H 93χρονη Βασιλική Κάντζου,η οποία γεννήθηκε στο χωριό Δωροθέα Αλμωπίας,εδώ και 45 χρόνια, καθημερινά από το παράθυρο του σπιτιού της ρίχνει το βλέμμα της στην "οδό Αθηνών" στο χωριό "Νίκος Μπελογιάννης" της Ουγγαρίας. Σαράντα πέντε χρόνια αγναντεύει την "οδό Αθηνών", νοσταλγεί την πατρίδα της, μετράει και ξαναμετράει τα χιλιόμετρα που χωρίζουν την Ελλάδα από την Ουγγαρία, κοιτάζει το βάθος του δρόμου, μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι της και με απελπισία διαπιστώνει πως γι' αυτήν ο δρόμος της επιστροφής στην πατρίδα αργεί πολύ ακόμη, και το χειρότερο, σκέφτεται, πως δε θα πραγματοποιηθεί ποτέ!

Μία και μοναδική επιθυμία έχει η γριούλα των 93 χρόνων. Να έρθει και να πεθάνει στην Ελλάδα! Ακούει να μιλούν για στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, για "ευαισθησία" που τάχατες επιδεικνύει σ' αυτό τον τομέα η πατρίδα της η Ελλάδα - όπως τουλάχιστο κατά καιρούς ισχυρίζονται οι αρμόδιοι - και με θλίψη βλέπει πως ο δρόμος της επιστροφής γι' αυτήν είναι κλειστός.

Θύμα της μισαλλοδοξίας όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, η γριούλα μάταια περιμένει να ξαναδεί το χωριό της για τελευταία φορά. Μέχρι τώρα η χώρα μας αδιαφορεί και δε θέλει να δώσει λύση σ' ένα υπερώριμο πρόβλημα που ταλανίζει πολλές οικογένειες στη Βόρεια Ελλάδα. Το πρόβλημα είναι γνωστό. Η Βασιλική Κάντζου, όπως και άλλοι Ελληνες έχουν στερηθεί την ελληνική ιθαγένεια, με αποτέλεσμα να μην τους επιτρέπεται ο επαναπατρισμός.

Εκείνα τα πέτρινα χρόνια, αυτή και τόσοι άλλοι Ελληνες αγωνίστηκαν κατά των Γερμανών κατακτητών. Αργότερα, πήραν το δρόμο του βουνού για να πολεμήσουν τους μοναρχοφασίστες. Η συνέχεια είναι ο δρόμος της προσφυγιάς. Ο άντρας της Βασιλικής Κάντζου σκοτώθηκε στον εμφύλιο, το 1948. Η ίδια βρέθηκε στην Ουγγαρία. Τα παιδιά της τώρα μένουν στην Ελλάδα.

Σε επιστολή τους προς το "Ρ", τα παιδιά της Βασιλικής Κάντζου αναφέρουν χαρακτηριστικά πως οι υπεύθυνοι "από σεβασμό προς την ηλικία της, θα μπορούσαν μ' ένα τηλεφώνημά τους στην αρμόδια υπηρεσία να λύσουν το πρόβλημά της".

"Στη Βουδαπέστη, συνεχίζουν στην επιστολή τους, υπάρχει ελληνικό προξενείο, στο οποίο απευθύνθηκαν οι πολιτικοί πρόσφυγες του χωριού "Νίκος Μπελογιάννης" για τα προβλήματά τους. Εχουν στείλει υπομνήματα στους υπουργούς, τον πρωθυπουργό, τον πρόεδρο της Βουλής, τα πολιτικά κόμματα κλπ.", αλλά μέχρι τώρα δε βρήκαν ανταπόκριση.

Πάντως, το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και άλλοι Ελληνες της Ουγγαρίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές περιπτώσεις:

• Ηλίας Τσιαπανίδης από την Κορομηλιά Καστοριάς. Η οικογένειά του δεν μπορεί να επαναπατριστεί, γιατί έχει στερηθεί η ιθαγένεια από τη γυναίκα του με τη δικαιολογία ότι γεννήθηκε το 1949 στην Αλβανία από γονείς που διέφυγαν εκεί στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου.
• Η Μαρία Καριοφίλη και τα παιδιά της έχουν στερηθεί την ελληνική ιθαγένεια, ενώ οι γονείς της δεν αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα. Η Μ. Καριοφίλη εδώ και 15 χρόνια έχει υποβάλλει τα σχετικά έγγραφα για απόδοση της ιθαγένειας και μέχρι τώρα μάταια περιμένει απάντηση.
• Τα παιδιά της Αλεξάνδρας Πετρίδου έχουν στερηθεί την ιθαγένεια, αν και η ίδια δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα ιθαγένειας.

Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν από το χωριό "Νίκος Μπελογιάννης" ο Γιάννης Κετίπης,ο Στέφανος Κατσιαμάκης,η Φαρτσάλου ή Φωτίου από τη Μικρολίμνη Φλώρινας, ο Θανάσης Νάνος,η οικογένεια Στεφανόπουλου από τον Αγιο Αρχάγγελο Καστοριάς, ο Παναγιώτης Σινάτσκος,ο Δημήτρης Κοτσιλιάρης,ο Σταύρος Σιώπης,ο Παναγιώτης Παπαλέξης και ο Ηλίας Δημόπουλος.

Γ. Γ.

Ο Τίμο είναι ένας από τους πρόθυμους οδηγούς ταξί, που διασχίζουν τη Νότια Αλβανία, μεταφέροντας Δυτικούς δημοσιογράφους από τους Αγίους Σαράντα στην Αυλώνα και στο Φιέρι κι από εκεί στα Τίρανα (ίσως). Οι Δυτικοί θαμπώνονται από την παράτολμη γενναιότητά του (ενισχυμένη από ένα "τουβλάκι" δολάρια), βλέποντάς τον να διασχίζει με τη "Μερσεντές" του εκατοντάδες χιλιομέτρων "εχθρικού περιβάλλοντος". Ο ίδιος γελάει: "έχω φίλους παντού", λέει - χωρίς ν' αποκαλύπτει ότι έχει πάντα μαζί του ένα όπλο, καλά κρυμμένο.

Ο Τίμο, εκτός από ιδέες, έχει κι ένα (όχι και τόσο) τρελό όνειρο: Θέλει να γίνει ο βασιλιάς της Αλβανίας. Ο οικονομικός βασιλιάς, εννοείται. Οταν οι άλλοι έριχναν (ακόμα καλύτερα, έθαβαν) τα λεφτά τους στις πυραμίδες, αυτός αγόραζε γη. Κι άλλη γη, κι άλλη. "Κοίτα αυτή τη χώρα", λέει. Είναι τόσο όμορφη, έχει τόση δυναμική. Θα την ξαναφτιάξω μια μέρα. Ξενοδοχεία, καζίνο. Κοίτα τις παραλίες της! Κοίτα αυτά τα βουνά! Ελα πίσω σε πέντε χρόνια και θα συναντήσεις τον Τίμο, τον βασιλιά της Αλβανίας!". Ο Μακέντα εντυπωσιάζεται. Του φαίνεται απίστευτο που κάποιος μιλά "με όραμα" για την Αλβανία του Αύριο.

Μπ. Γ.

Οδός Αθηνών, στο χωριό "Νίκος Μπελογιάννης" στην Ουγγαρία. Κι, όμως, η πατρίδα είναι πολύ μακριά

Η 93χρονη Βασιλική Κάντζου μαζί με την κόρη της