Προεκλογική περίοδος και οι δυο μονομάχοι προσπαθούν να κερδίσουν ψήφους από όσους έχουν πληγεί περισσότερο με την πολιτική τους: Ανάμεσά τους οι γυναίκες, οι νέοι και οι αγρότες. Αδικημένη των αδικημένων η Ελληνίδα αγρότισσα, απομονωμένη και αποκαμωμένη θα ακούσει για μια ακόμα φορά υποσχέσεις, θα τη «θυμηθούν» και θα την πλησιάσουν για να την εγκαταλείψουν στη λησμονιά μέσα σ' ενάμιση μήνα... Τι κέρδισε αλήθεια η αγρότισσα τα τελευταία χρόνια και τι έχασε; Τι προσδοκίες έχει και τι προοπτικές; Για το καυτό πρόβλημα της γυναίκας της υπαίθρου θα μιλήσουμε με την Ντίνα Μπαντή, πρόεδρο του Συλλόγου Γυναικών Καρδίτσας, μέλος της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας.

- Ο Σύλλογος Γυναικών Καρδίτσας συνέβαλε καθοριστικά στη μεγάλη έρευνα της ΟΓΕ για τη γυναίκα της υπαίθρου, πριν από δέκα χρόνια στην περιοχή της Θεσσαλίας. Πολύ νερό κύλησε από τότε. Εχει βελτιωθεί η θέση της αγρότισσας;

- Αλίμονο! Μετά από δέκα χρόνια, η γυναίκα της υπαίθρου εξακολουθεί να ζει μια κραυγαλέα ανισότητα, απαντά η Ντίνα Μπαντή. Μπορεί σήμερα να παρατηρούνται κάποιες διαφοροποιήσεις, π.χ. να μη δουλεύει η γυναίκα τόσο σκληρά στα χωράφια, να έχει περισσότερες ανέσεις στο σπίτι, όμως αυτά δεν είναι ικανά να αλλάξουν ριζικά τη θέση των γυναικών. Γι' αυτό, αν θελήσουμε να σκιαγραφήσουμε το σημερινό πορτρέτο των γυναικών στα χωριά μας, θα δούμε μια πολύ έντονη τάση απαισιοδοξίας και ηττοπάθειας. Τα χωριά αδειάζουν, τα σχολειά κλείνουν, όχι μόνο στα μικρά χωριά αλλά και στα κεφαλοχώρια. Εχουν «κοπεί τα φτερά» στις γυναίκες, δύσκολα τις βγάζεις από τα σπίτια τους, απομονώνονται. Οι νεότερες ψάχνουν και για άλλη δουλιά, θέλουν να φύγουν. Πολλές μετακομίζουν στην πόλη, όπου γεμίζουν τις λίστες των ανέργων.

- Με δυο λόγια η κατάσταση έχει χειροτερέψει...

- Βέβαια. Η εγκατάλειψη από την πολιτεία είναι διαχρονική. Κι αυτό όπως γνωρίζουμε δεν είναι άσχετο με τα γενικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος: Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η Νομισματική Ενωση δεν έχουν αλλάξει τη θέση των αγροτών, που αντίθετα έχει επιδεινωθεί. Αιτία, η αντιαγροτική πολιτική που μειώνει τα αγροτικά εισοδήματα. Τιμές που δε δίνουν εισόδημα, αναθεώρηση ΚΑΠ, που βάζει πλαφόν στα αγροτικά προϊόντα, αυξήσεις τιμών στα λιπάσματα και φυτοφάρμακα, οι τράπεζες που βάζουν πανωτόκια, οι περιορισμοί στις καλλιέργειες όπως στο βαμβάκι, η σταδιακή μείωση των επιδοτήσεων - που ήταν ένα κίνητρο για να ασχολείται κανείς με τις αγροτικές καλλιέργειες, όλα αυτά οδηγούν στην καταστροφή της μικρομεσαίας αγροτιάς, που είναι η συντριπτική πλειοψηφία: Πρέπει να μειωθεί ο αγροτικός πληθυσμός κατά πολύ - αυτός είναι ο στόχος σύμφωνα με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

- Ηρθε και το «μίνι ασφαλιστικό», αφορά και τις συντάξεις των αγροτισσών...

- Ναι - και εδώ πρέπει να κάνουμε μια αναδρομή: Το 1998 η καταστροφική συρρίκνωση του αγροτικού εισοδήματος συμπληρώθηκε με το νέο (τότε) ασφαλιστικό νόμο που αφορούσε την ασφάλιση και τη συνταξιοδότηση των αγροτών.

Ηταν η «σύσταση κλάδου κύριας ασφάλισης αγροτών» που όπως αποδείχτηκε στην πορεία, δεν είχε σκοπό να βοηθήσει τους αγρότες, αλλά να μετακυλίσει το κόστος της ασφάλισης από το κράτος στους ίδιους τους αγρότες. Ηδη, εμείς από τότε είχαμε καταγγείλει το νόμο αυτό που τον θεωρήσαμε αντιασφαλιστικό, κάναμε υπομνήματα στο υπουργείο Γεωργίας, ενημερώσαμε τις αγρότισσες... Σύμφωνα με το νόμο - τότε - σταματούσε η αυτοτελής σύνταξη της αγρότισσας με την έννοια ότι αν σε μια οικογένεια το αντρόγυνο αποφάσιζε με κοινή δήλωσή του να ασφαλίζει ο ένας τον άλλο, αυτό μπορούσε να γίνει. Στην πράξη, αυτή που θα ασφαλιζόταν έμμεσα θα ήταν η γυναίκα!

Εμείς σαν ΟΓΕ είχαμε τότε αντιδράσει σ' αυτή τη ρύθμιση γιατί πιστεύουμε ότι η γυναίκα πρέπει να έχει τη δική της, ανεξάρτητη σύνταξη. Τι κάνει τώρα το νέο «μίνι ασφαλιστικό»;

Επαναφέρει την αυτοτελή σύνταξη της αγρότισσας και ορίζει ότι άντρες και γυναίκες θα παίρνουν σύνταξη στα 65. Εξισώνει δηλαδή το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της δουλιάς της αγρότισσας και τους πολλαπλούς ρόλους της που έχουν επιπτώσεις στην υγεία της. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζεται η προσφορά της αγρότισσας. Εκτός αυτού, όταν η τηλεόραση αναφέρεται στις αγροτικές συντάξεις π.χ. σε διάφορες πρωινές εκπομπές, παραπληροφορεί: Μιλάνε προπαγανδίζοντας για συντάξεις 1.200 ευρώ το μήνα - ενώ αυτές είναι συντάξεις της 7ης κατηγορίας, όπου μόνο μεγαλοαγρότες μπορούν να πληρώνουν τόσο ψηλά ασφάλιστρα. Η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών και αγροτισσών που ασφαλίζονται με τα νέα δεδομένα δηλαδή το 72-73%, ανήκει στην πρώτη κατηγορία, με τα πιο χαμηλά ασφάλιστρα. Επιπλέον τα ποσά των ασφαλίστρων κάθε χρόνο αναπροσαρμόζονται προς τα πάνω. Από το 2003 μειώνεται κάθε χρόνο και αυτό το «προνοιακό επίδομα» όπως το λέμε εμείς, δηλ. η σύνταξη του ΟΓΑ που παίρνουν οι παππούδες και είναι σήμερα 161 ευρώ - και από το Μάρτη τριάντα ευρώ παραπάνω.

Για τους νεότερους ασφαλισμένους αυτό το επίδομα θα μειώνεται συνεχώς μέχρι που το 2026 δε θα υπάρχει πια: Η αγροτική σύνταξη θα γίνει καθαρά ανταποδοτική.

Οι περισσότεροι κυρίως οι νέοι αγρότες που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν και δεν έχουν καν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στην πράξη επίσης ανασφάλιστη θα μείνει η αγρότισσα γιατί οι αγροτικές οικογένειες δεν μπορούν να πληρώνουν τα ασφάλιστρα.

Τα προβλήματα που ολοένα οξύνονται δε λύνονται με τις προεκλογικές εξαγγελίες για νομοθετήματα, όπως το πρόσφατο που αφορά τις μητέρες και προβλέπει πως όσες γεννήσουν τώρα, θα απαλλάσσονται για ένα χρόνο από την εισφορά στον ΟΓΑ. Τι θα γίνεται τα υπόλοιπα χρόνια; Με τον ένα χρόνο δε λύνεται το πρόβλημα. Δεν αντιμετωπίζονται τα σοβαρά προβλήματα των αγροτών ούτε με τα 30 ευρώ επιπλέον που τα περίμεναν το Γενάρη και δεν τα πήραν, ούτε με τα 192 ευρώ που θα παίρνουν ελεημοσύνη οι παππούδες. Εμείς ζητάμε η αγροτική σύνταξη να είναι ίση με την κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ, η γυναίκα αγρότισσα να συνταξιοδοτείται στα 55 και ο αγρότης στα 60. Να αναγνωριστεί έμπρακτα η προσφορά της αγρότισσας!

Σήμερα η κατώτερη σύνταξη του ΟΓΑ για όσους πληρώνουν ασφάλιστρα είναι με την αναπροσαρμογή 126.000 (σε δραχμές). Αν κάποιος ή κάποια αρχίσει τώρα να ασφαλίζεται και δεν πληρώσει την πρόσθετη ασφάλιση, σε δεκαπέντε χρόνια που δικαιούται σύνταξη (αν είναι τώρα 50 χρόνων) θα πάρει μόνο 215,30 ευρώ (32.000 δραχμές). Είμαστε υπέρ της αυτοτελούς σύνταξης της αγρότισσας για να έχει οικονομική ανεξαρτησία και να μην είναι εξαρτημένη από συγγενικά πρόσωπα. Και να μη συνδέεται το δικαίωμα σύνταξης με τη δυνατότητα που έχει κάποιος να πληρώνει.

- Και πώς θα μπορούσε η πολιτεία να αναγνωρίσει έμπρακτα την προσφορά της αγρότισσας;

Για να βελτιωθεί όμως η θέση της αγρότισσας χρειάζεται η συντονισμένη πάλη των αγροτισσών, του γυναικείου κινήματος. Αλλωστε, ό,τι κερδήθηκε μέχρι τώρα ήταν με αγώνες. Και οι αγώνες χρειάζεται να συνεχιστούν ώστε να έχουν όλοι και όλες δωρεάν ασφάλιση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, παιδεία και να απολαμβάνουν τα αγαθά του πολιτισμού.

Δυσκολεύει λοιπόν η ζωή των γυναικών στην ύπαιθρο αφού άλλοι αποφασίζουν «πριν από μας για μας». Και οι εκλογές έρχονται... Δε θα 'πρεπε οι αγρότισσες που παράγουν «καρπούς, λουλούδια, τ' αγαθά του κόσμου ολόγυρά μας» και μένουν στερημένες, να δώσουν ένα μάθημα στους υπαίτιους;