ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πέθανε ο «Γέρος» του Χέμινγουεϊ

Ο Χέμινγουεϊ (δεξιά)

Ο Γκρεγκόριο Φουέντες, ο διάσημος Κουβανός ναυτικός που ενέπνευσε στον Ερνεστ Χέμινγουέι τον ήρωα του αριστουργήματος, «Ο Γέρος και η Θάλασσα», πέθανε στα 104 χρόνια του στο Κοχιμάρ, ένα ψαροχώρι της Κούβας, το οποίο έγινε πόλος τουριστικής έλξης λόγω του διάσημου κατοίκου του.

Ο Φουέντες γεννήθηκε στις 11 Ιουλίου 1897 και ήταν ο καπετάνιος του σκάφους «Πιλάρ», το οποίο χρησιμοποιούσε ο Χέμινγουεϊ τα χρόνια που έζησε στην Κούβα. Ο καπετάνιος πέθανε στο σπίτι του την Κυριακή το πρωί και ετάφη το απόγευμα στο κοιμητήριο του γειτονικού χωριού Γκουαναμπακόα. Μέχρι τα τελευταία του δε σταμάτησε να καπνίζει πούρα και διατήρησε την πνευματική του διαύγεια, αν και για χρόνια ζούσε σε αναπηρική καρέκλα.

Θυμίζουμε ότι τον περασμένο Νοέμβρη η ανιψιά του Αμερικανού συγγραφέα, Χίλαρι Χέμινγουεϊ, είχε απονείμει το βραβείο «Καπετάνιος» της Διεθνούς Ενωσης Ερασιτεχνών Ψαράδων στον Φουέντες.

Ενα διαφορετικό τσίρκο

Το τσίρκο της Αστραπής, το φημισμένο Καναδικό τσίρκο «Eloize» θα προσφέρει οκτώ μαγευτικές παραστάσεις, με τίτλο «Excentricus», από τις 22- 27/01, στο Θέτρο Κολλεγίου Αθηνών. Ζωντανός οργανισμός που κρατά την παράδοση του καλού τσίρκου, το «Cirque Eloize» την ανανεώνει εμπλουτίζοντάς την με νέες, σύγχρονες μουσικές και χορογραφίες. Συνδυάζοντας τη μουσική, το χορό και το θέατρο, φτάνει σε ένα εκπληκτικό και αριστουργηματικό αποτέλεσμα θεάματος, σκηνικής δράσης και μουσικής πανδαισίας.

Στη σκηνή οι κλόουν γίνονται ένα με τους ακροβάτες, οι ισορροπιστές μπορεί να είναι και μουσικοί, οι χορευτές εκτελούν πραγματικές ασκήσεις ακριβείας – και όλοι μαζί είναι ηθοποιοί σε ένα θέατρο που λέει την ιστορία του με μουσική και κίνηση. Η ορχήστρα είναι ένα με το θίασο, η ενέργεια είναι ασταμάτητη και συγκλονιστική. Αυτό το «άλλο» τσίρκο, που στηρίζεται αποκλειστικά στον άνθρωπο και στις δυνατότητές του - χωρίς τη συνήθη παρουσία γυμνασμένων ζώων -, δημιουργήθηκε από μια ομάδα καλλιτεχνών, αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Τσίρκου του Μόντρεαλ, στις αρχές της περασμένης δεκαετίας.

Η επιτυχία του είναι μεγάλη στην Αμερική και την Ευρώπη και οφείλεται στο μοναδικό αγκάλιασμα μουσικής, χορού και θεάτρου. Το καναδικό τσίρκο έχει κατακτήσει ακόμα και το χώρο της κλασικής μουσικής – ανοίγοντας μια συνεργασία με την «Metropolitan Orchestra» του Μόντρεαλ και δημιουργώντας μια νέα σύνθεση, την «Cirque Orchestra». Το μεγάλο του έργο, όμως, παραμένει το «Excentricus», που θ' απολαύσουν μικροί και μεγάλοι στις οκτώ παραστάσεις του στην Αθήνα.

Πιντερική «Επέτειος» και κραυγή γυναικών

«Η Επέτειός μας» του Χ. Πίντερ από τον καλλιτεχνικό οργανισμό «Φάσμα»

«Η Επέτειός μας», το τελευταίο έργο του Χάρλοντ Πίντερ, ανεβαίνει αύριο στο «Απλό Θέατρο». Το έργο παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο θίασος «Φάσμα», σε μετάφραση Παύλου Μάτεσι, σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα, σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Πάτσα, μουσική Ελένης Καραΐνδρου, φωτισμούς Ανδρέα Σινάνου. Το έργο, μια σάτιρα της σύγχρονης αστικής τάξης, πρωτοπαρουσιάστηκε στο Λονδίνο το 2000. Γραμμένη 43 χρόνια μετά το «Δωμάτιο», το πρώτο θεατρικό έργο του Χ. Πίντερ, «Η Επέτειός μας» συνοψίζει με το δραματικότερο τρόπο τις αποχρώσεις και τις πτυχές της θεατρικής του γραφής. Είναι ίσως το πιο εμπρηστικό θεατρικό κείμενο του συγγραφέα, που υιοθετώντας ένα χιούμορ σκληρό και κυνικό στηλιτεύει αμείλικτα την ηθική ασυδοσία και την έλλειψη παιδείας και αγωγής της σημερινής κοινωνίας. Διαδραματίζεται σε ένα πολυτελές εστιατόριο, όπου ένα ευκατάστατο ζευγάρι γιορτάζει την επέτειο του γάμου του, μαζί με ένα φιλικό ζευγάρι. Οι φίλοι, ο μετρ και ο σερβιτόρος θα συμβάλουν στην απομυθοποίηση της ζωής των πρωταγωνιστών και θα έρθει στην επιφάνεια η βία, που κυριαρχεί στη ζωή τους. Ο συγγραφέας περιγράφει τους ήρωές του ως εξής: «Είναι φανερό ότι αποτελούν μέρος μιας παγκόσμιας δύναμης που στην πραγματικότητα ελέγχει τα πράγματα. Αυτό καθ' αυτό είναι μια βίαιη απόφαση. Είναι πολύ βίαιοι φιλειρηνικοί άνθρωποι».

Παίζουν: Τάκης Παπαματθαίου, Χριστίνα Θεοδωροπούλου, Στέλιος Καλογερόπουλος, Μαρίνα Ψάλτη, Γιάννα Νικολοπούλου, Κώστας Αθανασόπουλος, Μάνια Τεχριτζόγλου, Νίκος Αλεξίου, Δημήτρης Σιακάρας, Ευγενία Λιδωρίκη και Χριστίνα Λάζου.

Βασισμένη στις «Τρωάδες» του Ευριπίδη και στο βιβλίο της Thea Halo «Ούτε το όνομά μου» είναι η παράσταση με τίτλο «Τρωάδες - Το μακρύ ταξίδι» που παρουσιάζει το «Θέατρο της Ανοιξης». Θέμα της παράστασης είναι οι γυναίκες πρόσφυγες πολέμου. Η σύνθεση των κειμένων και η σκηνοθεσία είναι του Γιάννη Μαργαρίτη, η μετάφραση του κειμένου του Ευριπίδη είναι του Ερρίκου Μπελιέ, η μετάφραση του βιβλίου της Halo της Μαρίνας Φράγκου, τα σκηνικά - κοστούμια Carriencita Brojboiou. Η μουσική της παράστασης βασίζεται σε βαλκανικές μελωδίες και έχει γραφεί από τον Κροάτη μουσικό Ζλάτα Κλάριτς, ενώ οι στίχοι των τραγουδιών είναι του Σέργιου Γκάγκα. Οι παραστάσεις στην Αθήνα θα διαρκέσουν έως τις 10 του Φλεβάρη. Στη συνέχεια το «Θέατρο της Ανοιξης» θα παρουσιάσει την παράσταση στο Ζακοπάνε της Πολωνίας και θα ακολουθήσει περιοδεία σε πόλεις της Ελλάδας. Παίζουν: Αμαλία Γκούμα, Χρυσάνθη Δούζη, Φωτεινή Κρόκου, Ιζαμπέλλα - Λουίζα Κυριαζή, Κυριακή Λυμπάκη, Μαριτίνα Νέστωρ, Κώστας Ανταλόπουλος.

Ο σκηνοθέτης σημειώνει για την παράσταση: «Μέσα από τη συνάντηση των τραγικών ηρωίδων του Ευριπίδη με τις βασανισμένες γυναίκες της Halo, προσπαθούμε να συνθέσουμε το τοπίο του απόλυτου - άφατου πόνου, ν' ακούσουμε πώς η κραυγή της απόγνωσης γίνεται τραγούδι, να δούμε την απελπισία του ξεριζωμού των προσφύγων και ιδιαίτερα των γυναικών να μετασχηματίζεται σε ελπίδα».

Σελίδες «Χορού»

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος (Χειμώνας 2002) του περιοδικού «Χορός», που αποτελεί τρίμηνη έκδοση του Σωματείου Χορού και Ρυθμικής. Σ' αυτό το τεύχος η Κλημεντίνη Βουνελάκη στο άρθρο της με τίτλο «Ο χορός και η μεταμοντέρνα συνθήκη» διατυπώνει τις σκέψεις της για πρόσωπα και πράγματα, με αφορμή το 13ο Φεστιβάλ Χορού στις Κάννες. Η Α. Ζαχαριάδη αναφέρεται στο θέμα «Ρυθμική και εκπαίδευση» και ο Χρ. Μαρκίδης στο «Αρχικό νόημα του χορού». Η Ν. Αλκαλάη μιλά με τον Ντ. Μπράουν, πρώτο χορευτή στο συγκρότημα της Μ. Γκράχαμ. Ακόμη, το νέο τεύχος περιλαμβάνει αφιέρωμα στα δέκα χρόνια του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Φιλοξενεί τη διπλωματική εργασία ομάδας φοιτητών στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μ.Π., με θέμα το νέο κτίριο της Κρατικής Σχολής Χορού. Επίσης φιλοξενείται αφιέρωμα στον Κάρλος Ακόστα, με τίτλο «Ο πάνθηρας του Ρόγιαλ Μπάλετ». Τέλος στις σελίδες του μπορείτε να βρείτε νέα από το χώρο του χορού στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Κινηματογραφικοί διάλογοι

Ενδιαφέρουσες συζητήσεις διοργανώνει κάθε Τετάρτη (8μμ) το Κέντρο Οπτικοακουστικών Μελετών της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, με γενικό τίτλο «Διάλογοι για τα οπτικοακουστικά μέσα». Οι εκδηλώσεις γίνονται στην ΕΕΣ (Τοσίτσα 11).

Αύριο η ιστορικός κινηματογράφου Μαρία Παραδείση θα εισηγηθεί το θέμα «"Παλιός" και "νέος" ελληνικός κινηματογράφος: μια σύγκριση». Ακολουθούν: «Από το νέο στο σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο» από το θεωρητικό του κινηματογράφου Νίκο Κολοβό (23/1), «Οψεις του σύγχρονου ελληνικού ντοκιμαντέρ» από τον Γρηγόρη Πασχαλίδη, κοινωνιολόγο του πολιτισμού (30/1), «Η κουλτούρα της εικόνας» από τον αρχιτέκτονα και συγγραφέα Σταύρο Σταυρίδη (6/2), «Η φιλοσοφία του προγράμματος της κρατικής/ δημόσιας τηλεόρασης στην Ελλάδα» από τον Γιώργο Δαρεμά, επικοινωνιολόγο (13/2) και «Η σύγχρονη μυθοπλασία στον κινηματογράφο» από τον Νίκο Σαββάτη, θεωρητικό κινηματογράφου (20/2).

Πίσω από το μπερντέ

Ενα φωτογραφικό «ταξίδι» στον κόσμο του Καραγκιόζη, πίσω από τα φώτα του μπερντέ, προσφέρει η έκθεση των φωτογραφιών του Κώστα Στ. Τσίπηρα από το λεύκωμά του με τίτλο, «Ελληνες καραγκιοζοπαίχτες πίσω από τα φώτα του μπερντέ», που εγκαινιάστηκε χτες στη Στοά του Βιβλίου και θα διαρκέσει έως τις 19/1 (καθημερινά 10 πμ-2μμ και 6.30-8μμ).

Χτες, οι εκδόσεις «Κοχλίας» και το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, παρουσίασαν το φωτογραφικό λεύκωμα, στο οποίο, με ευαισθησία και αγάπη, ο φωτογράφος αποτυπώνει την ένταση και το δημιουργικό μεγαλείο των καραγκιοζοπαιχτών την ώρα της παράστασης. Στην έκδοση περιλαμβάνεται cd με σπάνιες συνεντεύξεις καραγκιοζοπαιχτών και αποσπάσματα παραστάσεων από το αρχείο του Κ. Τσίπηρα.

Αύριο (7μμ) στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών (Παπαρρηγοπούλου 7, πλατεία Κλαυθμώνος), ο Κώστας Χατζιώτης θα μιλήσει με θέμα: «Η φοιτητική ζωή στην Αθήνα στα χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου Α, 1865-1912». Είσοδος ελεύθερη.

Η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών την προσεχή Πέμπτη (17/1), στις 6μ.μ., στην αίθουσά της «Μ. Αβέρωφ» (Γενναδίου 8), οργανώνει εκδήλωση με θέμα: «Οι θέσεις των λογοτεχνών στις σημερινές συνθήκες». Ομιλητής θα είναι ο Βασίλης Λιόγκαρης. Την εισαγωγική ομιλία και το συντονισμό της εκδήλωσης θα κάνει ο Δημήτρης Χαλιβελάκης. Θα απαγγείλει η Χριστίνα Λιόγκαρη.