Associated Press

Στη Γερμανία από το 2000 ο αριθμός των απασχολούμενων γυναικών έχει σταματήσει να ανεβαίνει. Μεταξύ 1991 και 2004 ο αριθμός των γυναικών με πλήρη απασχόληση μειώθηκε κατά 1,6 εκατομμύρια, ενώ ο αριθμός των γυναικών με μερική απασχόληση ανέβηκε σε 18 εκατομμύρια. Το 78% των γυναικών δεν έχουν ούτε το αναγκαίο προς το ζην εισόδημα, ακόμη και όταν απασχολούνται με πλήρες ωράριο εργασίας. Μόλις το 50% των γυναικών μπορεί να ζήσει από το μισθό τους (φωτ. αρχείου: απεργία στην BMW)

«Η ενίσχυση της συμμετοχής των απόδημων Ελληνίδων στις δραστηριότητες, στα όργανα των ελληνικών κοινοτήτων και των μαζικών φορέων είναι αναγκαία προκειμένου να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσής τους», τονίστηκε πρόσφατα στη Συνδιάσκεψη Γυναικών της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων (ΟΕΚ), που πραγματοποιήθηκε στα περίχωρα της Βόννης. Περισσότερες από εβδομήντα γυναίκες, μέλη των γυναικείων τμημάτων των ελληνικών κοινοτήτων συμμετείχαν στις εργασίες της συνδιάσκεψης. Στόχος της ήταν να αναδείξει τα ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ελληνίδες της Γερμανίας, αλλά και να προβάλει τις επιτυχίες τους στην εργασία, την οικονομία, την τέχνη και την πολιτική.

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, το ποσοστό Ελληνίδων που δραστηριοποιούνται σαν ελεύθεροι επαγγελματίες είναι υψηλό. Εντονη και η παρουσία κοριτσιών δεύτερης και τρίτης μεταναστευτικής γενιάς στη γερμανική ανώτατη εκπαίδευση, ανέφερε στην εισήγησή της η επικεφαλής της Επιτροπής Γυναικών της ΟΕΚ, Χαρίκλεια Μαστορά, οικονομολόγος και μέλος του προεδρείου της ΟΕΚ.

Αυτή είναι η μια πλευρά του νομίσματος. Την ίδια ώρα, ωστόσο, εντείνονται ανησυχητικά φαινόμενα που αφορούν την κοινωνική θέση των μεταναστριών: Η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, ο περιορισμός των υπηρεσιών, η ανεργία και η υποαπασχόληση πλήττουν σε μεγάλο βαθμό τις οικογένειες και κυρίως τις γυναίκες. Η εισβολή του «Χαρτζ ΙV» (συγχώνευση του βοηθήματος ανεργίας με το επίδομα πρόνοιας, που χορηγείται μόνο όταν αποδεδειγμένα ένας άνεργος δεν έχει κανένα περιουσιακό στοιχείο) έχει οδηγήσει σε αποσυντονισμό τις μεταναστευτικές οικογένειες της πρώτης γενιάς και είναι υπεύθυνη για μια νέα μορφή φτώχειας. Ταυτόχρονα, αυξάνεται το κύμα παροδικής μετανάστευσης από αγροτικές περιοχές της Ελλάδας προς τη Γερμανία, ως συνέπεια της αποβιομηχάνισης και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος στη χώρα μας.

«Το ΚΚΕ στέλνει ταξικό χαιρετισμό στους Ελληνες μετανάστες και μετανάστριες, διαβεβαιώνοντάς τους πως τους θεωρούσε και τους θεωρεί σάρκα από τη σάρκα της εργατικής τάξης της χώρας μας και πως ήταν, είναι και θα παραμείνει αταλάντευτα στο πλευρό τους», τόνισε η Καίτη Φειδάκη, που μίλησε στη συνδιάσκεψη εκ μέρους του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Οπως επισήμανε, οι κυβερνήσεις της Γερμανίας και των χωρών προέλευσης των μεταναστών ποτέ δεν ενδιαφέρθηκαν για τα εκατομμύρια απροστάτευτους ανθρώπους. «Ισα ίσα διέθεταν και διαθέτουν τεράστια ποσά για τον αποπροσανατολισμό των μεταναστών, για εθνικιστικό και ρατσιστικό μίσος μεταξύ Γερμανών και αλλοδαπών, όπως κάνει και η ελληνική άρχουσα τάξη με τους δικούς της ακριβοπληρωμένους μηχανισμούς ενάντια στους αλλοδαπούς εργάτες.

Μόνιμη επιδίωξη είναι η αμφισβήτηση της αναγκαιότητας της ενότητας και της κοινής δράσης των Γερμανών εργαζομένων με τους αλλοδαπούς συναδέλφους τους, των Ελλήνων εργαζομένων με τους αλλοδαπούς συναδέλφους τους. Από τη Λισαβόνα μέχρι το "Χάρτη Πορείας" για την ισότητα γυναικών και ανδρών, που επικυρώθηκε φέτος το Μάρτη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν δοθεί προνόμια και κίνητρα στους επιχειρηματίες για να προσλάβουν περισσότερες γυναίκες με όποια μορφή εργασίας συμφέρει ώστε να αποκομίζουν από τη γυναικεία εκμετάλλευση διπλάσια και τριπλάσια κέρδη. Τελειωμό δεν έχουν τα προγράμματα κατάρτισης των άνεργων γυναικών, οι ατομικές συμβάσεις, η κατ' οίκον απασχόληση κλπ. Τον Ιούνη του 2007 προβλέπεται η ψήφιση μιας καινούριας Λευκής Βίβλου για την ευελιξία με ασφάλεια και όλα τα κράτη - μέλη πρέπει να μεταρρυθμίσουν ανάλογα το εργατικό τους δίκαιο».

«Κοινή διαπίστωση τα επτά τελευταία είναι ότι παρά τις στρατηγικές και τις πολιτικές που αναπτύχθηκαν, με στόχο τη συμμετοχή της γυναίκας στην πολιτική, η απλή γυναίκα παραμένει σχεδόν "παγερά" αδιάφορη για την πολιτική», παρατήρησε στο χαιρετισμό της η Μάτα Καλουδάκη, εκ μέρους της Αδέσμευτης Κίνησης Γυναικών. «Το περιεχόμενο της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης δε δημιουργεί προϋποθέσεις για τη συμμετοχή των γυναικών, γιατί δεν αλλάζει το στάτους της ζωής μας. Είναι εκπληκτική η ταύτιση των προβλημάτων των γυναικών μεταναστριών στη χώρα μας με τα προβλήματα των γυναικών μεταναστριών στη Γερμανία.

Κοινά προβλήματα ένταξης και ενσωμάτωσης. Κοινοί φόβοι, αγωνίες. Αγκιστρωνόμαστε σ' αυτό που ξέρουμε, την παράδοση, μια παράδοση που για τη γυναίκα δεν ήταν ό,τι καλύτερο, συνήθως οι παραδόσεις είναι κατά κόρον πατριαρχικές. Ασήκωτο το βάρος το ότι εμείς οι γυναίκες διατηρούμε το έθνος, τη φυλή, την παράδοση, την πατρίδα, την οικογένεια, την..., ατελείωτος ο κατάλογος. Ομως εμείς ξέρουμε ότι όταν θα παλεύουμε για τα προβλήματά μας, τα προβλήματα της ζωής μας, της οικογένειάς μας, τότε και η πατρίδα θα υπάρχει. Δε θα επιτρέψουμε να διαχειρίζονται τις ζωές μας, με το πρόσημο της διαίρεσης πότε των εθνών και πότε των θρησκειών. Είμαστε πολύ αισιόδοξες ότι το γυναικείο κίνημα ενώνει τις γυναίκες παγκόσμια και ευρωπαϊκά».

Χιλιάδες Ελληνες, σήμερα, ουσιαστικά εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν την ανεργία αν και άνεργοι, γιατί λόγω του «Χαρτζ 4» κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς οικονομική βοήθεια από το κράτος, επειδή στην Ελλάδα διαθέτουν κάποιο περιουσιακό στοιχείο. Η κατεδάφιση της Κοινωνικής Ασφάλισης, η ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας, η αύξηση του ορίου ηλικίας αποτελούν μέτρα για ακόμα μεγαλύτερη εκμετάλλευση των εργαζομένων.

«Ο νόμος περί αλλοδαπών δυσχεραίνει τη θέση των μεταναστών. Η οικονομική και κοινωνική αυτή εξέλιξη τρέφει το ρατσισμό και την ξενοφοβία», τόνισε στην ομιλία της η παιδαγωγός και μέλος του ΔΣ της ΟΕΚ, Αθανασία Σίσκου.

«Σε συνθήκες όξυνσης της ανεργίας και της ανασφάλειας, έξαρσης του εθνικισμού, ανοιχτού ή συγκαλυμμένου, θα διαμορφώνεται έδαφος για την εξάπλωση ρατσιστικών φαινομένων, ακόμα και ανάμεσα στους μετανάστες», παρατήρησε. Η ίδια ανέφερε πολύ ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τη γυναικεία εργασία στη Γερμανία. Ανάμεσα σε άλλα: Από το 2000 ο αριθμός των απασχολούμενων γυναικών έχει σταματήσει να ανεβαίνει. Μεταξύ 1991 και 2004 ο αριθμός των γυναικών με πλήρη απασχόληση μειώθηκε κατά 1,6 εκατομμύρια, ενώ ο αριθμός των γυναικών με μερική απασχόληση ανέβηκε σε 18 εκατομμύρια. Το 78% των γυναικών δεν έχουν ούτε το αναγκαίο προς το ζην εισόδημα, ακόμη και όταν απασχολούνται με πλήρες ωράριο εργασίας. Μόλις το 50% των γυναικών μπορεί να ζήσει από το μισθό τους. Η άνιση μεταχείριση της γυναίκας στη Γερμανία συνεχίζεται και μετά τη συνταξιοδότηση, αφού μετά από 45 χρόνια εργασίας οι γυναίκες παίρνουν κατά μέσο όρο 400 ευρώ σύνταξη.

«Το γυναικείο κίνημα έχει υποχωρήσει σημαντικά», σημείωσε η Αθανασία Σίσκου, «μπορούμε να μιλάμε για διάλυση του. Υπάρχει απογοήτευση. Η προβολή, αλλά και η απλή προπαγάνδα των προβλημάτων της γυναίκας, των γυναικείων διεκδικήσεων έχει σταματήσει. Το μόνο που ακούγεται είναι παραπλανητικά επιχειρήματα, όπως για παράδειγμα μεγαλύτερα ποσοστά επαγγελματικής κατάρτισης των γυναικών (διάβαζε μοίρασμα της ανεργίας), ποσόστωση στα λεγόμενα κέντρα Λήψης Αποφάσεων», επισήμανε η ομιλήτρια και υπογράμμισε:

«Οι περισσότερες από τις 140.000 Ελληνίδες μετανάστριες στη Γερμανία ανήκουν στις ομάδες χαμηλότερου επιπέδου μόρφωσης και κατώτερης αμοιβής. Μεγάλο ποσοστό συμπατριωτισσών μας εργάζεται με το καθεστώς των 400 ευρώ, γεγονός που σημαίνει κανένα κατοχυρωμένο δικαίωμα. Το πρόβλημα αυτό οξύνθηκε παραπέρα με τη λεγόμενη ελεύθερη διακίνηση των εργαζομένων με τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Οι μετανάστριες της πρώτης γενιάς πέρασαν δύσκολα χρόνια, όμως εξασφάλισαν μια σύνταξη, έστω και μικρή, για τα γηρατειά τους. Οι μετανάστριες της δεύτερης και τρίτης γενιάς δε θα έχουν ούτε αυτή, αν συνεχιστεί έτσι η κατάσταση».

Και κατέληξε: «Από τη μια μεριά υπάρχει κίνδυνος αφομοίωσης, ιδιαίτερα της τρίτης γενιάς, με απώλεια της πολιτιστικής τους ταυτότητας, από την άλλη ο κίνδυνος της εθνικιστικής περιχαράκωσης, με αδυναμία συμμετοχής στη ζωή τής εδώ κοινωνίας. Τα φαινόμενα αυτά πληθαίνουν καθημερινά. Γεγονός παραδεκτό είναι ότι οι πιο δραστήριες επιτροπές των κοινοτήτων είναι οι επιτροπές γυναικών. Εχουν μόνιμη και συνεχή δράση, αν και το τελευταίο διάστημα υπάρχει μια κάμψη στη δράση τους.

Διαπιστώνουμε όμως το εξής φαινόμενο: Στις εκδηλώσεις των κοινοτήτων και γενικά των φορέων η συμμετοχή παίρνει το χαρακτήρα συμπληρωματικής εργασίας, όπως ακριβώς θέλει τη γυναίκα η κοινωνία που ζούμε. Ετσι ενώ είναι οργανωμένες στο ίδιο ποσοστό με τους άνδρες στις κοινότητες και στους άλλους μαζικούς φορείς, ενώ έχουμε δραστήρια τμήματα γυναικών, έχουμε ελάχιστες γυναίκες στα ΔΣ, οι δε πρόεδροι μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.

Παρά το γεγονός ότι οι πιο δραστήριες επιτροπές των κοινοτήτων είναι αυτές των γυναικών, πρέπει να πούμε ότι οι δραστηριότητές τους δεν αγγίζουν τα ενδιαφέροντα όλων των μεταναστριών, αλλά κυρίως δε βοηθούν στην πολιτικοποίησή τους. Οι βραδιές διασκέδασης, οι ομιλίες με επιμέρους γυναικεία θέματα είναι ένας τρόπος δράσης που χρειάζεται και πρέπει να συνεχιστεί, αλλά δε δίνουν διέξοδο για να αλλάξει η κατάσταση των γυναικών».

Οι επιστημονικές έρευνες που έγιναν στο παρελθόν για την πολιτική συμμετοχή των γυναικών σε κάθε χώρα της ΕΕ ξεχωριστά δεν είχαν ελάχιστη αναφορά στις γυναίκες μετανάστριες. «Δε μας υπολογίζουν γιατί δεν έχουν καταγράψει την ύπαρξή μας», τόνισε η Αθανασία Σίσκου. «Και εδώ αρχίζει η δική μας ευθύνη, αφού δε μας ανακάλυψαν και δε θέλουν να μας ανακαλύψουν, πρέπει εμείς να δηλώσουμε την ύπαρξή μας»!