2025, The Associated Press. Al

Ζωή μέσα στα συντρίμμια στη Γάζα

Την Παρασκευή, στο Κάιρο, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκιντόν Σάαρ και οι διαπραγματευτές της χώρας του αξίωσαν από τους μεσολαβητές να πιέσουν τα στελέχη της Χαμάς ώστε να δεχτούν ένα διαπραγματευτικό «χαρακίρι»: Να παρατείνουν την πρώτη φάση της εκεχειρίας, που έληξε αυτό το Σάββατο, 1η Μάρτη, για άλλες 42 μέρες, προκειμένου να συνεχιστεί η απελευθέρωση Ισραηλινών ομήρων χωρίς το Ισραήλ να προχωρήσει σε πλήρη αποχώρηση από τον Διάδρομο της Φιλαδέλφειας και τις άλλες περιοχές της Γάζας. Χωρίς ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου...

Στελέχη της Χαμάς απέρριψαν αυτήν την πρόταση, καλώντας τους διεθνείς μεσολαβητές να πιέσουν το Ισραήλ ώστε να συμμορφωθεί με τη συμφωνία που υπέγραψε και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, προκειμένου να εισέλθει «χωρίς δισταγμό» στη δεύτερη φάση της εκεχειρίας.

Κάτι τέτοιο όμως δεν φάνηκε πολύ πιθανό, δεδομένης της πρότερης δήλωσης Ισραηλινών αξιωματούχων ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσουν τα ισραηλινά στρατεύματα από τον «Διάδρομο της Φιλαδέλφειας» (βρίσκεται κατά μήκος περιοχών της Ν.Γάζας με την Αίγυπτο) προκειμένου να μετατραπεί σε «αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη», στα πρότυπα ανάλογης κατοχής εδαφών σε Συρία και Λίβανο. Ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Ισραέλ Κατς διαβεβαίωσε ότι η Χαμάς δεν θα έχει ποτέ ξανά τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας σε διοικητικό ή στρατιωτικό επίπεδο, και ότι αν «ενθαρρυνθεί» το σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για «εθελούσια μετανάστευση» των Παλαιστινίων, τότε θα προχωρήσει στη συγκρότηση επιτροπής που θα αναλάβει τη διευκόλυνση «της εξόδου τους».

Η δήλωση αυτή έγινε λίγο μετά τη δημοσιοποίηση επαίσχυντου βίντεο που ανέβηκε μεσοβδόμαδα στον λογαριασμό του Τραμπ στο «Truth Social», δίνοντας μια αισχρή και κακόγουστη ιδέα για το πώς εννοεί το επιτελείο του το όραμα της νέας Γάζας σε ρόλο «Ριβιέρας της Ανατολής»: Εκατοντάδες ουρανοξύστες, παραλιακή γεμάτη φοίνικες, ξενοδοχεία του ομίλου Τραμπ, πρώην μαχητές της Χαμάς να λικνίζονται σε ρυθμούς χορού της κοιλιάς και πλατείες με χρυσούς ανδριάντες του Αμερικανού Προέδρου, χωρίς ίχνος Παλαιστινίων...

Μπροστά σε όλα αυτά ο Μπασίμ Ναΐμ, μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς, μιλώντας στο «Al Jazeera» ανέφερε ότι η οργάνωση «είναι έτοιμη για όλα τα σενάρια» αν δεν αποχωρήσουν από τη Γάζα τα ισραηλινά στρατεύματα, όπως προβλέπεται στο πλαίσιο της συμφωνίας. Προειδοποίησε πως ο ισραηλινός στρατός κατοχής ό,τι έκανε στη Γάζα επιχειρεί να το επαναλάβει στη Δυτική Οχθη, με την κλιμάκωση της βίας στην οποία έχει προχωρήσει πάνω από έναν μήνα τώρα, και πως αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα επιφέρει «διασάλευση της ασφάλειας, της ευημερίας και της σταθερότητας» στην ευρύτερη περιοχή. Πρόσθεσε δε ότι το Ισραήλ παραβίασε πολλές φορές τη συμφωνία, σκοτώνοντας κατά τη διάρκειά της πάνω από 100 Παλαιστίνιους, αλλά η Χαμάς δεν έδωσε συνέχεια, «γιατί ενδιαφέρεται για τη λήξη του πολέμου».

Με το «θερμόμετρο» της έντασης στην περιοχή να ανεβαίνει επικίνδυνα για άλλη μια φορά, οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα με την έναρξη του μήνα του Ραμαζανιού (ξεκίνησε την Παρασκευή) συνεχίζουν τον Γολγοθά της επιβίωσης, ενώ στη Δυτική Οχθη από τις 21 Γενάρη βιώνουν απροκάλυπτη στρατιωτική βία σε πόλεις και χωριά, μετά την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης «Σιδηρούν Τείχος». Η κατάσταση είναι χειρότερη στις πόλεις Τζενίν και Τουλκαρέμ, καθώς πάνω από 40.000 άμαχοι έχουν ήδη αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, ενώ όσοι απέμειναν βιώνουν καθημερινά τις εισβολές του ισραηλινού στρατού, την κατεδάφιση ή τον βομβαρδισμό των σπιτιών τους - ιδιαίτερα στους προσφυγικούς καταυλισμούς - και ένα ευρύ φάσμα ωμής κατοχικής βίας χωρίς ορατό τέλος. Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας έχουν λάβει οι κατοχικές αρχές και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, σχεδιάζοντας πολύ αυστηρούς περιορισμούς και απαγορεύσεις σε μουσουλμάνους προσκυνητές που θα θελήσουν να μεταβούν στο τέμενος Αλ Ακσα.

Σε αυτό το φόντο, εκτός απροόπτου αναμένεται την Τρίτη 4 Μάρτη στο Κάιρο έκτακτη Σύνοδος του Αραβικού Συνδέσμου, προκειμένου να παρουσιαστεί ένα αιγυπτιακό - αραβικό σχέδιο σε αντιδιαστολή με το σχέδιο των ΗΠΑ - Ισραήλ για ολοκλήρωση της εθνοκάθαρσης στη Γάζα, μέσω διωγμού των Παλαιστινίων προς άλλες χώρες της περιοχής.

Οι ωμές απειλές που διατύπωσε έναντι της Συρίας το περασμένο Σαββατοκύριακο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού στον πολύπαθο συριακό λαό, που βρίσκεται μπροστά σε νέους κινδύνους αποσταθεροποίησης ή και διαμελισμού της χώρας.

Ο Νετανιάχου απαίτησε πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της Νότιας Συρίας. Διεμήνυσε πως ο ισραηλινός στρατός θα μείνει «επ' αόριστον» στα νέα συριακά εδάφη που κατέλαβε ανήμερα της πτώσης της κυβέρνησης Ασαντ (8/12/24). Προειδοποίησε πως «δεν θα ανεχθεί» καμία απειλή έναντι των Δρούζων της Νότιας Συρίας από τη νέα κυβέρνηση των τζιχαντιστών του Αχμεντ αλ Σαράα.

Οι απειλές του Νετανιάχου συνοδεύτηκαν αυτή τη βδομάδα με νέες αεροπορικές επιθέσεις σε νότια περίχωρα της Δαμασκού και άλλες περιοχές της Νότιας Συρίας, προκαλώντας μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας Σύρων πολιτών, κυρίως (αλλά όχι μόνο) μελών της κοινότητας των Δρούζων, σε διάφορες πόλεις του συριακού νότου ενάντια στις συνεχιζόμενες επιθέσεις και απειλές του Ισραήλ.

Τη Δευτέρα 24/2/25, παραμονές της «Διάσκεψης Εθνικού Διαλόγου» που συγκάλεσε ο Σύρος τζιχαντιστής Πρόεδρος, τμήμα ένοπλων οργανώσεων Δρούζων της Νότιας Συρίας ανακοίνωσε τη συγκρότηση του «Suwayda Military Council» (SMC), δηλαδή του «Στρατιωτικού Συμβουλίου της Σουέιντα» (γνωστή και ως Σουγουαΐντα) παρουσιάζοντας τη δική τους σημαία (που έφερε σε γαλάζιο φόντο και ανάμεσα σε δύο κλαδιά δάφνης το περίγραμμα της Συρίας με πεντάκτινο αστέρι στο νότιο τμήμα).

Η οργάνωση, κατά τη λιβανέζικη εφημερίδα «Al Akhbar», έχει επικεφαλής 13 πρώην αξιωματούχους του συριακού στρατού που αποσκίρτησαν από τις ένοπλες δυνάμεις με επικεφαλής τον Τάρικ αλ Σούφι (Tareq al Shoufi). Πληροφορίες άλλων αραβικών και ισραηλινών ΜΜΕ ανέφεραν πως η οργάνωση θα λειτουργεί σαν «ομπρέλα» για διάφορες ομάδες Δρούζων και θα διαθέτει «Κοινή Αίθουσα Επιχειρήσεων», παίρνοντας πιο επίσημη μορφή από εκείνη που είχε όταν δημιουργήθηκε ο πρώτος βασικός κορμός της λίγο μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Ασαντ, προκειμένου να «αναπληρώσει» το κενό που άφησε η αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων από την περιοχή μετά την εισβολή του ισραηλινού στρατού.

Ο Σούφι σύμφωνα με το longwarjournal.org (παράρτημα του αμερικανικού Foundation for Defence of Democracies) δήλωσε ότι το SMC επιδιώκει την ολοκλήρωση του νέου συριακού στρατού, τονίζοντας τη σημασία ενός νέου «κοσμικού, δημοκρατικού κράτους» με στοιχεία διοικητικής αποκέντρωσης. Φάνηκε δε να συγκροτείται έχοντας πρότυπο το «Συριακό Δημοκρατικό Συμβούλιο» των Κούρδων αυτόνομων περιοχών της ΒΑ Συρίας και της ένοπλης πτέρυγάς τους, που είναι γνωστές ως «Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις» (SDF) που συνεργάζονται στενά με τον αμερικανικό στρατό.

Οι δηλώσεις του Τάρικ αλ Σούφι δεν υιοθετήθηκαν από όλη την κοινότητα των Δρούζων. Ο Hikmat al Hajeri, που φέρεται ως ένα από τα εξέχοντα μέλη της κοινότητας των Δρούζων Ν. Συρίας, απέρριψε τη συγκρότηση του SMC, θεωρώντας πως απαρτίζεται από αυτονομιστές που δεν εκπροσωπούν όλη την κοινότητα.

Στην αρχή της βδομάδας ο τζιχαντιστής Πρόεδρος συνάντησε αντιπροσωπεία της κοινότητας των Δρούζων και συζήτησε μαζί τους σε καλό κλίμα, δίχως να γίνουν γνωστές ουσιαστικές λεπτομέρειες. Ανήμερα της Διάσκεψης Εθνικού Διαλόγου, αντιπροσωπεία του «Συριακού Δημοκρατικού Συμβουλίου» των Κούρδων (που απείχαν επιδεικτικά από τη Συνδιάσκεψη στη Δαμασκό επειδή αρνούνται να διαλύσουν τις δυνάμεις SDF) συναντήθηκαν στη Σουέιντα με τον πνευματικό ηγέτη των Δρούζων, σεΐχη Χικμάτ αλ Χίτζρι. Ο Χίτζρι τους τόνισε πως η εθνοτική και θρησκευτική πολυμορφία της Συρίας «είναι η δύναμη της χώρας», προσθέτοντας πως υπάρχει ανάγκη για μία νέα κυβέρνηση «χωρίς αποκλεισμούς». Αποδοκίμασε την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη των ισραηλινών στρατευμάτων στη Ν. Συρία.

Την περασμένη Τρίτη, στη Δαμασκό ο τζιχαντιστής Πρόεδρος της Συρίας συγκάλεσε «Συνδιάσκεψη Εθνικού Διαλόγου», καλώντας 600 Σύρους εκπροσώπους ΜΚΟ, πολιτικών σχηματισμών ή πολιτικές προσωπικότητες, εκπροσώπους θρησκευτικών και φυλετικών κοινοτήτων, δίχως να προσκαλέσει την αυτόνομη κουρδική κυβέρνηση, επειδή δεν προχωρεί άμεσα στη διάλυση των δυνάμεων SDF, που συνεργάζονται στενά με τον αμερικανικό στρατό και συγκρούονται με τον τουρκικό στρατό και τους μισθοφόρους του.

Τάχθηκε υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, τονίζοντας πως πρέπει να υπάρξει «κρατικό μονοπώλιο στα όπλα» στο μονοπάτι σταθεροποίησης και «ειρήνης». Πρόσθεσε πως η Συρία «είναι αδιάσπαστη και ολόκληρη» και πως «η ισχύς της βρίσκεται στην ενότητα». Υποστήριξε πως η νέα κυβέρνηση που θα συγκροτηθεί μετά την 1η Μάρτη - οπότε λήγει η προθεσμία της πρώτης «μεταβατικής» κυβέρνησης - θα ακολουθήσει «ισορροπημένη, ανοικτή εξωτερική πολιτική» στη βάση οικοδόμησης σχέσεων και της αρχής του «αμοιβαίου σεβασμού».

Σε ένα τέτοιο φόντο, 35 κόμματα και οργανώσεις Κούρδων της βορειοανατολικής Συρίας κατήγγειλαν την κυβέρνηση για ελλιπή εκπροσώπηση των μειονοτήτων, τονίζοντας πως μία τέτοια εκδήλωση «είναι ανούσια και δεν θα συμβάλει στην εξεύρεση πραγματικών λύσεων στη συνεχιζόμενη κρίση» που ταλανίζει τη Συρία.

Οι εξελίξεις αυτές προκαλούν την ανησυχία της Ρωσίας, που παζαρεύει το ίδιο διάστημα την παραμονή της αεροπορικής βάσης Χμέιμιμ και της ναυτικής βάσης στο Ταρτούς. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ, από την Τεχεράνη όπου μετέβη αυτή τη βδομάδα, χαρακτήρισε «κρίσιμη» την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, λέγοντας πως οι προσπάθειες που καταγράφονται με στόχο την αυτονόμηση ή την απόσχιση - που θα βόλευε ιδιαίτερα το Ισραήλ και τις ΗΠΑ - είναι γεγονός «απολύτως απαράδεκτο και επικίνδυνο». Διόλου τυχαία, το πρακτορείο Reuters μετέδιδε την Παρασκευή ότι το Ισραήλ πιέζει τις ΗΠΑ να κρατήσουν τη Συρία «αδύναμη και αποκεντρωμένη», επιτρέποντας στη Ρωσία να διατηρήσει τις στρατιωτικές βάσεις προκειμένου «να αντιμετωπιστεί» η αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας...