Τέτοιες μέρες πριν από ένα χρόνο τελείωνε η βρώμικη επίθεση του ΝΑΤΟ εναντίον της Γιουγκοσλαβίας και παράλληλα υπογραφόταν το «Σύμφωνο Σταθερότητας για τη Νοτιανατολική Ευρώπη». Ενα σύμφωνο που υπαγορεύτηκε από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, με μοναδικό σκοπό την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων στην περιοχή. Ενα σύμφωνο που μόνο τη σταθερότητα δεν εξασφαλίζει στην περιοχή...

Η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ), που κλήθηκε να συμμετάσχει, αρνήθηκε την πρόταση και με επιστολή της που υπογράφουν ο πρόεδρός της Ευαγ. Μαχαίρας και ο ΓΓ Θ. Παφίλης, αναφέρουν τους λόγους της αποχής τους:

«Η επιτροπή μας, θεωρεί λανθασμένη την επιλογή του θέματος της παραπάνω Διάσκεψης. Οπως προκύπτει από το τελικό κείμενο του συμφώνου αυτού που υπογράφτηκε στην Κολωνία στις 10-6-1999, δεν πρόκειται για ένα σύμφωνο που εκφράζει τις θελήσεις των λαών της ΝΑ Ευρώπης, αλλά περιέχει επιταγές των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, ΕΕ, Ιαπωνίας, Καναδά) και των μεταξύ τους στρατιωτικών συμμαχιών (ΝΑΤΟ, Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης) προς τους λαούς αυτούς για τον τρόπο διακυβέρνησής τους, για τη συμμετοχή τους σε πολιτικές και στρατιωτικές συμμαχίες και κυρίως για τη διαμόρφωση της οικονομίας τους. Της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας τους κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται πλήρης ασυδοσία στις πολυεθνικές εταιρίες (οι περισσότερες των οποίων εδρεύουν στις ΗΠΑ) για την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους».

«Η συμμετοχή στη Διάσκεψη της Κολωνίας, συνεχίζεται στην επιστολή, αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ, της ΔΕΕ, των ΗΠΑ, του Καναδά, της Ιαπωνίας, οι οποίοι και υπαγόρευσαν ουσιώδεις παραγράφους του Συμφώνου ήταν εντελώς απαράδεκτες και ιδού ποιοι είναι οι ουσιώδεις αυτοί όροι». Στο σημείο αυτό της επιστολής, γίνεται εκτενής αναφορά σε παραγράφους του συμφώνου Σταθερότητας. Συγκεκριμένα:

Κεφάλαιο Ι, παρ.3

Θα επιτύχουμε αυτό το στόχο (της μόνιμης ειρήνης, της ευημερίας και της σταθερότητας για τη ΝΑ Ευρώπη) μέσω μιας γενικής και συνεκτικής προσέγγισης με την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, τη ΔΕΕ, στους οποίους προστίθενται για τη συγκάλυψη του αληθινού σκοπού και ο ΟΗΕ, ο ΟΑΣΕ και το συμβούλιο της Ευρώπης.

Κεφάλαιο ΙΙ, παρ.8

Σημειώνεται ότι οι χώρες που συμμετέχουν στο Σύμφωνο Σταθερότητας δεσμεύονται να συνεχίσουν τις δημοκρατικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις όπως αναπτύσσονται στην παράγραφο 10 (καθώς επίσης τη διμερή και περιφερειακή συνεργασία μεταξύ τους για την προώθηση της ολοκλήρωσής της σε ατομική βάση στις Ευρωατλαντικές δομές).

Στην παράγραφο 10 περιγράφονται οι επιβαλλόμενες μεταρρυθμίσεις: Δημιουργία ρωμαλέων οικονομικών αγορών, ανοιχτές στο μεγάλης έκτασης εξωτερικό εμπόριο (δηλαδή τις πολυεθνικές) και στην επένδυση του ιδιωτικού τομέα, με αποτελεσματικά και διάφανα καθεστώτα στους τομείς ρύθμισης των δασμών και του εμπορίου ανάπτυξης ισχυρών κεφαλαιαγορών και της πολύμορφης ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένης της ιδιωτικοποίησης.

Παράγραφος 11

Με σκοπό να τραβηχτεί η ΟΔ της Γιουγκοσλαβίας πιο κοντά σ' αυτό το στόχο θα μελετήσουμε τρόπους για να κάνουμε τη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου έναν κατά προτεραιότητα επωφελούμενο από το Σύμφωνο τόπο (φανερή επιδίωξη περαιτέρω διαμελισμού της ΟΔ της Γιουγκοσλαβίας).

Κεφάλαιο ΙV, παρ. 13

Το Σύμφωνο Σταθερότητας θα έχει έναν ειδικό Συντονιστή, ο οποίος θα διοριστεί από την ΕΕ.

Κεφάλαιο V

Στο κεφάλαιο αυτό ορίζονται οι ρόλοι της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της ΔΕΕ.

Η ΕΕ θα έχει τον ηγετικό ρόλο, το ΝΑΤΟ θα επιδιώξει την επέκτασή του στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης, διευρυμένη χρήση των σωμάτων διαβουλεύσεων και μηχανισμών του, οι ΗΠΑ θα έχουν επίσης ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη και εφαρμογή του Συμφώνου, κυρίως μέσω της συμμετοχής τους στα Διεθνή Χρηματοδοτικά Ιδρύματα (Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ, ομολογώντας έτσι ότι τα ιδρύματα αυτά εκτελούν εντολές των ΗΠΑ). Τέλος, η ΔΕΕ με αίτημα της ΕΕ θα στέλνει αποστολές - στρατεύματα - στις χώρες της περιοχής.

Στο κεφάλαιο VII με τίτλο μηχανισμοί εφαρμογής και επιθεώρησης, ανατίθεται στο «περιφερειακό τραπέζι» που διευθύνεται από την ΕΕ και σε διάφορα περιφερειακά τραπέζια η ρύθμιση εσωτερικών θεμάτων των χωρών της ΝΑ Ευρώπης, όπως εκδημοκρατισμός των ΜΜΕ, κράτος δικαίου, θεσμική οικοδόμηση, αποτελεσματική διοίκηση, καλή διακυβέρνηση, δηλαδή τελείως εσωτερικά των κρατών θέματα.

Κλείνοντας την επιστολή τους τα μέλη της γραμματείας της ΕΕΔΥΕ υπογραμμίζουν: «Η επιτροπή μας έχει ήδη λάβει θέση έναντι του Συμφώνου αυτού και το έχει καταδικάσει ως όργανο επιβολής των σκοπών του ΝΑΤΟ και των μεγάλων δυνάμεων και συνεπώς δεν είναι δυνατόν να συμμετάσχει για την προώθηση και υλοποίησή του, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη υποταγή των χωρών της ΝΑ Ευρώπης στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ με βαρύτατες συνέπειες - ένοπλες επεμβάσεις, αλλαγές συνόρων, αλλαγές εκλεγμένων κυβερνήσεων, κατάργηση της κυριαρχίας των χωρών της ΝΑ Ευρώπης.

Η Επιτροπή μας διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει στην ατζέντα της Διάσκεψης ούτε μια λέξη για τα φοβερά γεγονότα του 1999 σε βάρος του γιουγκοσλαβικού λαού. Αντιθέτως, διαπιστώνει ότι στη διάσκεψη της Κολωνίας συμμετείχε και αντιπρόσωπος της Διαδικασίας του Ρουαγιαμόν, η οποία υπήρξε η απαρχή της τραγωδίας. Υπενθυμίζουμε ότι η ειρηνική λύση για το Κόσσοβο ματαιώθηκε εξαιτίας της μονομερούς προσθήκης στο κείμενο της συμφωνίας του Ραμπουαγιέ όρου, περί εγκατάστασης στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στο έδαφος της Σερβίας».

Τα προγράμματα θα ξεκινήσουν μέσα στους επόμενους 12 μήνες, με εξαίρεση ορισμένα έργα τα οποία θα ξεκινήσουν άμεσα και γι' αυτό έχουν ενταχθεί στα «γρήγορης εκκίνησης πακέτα» του ΣΣ. Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για έργα υποδομών, οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων και μελέτες στον ενεργειακό τομέα. Εξάλλου στα ευρωπαϊκά προγράμματα έχει ήδη περιληφθεί ο Ιόνιος Δαλματικός Αυτοκινητόδρομος (Ηγουμενίτσα - Αλβανία - Μαυροβούνιο - Κροατία - Σλοβενία), που εξετάστηκε στη συνάντηση των ΥΠΕΞ Ελλάδας - Κροατίας.

Στο μεταξύ άνοιγμα στην αγορά της ΝΑ Ευρώπης, μέσω του ΣΣ, σχεδιάζει ο Αμερικανός Μπιλ Γκέιτς, πρόεδρος της MICROSOFT, σύμφωνα με δήλωση του ειδικού συντονιστή Μπόντο Χόμπαχ, ο οποίος χτες, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, εξήρε για άλλη μια φορά το ρόλο της Θεσσαλονίκης και της ελληνικής κυβέρνησης για την υλοποίηση των επιλογών της Νέας Τάξης στα Βαλκάνια.

Μιλώντας για την επιλογή της Θεσσαλονίκης ως έδρας του Οργανισμού για την «Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων», ο Μπ. Χόμπαχ σημείωσε πως αποτελεί τον καλύτερο δυνατό τόπο και ιδιαίτερα σημαντική γέφυρα για την περιοχή, κυρίως τώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η ελληνοτουρκική προσέγγιση.

Ο ειδικός συντονιστής του ΣΣ παρουσίασε ορισμένα από τα 35 πακέτα έργων που περιλαμβάνονται στις πρώτες προτεραιότητες, συνολικού προϋπολογισμού 1,156 δισ. ΕΥΡΩ. Ετσι στα κατεπείγοντος χαρακτήρα έργα εντάχθηκαν αυτά που αφορούν στην ανασυγκρότηση του οδικού δικτύου στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά και αντίστοιχα στο Μαυροβούνιο. Επίσης πέντε έργα περιφερειακού χαρακτήρα, συνολικού προϋπολογισμού 107 εκατ. ΕΥΡΩ, με σημαντικότερο αυτό του Προγράμματος Διευκόλυνσης των Μεταφορών. Παράλληλα θα χρηματοδοτηθούν μελέτες για τις υποδομές και τη συνεργασία στους τομείς μεταφορών, ηλεκτρισμού, και στα δίκτυα πετρελαιαγωγών και φυσικού αερίου. Να σημειώσουμε πως η Ελλάδα θα συμμετέχει με 570 εκατ. δολάρια στο επενδυτικό σχέδιο του Συμφώνου Σταθερότητας, για την περίοδο 2000 μέχρι το 2005.

Η Αλβανία θα απορροφήσει τα περισσότερα πακέτα (7) κυρίως για οδικά έργα. Στη Ρουμανία θα διατεθούν 332 εκατ. ΕΥΡΩ, για την εκτέλεση δύο οδικών έργων: Η κατασκευή του οδικού τμήματος Βουκουρεστίου - Τσερναβόντα, μήκους 151 χλμ. και η οδική σύνδεση του Βουκουρεστίου με την πόλη Γκεόργιου. Εξάλλου, στα «Quick Start Projects» του Συμφώνου Σταθερότητας περιλαμβάνονται το πακέτο για την κατασκευή νέου επιβατικού σταθμού και την αναβάθμιση των αεροδιαδρόμων του αεροδρομίου της Σόφιας, πακέτο για την αναβάθμιση λιμενικών υποδομών κατά μήκος του Δούναβη, πέντε έργα στην Κροατία, μεταξύ των οποίων και η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Μπρεζνίσκι - Βαραζίμ, τέσσερα έργα στην ΠΓΔΜ που αφορούν στην αναβάθμιση του δικτύου ύδρευσης - αποχέτευσης, την κατασκευή παρακαμπτήριας οδού στα Σκόπια, την κατασκευή του οδικού τμήματος προς τα ελληνικά σύνορα Demir Kapija-Gevgelija και έργα στον μεθοριακό σταθμό του Μπλάτσε. Για τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη κατευθύνονται 4 πακέτα αρχικά, για την κατασκευή τμήματος αυτοκινητοδρόμου, στον άξονα Βορρά - Νότου, τον εκσυγχρονισμό του 3ου Ηλεκτρικού Σταθμού της χώρας, την ανακατασκευή σιδηροδρομικής γέφυρας στην περιοχή Samac και οδικής στο Jasenovac.

Στο μεταξύ κονδύλια θα διατεθούν και για τη βελτίωση των σιδηροδρομικών δικτύων και την κατασκευή έργων ύδρευσης στην Κροατία. Εξάλλου ανακοινώθηκε πως οι χώρες «δωρητές» θα χρηματοδοτήσουν master plan για το περιβάλλον, ύψους 1 εκατ. ΕΥΡΩ και μελέτη για το ενεργειακό σύστημα, προϋπολογισμού 0,5 εκατ. ΕΥΡΩ. Επίσης θα χρηματοδοτηθεί μελέτη για τον ενεργειακό τομέα της ΠΓΔΜ, ύψους 1 εκατ. ΕΥΡΩ και μελέτη για την ηλεκτροδότηση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης.