Το Μάη του 1941, λίγες μέρες μετά απ' όταν τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αθήνα (27/4), στη Θεσσαλονίκη νεαροί κομμουνιστές, κάνουν το πρώτο σαμποτάζ, ρίχνοντας χειροβομβίδες κατά σταθμευμένης σε όρχο στρατοπέδου γερμανικής φάλαγγας αυτοκινήτων. Με πρωτοβουλία των πρώτων πυρήνων του ΚΚΕ, εξορίστων από τη Φολέγανδρο, ιδρύεται η οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη. Συσπείρωσε 2.550.000 μέλη σ' όλη την Ελλάδα, ίδρυσε 2.000 ιατρεία, ιδρύματα για βοήθεια των θυμάτων του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα: «Στους δρόμους θα κριθεί το δίκιο/ στους δρόμους θα κριθεί ο σατράπης/ κι από τη σκληράδα θα φυτρώσει/ το νέο βλαστάρι της αγάπης». Στη «Μάχη της Κρήτης» ο κρητικός λαός πολεμάει ηρωικά με επικεφαλής στελέχη του ΚΚΕ. Μετά την κατάληψη, ο βασιλιάς παραδίδει φυλακισμένους κομμουνιστές στον κατακτητή. Εμφανίζονται οι πρώτες ένοπλες ομάδες σ' όλη την Ελλάδα, με τη σημαία του ΚΚΕ.

Το Μάη του 1942, ο θρυλικός Αρης Βελουχιώτης, δημιουργεί τον πρώτο αντάρτικο στρατό στη Στερεά Ελλάδα: «Λαμποκοπούν γυμνά σπαθιά/ πέφτουν ντουφέκια ανάρια/ ο Αρης κάνει πόλεμο/ μ' αντάρτες παλικάρια». Το Μάη του 1943 στον Πειραιά, ο Κώστας Λαζαρίδης, μέλος του ΚΚΕ, εκτελείται μαζί μ' άλλους αντιφασίστες πατριώτες. Την Πρωτομαγιά του 1944, η εκτέλεση 200 κομμουνιστών στο σκοπευτήριο της Καισαριανής από τα γερμανικά πολυβόλα, συγκλονίζει ολόκληρη την Ελλάδα. Ανάμεσά τους ήταν και εξόριστοι της Ακροναυπλίας: «Ακροναυπλία, Ακροναυπλία,/ μες στου φασισμού τη βία/ δεν σε λύγισε η πείνα,/ δε σε ρήμαξε η φωτιά/ Ακροναυπλία/ δε σε λύγισε η βία./ Κράτα! Η φλόγα δυναμώνει και σιμώνει η Λευτεριά» (Ποίηση: Νίκος Παπαπερικλής).

Στις 14-27/5/44 στο χωριό Κορυσχάδες της Ευρυτανίας συνέρχεται η «Βουλή της Εθνικής Αντίστασης». Επικυρώνεται η ιδρυτική πράξη της ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης). Ηταν η ιστορική συνέχεια της ανάπτυξης του λαϊκού κινήματος του ΕΑΜ και της ύπαρξης του μαχητικού τμήματος του στρατού του ΕΛΑΣ. Με νομοθετικές και θεσμικές λαϊκές δικαιοδοσίες αποσκοπούσε στην επίτευξη Εθνικής Λαϊκής Ενότητας, για την απελευθέρωση της Ελλάδας από το γερμανικό ζυγό. Ο λαός συμμετέχει για την ανάδειξη αντιπροσώπων. Ο λαός απ' όλη την Ελλάδα στέλνει αντιπροσώπους στις Κορυσχάδες. (Είχαν εκλεγεί από λαϊκές συνελεύσεις κατά τόπους). Γίνεται το πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο. Είναι η κυβέρνηση του ελληνικού λαού. Αναλαμβάνει να χειριστεί επ' ωφελεία του σκλαβωμένου λαού, όλα τα φλέγοντα θέματα εσωτερικά, εξωτερικά: «Από τη στάχτη βγαίνεις ξανά/ ίδια γεννιέσαι πάντα νέα/ με τη σημαία της ΠΕΕΑ/ με τα βλαστάρια τα γενναία/ Ρούμελη, Θράκη, Κρήτη, Μοριάς/ Μακεδονία, Θεσσαλία/ στέλνουν τους γιούς σου της λευτεριάς γεμάτους δύναμη κι υγεία./ Του Ρήγα ο σπόρος φούντωσε πια/ έγινε φως/ χαρά κι ελπίδα/ να, οι αντάρτες από τα βουνά,/ των σκλάβων σπάν' την αλυσίδα (μας λευτερώνουν την πατρίδα). / Η ΠΕΕΑ τ' αγώνα παιδί/ τη λαϊκή ορμή φωτίζει,/ με τους συμμάχους όλοι μαζί,/ στη νέα μέρα που ροδίζει./ (Εμπρός και ο νέος κόσμος ανθίζει)». Ο Υμνος της ΠΕΕΑ, ακούγεται πρώτη φορά. Συμμετέχει μία χορωδία ανταρτο-ΕΠΟΝιτών, η μπάντα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ (με εφτά μουσικά όργανα), υπό τη Διεύθυνση του Αλέκου Ξένου (1912 - 1995).

Αυτός ο ιστορικός Μάης, που είναι βαμμένος με αίμα και θυσίες των παιδιών της εργατικής τάξης - της Ελλάδας - μας συγκλονίζει. Γιατί είναι ο διαλεκτός μήνας της Ιστορίας του προλεταριάτου με κορυφαία εκδήλωση το Μάη του 1886 - στο Σικάγο: «Σκουπίστε τα δάκρυά σας εσείς που πάσχετε!/ Κάμετε καρδιά σκλάβοι!/ Σηκωθείτε!». Οι φλόγες του Μάη, φωτίζουν: «Κι ήταν Μάης μέσα κι έξω, όλο φως» (Βάρναλης)