εργαζομένων, ντόπιων και ξένων.

Οπως ακούστηκε πολλές φορές στο Φόρουμ, τόσο της λεγόμενης Κοινωνίας των Πολιτών (ΚτΠ) (2 - 3 Νοέμβρη), όσο και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων (4 - 5 Νοέμβρη), η μετανάστευση είναι μια ευκαιρία για την οικονομία, δηλαδή τα μονοπώλια, ιδιαίτερα σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Για τέσσερις μέρες, οι επιχειρηματίες, οι πολιτικοί τους κι οι οργανώσεις τους έπαιξαν πάνω στις πλάτες των ξεριζωμένων το παιχνίδι που λέει: «Ανοιγοκλείνουμε» τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Αυτό συνοψίζουν και τα λόγια του πρωθυπουργού, Γ. Παπανδρέου, ότι πρέπει «να πάρουμε στα χέρια μας εμείς, η πολιτεία, τον έλεγχο της κινητικότητας των ανθρώπων, να ρυθμίσουμε δηλαδή αυτή την κινητικότητα μεταξύ των χωρών μας».

Τα μονοπώλια και οι κυβερνήσεις θέλουν τη μετανάστευση. Μιλούν, βέβαια, για «εθελούσια» μετανάστευση και κινητικότητα των μαζών κάτω από τον έλεγχο των χωρών προέλευσης, διέλευσης και προορισμού. Στο Φόρουμ των επιχειρηματιών, των κυβερνήσεων και των οργανισμών τους, δε θα μπορούσαν να έχουν θέση ούτε οι ανάγκες των εξαθλιωμένων ανθρώπων, των γυναικόπαιδων, των ασυνόδευτων ανήλικων που χρειάζονται φροντίδα, ούτε οι μετανάστες εργάτες που καταφέρνουν να βρουν μια δουλειά στη χώρα προορισμού.

Αντίθετα, προτάθηκαν τρόποι για να ελέγχουν, από τη μια, αυτά τα κύματα με συμφωνίες κρατών, με καταστολή και μεγαλύτερη φύλαξη των συνόρων, με συμφωνίες επανεισδοχής σε χώρες που αποτελούν περάσματα, με επενδύσεις και εκσυγχρονισμό στα κράτη προέλευσης, ώστε να μεγαλώσει ο βαθμός εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης.

Στα πλαίσια της ρυθμιζόμενης και ελεγχόμενης μετανάστευσης, αναδείχθηκε σαν ιδιαίτερα κερδοφόρα η κυκλική μετανάστευση. Δηλαδή, ανάλογα με τις ανάγκες της αγοράς, κάθε κράτος να κάνει εισαγωγή εργατικών χεριών για κάποιους μήνες ή και χρόνια κι έπειτα ο μετανάστης να επιστρέφει στη χώρα του ή να πηγαίνει σε άλλη χώρα να δουλέψει. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ενωση ανέδειξε σαν χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των κρατών - μελών το «μεταναστευτικό προφίλ» της κάθε χώρας, το οποίο θα περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί σε αυτή. Τα μεταναστευτικά προφίλ, όπως είπε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζακ Μπαρό, μπορούν να αποτελέσουν καλό εργαλείο στα χέρια των κυβερνήσεων - με την προϋπόθεση να επικαιροποιούνται τακτικά - για την ενίσχυση της κινητικότητας, την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και τον εντοπισμό των αναγκών σε εργατικό δυναμικό.

Από την ίδια σκοπιά, ο Σουηδός υπουργός για τη Μετανάστευση και το Ασυλο, εκπροσωπώντας στο Φόρουμ την ΕΕ, υπογράμμισε πως η καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα για την ΕΕ και πρέπει όλα τα κράτη να συνεργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση. Παράλληλα, υποστήριξε ότι το παλιό μοντέλο της μόνιμης ή μακροχρόνιας μετανάστευσης «ξεθωριάζει», έναντι της βραχυπρόθεσμης, επαναλαμβανόμενης, κυκλικής μετανάστευσης με εθελοντική επιστροφή και επανένταξη του μετανάστη στη χώρα του. Σημείωσε, δε, πως η ΕΕ αναγνωρίζει ότι η μετανάστευση σε περίοδο ύφεσης της οικονομίας πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μέρος της λύσης, καθώς οι μεταναστευτικές πολιτικές μπορούν «να εξασφαλίσουν ότι τα σωστά προσόντα θα είναι διαθέσιμα στη σωστή θέση, την κατάλληλη στιγμή»!

Το ζητούμενο, πάντως, για τους επιχειρηματίες και τις κυβερνήσεις, είναι από τη μια οι μετανάστες και οι πρόσφυγες να μην μετακινούνται ανεξέλεγκτα (!) και, από την άλλη, οι «νόμιμοι» μετανάστες να ενσωματωθούν πλήρως, ώστε να μην υπάρχουν εντάσεις και, ταυτόχρονα, να ρίξουν τον πήχη των δικαιωμάτων και των απαιτήσεων συνολικά των εργαζομένων, ντόπιων ή αλλοδαπών. Στόχος είναι η μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, το συνολικό χτύπημα στα ασφαλιστικά δικαιώματα, στην Υγεία και την Πρόνοια και για τους ντόπιους εργάτες, όπως επίσης και η κάλυψη κενών με φθηνή ή εποχιακή εργασία σε κάποιους κλάδους.

Αναφορικά με το τι ζητούν οι επιχειρηματίες, είναι και τα όσα ακούστηκαν στο Φόρουμ από τη λεγόμενη Κοινωνία των Πολιτών:

Αναδείχθηκε η ανάγκη, από τη μία, να ενισχυθεί η διεθνής κινητικότητα, όπως και η κινητικότητα υψηλής ειδίκευσης και επιπλέον η μετανάστευση να γίνεται εθελούσια ώστε να μειωθεί το κόστος πρόνοιας και φροντίδας των άπορων μεταναστών, των ανηλίκων, των μητέρων, κλπ. Σημειώθηκε πως για να είναι επιτυχημένη η μετανάστευση, δηλαδή να συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και στην αναζωογόνηση της αγοράς, πρέπει να μειωθεί η ροή των μεταναστών, να μπουν ορισμένοι περιορισμοί. Ταυτόχρονα, να προχωρήσει η ενσωμάτωση των μεταναστών στη χώρα προορισμού.

Οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων των κυβερνήσεων στο Φόρουμ ταυτίστηκαν σχεδόν απόλυτα με τις προτάσεις της ΚτΠ και ως εκ τούτου επικεντρώθηκαν στο πώς μπορεί να αυξηθεί η εκμετάλλευση των μεταναστών, τόσο με το «καρότο» για τους «νόμιμους», όσο και με το «μαστίγιο» για τους «παράνομους».

Ετσι αυτό που υπογραμμίστηκε σε όλους τους τόνους ήταν ότι οι νόμιμοι μετανάστες αποτελούν «ευλογία» για την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου, καθώς - όπως είπε κι ο πρωθυπουργός - καλύπτουν θέσεις εργασίας, αυξάνεται ο πληθυσμός και άρα οι καταναλωτές, μειώνεται το κόστος παραγωγής (σ.σ. δηλαδή, η φθηνότερη εργατική δύναμη). «Είναι όλοι εκείνοι που υποστήριξαν και υποστηρίζουν με την παρουσία τους κρίσιμους τομείς της οικονομίας μας, στη γεωργία, στον κατασκευαστικό κλάδο, στον τουρισμό, στη ναυτιλία. Οι μετανάστες άφησαν κι εκείνοι το δικό τους, ανεξίτηλο στίγμα στην προετοιμασία της χώρας μας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, μέσα από τη δουλειά τους στην κατασκευή των υποδομών», τόνισε ο Γ. Παπανδρέου.

Ετσι, για όσους υπάρχει χώρος στην αγορά εργασίας θα προωθηθούν μέτρα «ένταξης και κοινωνικής συμμετοχής», όπως είναι και η ιθαγένεια στους μετανάστες δεύτερης γενιάς και η συμμετοχή των μακροχρόνια διαμενόντων μεταναστών στις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που είναι και μία επιταγή της ΕΕ. Οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις θέλουν να μεγαλώσει το ψεύτικο χάσμα ανάμεσα στη «νόμιμη» και «παράνομη» μετανάστευση, να σπρώξουν τους πρώτους μετανάστες και τους ντόπιους εργαζόμενους ενάντια στους δεύτερους και να τους βλέπουν σαν απειλή. Να δέχονται και οι ντόπιοι εργαζόμενοι τη μετανάστευση στο βαθμό που είναι αναγκαία και χρήσιμη για το κεφάλαιο και να στρέφουν τα πυρά τους κατά των υποτιθέμενων «παράνομων», ενώ το κοινό τους συμφέρον είναι να αντιπαλέψουν τις πολιτικές που γεννούν τη μετανάστευση, τις πολιτικές που αποσκοπούν στην όλο και μεγαλύτερη εκμετάλλευσή τους.

Να αποδεχτούν, δηλαδή, την καταστολή εντός και εκτός συνόρων, τις απελάσεις και το μεγαλύτερο χτύπημα στο άσυλο. Να μπουν στη λογική, όπως τη διατύπωσε ο υπουργός Εσωτερικών, Γ. Ραγκούσης, ότι η «παράνομη» μετανάστευση «λειτουργεί ως σοβαρή τροχοπέδη της ενταξιακής πορείας των νόμιμων μεταναστών, όσο και της αναπτυξιακής προοπτικής των χωρών υποδοχής».