Ξεπουλιούνται τα πάντα. Τράπεζες, ηλεκτρική ενέργεια, μεταφορές, λιμάνια, αεροδρόμια, διώρυγες, ναυπηγεία, η πολεμική βιομηχανία, αυτοκινητόδρομοι. Ολα στο ...σφυρί και σε τιμή ευκαιρίας. Η απόφαση είναι ήδη ειλημμένη. Από το "δειλό" πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της περιόδου 1994 - 1996, όταν μιλούσαν για την εκχώρηση μικρών πακέτων μετοχών της τάξης του 10 - 15% σε ιδιώτες (με το επιχείρημα της εξεύρεσης κεφαλαίων για την ενίσχυση των επενδυτικών προγραμμάτων), περάσαμε μετά το 1996 στις "επιθετικές" πολιτικές ιδιωτικοποιήσεων, οι οποίες προβλέπουν την εκχώρηση μεγάλων πλέον πακέτων μετοχών, αλλά και ολόκληρων επιχειρήσεων του δημοσίου. Η επιχειρηματολογία τους έχει αλλάξει. Η εξεύρεση κεφαλαίων, μέσω Χρηματιστηρίου, χρησιμοποιείται μεν, αλλά σαν δευτερεύον επιχείρημα. Τώρα πλέον, προτάσσουν ότι η είσοδος ιδιωτών στις δημόσιες επιχειρήσεις, τους προσδίδει ευελιξία και επιχειρηματικότητα, τις εξαναγκάζει να λειτουργούν με κριτήρια "αγοράς". Σύμφωνα με τον Γ. Παπαντωνίου, το Χρηματιστήριο σήμερα χρησιμοποιείται σαν μοχλός στην κατεύθυνση της διεθνοποίησης των μεγάλων επιχειρήσεων. Εισάγονται εταιρίες, διαπλέκονται κεφάλαια ιθαγενή, ξένα, έτσι ώστε οι έως πριν "καθυστερημένες" ΔΕΚΟ να αποκτούν άρωμα καπιταλιστικής διεθνοποίησης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε φορά που αισθάνονταν την πίεση των "αγορών" (νομισματικές κρίσεις) είτε και ζητούσαν από τα ιμπεριαλιστικά κέντρα (ένταξη της δραχμής στο μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών της ΕΕ), αναλάμβαναν, παράλληλα, δεσμεύσεις ότι θα προχωρήσουν στο ξεπούλημα όλο και μεγαλύτερων κομματιών της δημόσιας περιουσίας. Η ίδια η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ συνοδεύεται και με τη δέσμευση να ξεχερσώσουν κάθε τι το δημόσιο. Ολα στους ιδιώτες, είναι το σύνθημα. Πριν από λίγες μέρες, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ανανέωσε τις υποσχέσεις της για ξεπούλημα των πάντων, αυτή τη φορά στην αντιπροσωπεία του ΔΝΤ, η οποία, σημειωτέον, εκτός από τον τραπεζικό τομέα, το υπόλοιπο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων το βρήκε "χλομό".

Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας κάνουν λόγο για επιτάχυνση των διαδικασιών του προγράμματος ιδιωτικοποίησης. Επισημαίνουν, μάλιστα, το σημαντικό ρόλο των ξένων εταιριών, που έχουν αναλάβει το κάθε ξεχωριστό πακέτο των ιδιωτικοποιήσεων. Εμείς, επισημαίνουν, παίρνουμε την πολιτική απόφαση, τα υπόλοιπα είναι δουλιά των εταιριών - συμβούλων,δηλώνουν αφοπλιστικά. Στα στιβαρά χέρια των συμβούλων, λοιπόν, το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και τα σκυλιά δεμένα.

Και το επόμενο διάστημα είναι αρκετά πλούσιο, καθώς:

Πρόσφατα έγινε η εισαγωγή ενός ακόμα πακέτου μετοχών του ΟΤΕ (του 14%) στα Χρηματιστήρια της Αθήνας και της Νέας Υόρκης. Με την ολοκλήρωση και της πώλησης του 14%, ήδη φτάσαμε στο σημείο, ώστε σήμερα να βρίσκεται το 49% των μετοχών του ΟΤΕ στα χέρια ιδιωτών και, για να ακριβολογούμε, στα χέρια μεγάλων θεσμικών ταμείων του εξωτερικού, κυρίως αμερικανικών. Σαν σύμβουλους εισαγωγής των μετοχών του ΟΤΕ στο Χρηματιστήριο, προσέλαβε η κυβέρνηση την Εθνική Τράπεζα και τις πολυεθνικές εταιρίες "Σολομόν Μπάρνεϊ" και "Κρέντιτ Σουίς Φερστ Μπόστον".

Σε πλήρη εξέλιξη, βρίσκεται και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ.Ετσι, μέχρι τον ερχόμενο Οκτώβρη, θα έχει κατατεθεί το νομοσχέδιο για την "απελευθέρωση" της αγοράς ενεργείας, όπως απαιτεί η Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ η ΔΕΗ "σπάει" σε τέσσερις εταιρίες, που θα εξειδικεύονται στην εξόρυξη, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενεργείας, στα δίκτυα διανομής και στη διανομή.Σαν μοχλός πίεσης για την ιδιωτικοποίηση της εταιρίας, χρησιμοποιείται το ίδιο το πλαίσιο "απελευθέρωσης" της ηλεκτρικής ενεργείας. Οι ίδιοι οι κυβερνητικοί παράγοντες επισείουν την απειλή ότι είτε η ΔΕΗ θα εκσυγχρονιστεί είτε θα σβήσει υπό την πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού. Το ίδιο το πλαίσιο της "απελευθέρωσης" προβλέπει ότι οποιαδήποτε ξένη εταιρία μπορεί να εισάγει ηλεκτρική ενεργεία στην Ελλάδα και σε περίπτωση που θα την πωλεί σε τιμή χαμηλότερη από την τιμή πώλησης της ΔΕΗ, η τελευταία θα είναι σε θέση να την αγοράζει... Ουσιαστικά δηλαδή, μετατρέπουν τη ΔΕΗ σε παράρτημα του ευρωπαϊκού ενεργειακού κυκλώματος, που ελέγχεται από πολυεθνικές εταιρίες, είτε ιδιωτικές είτε "δημόσιες". Στον ενεργειακό χώρο προωθείται ήδη η ιδιωτικοποίηση της εκμετάλλευσης του Φυσικού Αερίου για την αστική κατανάλωση.

Σε τροχιά ιδιωτικοποίησης βρίσκεται και η Εταιρία Υδρευσης - Αποχέτευσης Πρωτευούσης (ΕΥΔΑΠ) και η Εταιρία Υδρευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΘ).Για την προετοιμασία των δύο αυτών εταιριών, έχει προσληφθεί σαν σύμβουλος ο χρηματοπιστωτικός οίκος Ρότσιλτ, ενώ, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, τον ερχόμενο Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη αναμένεται σε γίνει η εισαγωγή του 25% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ στο Χρηματιστήριο.Προκειμένου να διευκολύνει την ιδιωτικοποίηση της εταιρίας, η κυβέρνηση προχωρεί σε μία σειρά σκανδαλώδεις ρυθμίσεις, καθώς "σπάει" την εταιρία στα δύο. Τα μεν πάγια περιουσιακά στοιχεία (πρόκειται για τα ανυπολόγιστης αξίας υδραγωγεία και τους ταμιευτήρες του Ευήνου, του Μόρνου, της Υλίκης και του Μαραθώνα) πρόκειται να μεταφερθούν σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Στους δε ιδιώτες θα εκχωρηθεί το δικαίωμα εμπορικής εκμετάλλευσης της εταιρίας. Μάλιστα, για να είναι εντελώς "καθαρό" το τμήμα της εταιρίας που θα περάσει σε χέρια ιδιωτών, προωθείται νομοθετική ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία η ΕΥΔΑΠ απαλλάσσεται από την υποχρέωση ανεύρεσης νέων υδάτινων πόρων για την ύδρευση της χώρας, υποχρέωση την οποία θα αναλάβει πλέον το ελληνικό δημόσιο.

Προς το τέλος του χρόνου, αναμένονται και οι προτάσεις της Μπανκ Οφ Αμέρικαν για την ιδιωτικοποίηση των δύο λιμανιών, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης.Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, δεν έχουν καταλήξει ακόμα αν η ιδιωτικοποίηση θα γίνει μέσω Χρηματιστηρίου ή αν θα επιλεγεί η μέθοδος της εκχώρησης σε ιδιώτες των πιο κερδοφόρων δραστηριοτήτων με την υπογραφή συμβάσεων μακροχρόνιας παραχώρησης.

Αντίθετα, φαίνεται να στοιχειώνει η ιδιωτικοποίηση των Καταστημάτων Αφορολόγητων Ειδών (ΚΑΕ),καθώς οι μεν ιδιωτικές εταιρίες που έχουν επιλεγεί για να υποβάλουν προσφορές εξαγοράς μέχρι και του 80% των μετοχών τους, θέλουν να τα αγοράσουν σε "σκοτωμένες" τιμές, ενώ από την άλλη η γερμανική "Χόφτιφ", η οποία έχει και το γενικό πρόσταγμα στο νέο αεροδρόμιο των Σπάτων, απαιτεί υψηλό τίμημα ενοικίου των χώρων εγκατάστασης των ΚΑΕ στο νέο αερολιμένα. Πρόκειται για την τρίτη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των Αφορολόγητων Καταστημάτων, καθώς οι δύο προηγούμενες, όχι μόνο απέτυχαν, αλλά τυλίχτηκαν και σε ομίχλη σκανδάλων, με πρωταγωνιστές τυχάρπαστους "επενδυτές" που προσκόμισαν πλαστές εγγυητικές Φιλιππίνων... και, φυσικά, την κυβέρνηση, αλλά και τον σημερινό διοικητή της Εθνικής Θ. Καρατζά.Κατά τη δεύτερη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των ΚΑΕ, η μεν Εθνική Τράπεζα λειτουργούσε σαν σύμβουλος της κυβέρνησης, ενώ το νομικό γραφείο του κ. Καρατζά σαν σύμβουλος των υποψήφιων αγοραστών... Στον ιδιότυπο διαγωνισμό των δύο φάσεων για τα ΚΑΕ έχουν προκριθεί τρεις εταιρίες, μία ιρλανδική και δύο ελβετικές, ενώ σύμβουλοι ιδιωτικοποίησης έχουν επιλεγεί η Εθνική Τράπεζα και η αγγλική "Πράις Γουότερ Χάουζ".

Σε πορεία ιδιωτικοποίησης βρίσκονται ακόμα ο νέος Ιππόδρομος,ο οποίος εντάσσεται στα έργα της Ολυμπιάδας του 2004 και η κατασκευή του θα ανατεθεί σε ιδιώτη με σύμβαση παραχώρησης. Η Διώρυγα της Κορίνθου,την οποία είχε επιχειρήσει να ιδιωτικοποιήσει η κυβέρνηση της ΝΔ το 1992, αλλά δεν πρόλαβε... Ηδη, στο νομοσχέδιο για τη νέα χρηματιστηριακή αγορά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κατατέθηκε τροπολογία για την ιδιωτικοποίηση της διώρυγας της Κορίνθου.

Στο χώρο της πολεμικής βιομηχανίας, και οι τέσσερις βιομηχανίες. Η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), η Ελληνική Βιομηχανία Οπλων (ΕΒΟ), η ΕΛΒΟ και η ΠΥΡΚΑΛ, ανήκουν στον κατάλογο των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε διαδικασία "εξυγίανσης" με την προώθηση επιχειρησιακών σχεδίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας και Εθνικής Οικονομίας, για τη μεν ΕΛΒΟ εξετάζουν τη συμμετοχή ιδιωτών στην επιχείρηση, ενώ οι σχεδιασμοί για την ΕΑΒ είναι πιο μελλοντικοί και προβλέπουν τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα Γίουρο - Φάιτερ για τη συμπαραγωγή του νέου πολεμικού αεροπλάνου. Η πρόσδεση της ΕΑΒ στην ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία, με υποβαθμισμένο βέβαια ρόλο, είναι ο βασικός προσανατολισμός της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Στο χώρο των τραπεζών, πριν τις 8 Ιούλη η κυβέρνηση ανακοίνωσε τις προθέσεις της για συγχώνευση του "καθαρού" - από χρέη - τμήματος της ΕΤΒΑ με την ΑΤΕ, στην προοπτική της ιδιωτικοποίησής τους. Η μεν ΕΤΒΑ είχε βουλιάξει από τα περιβόητα θαλασσοδάνεια προς τις βιομηχανικές και ναυτιλιακές επιχειρήσεις και "εξυγιάνθηκε" με κρατική συνδρομή ύψους ενός τρισ δραχμών... Πρόσφατα, ανακοινώθηκε, επίσης, η απαρχή της ιδιωτικοποίησης και της ΑΤΕ, με την εισαγωγή ενός 15% των μετοχών της στο Χρηματιστήριο,αφού πρώτα επιχειρηθεί η "εξυγίανσή" της με ένα μείγμα μέτρων κρατικής συνδρομής και προσδοκιών από υπεραξίες που θα προκύψουν από μετοχές, τις οποίες θα διαχειρίζεται νεοϊδρυμένη εταιρία συμμετοχών.

Για μετά το 2000 - και, πάντως, σίγουρα μετά τη διενέργεια των εθνικών εκλογών που θα γίνουν το αργότερο το Σεπτέμβρη - έχουν μεταθέσει την ιδιωτικοποίηση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων,στα οποία προωθούν σχέδια εκσυγχρονισμού τους (μηχανοργάνωση κλπ.) και συγχώνευσή τους, ενώ το μεγάλο εγχείρημα θα είναι η ιδιωτικοποίηση της Εμπορικής Τράπεζας,η οποία επικεντρώνει από σήμερα το ενδιαφέρον ελληνικών και ξένων τραπεζών. Τον προηγούμενο Μάη υπήρξε "διερευνητικού" τύπου συνάντηση μεταξύ των διοικήσεων της Εμπορικής και της γερμανικής Κόμερζ Μπανκ. Την πρόθεση της κυβέρνησης, να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση της Εμπορικής Τράπεζας, αποκάλυψε - για πρώτη φορά δημόσια - και ο ίδιος ο πρόεδρος της Εμπορικής, όταν την περασμένη βδομάδα μίλησε για "στρατηγική συνεργασία", που αναζητά η διοίκηση με ξένη τράπεζα μέσω ανταλλαγής του 10% των μετοχών.

Και δεν πρέπει να ξεχνάμε, τέλος, ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προτίθεται να ιδιωτικοποιήσει και τους μεγάλους αυτοκινητόδρομους της χώρας (Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Σύνορα και Εγνατία Οδό). Στα πλαίσια αυτά, έχουν προσλάβει σαν "συμβούλους" την Μπανκ Οφ Αμέρικαν και την ΕΤΕΒΑ, οι οποίες έχουν αναλάβει να εξεύρουν ιδιωτικά κεφάλαια για την ολοκλήρωση των αυτοκινητοδρόμων. Σαν αντάλλαγμα, οι ιδιώτες θα αναλάβουν μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων παραχώρησης το πιθανότερο, την εκμετάλλευση των πιο κερδοφόρων τμημάτων των αυτοκινητοδρόμων (π.χ. διόδια Αθήνας, Σχηματαρίου, Τεμπών κλπ.). Ηδη, έχει ανακοινωθεί ότι τα επόμενα 2 - 3 χρόνια θα υπάρξουν σταδιακές αυξήσεις των διοδίων. Η κυβέρνηση μεριμνά. Οι ιδιώτες θα πρέπει να καλοπληρωθούν.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ