ΡΕΠΟΡΤΑΖ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

"Ενιαίο Λύκειο" ή Ενιαίο 12χρονο σχολείο;

Εκπαιδευτικές θέσεις κομμάτων και παραταξιακών ηγεσιών και "αντιμεταρρύθμιση"

Η αναγόρευση της ΟΛΜΕ σε αξιόπιστο και προνομιακό συνομιλητή του υπουργείου Παιδείας στην κρίσιμη φάση του μαθητικού αγώνα, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση απέρριπτε κάθε επικοινωνία με τους άμεσα ενδιαφερόμενους εξεγερμένους μαθητές, ήταν αναμενόμενη. Οχι βέβαια επειδή οι μαθητές δε διαθέτουν επίσημο συνδικαλιστικό φορέα να τους εκπροσωπήσει. Αλλά γιατί τα αιτήματά τους (για κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων στη Β και Γ Λυκείου και απεξάρτηση του Λυκείου από το σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ - ΤΕΙ), καθώς και η διεκδίκηση ενός Ενιαίου 12χρονου βασικού σχολείου γενικής εκπαίδευσης, δεν ταίριαζαν σε ένα "διάλογο επί της εφαρμογής του νόμου", που επιδίωκε το υπουργείο. Οι απαιτήσεις τους δε "βολεύονται" στα στενά παπούτσια της αντιδραστικής μεταρρύθμισης. Αντίθετα, οι αποφάσεις του τελευταίου Συνεδρίου της ΟΛΜΕ για τα εκπαιδευτικά θέματα, που ομόψυχα ψηφίστηκαν από ΠΑΣΚ και ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ λίγο πριν ο ν.2525/97 επικυρωθεί στη Βουλή, της πάνε γάντι.

Το πρώτο σημείο συμφωνίας της ηγεσίας της ΟΛΜΕ με την κυβέρνηση είναι η αποδοχή δυο παράλληλων και ανισότιμων σχολικών δικτύων μετά την 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση: α) του Ενιαίου Λυκείου που προσφέρει ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και δίνει διέξοδο στα πανεπιστήμια και β) της Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, που απευθύνεται στα φτωχά λαϊκά στρώματα - σε όσους υποτίθεται ότι "δεν παίρνουν τα γράμματα" - και οδηγεί στην παραγωγή.

Ετσι η διοίκηση της ΟΛΜΕ (ΠΑΣΚ, ΔΑΚΕ, αλλά και η "αριστερή" ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ), αντί να συντονιστεί με τους μαθητές, προβάλλοντας την απαίτηση των καιρών για γενική μόρφωση σε όλους ως τα 18 χωρίς ταξικές και άλλες διακρίσεις, αντί να στηρίξει τον αγώνα τους, διακηρύσσοντας την τεκμηριωμένη παιδαγωγικά θέση ότι όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν, υποκλίνεται και νομιμοποιεί τη χρησιμοποίηση του σχολείου σαν μηχανισμού ταξικής επιλογής. Συμπορεύεται τελικά με την κυβέρνηση στο πέταγμα των οικονομικά και κοινωνικά αδύναμων μαθητών από το Λύκειο στον σκουπιδοΤενΕκΕ των ΤΕΕ. Προκειμένου, μάλιστα να συγκαλυφτεί αυτή η συνταύτιση, ΟΛΜΕ και ΣΥΝ προβάλλουν μια δήθεν ισότιμη προς το Ενιαίο Λύκειο Τεχνική Εκπαίδευση. Κάτι που ούτε οι ίδιοι βέβαια πιστεύουν, αφού στη συνέχεια προτείνουν οι μαθητές της να φτάνουν το πολύ μέχρι τα ΤΕΙ!

Δεύτερο σημείο σύγκλισης ΟΛΜΕ - κυβέρνησης είναι η φραστική και ουσιαστική ταύτισή τους στο "Ενιαίο Λύκειο". Ενα Λύκειο που η ηγεσία της ΟΛΜΕ (όπως και η κυβέρνηση) ούτε Ενιαίο το θέλει, ούτε για όλους τους μαθητές, αλλά επιλεκτικό και αποκλειστικά στραμμένο στον ιστορικά καθιερωμένο ρόλο του: στη διαλογή αυτών που θα συνεχίσουν στα πανεπιστήμια.Ετσι στις αποφάσεις του Συνεδρίου της ΟΛΜΕ, το "Ενιαίο" Λύκειο προβλέπεται να διαιρείται σε κατευθύνσεις "για την ικανοποίηση των ιδιαίτερων ενδιαφερόντων και των προεπαγγελματικών απαιτήσεων των μαθητών... ".

Το δε ΚΕΜΕΤΕ (στην έκδοσή του "Μελέτες και Ερευνες 1"), έρχεται και συμπληρώνει ότι οι κατευθύνσεις πρέπει να αρχίζουν από τη Β κιόλας τάξη του Λυκείου, όπως ακριβώς και ο ν. 2525/97 ορίζει. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει ότι στη Γ τάξη Λυκείου θα υπάρχουν έξι (!) κύκλοι σπουδών, ενώ στη Β τάξη Λυκείου καθορίζει 4-6 ώρες υποχρεωτικών επιλογών (στο νόμο Αρσένη αυτές είναι 6) και 2 - 4 ώρες ελεύθερων επιλογών (στο νόμο Αρσένη είναι 2).

Κι ενώ όλοι αυτοί (κυβέρνηση, ΠΑΣΚ, ΣΥΝ) χύνουν ποταμούς δακρύων για το σύστημα των δεσμών και τα τέσσερα μαθήματα των Γενικών Εξετάσεων που αποτελούν την πηγή τάχα όλης της εκπαιδευτικής κακοδαιμονίας - και ιδιαίτερα της απαξίωσης της γενικής μόρφωσης στο Λύκειο - έρχονται οι ίδιοι να επαναφέρουν το σύστημα των δεσμών και μάλιστα νωρίτερα, από τη Β Λυκείου.

Οσο για τη ΔΑΚΕ, διαφωνεί με το Ενιαίο Λύκειο, γιατί υποστηρίζει τη διατήρηση των ΤΕΛ, σαν φτωχού συγγενή της λυκειακής βαθμίδας και ταυτόχρονα τη δημιουργία ενός εξίσου ταξικά επιλεκτικού Λυκείου "ελεύθερων επιλογών", με κατευθύνσεις από τη Β τάξη του, που μόνο στο όνομα διαφέρει από το "Ενιαίο Λύκειο" των υπολοίπων.

Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ προβάλλει βέβαια τη θέση για Ενιαίο 12χρονο σχολείο. Το περιεχόμενο ωστόσο αυτού του σχολείου, κάθε άλλο παρά αποτελεί τη ριζοσπαστική - αριστερή διέξοδο στις μορφωτικές ανάγκες της νεολαίας, όπως διακηρύσσει. Το "αυτοδιαχειριζόμενο" σχολείο των "ελεύθερων προγραμμάτων σπουδών, των ελεύθερων εκπαιδευτικών και μαθητών" (βλ. εκπαιδευτικό περιοδικό του ΝΑΡ: "Ρωγμές" τ. 4), ή αλλιώς το "Ενιαίο Ελεύθερο 12χρονο δωρεάν σχολείο" της υποστηριζόμενης από την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ "Πρωτοβουλίας μαθητών κατειλημμένων σχολείων", παραπέμπει σε μια κακή αναπαλαίωση των αναρχικών - αντιεξουσιαστικών θεωριών περί αντιαυταρχικού σχολείου. Θεωριών που στο όνομα της κατάργησης του αυταρχικού πνεύματος που κυβερνά το σημερινό σχολείο και της καλλιέργειας ελεύθερου και δημιουργικού κλίματος σ' αυτό, αρνούνται ουσιαστικά κάθε παιδαγωγική σχέση και εισηγούνται την κατάργηση της συστηματικής εκπαίδευσης και διαπαιδαγώγησης.

Η θέση για "ανοιχτό" και "ελεύθερο" σχολείο, όπου ο μαθητής επιλέγει μόνος του το πρόγραμμά του (!) καταλήγει να εξυπηρετεί τα προωθούμενα σχέδια για ένταση των μορφωτικών ανισοτήτων ανάμεσα στους μαθητές. Η "ελεύθερη" επιλογή προγράμματος δεν μπορεί να είναι πραγματικά ελεύθερη, γιατί καθορίζεται και υπαγορεύεται από το μορφωτικό υπόβαθρο και σε τελευταία ανάλυση από την κοινωνική θέση του κάθε μαθητή. Το σύστημα των ελεύθερων προγραμμάτων εφαρμόζεται χρόνια σε σχολεία των ΗΠΑ και άλλων καπιταλιστικών χωρών, απευθυνόμενο στα λαϊκά στρώματα και αναπαράγοντας την αμορφωσιά τους.

Το τρίτο σημείο επικοινωνία ΟΛΜΕ και κυβέρνησης - φυσική απόρροια της κοινής αντίληψής τους για τον επιλεκτικό, ελιτίστικο χαρακτήρα του Λυκείου - είναι η σύμπτωσή τους στη θέση ότι η κατάταξη και η διαλογή για τα ΑΕΙ - ΤΕΙ πρέπει να γίνεται μέσα στο Λύκειο. (Και ας ωρύονται ΠΑΣΚ και ΣΥΝ, με την παροιμιώδη διγλωσσία τους, ενάντια στη μετατροπή του Λυκείου σε προθάλαμο των ΑΕΙ!). Με τη διαφορά ότι η ΟΛΜΕ προτείνει πανελλαδικές εξετάσεις μόνο στη Γ Λυκείου (στο σύνολο των μαθημάτων διευκρινίζει το ΚΕΜΕΤΕ), ενώ η κυβέρνηση επιμένει το "ξεσκαρτάρισμα" να ξεκινά νωρίτερα.

Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι οι διατυπώσεις των θέσεων που ΠΑΣΚ και ΣΥΝ ψήφισαν ομού στο προηγούμενο Συνέδριο, είναι σχεδόν αυτούσια ξεσηκωμένες από τις κατά καιρούς δημοσιευμένες θέσεις του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ για την Παιδεία. Αυτό δε σημαίνει ότι επιχειρούμε να αδικήσουμε τη συμβολή της ΔΑΚΕ στη στήριξη των κυβερνητικών επιλογών. Παρότι για ψηφοθηρικούς λόγους δεν υπερψήφισε τις παραπάνω αποφάσεις, τις προώθησε όμως επιμελώς σε όλη τη διάρκεια της θητείας της, γιατί τη βρίσκουν απόλυτα σύμφωνη.

Στο "κυβερνητικό πρόγραμμα της ΝΔ για της Παιδεία", Σεπτέμβρης 1996, διαβάζουμε: "Πρέπει επιτέλους να παγιωθεί ένα σύστημα που να στηρίζεται στην εκπαιδευτική διαδικασία μέσα στο Λύκειο, τουλάχιστον στις δυο τελευταίες τάξεις του" και στην πρόσφατη πρότασή της συμπληρώνει ότι οι εξετάσεις επιλογής για τα πανεπιστήμια θα πρέπει να διεξάγονται σε σχολικό και εθνικό επίπεδο, να συμπεριλαμβάνουν ένα είδος τεστ δεξιοτήτων καθώς και συντελεστές βαρύτητας σε ορισμένα μαθήματα για την κατανομή των υποψηφίων στα διάφορα τμήματα των ΑΕΙ - ΤΕΙ.

Αν αναρωτιέστε ποια μαγική μπαγκέτα διευθύνει και συντονίζει με τόση ακρίβεια την πολιτική αυτή συμφωνία, θα το επαναλάβουμε και ας γινόμαστε κουραστικοί. Είναι η κοινή "ευρωπαϊκή τους συνείδηση", που τους κάνει να καταπίνουν αμάσητη κάθε επιταγή και ντιρεκτίβα, όπως ακριβώς τους έρχεται κατ' ευθείαν από το πιεστήριο των μονοπωλιακών επιτελείων. Είναι η επικίνδυνη πρόσδεσή τους στα συμφέροντα της ολιγαρχίας για αμόρφωτο και εξαρτημένο λαό και η υποταγή τους στους οραματισμούς της "νέας" τάξης, την κοινωνία τάχα της γνώσης, την "παγκοσμιοποίηση", την ανταγωνιστικότητα.

Οσο για την ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, χάνεται γιατί ρεμβάζει. Αποστασιοποιημένη από το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, ζει σε ένα ειδυλλιακό αταξικό τοπίο, όπου έχει πια καταργηθεί ο αναγκαστικός καταμερισμός εργασίας και όπου να 'ναι θα καθιερωθεί η ελεύθερη πρόσβαση και στα μεταπτυχιακά! Ούτε πολιτική αφέλεια, ούτε άγνοια. Ο καιροσκοπισμός και η κολακεία του αυθόρμητου υπαγορεύουν τις θέσεις της. Μόνο που ακόμη μια φορά αυτές εξυπηρετούν και ενσωματώνονται στην κυρίαρχη πολιτική και προπαγάνδα που στο όνομα της ελεύθερης πρόσβασης στα πανεπιστήμια λεηλατεί τα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματά μας.

Μπροστά στα επικείμενα συνέδρια δασκάλων και καθηγητών οι θέσεις αυτές μπαίνουν ξανά στην κρίση των εκπαιδευτικών. Που καλούνται να πάρουν θέση, στηρίζοντας τη ΔΕΕ, στον αγώνα για Παιδεία που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες και διεκδικήσεις για 12χρονο βασικό σχολείο, ενιαίο για όλους τους νέους, χωρίς διακρίσεις. Να παλέψουμε μαζί, μέσα και έξω από την τάξη για να μορφώνονται άνθρωποι ικανοί ν' ανοίγουν δρόμο σε μια νέα κοινωνική πραγματικότητα, με ειρήνη, μόρφωση και δουλιά για όλους.Η αντιπαράθεση όμως αυτή δεν αφορά μόνο τους εκπαιδευτικούς. Χρειάζεται να γίνει συνείδηση πλατιά στο λαό ότι στην πάλη ενάντια στην κυβερνητική πολιτική έχουμε ν' αντιμετωπίσουμε κόμματα και συνδικαλιστικές παρατάξεις που ανοιχτά ή καλυμμένα την υποστηρίζουν.

Σάββας ΣΑΒΒΑΣ,

Εκπρόσωπος της ΔΕΕ στο ΔΣ της ΟΛΜΕ