ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ανεξάντλητη αρχαιολογική «πηγή»

Χρυσό διάδημα Μακεδόνα πολεμιστή, το οποίο βρέθηκε στο αρχαϊκό νεκροταφείο στην Πέλλα

Σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα ανακοινώνονται από το βήμα του 15ου αρχαιολογικού συνεδρίου που οργάνωσε το ΑΠΘ για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Στην Πέλλα, η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε ασύλητο νεκροταφείο 160 συνολικά τάφων, στη θέση Αρχοντικό. Το νεκροταφείο προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την άγνωστη αρχαϊκή εποχή στην περιοχή. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, αρχαιολόγο της ΙΖ' ΕΠΚΑ, Παύλο Χρυσοστόμου, η χρήση του νεκροταφείου ξεκινά την εποχή του Σιδήρου και φτάνει χωρίς διακοπές μέχρι την αρχαϊκή περίοδο (7ος - 3ος π.Χ. αι.).

Τα κινητά ευρήματα ανέρχονται στα 1.200 αντικείμενα. Ανάμεσά τους πλήρης πολεμικός εξοπλισμός, διακοσμημένος με φύλλα χρυσού, χρυσά εξαρτήματα και κοσμήματα, κτερίσματα κ.ά., που δείχνουν την ανώτερη κοινωνική θέση των πολεμιστών. Επίσης βρέθηκαν πολλά χάλκινα και πήλινα αγγεία. Αρκετά αγγεία προέρχονται από την Κόρινθο, τις μικρασιατικές ακτές, τα νησιά του Αιγαίου και την Αθήνα.

«Από τα γνωστά κοσμήματα της αρχαϊκής περιόδου, τα χρυσά συναντώνται σε σχετικά μεγάλο αριθμό και καλύπτουν όλους τους τύπους. Οι νεκροί ήταν στολισμένοι με χρυσά δαχτυλίδια και περίαπτα, ασημένια σκουλαρίκια και περόνες, ασημένιες, χάλκινες και σιδερένιες με χρυσά ελάσματα στα ενδύματα και στα υποδήματα, με χρυσούς ρόδακες, που αρχικά ήταν προσαρτημένοι σε ταινίες από δέρμα και ύφασμα, ενώ ένα ρομβόσχημο χρυσό έλασμα σφράγιζε το στόμα», επισημαίνει ο Π. Χρυσοστόμου.

Στην Επανωμή, ο καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Θεοχάρης Παζαράς, αποκάλυψε τάφο άγνωστου αγίου μεταξύ του 5ου και 6ου αιώνα. Ο τάφος είναι πλούσια διακοσμημένος με τοιχογραφίες και ολοπόρφυρο σταυρό με δάφνες. Το εύρημα αποκαλύφθηκε με ανασκαφές στην περιοχή, όπου αποκαλύφθηκε και μεγάλος παλαιοχριστιανικός οικισμός και εκκλησιαστικό συγκρότημα του 5ου αιώνα.

Οι αποκαλύψεις συνεχίζονται στα Πετρωτά της Ροδόπης, όπου βρέθηκε ένα λατομείο 100.000 ετών και είναι ένα από τα αρχαιότερα των Βαλκανίων. Σύμφωνα με τον καθηγητή Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Μιχάλη Φωτιάδη, το λατομείο βρίσκεται σε λόφο και ο πυριτόλιθος που βρέθηκε εκεί είναι ηλικίας 20 - 30 εκατομμυρίων ετών. Ο πυριτόλιθος χρησιμοποιούνταν για χιλιάδες χρόνια για την κατασκευή εργαλείων.

Μαγιακόφσκι και Μπουκόφσκι

«Μαγιακόφσκι φλεγόμενος» στο «Εναλλάξ»

«Η ποίηση είναι κάτι το τρισκατάρατο/ θες δε θες ζει και βασιλεύει!» (Μαγιακόφσκι). Στο «Εναλλάξ» ζωντανεύουν (15/2 - 31/3) δεκατέσσερις εικόνες και είκοσι τραγούδια, πρόσωπα και χαρακτήρες, καταστάσεις και εικόνες από τη μαγική ποίηση του κορυφαίου και επαναστάτη Ρώσου ποιητή. Πρόκειται για παράσταση ποιητικού θεάτρου με τίτλο «Μαγιακόφσκι φλεγόμενος», όπου ο χορός, η κίνηση, το τραγούδι δημιουργούν την ατμόσφαιρα του έρωτα και της επανάστασης, της ζωής και του θανάτου. Σύνθεση κειμένων - σκηνοθεσία Κώστα Μεσσάρη, μουσική - τραγούδια Γιώργου Κομπογιάννη, χορογραφία Νανάς Ζούκα, επιμέλεια σκηνικού -κοστουμιών Κατερίνας Δελλαπόρτα. Παίζουν: Μαρριέτα Σγουρδαίου, Κώστας Μεσσάρης, Βέρα Λάρδη, Γιάννης Παπαγιάννης. Πιάνο, οργανάκι, κουρτίνα και κρουστό παίζει ο Γιάννης Παπαγιάννης - ζίλια, κρουστό και ντέφι η Βέρα Λάρδη (από Παρασκευή μέχρι και Δευτέρα 8.30 μ.μ.).
Στην παράσταση της ομάδας «Πλάνη» που παρουσιάζεται (Δευτέρα, Τρίτη) στο Kelsos Stage της Γλυφάδας πρωταγωνιστούν η μπίρα και ο Χένρι Τσινάσκι, ο ήρωας του Τσαρλς Μπουκόφσκι. Το έργο «Μια μπίρα με τον Χένρι...» βασίζεται σε διηγήματα του Αμερικανού συγγραφέα. Η παράσταση ζωντανεύει την ατμόσφαιρα των ιστοριών του Μπουκόφσκι, μέσα σε μπαρ και ανάμεσα σε απελπισμένες γυναίκες και περιθωριακούς τύπους. Ο ήρωας, με χιούμορ, πικρία και σαρκασμό, σχολιάζει όσα συμβαίνουν γύρω του. Τα κείμενα και η σκηνοθεσία είναι της ομάδας, η ηχητική επεξεργασία της Ρ. Πρωτοψάλτη. Παίζουν: Κώστας Δελακούρας, Αλέξανδρος Σωτηρίου, Αννα Ετιαρίδου, Μαρία Αθηναίου.

Τα τραγούδια και η διάλεκτος της Αργιθέας

Η «Στοά του Βιβλίου» κατακλύστηκε προχτές το βράδυ από τους Αργιθεάτες που ζουν στην Αθήνα, σε ένδειξη αγάπης για την πανέμορφη φύση, τη διάλεκτο και τις λαϊκές παραδόσεις της γενέτειράς τους. Αφορμή ήταν η παρουσίαση από το Σύλλογο Αργιθεατών Θεσσαλών «Η Εστία» δυο σημαντικότατων εκδόσεών του, χάρη στη δωρεά δύο συγγραφέων-μελών του. Πρόκειται για τα βιβλία του Ξενοφώντα Στεργίου «Η Αργιθεάτικη Διάλεκτος (λεξικογραφία, γλωσσολογία, λαογραφία)» και του Δημήτρη Σ. Καλτσούλα «Οσα περπάτησα (Δημοτικά τραγούδια Αργιθέας, Γόμφων, ΙΘώμης Καρδίτσας)».

Τα δύο βιβλία δικαίως έτυχαν καθολικών επαίνων με ομιλίες ειδικών επιστημόνων. Την παρουσίαση άνοιξε, με παράλληλη προβολή 30 διαφανειών (με τοπία, αρχιτεκτονήματα, λαογραφικά κειμήλια, αρχαιότητες της Αργιθέας), ο δημοσιογράφος Ηλίας Γ. Προβόπουλος, ενώ ο πρόεδρος του Συλλόγου Βλάσης Καϊμακάμης απηύθυνε την ευχή να παραμείνει αναλλοίωτη η διάλεκτος και το δημοτικό τραγούδι των Αργιθεατών - «κειμήλιο του λαϊκού μας πολιτισμού».

Ο καθηγητής Λαογραφίας Μιχάλης Μερακλής, μεταξύ άλλων για το βιβλίο του Δ. Καλτσούλα (με βοήθεια και μαθητών του) «Οσα περπάτησα», τόνισε ότι «συγκινεί πολύ, αλλά και δεν αφίσταται μιας επιστημονικής εργασίας για το δημοτικό τραγούδι της Αργιθέας, προβάλλοντας το "εμείς" και όχι το "εγώ" των κατοίκων της και των ηρωισμών της κατά την τουρκοκρατία». Ανάλογο έπαινο είχε ο καθηγητής και για το βιβλίο του Ξ. Στεργίου «Η Αργιθεάτικη Διάλεκτος», καθώς «η διάσωση μιας διαλέκτου σημαίνει διάσωση ενός μέρους της συνολικής γλώσσας του λαού».

Την αξία, τη σημασία και το «παράδειγμα προς μίμηση» που δίνουν τα δύο αυτά πονήματα υπογράμμισαν με τις ομιλίες τους και η Αικατερίνη Καμηλάκη - Πολυμέρου (διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, πρόεδρος της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Θεσσαλών), ο Σταύρος Κατσουλέας (ερευνητής στο Ιστορικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών) και ο Νίκος Αντωνόπουλος (καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου).

Απεργούν οι έκτακτοι αρχαιολόγοι

Πανελλαδική 24ωρη απεργία στις 21 Φλεβάρη θα πραγματοποιήσει ο Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων (πρώην Σύλλογος Αρχαιολόγων Εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και τους ΟΤΑ), με αίτημα την άμεση ένταξη των εκτάκτων αρχαιολόγων στην Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Η κινητοποίηση αποφασίστηκε ενόψει της ψήφισης του συμπληρωματικού νόμου για τις μονιμοποιήσεις στο δημόσιο. Οι αρχαιολόγοι θα πραγματοποιήσουν και απεργιακές συγκεντρώσεις (10πμ) στην Αθήνα έξω από το υπουργείο Πολιτισμού και έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Θυμίζουμε ότι το έκτακτο προσωπικό του ΥΠΠΟ γενικά, και ειδικότερα οι αρχαιολόγοι, ανέρχονται σε χιλιάδες και καλύπτουν πάγιες μεγάλες ανάγκες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Οι περσινές κινητοποιήσεις τους αντιμετωπίστηκαν με απαράδεκτο τρόπο από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ, η οποία φυσικά δεν έδωσε λύση.

ΔΙΑΛΕΞΗ του Κωνσταντίνου Τσουκαλά, καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με θέμα «Ο πόλεμος στον αιώνα των ΜΜΕ» οργανώνει το Μορφωτικό Ιδρυμα της ΕΣΗΕΑ στις 18/2, 8 μμ (Ακαδημίας 20).

Η ΕΤΑΙΡΙΑ Ελλήνων Λογοτεχνών (Γενναδίου 8) διοργανώνει στις 18/2 (6.30μμ) εκδήλωση με θέμα «Αφιέρωμα στον Ησίοδο: Θεογονία και κοσμογονία». Μιλά ο Απόστολος Γονιδέλλης. Προλογίζει η Ελευθερία Αναγνωστάκη - Τζαβάρα. Στις 21/2 (6.30μμ) εκδήλωση με θέμα «Η επικαιρότητα του Ολυμπιακού Πνεύματος», με ομιλητή τον Γιώργο Ματζώρο.

«ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ του εθνοπολιτιστικού φαινομένου» είναι το θέμα της διάλεξης που διοργανώνει το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (19/2, 7.30 μμ), με ομιλητή τον διευθυντή ερευνών του ΕΙΕ, Λεωνίδα Καλλιβρετάκη. Στις 20/2 (7.30μμ), το ΕΙΕ θα παρουσιάσει το βιβλίο «Greek Archaeology without Frontiers», με ομιλητές τους Λίνα Μενδώνη (γενική γραμματέας ΥΠΠΟ), Μ. Χατζόπουλος (διευθυντής Ινστιτούτου Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας ΕΙΕ), Βάσος Καραγιώργης (καθηγητής, μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος «Αναστάσιος Λεβέντης»). Είσοδος ελεύθερη.

Η ΕΤΗΣΙΑ τακτική γενική συνέλευση του Πανελληνίου Μουσικού Συλλόγου θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα (18/2), στη 1 μ.μ., στη «Σφεντόνα» (Λ. Αλεξάνδρας 22). Θα γίνει διοικητικός και οικονομικός απολογισμός του 2001, ενημέρωση για τη διεκδίκηση προβλημάτων του κλάδου και για τις αποφάσεις του συνεδρίου της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Μουσικών (F.I.M.). Επίσης, θα τεθούν οι στόχοι του ΠΜΣ για την τρέχουσα χρονιά και θέματα που αφορούν στη δράση του σωματείου.

ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΑΥΡΙΟ πραγματοποιείται το δεύτερο σεμινάριο ενημέρωσης για το πρόγραμμα «Σκυταλοδρομία Ανάγνωσης», που απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς των Νομών Θεσσαλονίκης, Κιλκίς και Χαλκιδικής. Πρόκειται για πρόγραμμα των υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, για την ενίσχυση της σχέσης των μαθητών με το διάβασμα. Το σεμινάριο πραγματοποιείται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης και το 40ό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης - Ιωαννίδειος Σχολή.