«Διότι δε συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις». Αυτόν τον -ταιριαστό με το περιεχόμενό του - τίτλο, αντλημένο από το χιλιοτραγουδισμένο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη, φέρει το νέο βιβλίο του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, επίτιμου προέδρου του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης Ευάγγελου Μαχαίρα, το οποίο παρουσίασαν χτες οι εκδόσεις «Προσκήνιο», στην κατάμεστη Παλαιά Βουλή. Στην εκδήλωση από μέρους του ΚΚΕ παραβρέθηκαν ο Δημήτρης Γόντικας (μέλος του ΠΓ της ΚΕ), μέλη της ΚΕ και ο Γενικός Γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης και μέλος της ΚΕ, Θανάσης Παφίλης. Μεταξύ των πολυάριθμων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης ήταν και ο Λάκης Σάντας.

«Το βιβλίο αντανακλά τον αγωνιστικό βίο και τη στάση στη διάρκεια των διωγμών και εγκλεισμών σε κάτεργα, όχι μόνον του Ευάγγελου Μαχαίρα, αλλά και κάθε ανώνυμου αγωνιστή. Καταγράφει τους αγώνες του λαού μας από το '40 μέχρι σήμερα, αφού αναφέρεται και στους σημερινούς αγώνες ενάντια στην ιμπεριαλιστική "νέα τάξη"». Με αυτές τις επισημάνσεις «άνοιξε» την εκδήλωση ο συντονιστής της, Γιώργος Τσαπόγας. Μήνυμα του Παύλου Ναθαναήλ, προέδρου της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (συνδιοργανώτριας της εκδήλωσης, καθώς ο Ε. Μαχαίρας είναι μέλος και άμισθος νομικός σύμβουλός της) διάβασε η γραμματέας της ΕΕΛ, Ελευθερία Αναγνωστάκη - Τζαβάρα.

Πρώτος για το βιβλίο και το επίκαιρο μήνυμά του μίλησε ο Μίκης Θεοδωράκης, εκφράζοντας φόβους και ερωτήματα για το σήμερα. «Ξεχάσαμε ότι το νόημα εκείνων των αγώνων και θυσιών ήταν να χτυπήσουμε το τέρας του φασισμού. Δυστυχώς, ήρθε και ο Λεπέν να μας θυμίσει ότι ο φασισμός δεν πέθανε, υπάρχει. Ολη η δημοκρατική ανθρωπότητα ανατριχιάζει. Στον αγώνα κατά του φασισμού πρωτοπόροι ήταν οι κομμουνιστές. Στην ΕΣΣΔ θυσιάστηκαν 20 εκατομμύρια άνθρωποι για να νικήσουν το φασισμό. Κι όμως φθάσαμε να εξομοιώνουν κάποιοι τον Στάλιν με τον Χίτλερ. Ο σοσιαλισμός έφυγε. Ποιες κοινωνικές δυνάμεις θα παλέψουν το νέο φασισμό σήμερα, που επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας και της παγκοσμιοποίησης, "προϊόν" της οποίας είναι ο Λεπέν; Σήμερα ποιος θα μας σώσει; Η Αμερική σχεδιάζει πολέμους. Ο Μπλερ την ακολουθεί. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί σιωπούν. Ο φασισμός ξεκίνησε. Δε θα σταματήσει εύκολα. Χρειάζεται ένα νέο, φρέσκο μέτωπο ενάντιά του», είπε μεταξύ άλλων ο συνθέτης.

Ο Μανώλης Γλέζος επισήμανε: «Το ουσιαστικό υπόβαθρο του βιβλίου είναι η έγνοια για τον άλλο άνθρωπο. Αυτή ήταν η βασική αρχή των αγωνιστών του ΕΑΜ. Σήμερα πρέπει να δούμε πώς πρέπει να λειτουργούν τα μέτωπα. Είμαστε σε κρίσιμη περίοδο και αγωνιούμε. Αλλά και όλη η ανθρωπότητα ζητά από μας που αγωνιούμε να κάνουμε κάτι. Να ψάξουμε να βρούμε όχι τι μας χωρίζει, αλλά τι μας ενώνει. Αυτό είναι και το μήνυμα του βιβλίου».

Ανάλογου προβληματισμού ήταν και η ομιλία του Γεωργίου - Αλέξανδρου Μαγκάκη, ο οποίος, αφού συμπύκνωσε τον αγωνιστικό βίο, τη δημοσιογραφική, νομική και συγγραφική προσφορά του Ε. Μαχαίρα, εξύμνησε τον «πρωτοβουλιακό, πρωταγωνιστικό ρόλο του λαού, στο '21 και στον 20ό αιώνα, για το ξεπέρασμα όλων των καταπτώσεων της κοινωνίας μας» και επισήμανε τη σημερινή ανάγκη «να ξαναπεράσει ο λαός στην πρωτοπορία». Ο ομιλητής τόνισε ότι η κρισιμότητα της εποχής μας απαιτεί «κεντρικό σχεδιασμό σοσιαλιστικής αντίληψης και μαρξιστικής ανάλυσης» και κατέληξε ότι «το βιβλίο του Ε. Μαχαίρα μας καλεί όλους σε αγωνιστικό ξεσηκωμό».

Τελευταία μίλησε η δικηγόρος Μάνια Στεφανάκη. Την εκδήλωση έκλεισε με ευχαριστίες στους ομιλητές και παραβρισκόμενους ο Ε. Μαχαίρας.

Το Μουσείο Μπενάκη από τη μεταπολίτευση και εντεύθεν κατάφερε να γίνει, κατά κοινή ομολογία, το μουσείο - καμάρι της χώρας, χάρη στην υψηλού επιστημονικού επιπέδου εξειδίκευση, την ακάματη εργατικότητα, την υποδειγματική ευσυνειδησία, το παθιασμένο μεράκι για την προστασία και προβολή του συνόλου του πολιτισμού μας, όλων των εργαζομένων σ' αυτό (επιστημόνων ή μη). Κι όμως, αντί ανάλογης ανταμοιβής για την υποδειγματική προσφορά τους, οι εργαζόμενοι διαβιούν με μισθούς πείνας, «παγωμένους» από το 1999, όποτε μετά από πολλά χρόνια έγινε μια μικρή βελτίωση των μισθών τους. Καθώς, όμως, «ο κόμπος έφθασε στο χτένι», για πρώτη φορά στην ιστορία του μουσείου, οι 180 εργαζόμενοι σ' αυτό (οι 130 παλιοί εργαζόμενοι - μέλη του Συλλόγου Προσωπικού Ιδρύματος Μουσείου Μπενάκη και οι 50 νέοι εργαζόμενοι) πραγματοποιούν σήμερα 24ωρη προειδοποιητική απεργία και ολοήμερη συγκέντρωση διαμαρτυρίας, με πανό, έξω από το μουσείο, διεκδικώντας αύξηση των μισθών.

Ο Σύλλογος κατέφυγε στην απεργία, μετά τις εφτάμηνες ατελέσφορες συναντήσεις με τη Διοικητική Επιτροπή του μουσείου και τις αλλεπάλληλες επιστολές προς αυτήν, χωρίς κανένα, επίσης, αποτέλεσμα. Αρχικά, η διοίκηση του μουσείου διαβεβαίωσε τους εργαζόμενους για «γρήγορη» και «θετική» έκβαση του αιτήματός τους. Τελικά, όμως, οι εργαζόμενοι εισέπραξαν «ουσιαστικά αρνητική απάντηση», με την αιτιολογία ότι «τα πενιχρά οικονομικά του Ιδρύματος δεν επιτρέπουν αυξήσεις».

Η οικονομική δυσχέρεια του μουσείου, επιδεινώθηκε και από το γεγονός ότι η μακρόχρονα ισχνή επιχορήγηση του ΥΠΠΟ, το 2002 είναι μόλις 230 εκατ. δρχ., ενώ η ισχύουσα μισθοδοσία απαιτεί 1,2 δισ., χώρια τα ετήσια λειτουργικά έξοδα, που ανέρχονται σε 300 εκατ.

«Ομως τα δικά μας πενιχρά οικονομικά δε μας αφήνουν κανένα περιθώριο υπομονής και αντοχής», απαντούν οι 180 εργαζόμενοι με ανακοίνωσή τους, στην οποία υπογραμμίζουν πως οι μισθοί τους είναι «γελοίοι». Για παράδειγμα: αρχαιολόγος - ιστορικός, με 25 χρόνια υπηρεσίας παίρνει 380.000 δρχ. (μεικτά), φύλακας με 14 χρόνια υπηρεσίας 252.000 δρχ., συντηρητής με 20 χρόνια υπηρεσίας 309.000 δρχ, αρχαιολόγος - υπεύθυνος συλλογής, με 11 χρόνια παίρνει 301.000 δρχ. Υπάρχουν και εργαζόμενοι, με μισθούς χαμηλότερους από των συναδέλφων τους στο ΥΠΠΟ, «όπου κι εκεί, ως γνωστόν, οι μισθοί δεν είναι και οι καλύτεροι...».

Μια ακόμη απόδειξη της δημιουργικής - και όχι στεγνά υπαλληλικής - προσφοράς των εργαζομένων του Μουσείου Μπενάκη, είναι και ο εμπλουτισμός των σπουδαίων επιστημονικών εκδόσεών του με το ετήσιο επιστημονικό «περιοδικό» του. Η ιδέα - πρόταση γι' αυτήν την έκδοση ήταν ενός εργαζόμενου, του Δημήτρη Δαμάσκου, ο οποίος είχε τη φροντίδα και επιμέλεια του πρώτου τεύχους (έτος 2001), το οποίο παρουσιάστηκε χτες από τον ίδιο και τον διευθυντή του μουσείου, Αγγελο Δεληβοριά. Το - καλαίσθητο, πλούσια εικονογραφημένο - 1ο τεύχος περιλαμβάνει δύο μέρη. Το πρώτο μέρος περιέχει 12 μελέτες για όλο το φάσμα του ελληνικού πολιτισμού (από την αρχαιότητα μέχρι την εποχή μας) αλλά και σε ξένους πολιτισμούς, κειμήλια των οποίων διαθέτει το Μουσείο Μπενάκη. Το δεύτερο μέρος αφορά στα πεπραγμένα και τις δραστηριότητες του μουσείου κατά το 2001.