Το κλείδωμα των αντιλαϊκών στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ για την περίοδο 2018 - 2022 και τουλάχιστον στο 2% για την περίοδο 2023 - 2060 αποφάσισε ομόφωνα το Γιούρογκρουπ, χτες, στο Λουξεμβούργο, σε συμφωνία βέβαια και με τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του κρατικού χρέους η απόφαση προβλέπει το ενδεχόμενο παρεμβάσεων μετά το 2018, ενώ σε επιβεβαίωση προηγούμενης απόφασης (Μάης 2016) η βιωσιμότητα του κρατικού χρέους θα διασφαλίζεται με αποπληρωμές τοκοχρεολυτικών δόσεων μέχρι το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και μέχρι 20% για τη συνέχεια.

Η χτεσινή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης επισφράγισε την κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής και μάλιστα σε ορίζοντα δεκαετιών, ενώ είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η αντιλαϊκή ρήτρα για τα πλεονάσματα μέχρι το 2060 συνδυάζεται με τις δεσμεύσεις του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ.

Από την πλευρά του, προσερχόμενος στη συνεδρίαση, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την επίτευξη κάποιου συμβιβασμού, «κάρφωσε» τη συγκυβέρνηση λέγοντας: «Δεν χρειαζόμαστε κανέναν συμβιβασμό, πριν τρεις βδομάδες είχαμε καταλήξει σε ένα αποτέλεσμα, οι Ελληνες χρειάζονταν τρεις βδομάδες χρόνο ακόμα και για την επικοινωνία του θέματος στη χώρα τους».

Η ανακοίνωση του Γιούρογκρουπ εστιάζει στην επιβράβευση της αντιλαϊκής πολιτικής και των μέτρων που εφαρμόστηκαν από τη συγκυβέρνηση στο πλαίσιο της δεύτερης «αξιολόγησης». Ειδικότερα, διατυπώνεται η «ικανοποίηση», μεταξύ άλλων, για τα παρακάτω:

• Για την έγκριση από την ελληνική Βουλή της «φιλόδοξης δέσμης» σχετικά με τη «διεύρυνση της φορολογικής βάσης» (καρατόμηση αφορολόγητου) και για τη «μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος», δηλαδή για την κατακρεούργηση των συντάξεων.
• Σε ό,τι αφορά τις αντεργατικές ανατροπές, χαιρετίζουν τη νομοθεσία που διασφαλίζει τις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τονίζοντας ότι το νέο καθεστώς για τις ομαδικές απολύσεις ευθυγραμμίζεται με τις «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ.
• Ειδική αναφορά γίνεται στην εφαρμογή των συστάσεων του ΟΟΣΑ, σχετικά με την ενίσχυση του ανταγωνισμού, τη διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων για επενδύσεις και την περαιτέρω απελευθέρωση επαγγελμάτων.

Την ίδια ώρα, η αντιλαϊκή συμφωνία προδιαγράφει και νέα μέτρα τόνωσης του εγχώριου κεφαλαίου με το άνοιγμα των κρουνών χρηματοδότησης από τα επενδυτικά ταμεία της ΕΕ.

Σε αυτό το επίπεδο, δρομολογείται η δημιουργία «Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας», που θα αναλάβει το συντονισμό των κάθε είδους «επενδυτικών προγραμμάτων» με στόχο, όπως αναφέρεται, την προετοιμασία των επενδυτικών σχεδίων. Επιπλέον, όπως τονίζεται, θα διερευνηθούν και άλλες δυνατότητες κινητοποίησης πρόσθετων κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Ουσιαστικά, πρόκειται για εξειδίκευση της πρότασης του επικαιροποιημένου μνημονίου με την Ευρωζώνη, στοχεύοντας στη δημιουργία ενός ελκυστικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με προτεραιότητες όπως ο τουρισμός, οι τεχνολογίες πληροφορικής, οι μεταφορές, η φαρμακοβιομηχανία, η γεωργία και η μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, η εφοδιαστική αλυσίδα.

Η απόφαση του Γιούρογκρουπ «ανάβει το πράσινο φως» για την εκταμίευση δόσης συνολικού ύψους 8,5 δισ. ευρώ. Η πρώτη εκταμίευση ύψους 7,7 δισ. ευρώ προορίζεται για τις αρχές Ιούλη, ενόψει βέβαια των αποπληρωμών κρατικού χρέους προς την ΕΚΤ, το ΔΝΤ κ.τ.λ. Τα υπολειπόμενα ποσά θα εκταμιευθούν σε υποδόσεις και βέβαια σε συνδυασμό με την εφαρμογή των προβλεπόμενων «υποχρεώσεων» που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση.

Ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, στις δηλώσεις του μετά τη λήξη της συνεδρίασης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για τη διασύνδεση των δανείων του 2ου μνημονίου με τους ρυθμούς ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία, σε μια απόπειρα συγκερασμού των αντιλαϊκών προτάσεων με αυτές της γαλλικής κυβέρνησης.

Παράλληλα, εκπρόσωπος της ΕΚΤ επισήμανε ότι η συζήτηση στο Γιούρογκρουπ αποτελεί ένα πρώτο βήμα στην κατεύθυνση για τη «βιωσιμότητα» του κρατικού χρέους.

Από την πλευρά του, ο Ευ. Τσακαλώτος, μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης, δίνοντας το στίγμα της κυβέρνησης, χαρακτηριστικά τόνισε: «Με τη σημερινή απόφαση στέλνεται ένα μήνυμα στις αγορές με βάση τα δικά τους κριτήρια».

«Κάθε περαιτέρω καθυστέρηση στην εφαρμογή του προγράμματος και κάθε νέα πολιτική αβεβαιότητα ενέχουν τον κίνδυνο υπονόμευσης των επιτευγμάτων του προγράμματος και άσκησης σημαντικής πίεσης στην οικονομία». Αυτό επισημαίνεται στην ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) για το 2016, ενόψει βέβαια και των επόμενων «αξιολογήσεων» στην ελληνική οικονομία από την πλευρά του κουαρτέτου.

Η έμφαση δίνεται στην άρση της πολιτικής και επιχειρηματικής αβεβαιότητας, προκειμένου να διαμορφωθούν οι όροι για την προσέλκυση επενδύσεων και για την επίτευξη ρυθμών καπιταλιστικής ανάκαμψης, στο έδαφος, βέβαια, της αντιλαϊκής πολιτικής και των μέτρων. Σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση του ESM τονίζει ότι η ελληνική οικονομία «συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα αποσταθεροποιεί το επιχειρηματικό περιβάλλον. Σε συνδυασμό με ένα υψηλό φορολογικό βάρος και έναν εγχώριο τραπεζικό τομέα επιβαρυμένο με υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων, η συνολική κατάσταση εμποδίζει την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στον ιδιωτικό τομέα».

Οπως επισημαίνεται, ο προηγούμενος κύκλος των «μεταρρυθμίσεων» του 2016 σχετικά με τη φορολογία (δηλαδή η υπάρχουσα καρατόμηση αφορολόγητου, διόγκωση ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κ.ά.) και το συνταξιοδοτικό (περικοπές συντάξεων κ.ά.) αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα, ωστόσο «ο συνδυασμός της αναγκαίας μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής σταθερότητας με τη βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί πιο φιλόδοξες πρωτοβουλίες».