«Επικίνδυνες μαγειρικές» από την ΕΘΑΛ

Ανάμεσά τους είναι και η 15χρονη Εταιρεία Θεατρικής Ανάπτυξης Λεμεσού (ΕΘΑΛ) «Πράξις», της οποίας ο «απολογισμός» περιλαμβάνει αξιόλογο ρεπερτόριο, παραστάσεις στην έδρα της, σε άλλες πόλεις και στην ύπαιθρο, αλλά και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η ΕΘΑΛ, έχοντας τα τελευταία πέντε, περίπου, χρόνια καλλιτεχνικό διευθυντή τον Ελλαδίτη σκηνοθέτη, ηθοποιό Μηνά Τίγκιλη, δείχνει να πορεύεται όλο και πιο ποιοτικά (ρεπερτοριακά, παραστασιακά, με «γονιμοποίηση» νέων σκηνοθετών, με μορφωτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η ΕΘΑΛ στεγασμένη, πλέον, στον «Τεχνοχώρο» (κτίριο του Δήμου Λεμεσού), διαθέτει μια μεγάλη και μια μικρή θεατρική αίθουσα, χώρο για εκδηλώσεις και γραφεία για το ΔΣ της, του οποίου προεδρεύει ο ιδρυτής της, Δώρος Ιερόπουλος. Η ΕΘΑΛ, εκτός του «Τεχνοχώρου», μπορεί (όπως όλοι οι κυπριακοί θίασοι), να παρουσιάσει και μεγάλων σκηνικών απαιτήσεων παραστάσεις στο θαυμάσιο θέατρο «Ριάλτο» της Λεμεσού. Πρόκειται για ένα χειμερινό κινηματογράφο, που χτίστηκε το 1933. Το κτίριο σώθηκε από την κατάρρευση, με πρωτοβουλία του Συνεταιριστικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού (ΣΤΛ -δημιούργημα των συνδικάτων Λεμεσού). Το ΣΤΛ αγόρασε, αναστήλωσε, εξόπλισε τεχνικά και αξιοποιεί το κτίριο ως χώρο πολιτισμού. Το «Ριάλτο», το οποίο παραχωρείται (δωρεάν) για παραστάσεις θεάτρου πρόζας, όπερας, μπαλέτου, συναυλίες, κλπ. είναι το «κόσμημα» της Λεμεσού.

«Ετσι είναι αν έτσι νομίζετε» από τον ΘΟΚ

Στη μικρή σκηνή η ΕΘΑΛ ανέβασε τις «Επικίνδυνες μαγειρικές» του Ανδρέα Στάικου. Μια σάτιρα με θέμα τα σύγχρονα ερωτικά ήθη. Το ελεύθερο, χωρίς δεσμεύσεις και υποχρεώσεις, ανταγωνιστικό μεταξύ των ανδρών ερωτικό «κυνήγι». Την «πείνα» τους για τα μοιραία θηλυκά. Την «ηδονή» του απαγορευμένου έρωτα με μια παντρεμένη. Την αυταπάτη κάθε άνδρα ότι είναι μοναδικός εραστής. Την ψευδαίσθηση ότι τέτοιοι έρωτες λυτρώνουν τον άνθρωπο - άνδρα ή γυναίκα - από το πρόβλημα της μοναξιάς. Αλλά και για τις ερωτικές «παγίδες» που στήνουν τα μοιράλια θηλυκά στους αφελείς «κυνηγούς» τους. Ουσιαστικά, πρόκειται για μια πικρόγευστη αλληγορία για τη μοναξιά και τη χαμένη προσδοκία της ευτυχίας. Ο Στάικος, με δραματουργικό εύρημα τη γνωστή ρήση «ο έρωτας περνά πρώτα από το στομάχι», πλάθει ένα ερωτικό τρίγωνο. Δυο άνδρες, σχεδόν μεσήλικες, εργένηδες, συγκατοίκους στην ίδια πολυκατοικία, οι οποίοι, όπως «ανακαλύπτουν» στη διαδρομή της πλοκής, έχουν την ίδια ερωμένη, με ανταγωνιστικό «όπλο» τους τη μαγειρική. Διά της μαγειρικής τους, προσπαθούν να κερδίσουν, ο καθένας για τον εαυτό του, τη νέα, ωραία, μοιραία, «παντρεμένη» ερωμένη, ή έστω, όταν ανακαλύπτουν ότι είναι ερωμένη και των δύο, να τη μοιράζονται. Η ερωτική «μοιρασιά» ναυαγεί πάνω στην αλήθεια. Η ερωμένη τους «έπαιξε». Δεν είναι παντρεμένη. Τώρα παντρεύεται και έτσι τους αφήνει σύξυλους... Η σκηνοθεσία του Γιώργου Μουαΐμη ανέδειξε το σαρκαστικό χιούμορ του έργου, τους «άγρυπνους» ρυθμούς του ερωτικού ανταγωνισμού, την αφέλεια, ανοησία αλλά και το τζιτζίρισμα των δύο αρσενικών, βοηθούντος και του λιτά και καλαίσθητα «μοντέρνου» σκηνικού της Μαρίζας Παρτζίλη, καθώς το δάπεδό του παραπέμπει σε μαγειρικό σκεύος, αλλά και διευκολύνει λειτουργικά το χωρισμό και τη συνάντηση των δύο αρσενικών άκρων του ερωτικού «τριγώνου» και την ένωσή τους με το άκρο της κορυφής του, την ερωμένη. Οι ερμηνείες του Μηνά Τίγκηλη και του Πολύκαρπου Πολυκάρπου είχαν αίσθηση του χιούμορ αλλά και πλούτισαν τη γραφή του Στάικου, δίνοντας στους δύο αντεραστές και χαρακτηρολογικό «στίγμα». Ο πρώτος είδε τον Δαμοκλή ως πιο «ανασφαλή», «νευρώδη» και «επιθετικό» ερωτικά χαρακτήρα, ενώ ο δεύτερος πιο «σίγουρο» για την ερωτική «μαγειρική» του, πιο «νηφάλιο» και πιο «φιλοσοφημένο» με την απώλεια της ερωμένης. Η νεαρή ηθοποιός Σαλώμη Αροδίτου με τη θηλυκότητα, τη σκηνική χάρη, τα εκφραστικά υποκριτικά της μέσα, έπλασε έναν κυρίαρχο του παιχνιδιού, θηλυκό «πειρασμό».

Στο «Ριάλτο», στο πλαίσιο της χειμερινής περιοδείας του, ο ΘΟΚ παρουσίασε το πιραντελικό αριστούργημα «Ετσι είναι αν έτσι νομίζετε». Μπαίνοντας στην αίθουσα του «Ριάλτο», η υπογράφουσα «μαγεύτηκε» από το θέαμα της αίθουσας και του σκηνικού της παράστασης. Η μεν αίθουσα διαμορφώθηκε από τον αρχιτέκτονα -αναστηλωτή του παλιού κινηματογράφου έτσι που να γυρίζει τα έξω μέσα ενός κτιρίου. Να θυμίζει, δηλαδή, την εξωτερική όψη παλιού κτιρίου, λ.χ. στο Ριάλτο της Βενετίας. Το δε θαυμάσιο ολόλευκο σκηνικό, με μπαρόκ διακοσμήσεις στην μπούκα της σκηνής, που σχεδίασε ο Λάκης Γενεθλής (ο ίδιος υπογράφει και τα πανέμορφα κοστούμια εποχής), να παραπέμπει στο εσωτερικό νεοκλασικού σπιτιού, στο σαλόνι μιας μεγαλοαστικής ιταλιάνικης οικογένειας, όπου ο Πιραντέλο τοποθετεί την πλοκή του αλληγορικού έργου του, με θέμα το είναι και το φαίνεσθαι του ανθρώπου, τη σχετικότητα, την υποκειμενικότητα της αλήθειας και το δικαίωμα που έχει κάθε πάσχων άνθρωπος στο σεβασμό της ζωής του, του δράματός του, της αλήθειας του. Ο Πιραντέλο, αντλώντας από το δικό του οικογενειακό δράμα (από την ψυχοπάθεια και τη ζηλοτυπία της γυναίκας του, αλλά και από τις αδιάκριτες διαδόσεις ότι εκείνος ευθυνόταν για την «τρέλα» της») δραματοποίησε το δυσδιάκριτο μεταξύ αλήθειας και ψεύδους και την ανημπόρια της ανθρώπινης ύπαρξης να αντέξει την αλήθεια του θανάτου, αλλά και την αστόχαστη, ανόητη και τελικά ανθρωποβόρα περιέργεια της κοινωνίας απέναντι στις ανίσχυρες πάσχουσες υπάρξεις. Ο ένας πόλος του πιραντελικού μύθου είναι άτομα της αστικής τάξης που ως «αλατοπίπερο» της άεργης ζωής τους έχουν το δράμα του άλλου πόλου. Μιας ηλικιωμένης μητέρας, που βλέπει την παντρεμένη «κόρη» της μόνο από μακριά, καθώς ο «γαμπρός» της για να μη δυστυχήσει η μητέρα διαπιστώνοντας από κοντά την αλήθεια, ότι η κόρη της «πέθανε», βάζει τη δεύτερη γυναίκα του να παριστάνει την κόρη της, ενώ η μητέρα δέχεται να βλέπει από μακριά την κόρη της για να μη δυστυχήσει ο γαμπρός της, ανακαλύπτοντας την «τρέλα» του να θεωρεί ότι αυτή που θεωρεί ως δεύτερη γυναίκα του δεν είναι άλλη από την πρώτη που ζει. Το έργο, μεταφρασμένο έξοχα από τον Μάριο Πλωρίτη, ευδοκίμησε παραστασιακά. Η σκηνοθεσία της Μόνικας Βασιλείου, με σωστό, αρμονικό μέτρο ανέδειξε τη διπολικότητα του έργου, τη δραματικότητα και τη «δηλητηριώδη» ειρωνεία του, χάρη και στο γενικά πολύ καλό υποκριτικό σύνολο, μέσα στο οποίο κυριαρχούν με τη ρεαλιστική απλότητα, το μέτρο, τον αυτοέλεγχό τους οι ερμηνείες των Ντίνου Λύρα, Λένιας Σορόκου, Αντώνη Κατσαρή, Γιώργου Μουαΐμη. Εκφραστικές οι ερμηνείες των Ελενας Δημητρίου, Νέδης Δημητρίου, Ιωάννας Καμμένου - Σιαφκάλη. Καλές αλλά οξύφωνες και κάπως περιγραφικές του χαρακτήρα ήταν οι ερμηνείες των Γιολάντας Χριστοδούλου, Ελενας Παπαδοπούλου, Ανδρέα Βασιλείου, Ανδρέα Τσουρή, Λιάνας Χαλκιά, Μήδειας Χάννα, με σχηματικότερη έως υπερβολής την ερμηνεία του Χρύσανθου Χρυσάνθου.