«Μετανάστευσε» στον τόπο της ιστορίας και της λογοτεχνίας χθες τα χαράματα ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης. Τα πολλά και σοβαρά προβλήματα υγείας που είχε και τα οποία επί χρόνια τον κρατούσαν καθηλωμένο στο σπίτι του, επιδεινώθηκαν προχθές με καρδιοαναπνευστική κρίση και επέβαλαν τη μεταφορά του, τα μεσάνυχτα, στο νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμινγκ», όπου λίγο αργότερα υπέκυψε. Ο Μ. Αναγνωστάκης ήταν από τους σημαντικότερους ποιητές της μεταπολεμικής γενιάς, αν και η πρώτη λογοτεχνική εμφάνισή του έγινε εν μέσω της τριπλής φασιστικής κατοχής και μάλιστα στα 17 του χρόνια. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1925, από γονείς Κρητικούς. Μαθητής, ακόμα, του Γυμνασίου, το 1942, εμφανίστηκε στο περιοδικό «Πειραϊκά Γράμματα», που εξέδιδαν ΕΑμίτες και άλλοι προοδευτικοί λογοτέχνες του Πειραιά, και το 1944 στο ΕΠΟΝίτικο φοιτητικό περιοδικό «Ξεκίνημα», του οποίου ήταν αρχισυντάκτης.

Μετά τη δημιουργία της ΕΠΟΝ, εντάχθηκε στην Οργάνωση της Θεσσαλονίκης και στο ΚΚΕ, ενώ με τη διάσπαση του ΚΚΕ, το 1968, εντάχθηκε στο ΚΚΕ «Εσωτερικού». Σπούδασε Ιατρική στο ΑΠΘ και το 1955 μετεκπαιδεύτηκε στη Βιέννη. Για τη δράση του συνελήφθη το 1948, βασανίστηκε, καταδικάστηκε για παράνομη δράση από έκτακτο στρατοδικείο σε θάνατο και φυλακίστηκε στο Επταπύργιο, έως το 1951. Μετά την αποφυλάκισή του εργάστηκε στη Θεσσαλονίκη σαν ακτινολόγος. Το 1978 εγκαταστάθηκε, με την σύζυγο και τον μοναχογιό του, στην Αθήνα.

Στα χρόνια των αγώνων και του εγκλεισμού του, ο Μ. Αναγνωστάκης έγραψε και δημοσίευσε τις παρακάτω ποιητικές συλλογές: «Εποχές» (1945), «Εποχές 2» (1948), «Εποχές 3» (1951). Ακολούθησαν οι συλλογές «Η συνέχεια» (1954), «Η συνέχεια 2» (1956), «Η συνέχεια 3» (1962), «Το περιθώριο» (1968-1969), «Ο στόχος» (1970), «Κόμμα» (1971). Το 1975 δημοσίευσε τη συλλογή «Τα Ποιήματα (1941-1971)». Το 1983, εκτός εμπορίου, τη συλλογή «Υ.Γ» (επανεκδόθηκε κανονικά το 1992), η οποία περιλαμβάνει ποιήματα μιας ή δυο φράσεων, που μοιάζουν με αυτοβιογραφικά αλλά ετερογραφικά «επιγράμματα». Το 1987 εκδόθηκαν «Τα συμπληρωματικά», «Παιδική μούσα» (τραγούδια για μικρά παιδιά) και το 1990 η συλλογή - ανθολογία «Η χαμηλή φωνή».

Ο Μ. Αναγνωστάκης, σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του, εξήγησε τη σχεδόν δεκαπεντάχρονη ποιητική «σιωπή» του: «Στο αλλοιωμένο τοπίο της εποχής μας δε θα ξαναγράψω. Το έργο μου το ολοκλήρωσα. Επιλέγω τη σιωπή».

Παράλληλα με την ποίησή του, που μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά, και μελοποιήθηκε από συνθέτες, όπως οι Μίκης Θεοδωράκης, Θάνος Μικρούτσικος, Αγγελική Ιονάτου, Μιχάλης Γρηγορίου, Δημήτρης Παπαδημητρίου κ.ά., ασχολήθηκε και με τη μελέτη και την κριτική της λογοτεχνίας, συνεργαζόμενος με διάφορα περιοδικά και με την εφημερίδα «Αυγή». Επίσης, είχε ανακηρυχτεί επίτιμος διδάκτωρ του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Με χθεσινό τηλεγράφημά της στην οικογένεια του ποιητή, η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, εκφράζει «Θερμά συλλυπητήρια για το θάνατο του Μανόλη Αναγνωστάκη, ενός από τους σημαντικότερους ποιητές της γενιάς του». Συλλυπητήριο τηλεγράφημα εξέδωσε η Πανελλήνια Ενωση, Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ), επίσης ανακοινώσεις εξέδωσαν το Γραφείο Τύπου του ΣΥΝ, ο Λεωνίδας Κύρκος, η ΑΚΟΑ και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ.

Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η οικογένειά του αδυνατούσε να ανακοινώσει την ημέρα της κηδείας του, η οποία θα γίνει με δαπάνη του ΥΠΠΟ.

Με τον ευριπίδειο «Ορέστη» από τη «Θεατρική Διαδρομή» ξεκινούν σήμερα και αύριο τα Επιδαύρια. Η παράσταση ανεβαίνει σε μετάφραση Γιώργου Χειμωνά, σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή, μουσική Βασίλη Δημητρίου, σκηνικά Γιώργου Γαβαλά, κοστούμια Κατερίνας Παπανικολάου, χορογραφία Φώτη Νικολάου - Βάλιας Παπαχρήστου. Παίζουν: Αργύρης Ξάφης, Καρυοφιλιά Καραμπέτη, Στέλιος Μάινας, Γιάννης Νταλιάνης, Γιάννης Θωμάς, Θοδωρής Κατσαφάδος, Χρήστος Πλαΐνης, Μάντυ Λάμπου, Δάφνη Καμένου κ.ά.

• Σήμερα επίσης, ανοίγει και το Μουσείο Επιδαυρίων, με την έκθεση «ΚΘΒΕ 30 Χρόνια Επίδαυρος - Μεγάλοι δημιουργοί του θεατρικού ενδύματος», που προβάλλει μεγάλες στιγμές της πορείας του θεάτρου μέσα από κοστούμια, μάσκες κ.ά. που δημιούργησαν για παραστάσεις του σκηνογράφοι και ενδυματολόγοι.