Πραγματικό «δώρο» στο κεφάλαιο αποτελούν τα νέα τέλη για την εμπορική - κερδοσκοπική χρήση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μεταξύ άλλων και για διαφημίσεις, όπως προκύπτει από σχετική κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ Οικονομικών και Πολιτισμού - Τουρισμού) που υπογράφηκε στο τέλος Δεκέμβρη, αλλά δόθηκε χτες στη δημοσιότητα.

Θυμίζουμε ότι στα τέλη του περασμένου Νοέμβρη, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε υπέρ δύο σχεδίων υπουργικών αποφάσεων για τους όρους και τις προϋποθέσεις παραχώρησης μνημείων και χώρων σε ιδιώτες και φορείς, όπου για πρώτη φορά δηλωνόταν ρητά ότι οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μνημεία παραχωρούνται για «λήψη διαφημιστικών ταινιών εμπορικού χαρακτήρα». Τότε ο «Ρ» χαρακτήρισε τη γνωμοδότηση «άλμα» για πλήρη εμπορευματοποίηση του πολιτισμού.

Η ΚΥΑ για τα τέλη έρχεται να συμπληρώσει αυτό το «άλμα», μειώνοντας δραστικά τα χρήματα που ιδιώτες ή επιχειρήσεις - ανεξαρτήτως μεγέθους - θα πληρώνουν, μέσω του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων- Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ), στο κράτος ώστε να χρησιμοποιούν όλα τα μεγάλα και σπουδαία μνημεία της χώρας, από Ακρόπολη και Δελφούς, μέχρι Δήλο και Κνωσό (συν όλα τα μεγάλα κρατικά μουσεία) και να κερδοσκοπούν. Ετσι, «για φωτογράφιση, με επαγγελματικό εξοπλισμό, για εμπορικούς, διαφημιστικούς σκοπούς, με παρεμβολή προσώπων, καταβάλλονται τέλη 1.000 ευρώ (...)». Ενα χιλιάρικο, λοιπόν, θα «κοστίσει» στις επιχειρήσεις μια διαφημιστική φωτογράφιση στην Ακρόπολη, στην Επίδαυρο, στην Αρχαία Ολυμπία, στις Μυκήνες, στη Φαιστό, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο κ.α.! Αντίστοιχα, για γυρίσματα ταινίας, οι εταιρείες παραγωγής θα καταβάλλουν το «συγκλονιστικό» ποσό των 1.600 ευρώ, ανά μέρα και χώρο γυρισμάτων.

Προκλητική είναι η επιχειρηματολογία του υπουργείου Πολιτισμού - Τουρισμού (ΥΠΠΟΤ) για τη μείωση των τελών για χρήση οπτικού υλικού μνημείων και αρχαιολογικών χώρων σε εκδόσεις βιβλίων, λευκωμάτων και άλλων εντύπων: «Τα τελευταία χρόνια, οι Ελληνες εκδότες αδυνατούσαν να προβούν στην έκδοση βιβλίων, λευκωμάτων και άλλων εντύπων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, λόγω των ιδιαίτερα υψηλών τελών τα οποία θεσπίζονταν με τη σχετική Υπουργική Απόφαση του 2005. Η κατάσταση αυτή είχε ως αποτέλεσμα: Πρώτον, οι ελληνικές εκδοτικές επιχειρήσεις να στερούνται σημαντικά έσοδα, δεύτερον, τα πωλητήρια των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων να παραμένουν άδεια από ελληνικές εκδόσεις, εκθέτοντας τη χώρα στους επισκέπτες της και τρίτον, να αποστερείται το ΤΑΠΑ πολύτιμους πόρους».

Δηλαδή, το ΥΠΠΟΤ προσαρμόζει τα τέλη χρήσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, με κριτήριο... να μη στερούνται έσοδα οι εκδοτικές επιχειρήσεις! Ετσι, το τέλος χρήσης απεικονίσεων μνημείων σε έντυπες εκδόσεις μειώνεται σχεδόν στο μισό, «ενώ προβλέπεται η δυνατότητα περαιτέρω μείωσης σε περίπτωση χρήσης μεγάλου αριθμού απεικονίσεων». Επιπλέον, «τα τέλη καλύπτουν απεριόριστο αριθμό αντιτύπων και ανατυπώσεων σε μία γλώσσα. Για κάθε επιπλέον γλώσσα καταβάλλεται τέλος το οποίο ανέρχεται μόνο στο 25% των τελών που ισχύουν για την πρώτη γλώσσα έκδοσης».

Δημιουργίες της που «αιχμαλωτίζουν» το βλέμμα με τη δύναμη, την ευαισθησία και εκφραστικότητά τους, παρουσιάζει (24/1-18/2) η Εύα Μελά, στην γκαλερί «έκφραση - γιάννα γραμματοπούλου» (Βαλαωρίτου 9Α, τηλ. 210.3607.598).

Η δημιουργός παρουσιάζει τοπία, χωρίς την ανθρώπινη παρουσία. Νεροχρώματα, αυγοτέμπερες και ακουαρέλες, που δίνουν τη δυνατότητα «καταγραφής της πρώτης εντύπωσης του κάθε τοπίου, σχεδόν αυτόματα, μιας και δουλεύονται πολύ πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά από άλλα υλικά», λέει η ζωγράφος.

Στην γκαλερί παρουσιάζεται ένα μέρος της δουλειάς της Εύας Μελά, των τελευταίων χρόνων, που αφορούν αποκλειστικά στη φύση, στο τοπίο. «Τοπία της Σύμης από το Νημποριό» - σημειώνει η ζωγράφος - «κοιταγμένα ξανά και ξανά τα τελευταία χρόνια, κάθε φορά με άλλη ματιά, τοπία της νότιας Μάνης και κομμάτια της φύσης ανώνυμα, που υπάρχουν κάπου γύρω μας, χωρίς συγκεκριμένες αναφορές».

«Αυτή τη δουλειά» - επισημαίνει η καλλιτέχνης - «μπορεί να τη δει κανείς σαν το πρώτο μέρος μιας παρουσίασης, σαν το ένα κομμάτι από τα δύο που είναι για μένα η ζωγραφική: Το κομμάτι που αντλώ από τη φύση, που "γεμίζω" και οπλίζομαι για να συνεχίσω στο εργαστήριο την άλλη μου δουλειά που αναφέρεται στα "ανθρώπινα τοπία"...».

Η Εύα Μελά δουλεύει, τα τελευταία χρόνια, παράλληλα σε δύο δρόμους. Στο εργαστήριό της με θέμα τον άνθρωπο, μελετώντας τους ανθρώπους της δουλειάς, επικεντρώνοντας στους εργαζόμενους στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος, χώρο με οξυμένα εργασιακά προβλήματα, αγώνες και ταξικές συγκρούσεις και στους μετανάστες, αλλά και παρατηρώντας και μελετώντας το τοπίο, άμεσα, εκ του φυσικού.

Η έκθεση λειτουργεί καθημερινά 11 π.μ.-2 μ.μ. και 6-9 μ.μ. Σάββατο απόγευμα, Κυριακή και Δευτέρα κλειστά.

Συναυλιακό οδοιπορικό στο ελληνικό τραγούδι, με τίτλο «Σταθμοί και Δρομολόγιο», πραγματοποιεί ο Μανώλης Μητσιάς (21, 22/1, 8.30 μ.μ.), στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ο καταξιωμένος ερμηνευτής μεγάλων συνθετών και κορυφαίων ποιητών θα παρουσιάσει ένα πρόγραμμα - απόσταγμα της μακρόχρονης διαδρομής του, με τραγούδια που σφράγισε με τη φωνή του. Το πρόγραμμα εμπλουτίζεται με παραδοσιακά τραγούδια της ιδιαίτερης πατρίδας του, Μακεδονίας, που έχει εντάξει στο ρεπερτόριό του από το ξεκίνημα της καλλιτεχνικής πορείας του. Τον Μ. Μητσιά συνοδεύουν τα περίφημα «Χάλκινα της Γουμένισσας» του Αλέξανδρου Ζώρα, 8μελής λαϊκή ορχήστρα και η τραγουδίστρια Νάνα Μπινοπούλου. Παίζουν οι μουσικοί: Ηρακλής Ζάκκας (μπουζούκι, μαντολίνο), Βασίλης Δρογκάρης (ακορντεόν), Γιώργος Μπεχλιβάνογλου (κλασική κιθάρα), Παναγιώτης Σαμαράς (ακουστική κιθάρα), Αλέξανδρος Μποτίνης (βιολοντσέλο), Χάρης Μέρμηγκας (κοντραμπάσο), Γιάννης Σαρίκος (ντραμς, κρουστά) και Αχιλλέας Γουάστωρ (πιάνο, ενορχήστρωση). Εισιτήρια: 25 - 50 ευρώ και 14 (φοιτητικά).