Σε ένα σκόπιμα διαμορφωμένο "βαρύ" κλίμα αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για την υπογραφή κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας.Τις διαδικασίες, που ήδη έχουν ξεκινήσει σε μια σειρά χώρους, σκιάζουν αρνητικά η διετής Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση λιτότητας, που υπέγραψε πέρσι η φιλοκυβερνητική πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, αλλά και οι ανάλογες διετείς συμβάσεις που υπέγραψαν πλειοψηφίες ορισμένων ομοσπονδιών. Επίσης, η συνέχιση και ένταση της πολιτικής λιτότητας της κυβέρνησης, καθώς και το συστηματικό "ροκάνισμα" του ίδιου του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων από τους εργοδότες, οι οποίοι φτάνουν στο σημείο να μην αναγνωρίζουν τη δυνατότητα Ομοσπονδιών να υπογράφουν κάποιες συμβάσεις ή και να προτείνουν μηδενικές αυξήσεις! Την ίδια στιγμή βιομήχανοι, κυβέρνηση, αλλά και κυβερνητικός συνδικαλισμός προωθούν πυρετωδώς το νέο "ευρωεισαγόμενο" θεσμό των λεγόμενων "τοπικών συμφώνων απασχόλησης",με πρώτο και άμεσο στόχο το χτύπημα του θεσμού του ημερομίσθιου και μισθού ασφαλείας, με τη θέσπιση της δυνατότητας για αμοιβή κάτω των συλλογικών συμβάσεων, αλλά και την παραπέρα αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων.

Με τη διοργάνωση περιφερειακών συγκεντρώσεων προχωρά η Ομοσπονδία Κλάδων Ενδυσης στη διεκδίκηση ικανοποιητικών κλαδικών συμβάσεων. Αρχή γίνεται με τη συγκέντρωση στη Λάρισα την ερχόμενη Τετάρτη 19 Φλεβάρη. Την Πέμπτη 20 Φλεβάρη γίνεται συγκέντρωση στην Αθήνα και ακολουθεί στη Θεσσαλονίκη στις 25 Φλεβάρη και στη Νάουσα στις 26 Φλεβάρη.

Η Ομοσπονδία διεκδικεί ποσοστό αυξήσεων της τάξης του 20%, με βάση τις απώλειες των τελευταίων 6 χρόνων, τον προβλεπόμενο πληθωρισμό και τη συμμετοχή στην αύξηση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Επίσης διεκδικεί μια σειρά θεσμικά αιτήματα, όπως 35ωρο - 5ήμερο χωρίς περικοπή αποδοχών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, αλλαγή προς όφελος των εργαζομένων του καθεστώτος λειτουργίας της Εργατικής Εστίας και του ΟΕΚ, άμεση τροποποίηση του αντιασφαλιστικού νόμου, επέκταση του ν. 2112 για τους εργατοτεχνίτες, αποκατάσταση του ρόλου των Επιθεωρήσεων Εργασίας κ. ά.

Συνολικά η ομοσπονδία υπογράφει οχτώ συμβάσεις και στις πρώτες συναντήσεις που έχουν γίνει με τις εργοδοτικές οργανώσεις, οι εκπρόσωποι των υποδηματοποιών προτείνουν "αυξήσεις" από 0 ως 4,5% και οι βυρσοδέψες 6,5% σε δυο δόσεις!

Απαράδεκτη χαρακτηρίζει τη στάση των εργοδοτών ο Θ. Ευθυμίου,πρόεδρος της Ομοσπονδίας και τονίζει ότι "σκόπιμα κωλυσιεργούν, με σκοπό να μην υπογραφούν συμβάσεις ή να υπογραφούν όσο το δυνατόν αργότερα. Αυτή τους η στάση τροφοδοτείται και από τη διετή σύμβαση στα όρια του πληθωρισμού που υπέγραψε η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ, αλλά και από την πολιτική της κυβέρνησης για μεγαλύτερη λιτότητα και περικοπή κατακτήσεων. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, είναι αναγκαίος ο συντονισμός δράσης με τις άλλες Ομοσπονδίες και σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε, καλώντας ταυτόχρονα τους εργαζόμενους σε αγωνιστική επαγρύπνηση".

"Αρον άρον" στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας πήγε η πλειοψηφία της διοίκησης της Ομοσπονδίας Επισιτισμού - Τουρισμού τις συμβάσεις των ξενοδοχοϋπαλλήλων, των εστιατορίων και των ξενοδοχείων του δημοσίου. Να σημειωθεί ότι όσον αφορά τις συμβάσεις των ζαχαρωδών και της κονσερβοποιίας, ακολουθώντας τα "χνάρια" της ΓΣΕΕ, είχε υπογράψει διετή από πέρσι.

Οι προθέσεις της πλειοψηφίας φάνηκαν εξαρχής. Διαμόρφωσε διεκδικητικό πλαίσιο με αυξήσεις 11%, αρνούμενη την πρόταση της ΔΑΣ να συνυπολογιστεί και η κάλυψη των απωλειών εισοδήματος, αλλά και κυρίως απορρίπτοντας το πρόγραμμα δράσης που πρότεινε. Πραγματοποιήθηκε μόλις μια συνάντηση με τις εργοδοτικές οργανώσεις, οι οποίες προκλητικά πρότειναν μηδενικές αυξήσεις. Αμέσως μετά η Ομοσπονδία προσέφυγε στον ΟΜΕΔ.

Σχολιάζοντας τη στάση της πλειοψηφίας ο Χ. Κατσώτης,μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ομοσπονδίας και στέλεχος της ΔΑΣ, σημείωσε: "Οι τελευταίες κινητοποιήσεις του κλάδου ανέδειξαν ότι υπάρχουν αγωνιστικές διαθέσεις των εργαζομένων, απορρίπτοντας στην πράξη τις θεωρίες περί αναποτελεσματικότητας και μη ενεργοποίησή τους. Αυτό το μήνυμα πρέπει να το πάρουν όλοι. Σε ό,τι μας αφορά θα κάνουμε κάθε προσπάθεια, ξεπερνώντας αυτές τις δυσκολίες, να ενώσουμε τον κόσμο στην προοπτική αγωνιστικής αντιμετώπισης των προβλημάτων".

Την πλαγιοκόπηση του θεσμού έχει αναλάβει η πλειοψηφία της διοίκησης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μετάλλου,προς χάριν των συμφερόντων των σιδηροβιομηχάνων. Η άρνησή της να προχωρήσει σε διεκδίκηση ενιαίας σύμβασης στον κλάδο, αλλά και η υπογραφή πέρσι διετούς σύμβασης στη σιδηροβιομηχανία στα όρια του προβλεπόμενου πληθωρισμού έχουν ανοίξει "τους ασκούς του Αιόλου".

Ετσι η διεκδίκηση των συμβάσεων της σιδηροβιοτεχνίας και της αργυροχρυσοχοϊας γίνεται ιδιαίτερα δύσκολη. Η πρώτη έχει τεθεί στην πράξη υπό αμφισβήτηση, καθώς ο ένας μετά τον άλλο οι σιδηροβιοτέχνες γίνονται πλέον μέλη του συλλόγου των σιδηροβιομηχάνων, προκειμένου να πληρώνουν με βάση τη χαμηλότερη εκεί σύμβαση. Η δε σύμβαση της αργυροχρυσοχοϊας είναι στον "αέρα", καθώς οι εργοδότες του χώρου έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αρνούμενοι να αναγνωρίσουν το δικαίωμα στην ΠΟΕΜ να υπογράφει τη σχετική σύμβαση.

Οπως θα πει ο Δ. Τσιουμπρής,αντιπρόεδρος της ΠΟΕΜ, "σοβαρές είναι οι ευθύνες της πλειοψηφίας, που παρά τις αποφάσεις συνεδρίων συνεχίζει να υπογράφει ξεχωριστές συμβάσεις. Η υπογραφή διετούς σύμβασης στη βιομηχανία με "αυξήσεις" στα όρια του πληθωρισμού, στερεί τη δυνατότητα να υπάρξει μείωση της "ψαλίδας" με τη σύμβαση της βιοτεχνίας".

Με ένα ασαφές διεκδικητικό πλαίσιο, στο οποίο δεν καθορίζεται συγκεκριμένο ποσοστό αύξησης, αλλά με έναν ...σαφή στόχο η σύμβαση να είναι διετής, προχωρά η ΟΤΟΕ - με ευθύνη της πλειοψηφίας της διοίκησής της - στις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή κλαδικής συλλογικής σύμβασης. Κάνει λόγο γενικά για αυξήσεις που να καλύπτουν τον πληθωρισμό και τις απώλειες από τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, για ενίσχυση των χαμηλόμισθων και θέτει μια σειρά άλλα αιτήματα, όπως επίδομα ξένης γλώσσας, κίνητρα για εγκατάσταση σε παραμεθόριες περιοχές κ. ά.

Στο πλαίσιο αυτό είχε διαφωνήσει η ΕΣΑΚ Τραπεζών,προτείνοντας αυξήσεις 15%, μονοετή σύμβαση και ενίσχυση των χαμηλόμισθων, καταγγέλλοντας την πλειοψηφία ότι "λύνει τα χέρια της εργοδοσίας για να περάσει αναίμακτα η κυβερνητική πολιτική λιτότητας".

Δυσοίωνες είναι οι προοπτικές για τους εργαζόμενους στον ΟΤΕ, καθώς στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι η εισαγωγή ενός νέου συστήματος μισθοδοσίας,όπου οι αποδοχές τους θα απαρτίζονται από ένα βασικό μισθό και από το κίνητρο αποδοτικότητας, που θα καταβάλλεται μετά από "αντικειμενική αξιολόγηση"!

Οι επιδιώξεις αυτές βαρύνουν τις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης για το '97. Το πλαίσιο διεκδίκησης, που έχει θέσει η πλειοψηφία της διοίκησης της ΟΜΕ - ΟΤΕ, αφορά αυξήσεις που να καλύπτουν τον πληθωρισμό, τις απώλειες του προηγούμενου χρόνου, αλλά και τις απώλειες από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών. Οπως θα πει ο Τ. Κλάδης,μέλος της διοίκησης και στέλεχος της ΕΣΚ, "είναι ασαφείς οι θέσεις της πλειοψηφίας για τα θέματα της ιδιωτικοποίησης και ιδιαίτερα των νέων υπηρεσιών, της ανάπτυξης του ΟΤΕ και της κινητής τηλεφωνίας. Και αυτό γιατί ουσιαστικά συμφωνεί με τις ενέργειες της διοίκησης και της κυβέρνησης. Επιπλέον απέρριψε τις προτάσεις της ΕΣΚ και δεν αποφάσισε κανένα πρόγραμμα δράσης για τη διεκδίκηση της σύμβασης με συμμετοχή των εργαζομένων".

Στη "μάχη" για την υπογραφή ικανοποιητικής σύμβασης έχει μπει και η Ομοσπονδία Εργαζομένων στο Φάρμακο,διεκδικώντας ποσοστό αύξησης 15% και μια σειρά θεσμικά αιτήματα, όπως αύξηση των τριετιών, των ημερών αδείας, επίδομα κομπιούτερ κ. ά.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Π. Μπότσης σημειώνει πως "το ποσοστό αυτό είναι ρεαλιστικό, αφού η φαρμακοβιομηχανία βρίσκεται σε ανάπτυξη και αυτό φαίνεται και από τον κύκλο εργασιών, αλλά και από τα κέρδη, που συνεχώς αυξάνονται. Από την πρώτη διερευνητική συνάντηση, οι εργοδότες εμφανίστηκαν διατεθειμένοι να δώσουν αυξήσεις στα όρια της Εθνικής Σύμβασης. Η στάση της ΓΣΕΕ μάς δυσκολεύει αρκετά. Εχουμε ξεκινήσει μια προσπάθεια ενημέρωσης και επαφής με τον κόσμο και ανάλογα με τις εξελίξεις θα πορευτούμε. Πιστεύουμε ότι χρειάζεται συντονισμός δράσης με άλλες Ομοσπονδίες, προκειμένου να αποκρουστούν τα σχέδια των εργοδοτών".

Προσπάθεια ενημέρωσης και επαφής με τους εργαζόμενους έχει ξεκινήσει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Λογιστών,ενόψει των διαπραγματεύσεων για την κλαδική σύμβαση. Διεκδικεί αυξήσεις της τάξης του 22%, επίδομα ισολογισμού ίσο με ένα μισθό κ. ά.

Για τον Δ. Βαρελά,πρόεδρο της ΠΟΛ, "η διαπραγμάτευση θα είναι σκληρή. Υπάρχει το κακό προηγούμενο της διετούς σύμβασης της ΓΣΕΕ, που οι εργοδότες χρησιμοποιούν σαν άλλοθι. Γίνεται προσπάθεια για συντονισμό δράσης με άλλους κλάδους, όχι μόνο για τις συμβάσεις, αλλά και για το ασφαλιστικό και για τις εργασιακές σχέσεις".

Στο "άρμα" της κυβερνητικής πολιτικής λιτότητας έχει δέσει τους εργαζόμενους του κλάδου η πλειοψηφία της διοίκησης της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων,υπογράφοντας από πέρσι όλες τις συμβάσεις (3 κλαδικές και 5 ομοιοεπαγγελματικές) με διετή διάρκεια και με αυξήσεις στα όρια του πληθωρισμού.

Τις ευθύνες της πλειοψηφίας επισημαίνει ο Π. Βαμβακάς,μέλος της διοίκησης της Ομοσπονδίας και στέλεχος της ΕΣΑΚ, τονίζοντας: "Τα αρνητικά αποτελέσματα ήταν εμφανή για το '96, αφού οι "αυξήσεις" δεν κάλυψαν τον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα στις απώλειες εισοδήματος ύψους 11% των προηγούμενων χρόνων να προστεθούν και οι απώλειες του '96 και θα είναι χειρότερα για το '97. Αυτού του τύπου οι διετείς συμβάσεις βρίσκονται μακριά από τις ανάγκες των εργαζομένων".

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ