ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 23 Φλεβάρη 2014
Σελ. /40
Η ζωή μέσα από το μικροσκόπιο

Χάρη στα όλο και πιο ισχυρά μικροσκόπια και τα άλλα εργαλεία οπτικής απεικόνισης του μικρόκοσμου που εφευρίσκονται, γνωρίζουμε ότι κάτω από την επιδερμίδα κάθε φύλλου, μέσα σε κάθε κόκκο σκόνης, μέσα στο αίμα και τα οστά μας, υπάρχει ένας ολόκληρος κόσμος, εντυπωσιακός στην όψη, που χωρίς οπτικά βοηθήματα παραμένει αθέατος. Εκπληκτικές φωτογραφίες των μικρότερων ζωντανών όντων του πλανήτη και των μικρότερων χαρακτηριστικών μεγαλύτερων οργανισμών, έχουν βοηθήσει σημαντικά να διαμορφώσουμε πληρέστερη εικόνα για την πολυμορφία και τις λειτουργίες της ζωής στη Γη.

Η επιλογή εικόνων που δημοσιεύουμε σήμερα είναι μέρος βραβευμένων φωτογραφιών, που πήραν με πολύ κόπο και προσοχή, επιστήμονες, επαγγελματίες φωτογράφοι, αλλά και χομπίστες εξερευνητές του βιολογικού μικρόκοσμου.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»

Οταν ερεθιστούν οι παγίδες του φύκου του φυσκώδους, (υδρόβιου φυτού ανάλογου με το φυτό μυγοπαγίδα της Αφροδίτης που συναντάται στη στεριά), αναρροφούν μικροσκοπικά θηράματα, όπως οι νερόψυλλοι. Η παγίδα αυτή πλάτους 730 εκατομμυριοστών του μέτρου, μεγεθύνθηκε με μικροσκόπιο σάρωσης ακτίνων λέιζερ. Τα τοιχώματα των κυττάρων, καλυμμένα με φθορίζουσες ουσίες, φέγγουν με πράσινες και γαλάζιες αποχρώσεις, ενώ οι χλωροπλάστες με κόκκινες. Μονοκύτταρα φύκη που ονομάζονται δεσμίδια πλέουν μέσα στο σάκο.

Εξι μικροσκοπικά ζώα, που ονομάζονται κάλυκες (το μεγαλύτερο απ' αυτά έχει διάμετρο 205 εκατομμυριοστών του μέτρου), κολυμπούν γύρω από ένα φωτοσυνθετικό δεσμίδιο. Ο φωτογράφος κάλυψε τη χυτίνη του εξωσκελετού τους, που μοιάζει με πανοπλία, με φθορίζουσα χρωστική, η οποία λάμπει με γαλάζιο χρώμα κάτω από ένα μικροσκόπιο σάρωσης ακτίνων λέιζερ. Μια κόκκινη χρωστική καλύπτει τις βλεφαρίδες (μικρά τριχίδια) που τα βοηθούν να φέρνουν την τροφή στο στόμα τους και να κολυμπούν. Οταν φωτιστεί με φως συγκεκριμένου μήκους κύματος, η χλωροφύλλη των δεσμιδίων λάμπει επίσης με κόκκινο χρώμα.

Αντί να συλλέγουν βλαστοκύτταρα από ανθρώπινα έμβρυα, ορισμένοι ερευνητές επαναφέρουν ώριμα (διαφοροποιημένα) κύτταρα στην πρώιμη (αδιαφοροποίητη) κατάστασή τους, που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη οποιουδήποτε είδους ιστού. Η σχετική επεξεργασία των κυττάρων απεικονίζεται στη φωτογραφία αυτών των ανθρώπινων πνευμονικών κυττάρων, μήκους 130 εκατομμυριοστών του μέτρου το καθένα. Αντισώματα που έχουν προσκολληθεί σε φθορίζουσες πρωτεΐνες κάνουν τη βινκουλίνη (πρωτεΐνη που βοηθά τα κύτταρα να προσκολληθούν σε επιφάνειες) να λάμπει με πράσινο χρώμα και τις ίνες ακτίνης, που δίνουν στο κύτταρο το σχήμα του, να φαίνονται με βιολετί χρώμα. Οι πυρήνες των κυττάρων εμφανίζονται χρωματισμένοι μπλε.

Η φωτογραφία δείχνει μια διατομή οστού δεινοσαύρου, μεγέθους ανθρώπινης παλάμης και ηλικίας 150 εκατομμυρίων ετών, που μεγεθύνθηκε 32 φορές με τη βοήθεια ενός στερεομικροσκοπίου. Οι κόκκινες φούσκες μπορεί να μοιάζουν με αίμα, αλλά στην πραγματικότητα είναι οξείδια του σιδήρου που αναμείχθηκαν με μια κρυσταλλική μορφή χαλαζία, τον αχάτη, το υλικό που συχνά κάνει τα πετρωμένα δάση να είναι τόσο πολύχρωμα. Μέσα από μια αργή χημική διεργασία που πάντα εντυπωσίαζε τους γεωλόγους, το διοξείδιο του πυριτίου αντιδρά με το υλικό του οστού, «αχατοποιώντας» σταδιακά ολόκληρο το δείγμα.

Αυτό το έμβρυο της νυχτερίδας Molossus rufus έχει μέγεθος γόμας μολυβιού και φωτογραφήθηκε στη φάση ανάπτυξής του, που τα ήδη αρκετά μακριά πτερύγια τυλίγονται γύρω από το πρόσωπο και κρύβουν τα μάτια, σα να παίζει το γνωστό παιχνίδι, που κάνει τα μωρά να γελάνε. Τη φωτογραφία πήρε η βιολόγος Ντ. Χόκμαν, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στο πλαίσιο έρευνας για το πώς τα οστά των χεριών που είναι ίδια σε όλα τα σπονδυλωτά, άλλοτε σχηματίζουν το λεπτεπίλεπτο μπροστινό πόδι ενός ποντικιού και άλλοτε το ελαστικό και καλυμμένο με δέρμα πτερύγιο της νυχτερίδας.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ