ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τραγούδια και μνήμες

Σε ένα μελωδικό διήμερο προσκαλεί η Μαρίζα Κωχ, στις 7 και 8 Φλεβάρη, στη μουσική σκηνή «Αθηνά» (Ποσειδώνος 3, Ν. Φάληρο, 210.4813.605). Τραγούδια, μνήμες και από καρδιάς αναφορές συνθέτουν το πρόγραμμα που θα παρουσιάσει η γνωστή ερμηνεύτρια και δημιουργός. Η Μ. Κωχ θα παρουσιάσει έναν κύκλο τραγουδιών που έγραψε σε ποίηση της Σαπφούς και τα έχει αφιερώσει στη Φλέρυ Νταντωνάκη, αμέσως μετά την προβολή του βραβευμένου μικρού μήκους ντοκιμαντέρ «Φλέρυ, τρελή του φεγγαριού» του Αντώνη Μποσκοΐτη. Στη συνέχεια η Μ. Κωχ θα παρουσιάσει τραγούδια της σε ποίηση Νίκου Καββαδία, παραδοσιακά αιγαιοπελαγίτικα, μικρασιατικά από το δίσκο της «Τα παράλια», που πρόσφατα κυκλοφόρησε, και άλλα αγαπημένα τραγούδια.

«Τα παράλια» («Verso music») είναι μια ενότητα μικρασιατικών τραγουδιών που η Μ. Κωχ είχε ηχογραφήσει αρχικά σε βινίλιο και επανεκδίδεται σε CD, στη μνήμη του Μικρασιάτη σολίστα στο βιολί, Στέφανου Βαρτάνη, ο οποίος είχε αποδώσει τα κομμάτια μοναδικά. Οπως η ίδια η ερμηνεύτρια λέει, «ο δίσκος δημιουργήθηκε από την ίδια ανάγκη που γεννιέται ένας χαιρετισμός, "έτσι σαν μια καλημέρα". Η ηχογράφηση έχει τα χαρακτηριστικά μιας ζωντανής παράστασης, αφού με τον Στέφανο Βαρτάνη στο βιολί, τον Κώστα Πίτσο στο λαούτο και το Γιώργο Γευγελή στα κρουστά είχαμε επανειλημμένα αποδώσει αυτά τα τραγούδια σε ζωντανές παραστάσεις».

Ελληνική ποίηση επί σκηνής

Η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε μια προσπάθεια επικοινωνίας με την ελληνική ποίηση, παρουσιάζει σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού, τη θεατρική σύνθεση «Αυτό που δεν τελειώνει». Μικρές ιστορίες με απλά λόγια δίπλα στα μεγάλα μεγέθη και τον υποβλητικό λόγο. Σύγχρονοι άνθρωποι που προσπαθούν να συλλάβουν μέσα από την ατομική και τη συλλογική μνήμη τον παλμό της ελληνικής γλώσσας και των διακυμάνσεών της, καθώς αυτή «κατέγραφε» με συγκίνηση έμμεσα ή άμεσα, τοπία, πάθη, δράματα, αλλαγές, αγώνες του τόπου μας.

Ολα αυτά, με απλότητα και διάκριση. Τα δρώμενα εμπλουτίζονται με μουσική και τραγούδια που γράφτηκαν ειδικά για την παράσταση και που προέκυψαν μέσα από τη βιογραφία και την ψυχολογία των ηθοποιών της παράστασης, ώστε το προσωπικό να συνυπάρχει με το ομαδικό, το σύγχρονο με το παλιό.

Στην παράσταση απαγγέλλονται ποιήματα 28 ποιητών: Κ. Καβάφης, Κ. Παλαμάς, Λ. Πορφύρας, Ν. Λαπαθιώτης, Κ. Καρυωτάκης, Α. Αλεξάνδρου, Μ. Χατζηλαζάρου, Γ. Σεφέρης, Α. Εμπειρίκος, Ν. Εγγονόπουλος, Γ. Ρίτσος, Α. Μπάρας, Μ. Αναγνωστάκης, Ν. Βαλαωρίτης, Κ. Δημουλά, Μ. Σαχτούρης, Ντ. Χριστιανόπουλος, Τ. Πατρίκιος, Μ. Ελευθερίου, Κ. Αγγελάκη - Ρουκ, Γ. Βαρβέρης, Γ. Κοντός, Χρ. Λιοντάκης, Μ. Γκανάς, Τζ. Μαστοράκη, Στ. Πασχάλης, Γ. Βέλτσος, Ν. Φωκάς.

Τα κείμενα ερμηνεύουν οι ηθοποιοί της ομάδας της Πειραματικής Σκηνής. Η μουσική είναι του Νίκου Πλάτανου, τα σκηνικά - κοστούμια του Σωτήρη Στέλιου. Η δραματουργική επεξεργασία των Στ. Λιβαθινού - Στ. Πασχάλη, που έγραψε και τους στίχους των τραγουδιών της παράστασης.

Εικαστική αφαίρεση

«Βιρτζίνια», 1979

Μεγάλη αναδρομική έκθεση του ελληνικής καταγωγής καλλιτέχνη Αλκη Πιερράκου, διοργανώνει το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης (Προβλήτα Α, Αποθήκη Β1). Παρουσιάζονται περίπου 100 έργα, ελαιογραφίες, γκουάς, υδατογραφίες και σχέδια σε σινική μελάνι, των χρόνων 1947 - 2002, πολλά από τα οποία θα δωρίσει ο καλλιτέχνης στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η έκθεση υλοποιήθηκε με πρόταση του συλλέκτη Κώστα Ιωαννίδη, ο οποίος ήταν και η «ψυχή» της. Στη σημαντική συλλογή του ανήκουν 29 από τα εκτιθέμενα έργα.

Ο Αλκης Πιερράκος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1920. Εζησε τα παιδικά και τα πρώτα εφηβικά του χρόνια στη Γιουγκοσλαβία. Το 1938 επέστρεψε στην Ελλάδα, απ' όπου έφυγε το 1947. Εζησε στην Ιταλία, τη Βασιλεία, το Λονδίνο, τη Γερμανία και το 1954 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι, όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα. Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε το 1954 στην Αγγλία, ενώ ακολούθησαν πολλές εκθέσεις του σε ευρωπαϊκές χώρες. Η δουλιά του κινείται στον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. Το σύνολο του έργου του αποτυπώνει την εξέλιξη της ενδιαφέρουσας εικαστικής του έκφρασης, τη συνοχή των μορφοπλαστικών και πνευματικών του αναζητήσεων. Πόλεις, τοπία, θάλασσες, νταμάρια, πλοία, ναυάγια, εσωτερικά, ανθρώπινες φιγούρες, γυμνά και νεκρές φύσεις απασχολούν τη ζωγραφική του, μέσα από μία γραφή που άλλοτε αγγίζει τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό και τη λυρική αφαίρεση και άλλοτε συνδυάζει παραστατικά και αφηρημένα μοτίβα.

«Νότα» κινηματογράφου - μουσικής

Η Σαββίνα Γιαννάτου

Ιταλικός κινηματογράφος και μουσική και σήμερα, όπως κάθε Τρίτη, στο «Τριανόν Filmcenter», στο πλαίσιο του προγράμματος - συνεργασία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και της Ορχήστρας των Χρωμάτων «Νότα Ιταλιάνα». Η βραδιά θα ανοίξει με συναυλία της Σαββίνας Γιαννάτου, η οποία θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με λαϊκή ιταλική μουσική. Προλογίζει ο μουσικοκριτικός Γιώργος Μονεμβασίτης. Στη συνέχεια θα προβληθεί η ταινία «Θαύμα στο Μιλάνο» του Βιτόριο ντε Σίκα («Χρυσός Φοίνικας» Φεστιβάλ Καννών, 1951).

Το έργο αναφέρεται στον ορφανό Τοτό, που εγκαθίσταται σε μια παραγκούπολη του Μιλάνο, κερδίζει με την καλοσύνη του τη συμπάθεια των κατοίκων και τους καθοδηγεί ενάντια στον πλούσιο Μπόμπι, που θέλει να τους διώξει από τα σπίτια τους. Ενας αγώνας, που κερδίζεται χάρις σε μια σειρά από «θαύματα» σε τούτο το αριστουργηματικό παραμύθι, όπου ο νεορεαλισμός συναντιέται με το μαγικό ρεαλισμό. Παίζουν οι ηθοποιοί: Emma Gramatica, Francesco Golisano, Paolo Stoppa, Guglielmo Barnabo, Brunella Bovo.

Αρχαία ελληνική μουσική

Αρχαία ελληνική μουσική θα παρουσιαστεί στα τρία ρεσιτάλ, που θα δώσουν ο Νίκος Ξανθούλης (συνθέτης - τρομπετίστας της ΕΛΣ) και ο Παναγιώτης Στέφος (τρομπετίστας της ΚΟΑ) σε Αμερική (Πανεπιστήμιο Βοστόνης) και Καναδά (Μόντρεαλ - Πανεπιστήμιο Κονκόρντια, και Οτάβα - Εθνική Πινακοθήκη), σήμερα και στις 6 και 8 του Φλεβάρη. Οι δύο καλλιτέχνες θα ερμηνεύσουν αποσπάσματα από πρωτότυπα έργα αρχαίας ελληνικής μουσικής, που διασώθηκαν μέχρι σήμερα. Επίσης, θα παρουσιάσουν τη θεωρία και τα όργανα της αρχαίας ελληνικής μουσικής, που αποτελεί αντικείμενο έρευνάς τους εδώ και πολλά χρόνια (ο Π. Στέφος έχει δημιουργήσει το μουσικό σύνολο «Λύραυλος», με το οποίο έχει παρουσιάσει εξαιρετικά δείγματα).

Η προσέγγιση της αρχαίας ελληνικής μουσικής βασίζεται στην εμπειρία τους ως μουσικών, αλλά και στην επιστημονική τεκμηρίωση με βάση τις υπάρχουσες πηγές των δύο μουσικών. Ο Ν. Ξανθούλης έχει μεταφράσει αρχαίους Ελληνες θεωρητικούς της μουσικής, ενώ ο Π. Στέφος έχει ανακατασκευάσει σειρά αρχαίων μουσικών οργάνων, που θα χρησιμοποιηθούν και στα ρεσιτάλ σε ΗΠΑ και Καναδά. Παράλληλα με την αρχαία ελληνική μουσική, σε Μόντρεαλ και Οτάβα, ο Ν. Ξανθούλης θα παρουσιάσει σε ρεσιτάλ τρομπέτας έργα νέων Ελλήνων συνθετών (Αντωνίου, Αλεξιάδη, Δροσίτη, Καρμπόνε, Ζώρα, Γυφτάκη, Ξανθούλη).

«Πορτρέτα» φυτών

Την πρόσφατη εικαστική της δημιουργία παρουσιάζει η Αννα Μαρία Τσακάλη στην έκθεση έργων της που εγκαινιάζεται στις 6/2 στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών (Γλύκωνος 4). Παρουσιάζονται «Πορτρέτα φυτών», δημιουργίες των τριών τελευταίων χρόνων. Οπως σημειώνει στον κατάλογο της έκθεσης η Ευρυδίκη Τρισόν - Μιλσανή, «τα πορτρέτα φυτών της Τσακάλη, φίκοι, φυλλόδεντρα, αγάβες, φυτά δωματίου ή πάρκου, ζωγραφισμένα με ακρίβεια και γλυπτικότητα, στέκονται σαν δραματοποιημένα όντα, εκφράζοντας μια ανάγκη αγάπης και επιβίωσης. Το φαινομενικά ρεαλιστικό σχέδιο, η πιστότητα της παρατήρησης, το όνειρο, η υπερβολή, σκηνοθετούν ανήσυχες εξπρεσιονιστικές παρουσίες». Διάρκεια έκθεσης έως τις 28/2.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Οι βραδιές της Πέμπτης» με τίτλο «Χορός και παραδοσιακός πολιτισμός», που διοργανώνει το Θέατρο «Δ. Στράτου» (Σχολείου 8, πάροδος Αδριανού 122), στις 6/2 (9 μ.μ.) θα μιλήσει ο Ντανιέλ Κογκλίν με θέμα «Ο αυτοσχεδιασμός στη μουσικοχορευτική σύμπραξη: Η περίπτωση της Θράκης». Πληροφορίες στο τηλέφωνο: 210.3244.395.