(Του συνεργάτη μας ΘΑΝΑΣΗ Ν. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ)

«ΟΜΗΡΟΥ Ιλιάδα - Τρωικός Πόλεμος»

σε θεατρική διασκευή

ΚΑΡΜΕΝ ΡΟΥΓΓΕΡΗ

στο ««Θέατρον» Κέντρο

Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»»

Η Κάρμεν Ρουγγέρη πέρσι παρουσίασε σε δική της θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία το έργο «Ομήρου Οδύσσεια». Απομένει να παρουσιάσει το τρίτο σωζόμενο έργο του Ομήρου «Βατραχομυομαχία», ένα αντι-πολεμικό έργο, που με βάση την αισώπεια μεθοδολογία, ο πόλεμος διεξάγεται μεταξύ βατράχων και ποντικών.¹

Η καινοτομία στη συγκεκριμένη διασκευή είναι ότι ο θεατής δεν εισάγεται απευθείας στο ομηρικό κείμενο, αλλά πληροφορείται για την προϋπάρχουσα κατάσταση, για τη γέννηση των ηρώων του Τρωικού Πολέμου και για τα βασικά συμβάντα των εννέα προηγούμενων ετών του πολέμου, αλλά και για το τέλος του πολέμου, θέματα που δεν αναφέρονται στην Ιλιάδα. Αισθητικά η παράσταση βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο, όπως όλες οι παραστάσεις, βέβαια, αυτής της καταξιωμένης δραματουργού και σκηνοθέτριας, η οποία έχει σχεδόν σταθερούς συνεργάτες/συντελεστές για κάθε παράστασή της και συγκεκριμένη αισθητική άποψη. Το έργο διαρθρώνεται σε πολλές σκηνές, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με το μαγνητοφωνημένο ήπιο/ηδύ αφηγηματικό λόγο της Ρουγγέρη, καθαρά ενημερωτικό/επεξηγηματικό για τους μικρούς θεατές. Η δράση των ηρώων είναι συνεχής, επί σκηνής, οι θεοί φαίνεται να παίζουν τους ρόλους τους, ασφαλώς δημιουργημένοι στην ποιητική φαντασία του Ομήρου, η οποία βασίστηκε στις τρέχουσες δοξασίες και τις μεταφυσικές αντιλήψεις της εποχής, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και μυθολογικά ενδιαφέρουσες, οι μονομαχίες μεταξύ των ηρώων και οι μάχες μεταξύ των αντιπάλων συνεχείς κ.ο.κ.

Η κάθε θεατρική παράσταση δίνει έναυσμα στα παιδιά να μελετήσουν περαιτέρω ένα κλασικό έργο, να μάθουν περισσότερα και να προβληματιστούν. Είναι σημαντικό να οδηγούμε τα παιδιά και τους μαθητές μας σε παραστάσεις έργων της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας (διασκευασμένων θεατρικά), αλλά και του Αρχαίου Ελληνικού Δραματολογίου (ιδίως έργων του Αριστοφάνη).

Τα σκηνικά/κοστούμια της Χριστίνας Κουλουμπή αρκετά λειτουργικά και εν πολλοίς εντυπωσιακά (οι δυο σκάλες με τ' ακόντια και τις ασπίδες δημιουργούν πολεμική ατμόσφαιρα, ο μεταμορφωμένος Δίας σε κύκνο, η ζυγαριά του Δία, τα αρνάκια, ο Δούρειος Ιππος, Παλλάδιον άγαλμα κ.ά.), η μουσική επιμέλεια του Γιάννη Μακρίδη πολύ καλή, με διάφορα λαϊκά παραδοσιακά μοτίβα και ζωντανό χορωδιακό τραγούδι. Τα ηχητικά και οπτικά εφέ αρκετά ενδιαφέροντα, όπως επίσης οι χορογραφίες του Πέτρου Γάλλια, οι φωτισμοί της Χριστίνας Θανάσουλα και τα προβαλλόμενα βίντεο, στο φόντο της σκηνής και στην τεράστια ειδική κουρτίνα του προσκήνιου (κύκνος, δάσος, θάλασσα, νύχτα, βροχή από βέλη του Απόλλωνα, Ολυμπος, ουρανός, γύπες, Δίας, φωτιές, κοράκι, αετός με φίδι, το φύτρωμα/ανάπτυξη λουλουδιών με τις πεταλούδες, ο Ηφαιστος που κατασκευάζει τα νέα όπλα του Αχιλλέα, το ολοκαύτωμα της Τροίας). Κατά σημεία διαγράφονται λυρικές και συγκινητικές σκηνές, όπως εκείνη του θανάτου του Πάτροκλου ή της παράκλησης του γονυπετούς γερο-Πρίαμου μπροστά στον Αχιλλέα για να του δώσει το νεκρό σώμα του Εκτορα κλπ.

Η Κάρμεν Ρουγγέρη διασκευάζει το ομηρικό έπος και παρουσιάζει τη φετινή παράσταση μ' ένα ανανεωμένο καστ ηθοποιών από αυτό της περσινής παράστασης («Ομήρου Οδύσσεια»), το οποίο, κατά τη γνώμη μου, απέδωσε ερμηνευτικά καλύτερα. Οι τρεις ηθοποιοί (Αλεξανδράκης, Κιοσές και Τουμασάτος) που παίζουν και φέτος απέδωσαν θαυμάσια τους ρόλους τους όπως και αρκετοί από τους νέους στο θίασο (Τσιδίμης, Γεωργίου κ.ά.) Ορισμένοι, όμως, ελάχιστοι έχουν κάποιο πρόβλημα στην εκφορά του λόγου και μειωμένη υποκριτική ικανότητα. Ισως στη συνέχεια και με προσπάθεια να βελτιωθούν. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι: Αλ. Αλεξανδράκης, Κίκα Γεωργίου, Πέτρος Κιοσές, Βασιλική Νικηφορίδου, Τζωρτζίνα Παλαιοθόδωρου, Τάσος Παπαδόπουλος, Ελένη Ρουσσινού, Παύλος Σαχπεκίδης, Γρ. Τουμασάτος, Στ. Τράκας, Θαν. Τσιδίμης, Χριστίνα Φρονίστα, Αγγ. Χατζάς.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΥΛΩΤΗΣ

«Το κορίτσι που ζήτησε μια βελόνα, μια απλή βελόνα»

σε θεατρική διασκευή

Αριστέας Κοντραφούρη

από το Εικαστικό Θέατρο Κούκλας

«ΠΡΑΣΣΕΙΝ ΑΛΟΓΑ»

στο θέατρο «ΑΡΓΩ STUDIO»

Ο Χρήστος Μπουλώτης, καταξιωμένος παραμυθάς και πολυγράφος συγγραφέας για παιδιά, έγραψε και δημοσίευσε σε βιβλίο² το παρόν θεατροποιημένο από την ηθοποιό Αριστέα Κοντραφούρη κείμενο. Μια λυρική παραμυθιακή ιστοριούλα σε φανταστικό χώρο και χρόνο εξελίσσεται πλέον επί σκηνής, μόνο από μία ηθοποιό και με τις κούκλες, τις κορίνες και τα τόσα αντικείμενα (κούτες, δακτυλόκουκλες, μανιτάρι, τούλια, πανιά, μπλούζα, γάντι, καπέλο, δυο παπούτσια κ.ά.), που προσωποποιούνται και ζωντανεύουν, αποκτούν προσωπικότητα, έχουν συναισθήματα, παίρνουν πρωτοβουλίες, κάνουν λάθη, έχουν αδυναμίες και προτερήματα κ.ο.κ. Η Αριστέα Κοντραφούρη επιχειρεί μια θεατρική πράξη πολυδιάστατη και δύσκολη. Εχει όμως το ταλέντο να επενδύσει στο μύθο και να τον φέρει εις πέρας. Βγαίνει μέσα από κούτες, παίζει πίσω από τις κούκλες και τις κορίνες, εμψυχώνοντας άψυχα αντικείμενα και παριστάνοντας εντέλει πολλά πρόσωπα (δήμαρχο και κατοίκους της πολιτείας Σαρλενάκ). Τρέχει, κυλιέται στο δάπεδο, μεταμορφώνεται, πρωταγωνιστεί ως το κορίτσι που ζήτησε μόνο μια απλή βελόνα, διαγράφει και αποτυπώνει χαρακτήρες, περνά μέσα από τη συμπεριφορά των ηρώων της ιδέες/μηνύματα που χρειάζονται τα παιδιά, για να προβληματιστούν κοινωνικά, όπως η απαξίωση του πλούτου, της αχαριστίας, του ψεύδους και της πονηριάς κάποιων ανθρώπων, που ανήκουν στην εξουσία, οι οποίοι παρασύρουν δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος του λαού σε ενέργειες που αποδεικνύεται ότι είναι σε βάρος του (κατάχρηση εξουσίας και καταστροφή της φύσης). Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τη δύναμη της αγάπης και της εργατικότητας, της αλληλεγγύης, της απλότητας/λιτότητας και της μετριοφροσύνης, αξίες που τελικά απαξιώνονται από την εξουσία, με συνέπεια ο λαός να υποφέρει και στο μέλλον.

Η παράσταση έχει διαδραστικό χαρακτήρα. Πριν από την έναρξή της, στο φουαγιέ του θεάτρου, τα παιδιά καλούνται να ζωγραφίσουν με μαρκαδόρους και σε χαρτιά, που τους δίνουν, μια μουντζούρα και στη συνέχεια στις μουντζούρες τα παιδιά αναγνωρίζουν με τη δύναμη της δημιουργικής φαντασίας τους συγκεκριμένα πράγματα. Οι μουντζούρες «συμμετέχουν» και αξιοποιούνται στην παράσταση. Στο τέλος η Κοντραφούρη με διαλογική δεξιοτεχνία κατορθώνει να διεγείρει τη φαντασία των παιδιών και να οξύνει την κριτική τους ικανότητα επάνω σε θέματα ηθικής και κοινωνικής συμπεριφοράς, όπου ακόμη και ο μύθος να παίρνει άλλη τροπή και εξέλιξη.

Η σκηνοθεσία, σύλληψη, δραματουργική επεξεργασία, σκηνογραφία, ερμηνεία ανήκουν στην Αριστέα Κοντραφούρη, την καλλιτεχνική επιμέλεια έχει η Εμμανουέλλα Καποκάκη, για τη χορογραφία/κινησιολογία υπεύθυνη είναι η Αγγελική Παπαδάτου, για τη μουσική ο Μανώλης Σπανός, για τους φωτισμούς ο Τάσος Παλαιορούτας και για τις φωτογραφίες η Κωνσταντίνα Βασσάλου.

Θέλω, επίσης, να συγχαρώ τη διευθύντρια του θεάτρου «ΑΡΓΩ STUDIO», καταξιωμένη και αγαπημένη ηθοποιό/σκηνοθέτρια Αιμιλία Υψηλάντη, για τη φετινή επιλογή της να παίζονται στο χώρο της δύο ποιοτικές θεατρικές παραστάσεις για παιδιά.³

Υποσημειώσεις:

1. Η θεατρική ανάπλαση (κωμωδία σε δύο πράξεις) του Χάρη Σακελλαρίου (1923-2007), η οποία κυκλοφορεί σε βιβλίο από τις εκδόσεις Καστανιώτη (Αθήνα 1990), είναι θαυμάσια.

2. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

3. Και η παράσταση κουκλοθεάτρου του έργου του Γ. Λεμπέση, «Ψαρόσουπα», από το Θέατρο Κούκλας Κοκου-Μουκλό.