Στον προϋπολογισμό αυτό αποτυπώνονται με τον καλύτερο τρόπο οι επιδιώξεις της κυβέρνησης στους τομείς που καλύπτει ο μεγαλύτερος ασφαλιστικός οργανισμός της χώρας, το ΙΚΑ. Στις εισαγωγικές παρατηρήσεις του κειμένου αναπαράγεται η λογική ότι οι κυριότερες αιτίες για το έλλειμμα του ΙΚΑ είναι η αύξηση της δαπάνης των συντάξεων, η μεταβολή προς το καλύτερο των χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης, οι δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις, οι επιδράσεις της ανεργίας κλπ.

Βέβαια, όλα αυτά ακούστηκαν πολύ τελευταία, αλλά υπάρχουν και σε όλους τους μέχρι τώρα προϋπολογισμούς, σαν να γράφτηκαν με καρμπόν. Ιδια τα πορίσματα, ίδιες οι κατευθύνσεις.

Σε μια τελευταία έκθεση του διοικητή του ΙΚΑ, Γρ. Σολωμού, που διέρρευσε στον Τύπο ("Βήμα" 26.9.97) - και σε σχέση με την κρατική επιχορήγηση - αναφέρει: "Η επιδείνωση των οικονομικών του ΙΚΑ έχει σχέση με την κρατική επιχορήγηση προς το Ιδρυμα, η οποία από το 1990 και εντεύθεν μειώνεται διαρκώς σε σχέση με τις εισφορές. Συγκεκριμένα, το σύνολο της κρατικής επιχορήγησης το 1990 ήταν το 38,74% των εισφορών, ενώ το 1997 μειώθηκε στο 24%".

Εκείνο βέβαια που ξεχνάει να αναφέρει είναι ότι η "Λευκή Βίβλος" προτείνει μείωση των κρατικών δαπανών, αλλά και των εισφορών της εργοδοσίας. Γι' αυτό είναι άκρως αποκαλυπτική η έκθεση Σπράου, στην οποία επισημαίνεται με έμφαση: "Κάθε δραχμή που κόβεται από τα Ταμεία είναι συνεισφορά στους στόχους του Μάαστριχτ".

Βέβαια αυτή η πολιτική που εφαρμόζεται δε μειώνει, αλλά αντίθετα αυξάνει την ανεργία. Τότε λοιπόν, γιατί υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα δημιουργείται απ' την υπογεννητικότητα;

Αλλά κι αν δεν υπήρχε υπογεννητικότητα και αυξάνονταν οι γεννήσεις, τότε - με την ίδια πολιτική - δυστυχώς θα μεγάλωνε η ανεργία, καθώς δε θα παίρνονταν μέτρα για την κατοικία, την παιδεία, την υγεία, τον αθλητισμό και τον πολιτισμό.

Λένε επίσης στον προϋπολογισμό ότι οι δαπάνες είναι μεγαλύτερες από τα έσοδα και γι' αυτό μεγαλώνει το έλλειμμα.

Ιδού λοιπόν και η απάντηση: Ολοι σχεδόν συμφωνούν ότι οι ανασφάλιστοι ανέρχονται σήμερα από 800.000 έως 1.000.000 (ανασφάλιστοι, ξένοι εργάτες, μερική απασχόληση). Η ασφάλιση αυτών των ανθρώπων μπορεί να αποφέρει 700 - 900 δισ. περίπου. Απ' ό,τι έδειξαν τελευταίοι έλεγχοι του ΙΚΑ στο Περιστέρι και στην Εδεσσα, πάνω απ' τους μισούς που ελέγχτηκαν ήταν ανασφάλιστοι. Να λοιπόν ένας τρόπος μείωσης του ελλείμματος. Τέτοιες προσπάθειες δείχνουν τις μεγάλες δυνατότητες που υπάρχουν. Αυτοί όμως δε θέλουν και γι' αυτό δεν παίρνουν και κανένα μέτρο.

Ισως θα περίμενε κανείς - αν πίστευε τις κάθε φορά κυβερνητικές εξαγγελίες - ότι θα έχουμε έσοδα από καθυστερούμενες εισφορές και ότι θα δοθούν τα 800 δισ. δραχμές που οφείλουν κράτος και εργοδοσία στο ΙΚΑ.

Ψάχνοντας για τέτοια έσοδα στον προϋπολογισμό συναντάει κανείς εκτιμήσεις ότι το 1998 το ΙΚΑ θα "μαζέψει" όσα "μάζεψε" και τα προηγούμενα χρόνια. Και το ποσό αυτό θα ανέλθει σε 60 δισ. δραχμές.

Μάλλον, όμως, όχι μόνο δε σκέπτονται να δώσουν, αλλά να πάρουν και από πάνω, αν σκεφτούμε τι έγινε προηγουμένως. Στην έκθεση Γρ. Σολωμού υπάρχει η παρακάτω επισήμανση: "Οι κυβερνητικές αποφάσεις της τελευταίας τριετίας (ΕΚΑΣ, έκτακτες ενισχύσεις, ειδικές ρυθμίσεις προσυνταξιοδότησης κλπ.) στοιχίζουν στο ΙΚΑ 137,93 δισ. δραχμές".

Απαιτούμε λοιπόν:

• Να σταματήσει η κυβέρνηση να κάνει πολιτική με ξένα κόλλυβα και να επιστρέψει τα 140 δισ.
• Να επιστρέψουν τώρα τα αποθεματικά που άρπαξε το τραπεζικό σύστημα, η εργοδοσία και το κράτος, που ανέρχονται σε πάνω από 2 τρισ. δραχμές. Να δούμε τότε, θα είναι ελλειμματικό το ΙΚΑ, κύριοι;

Εμ κλέψατε, εμ βρίσατε κιόλας και βάλατε ή σχεδιάζετε να βάλετε στο χέρι όλα τα αποθεματικά, γιατί "τα αποθεματικά είναι σημαντικός παράγων για την ενίσχυση της χρηματαγοράς", κατά τον καθηγητή Σπράο.

• Να καταργηθεί άμεσα η επιτροπή διακανονισμών κλπ.

Συνολικά το ποσοστό μεταβολής των συντάξεων το 1998 (υπολογίζονται 20.000 νέοι συνταξιούχοι και η ωρίμανση συντάξεων) είναι 8,44% ενώ το 1997 10,45%.

Σχετικά με τη φαρμακευτική περίθαλψη, έχουμε να πούμε ότι οι δαπάνες από 136 δισ. το 1996 και 163 δισ. το 1997 υπολογίζονται στα 190 δισ. το 1998. Δεν μπορούν να κρύψουν το γεγονός ότι παρά τις λίστες που ετοιμάζουν η δαπάνη τινάζεται ψηλότερα, και αυτό οφείλεται στην αύξηση της τιμής των φαρμάκων και στην αύξηση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στα φάρμακα, κύρια, που οι ίδιοι επέβαλαν και επιβάλλουν.

Τα έξοδα του ΙΚΑ με τα συμβεβλημένα νοσοκομεία και τις ιδιωτικές κλινικές αυξάνονται κατά 32% και αυτό οφείλεται:

1. Στην αύξηση του νοσηλίου κατά 100% από 17.7.1992, στο διπλασιασμό του ισχύοντος νοσηλίου από 5.2.1993.

2. Στην προαλειφόμενη αύξηση του νοσηλίου κατά 50% το 1998.

Βέβαια υπολογίζουν, οι μέρες νοσηλείας το 1998 να είναι 5.500.000, ενώ το 1997 ήταν 5.515.000 και το 1996 5.615.000. Κάθε πέρσι και καλύτερα ή μάλλον "θα αρρωσταίνουμε" λιγότερο.

Στον τομέα παροχές - ασθένεια σε χρήμα έχουμε μείωση σε ονομαστικές τιμές -5,04% με μεγαλύτερη μείωση στα επιδόματα φυματίωσης (-26,43%) και επιδόματα ασθενείας (-9,07%). Στα επιδόματα ατυχήματος -6,85%, μητρότητας -4,76%, ενώ τα μόνα που αυξάνονται σε ονομαστικές τιμές είναι τα έξοδα κηδείας (9,72%) και τα έξοδα μετακίνησης ασθενών κατά 15,14%.

Προβλέπεται βέβαια ένα ποσό 7,6 δισ. για κάλυψη κενών και σύσταση νέων θέσεων. Οι ανάγκες του Ιδρύματος πραγματικά επιβάλλουν να προσληφθεί το αναγκαίο προσωπικό, όχι μόνο με ρουσφετολογικά κριτήρια όπως γίνεται συνήθως.

Εκεί που τα πράγματα πάνε καλά είναι για το περίφημο ταμείο των "εργατοπατέρων" (ΤΕΑΥΕΕΟ), όπου προβλέπονται περίπου 78 δισ., ένα ποσοστό δηλαδή 0,5% επί των εσόδων του ΙΚΑ. Αντίθετα, αναμένεται αύξηση εσόδων του ΙΚΑ από κρατήσεις 4% από τους συνταξιούχους του ΙΚΑ.

Θα μπορούσαν να αναφερθούν και άλλα πολλά. Για παράδειγμα, τι χάνει το ΙΚΑ και ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν με τις ρυθμίσεις για τη μείωση κατά 50% των ασφαλιστικών εισφορών για οικοδομικές εργασίες σε συγκεκριμένες... περιοχές.

Τελευταία, κάποια βουλευτίνα της ΝΔ ζήτησε αυτή η διάταξη να επεκταθεί και για προστασία των αλιέων σε παραθαλάσσιες περιοχές.

Ολες αυτές οι αντιασφαλιστικές ρυθμίσεις γίνονται τώρα που η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ συμμετέχει στον "κοινωνικό διάλογο". Αυτή φαίνεται είναι η δουλιά τους: να αποκοιμίζουν τον κόσμο για να περνάνε τα πράγματα καλύτερα.

Κάποιοι άλλοι, ΣΥΝ, ΔΑΚΕ, επειδή έβλεπαν ότι το κακό παράγινε αποχωρούν αργά αργά. Συμφωνούν, όμως, με την πολιτική που εφαρμόζεται. Θέλουν βέβαια να τα έχουν καλά και με τον εργαζόμενο και με τον συνταξιούχο, αλλά και με το Μάαστριχτ και τη "Λευκή Βίβλο". Κάνουν πως ξεχνούν ότι "κάθε δραχμή από τα Ταμεία είναι συμβολή στους στόχους του Μάαστριχτ".

Το ασφαλιστικό αφορά όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα ποιο κόμμα πιστεύουν.

Χρειάζεται, όλοι μαζί, εργαζόμενοι, αγρότες, επαγγελματίες, βιοτέχνες, να ορθώσουμε ένα κοινωνικό μέτωπο υπεράσπισης των κατακτήσεών μας και παραπέρα διεύρυνσής τους. Ολοι συμφωνούν ότι ο παγκόσμιος πλούτος πολλαπλασιάστηκε. Τα αποτελέσματα από την προώθηση της επιστήμης και της τεχνολογίας πρέπει να εκφράζονται με βελτιώσεις και στον τομέα ασφάλισης και υγείας.

Θωμάς ΚΑΚΚΑΒΑΣ

Εκπρόσωπος της ΓΣΕΕ στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΚΑ

Τον προϋπολογισμό με το μεγαλύτερο οργανικό έλλειμμα της τελευταίας πενταετίας ενέκρινε την περασμένη Πέμπτη το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος.

Οπως φαίνεται στον Πίνακα Ι το οργανικό έλλειμμα προϋπολογίζεται σε 187,14 δισ. δραχμές για το 1998, έναντι μηδενικού ελλείμματος το 1994. Βέβαια, αν υπολογιστούν και οι υπόλοιπες υποχρεώσεις του Ιδρύματος οι ετήσιες συνολικές υποχρεώσεις του Ιδρύματος είναι αυτές που φαίνονται στον Πίνακα Ι.

Σωρευτικά τα χρέη του ΙΚΑ, σύμφωνα με έκθεση του Διοικητή Γρ. Σολωμού (Βήμα, 26.10.1997) φτάνουν κοντά 980 δισ. δραχμές.

Ο προϋπολογισμός αυτός εγκρίθηκε σε μια περίοδο που η κυβέρνηση έχει "ανοίξει το ασφαλιστικό" και βλέπουν το φως της δημοσιότητας "προτάσεις - φωτιά" για τα ταμεία, τους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους. Τέτοιες προτάσεις που είχαν εφαρμογή στη Χιλή του Πινοσέτ είναι οι προτάσεις του καθηγητή Γ. Σπράου και του συμβούλου του πρωθυπουργού Πλ. Τήνιου.

Μάλιστα επικαλύπτονται με - δήθεν - "πολλή επιστημονικότητα" και περισπούδαστα αποφαίνονται πως φταίνε οι άνθρωποι που ζούνε πολύ για την κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος.

Σε καμιά απ' τις περισπούδαστες προσεγγίσεις τους δεν περιέλαβαν αυτά που δείχνει ο Πίνακας ΙΙ. Δηλαδή, τα χρέη των τρίτων προς το ΙΚΑ - όπου πρωταγωνιστεί ο ιδιωτικός τομέας. Κοντά 350 δισ. βεβαιωμένων χρεών "διαγράφονται" απ' την επιστημονική προσέγγιση των κεντροαριστερών σωτήρων του ασφαλιστικού συστήματος. Αν σ' αυτά προστεθούν και τα πρόσθετα τέλη - που φτάνουν μέχρι και 120% - τότε τα χρέη τρίτων προς το ΙΚΑ φτάνουν τα 768,9 δισ. δραχμές.

Και να φανταστεί κανείς ότι το ένα τρίτο περίπου αυτών των χρεών είναι εισφορές των εργαζομένων που παρακρατήθηκαν παράνομα απ' τους εργοδότες και δεν αποδόθηκαν ποτέ. Αλλά στο όνομα της δήθεν ανάπτυξης παραγράφεται και αυτό το αδίκημα της υπεξαίρεσης.

Ετσι αναγορεύεται σε... αδίκημα η μακροζωία και ζητούν αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και τριφασική σύνταξη - κατά πώς εφαρμόστηκε πάνω κάτω στη Χιλή.

Και να πώς θα είναι οι τρεις στυλοβάτες αυτού του συστήματος:

1. Μια "εθνική σύνταξη" που θα χρηματοδοτείται απ' τον κρατικό προϋπολογισμό και θα διασφαλίζει το 10 - 20% του εισοδήματος του μελλοντικού συνταξιούχου.

2. Ο δεύτερος στυλοβάτης θα βασίζεται στο υποχρεωτικές εισφορές και θα διασφαλίζει το 30 - 40% του μελλοντικού εισοδήματος.

3. Ο τρίτος στυλοβάτης θα βασίζεται στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα και θα αποδίδει ποσά κυμαινόμενα ανάλογα με τις μακροχρόνιες αποδόσεις της κεφαλαιοαγοράς.

Ως βάση των συνολικών αποδοχών είναι η "εθνική σύνταξη""και λένε πως θα είναι 35.000 δραχμές - αλλά μπορεί να είναι και μικρότερη. Ο καθένας, λοιπόν, μπορεί να κάνει τους υπολογισμούς του για το τι θα σημάνει για αυτόν μετά από 30 - 35 χρόνια εργασίας - αν τελικά αφήσουν να περάσουν τέτοιες ρυθμίσεις.

Στον προϋπολογισμό υπάρχει η πρόβλεψη για διπλασιασμό του νοσηλίων.

Στην πραγματικότητα όμως μελετάται η καθιέρωση του διαφοροποιημένου νοσήλιου όπως προβλέπεται στον αντι-ΕΣΥ νόμο που ψηφίστηκε το περασμένο καλοκαίρι. Ηδη αυτή την εξέλιξη την ανήγγειλε ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης κατά την επίσκεψή του στο υπουργείο Υγείας (2.10.1997) και υπάρχει Επιτροπή που μελετά το θέμα των νοσηλίων.

Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς η καθιέρωση του διαφοροποιημένου νοσήλιου θα επιβαρύνει το ΙΚΑ με 200 δισ. επιπλέον. Δηλαδή τα 200 δισ. - απ' τα 230 δισ. της κρατικής επιχορήγησης - θα αφαιρεθούν μια κι έξω.

Κατά του προϋπολογισμού τάχτηκε ο εκπρόσωπος των συνταξιούχων στο ΔΣ του ΙΚΑ Τ. Μαυροδόγλου που παραβρέθηκε στη συνεδρίαση.

Το Νοέμβρη του 1994 το ΔΣ του ΙΚΑ, με ομόφωνη απόφασή του τάχτηκε υπέρ της επαναφοράς των κατώτερων συντάξεων στα 20 Ημερομίσθια του Ανειδίκευτου Εργάτη (ΗΑΕ) για τις συντάξεις γήρατος και αναπηρίας και στα 18 ΗΑΕ για τις συντάξεις λόγω θανάτου.

Σήμερα τα κατώτερα όρια έχουν αποσυνδεθεί απ' τα 20 και 18 ΗΑΕ, ενώ η κυβέρνηση παρουσιάζει ως μεγάλη καινοτομία τα διαβόητα Επιδόματα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) - που οι συνταξιούχοι τα απορρίπτουν. (Μάλιστα το 1996 το κόστος για τα ΕΚΑΣ το επωμίστηκε εξ ολοκλήρου το ΙΚΑ, ενώ για το 1997 έγινε εκ των υστέρων διόρθωση στον προϋπολογισμό).

Με τέτοιους, λοιπόν, προϋπολογισμούς το ΙΚΑ μένει ηθικά εκτεθειμένο απέναντι στους συνταξιούχους του, καθώς δε θα μπορέσει να υλοποιήσει εκείνη την ομόφωνη απόφαση. Αντίθετα, φαίνεται να συνδράμει στην προοπτική για μετατροπή των συντάξεων σε βοηθήματα πρόνοιας...

Σε έκθεσή του ο διοικητής του ΙΚΑ Γρ. Σολωμός αναφέρει ότι η κρατική επιχορήγηση προς το Ιδρυμα μειώνεται συνεχώς και από το 38,74% των εισφορών που ήταν το 1990, το 1997 μειώθηκε στο 24%. Εκείνο που ξεχνά ο διοικητής είναι ότι η "Λευκή Βίβλος" προτείνει μείωση των κρατικών δαπανών αλλά και των εισφορών της εργοδοσίας. Γι' αυτό είναι άκρως αποκαλυπτική η έκθεση Σπράου, στην οποία επισημαίνεται με έμφαση: "Κάθε δραχμή που κόβεται από τα Ταμεία είναι συνεισφορά στους στόχους του Μάαστριχτ"