Η πρώτη μας επαφή ήταν στο κέντρο αλληλεγγύης που στήθηκε στη γειτονιά Αρμούτλου στην Αντιόχεια. Οι μαρτυρίες τους συγκλονιστικές, περιγράφουν με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο την πλήρη απουσία του κρατικού μηχανισμού τις πρώτες κρίσιμες ώρες και μέρες, αλλά και τη δύναμη της λαϊκής αλληλεγγύης, στην οργάνωση της οποίας πρωτοστάτησαν οι κομμουνιστές της Τουρκίας.

«Ειλικρινά, συναντήσαμε μια πολύ πιο τρομερή εικόνα από αυτή που αντικατοπτρίζεται στα μέσα ενημέρωσης. Στην αρχή δεν ξέραμε ότι ήταν έτσι, οι άνθρωποι φώναζαν για βοήθεια μέσα από τα κτίρια. Περίμεναν να σωθούν. Δεν υπήρχε ομάδα διάσωσης, ούτε αστυνομία, ούτε στρατιώτες τριγύρω. Οι άνθρωποι προσπαθούσαν να σώσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και τους συγγενείς τους με τις δικές τους προσπάθειες. Εμείς ενταχθήκαμε αμέσως σε αυτήν την προσπάθεια», μας είπαν και με περηφάνια δήλωναν: «Το σύνθημα "Αν το κεφάλαιο έχει τη δύναμη, ο λαός έχει το TKP" το είχαμε χρησιμοποιήσει πριν από καιρό. Ο ερχομός μας εδώ, το αναζωπύρωσε και γέννησε ένα νέο: "Ερχεται το TKP, και όλα αλλάζουν"».

Στη διάρκεια της αποστολής, στην εφημερίδα μας μίλησαν και πολλοί άνθρωποι που παρέμεναν στις ισοπεδωμένες πόλεις, σε πρόχειρους καταυλισμούς, είτε γιατί δεν είχαν πού αλλού να πάνε, είτε γιατί ήλπιζαν πως κάποια στιγμή θα καταφέρουν να τραβήξουν ένα σωστικό συνεργείο πάνω στα σπίτια των δικών τους.

Πολλοί από αυτούς προσπαθούσαν να σώσουν από τα χωματουργικά μηχανήματα τις σορούς των οικογενειών ή των φίλων τους, να τους κηδέψουν με αξιοπρέπεια και να μη βρεθούν στους μαζικούς τάφους που δημιουργήθηκαν, όπως αυτούς έξω από το Καραμανμαράς, όπου θάφτηκαν πάνω από 5.000 νεκροί.

Τα μέλη του ΤΚΡ συνέβαλαν καθοριστικά σε κάθε κρίκο της αλυσίδας που κρατούσε τον σεισμόπληκτο λαό στη ζωή. Μιας αλυσίδας που ξεκινούσε από τις πόλεις και τα χωριά όπου συγκεντρωνόταν η βοήθεια και συνεχιζόταν με τη δύσκολη προσπάθεια να μεταφερθεί και να διαμοιραστεί στους σεισμόπληκτους, στις ισοπεδωμένες πολιτείες και τα χωριά.

Η καταγραφή των αναγκών ανά οικογένεια ήταν καθοριστική για να φτάνει η βοήθεια εκεί που πρέπει

Η πρωτεύουσά της, Αντιόχεια (Antakya), ήταν μια πόλη με 400.000 κατοίκους το 2022. Μετά τον σεισμό παρουσίαζε μια εικόνα όμοια με αυτή της Δρέσδης, που ισοπεδώθηκε από τους Αγγλους και τους Αμερικανούς το 1945.

Εκεί, τις πρώτες μέρες, που δεν υπήρχαν τηλεπικοινωνίες και ο κρατικός μηχανισμός δεν είχε φτάσει ακόμα, οι δυνάμεις του TKP έστησαν σταθμό πρώτων βοηθειών, βοήθησαν ανθρώπους να βγουν από τα χαλάσματα, ανέλαβαν τον επισιτισμό των σεισμοπαθών, ακόμα και των σωστικών συνεργείων και άλλων κρατικών υπαλλήλων.

Από τις πρώτες ώρες συνειδητοποιήθηκε η ανάγκη να φτιαχτεί μια ομάδα που θα αναλάμβανε να χαρτογραφήσει την περιοχή, όπου οι δίοδοι και οι δρόμοι άλλαζαν καθημερινά. Τη μία μέρα ένας δρόμος μπορεί να ήταν ανοιχτός, αλλά την επόμενη ένας μετασεισμός, ή οι διαδικασίες απομάκρυνσης χαλασμάτων τον έκλειναν.

Ακόμα και τα φορτηγά της AFAD (κρατική υπηρεσία αρωγής) που άρχισαν να καταφθάνουν στην πόλη δεν γνώριζαν πώς θα προσεγγίσουν τα σημεία που ήταν προγραμματισμένο να ξεφορτώσουν.

Αντιόχεια: Μέλη του ΤΚΡ στην πρώτη γραμμή της αλληλεγγύης στις σεισμόπληκτες περιοχές

Στην Οσμανίγιε, η αποστολή του «Ριζοσπάστη» βρέθηκε στις 13 Φλεβάρη στο κέντρο αλληλεγγύης του TKP, στα προάστια της πόλης. Ανάμεσα στα όσα μετέφεραν τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚ Τουρκίας που βρίσκονταν εκεί, ήταν το πώς κατάφεραν να συνεχίσουν τη δράση τους, παρά τις προσπάθειες του αστικού κράτους να τους εμποδίσει.

Αστυνομικοί, με τη συνοδεία εισαγγελέα, είχαν επιχειρήσει να κατασχέσουν είδη πρώτης ανάγκης που διένειμαν σε σεισμόπληκτους. Η πρόφαση ήταν πως, με βάση την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, οι κρατικοί οργανισμοί κατείχαν το μονοπώλιο στον διαμοιρασμό βοήθειας.

Αυτό που ενοχλούσε όμως πραγματικά, ήταν η πλατιά αναγνώριση της πρωτοπόρας δράσης των κομμουνιστών στην οργάνωση της λαϊκής αλληλεγγύης. Και αποδείχθηκε περίτρανα όταν δύο μόλις μέρες μετά, περίπου 70 αστυνομικοί εισέβαλαν στον χώρο και προσήγαγαν βίαια 10 μέλη του ΚΚ Τουρκίας οδηγώντας τους στο αστυνομικό τμήμα.

Νύχτα στην Κωνσταντινούπολη. Η βοήθεια φορτώνεται στα φορτηγά

Τα νέα της καταστολής στην Οσμανίγιε βρήκαν την αποστολή του «Ριζοσπάστη» στην Κωνσταντινούπολη. «Με τι κατηγορία τους συνέλαβαν; Γιατί κατάσχεσαν τα πράγματα;» ρωτήσαμε. «Οι αστυνομικοί τους είπαν ότι δείχνουν το κράτος ανίκανο...», ήταν η απάντηση. Η έφοδος των αστυνομικών προκάλεσε την αγανάκτηση των σεισμόπληκτων. Την επόμενη ημέρα, τα μέλη του TKP αφέθηκαν ελεύθερα.

Στην Κωνσταντινούπολη, τα μέλη και οι φίλοι του ΤΚΡ βρίσκονταν καθημερινά σε παγκινητοποίηση. Από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ. Οργωναν τους δρόμους της πόλης μέσα στη μέρα με εξορμήσεις και περιοδείες, καλώντας τον λαό να εκφράσει έμπρακτα την αλληλεγγύη του. Συγκέντρωναν υλικά, πακετάριζαν, οργάνωναν τις επόμενες αποστολές που θα αντικαθιστούσαν όσους βρίσκονταν ήδη στην πρώτη γραμμή.

Τα βράδια, μέχρι αργά φόρτωναν τα φορτηγά. Τη δύναμη να ξεπεράσουν την κούραση την έπαιρναν από την αναγνώριση, την εμπιστοσύνη που εισέπρατταν απλόχερα από τον λαό.

Την τελευταία μέρα παραμονής μας στην Τουρκία, λίγες ώρες πριν από την αναχώρηση από το αεροδρόμιο των Αδάνων, η αποστολή του «Ριζοσπάστη» ακολούθησε ένα συνεργείο του ΤΚΡ σε μια γειτονιά της πόλης, όπου επρόκειτο να ανοίξει τις επόμενες μέρες ένα «στέκι γειτονιάς», δίπλα σε ένα σχολείο, που οι καθηγητές του είχαν πάρει την πρωτοβουλία να το μετατρέψουν σε χώρο υποδοχής σεισμοπαθών.

Οσο ετοιμαζόταν ο χώρος του στεκιού, οι καθηγητές ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με την τοπική οργάνωση του TKP. Συζητώντας για τις ανάγκες που είχαν προκύψει, η οργάνωση ανέλαβε να εξασφαλίσει την παροχή συγκεκριμένων φαρμάκων. Η αποστολή του «Ριζοσπάστη» ήταν εκεί τη μέρα που το ΤΚΡ παρέδωσε τα φάρμακα και άλλα υλικά στο σχολείο.

Καθώς έδινε οδηγίες για το πού θα ξεφορτωθούν οι κούτες, η υποδιευθύντρια του σχολείου αντιλήφθηκε ότι δεν ήταν όλοι όσοι κουβαλούσαν από την Τουρκία. Σφίγγοντας το χέρι και με τις δυο παλάμες της, είπε: «Εχουμε δει τις εικόνες από τα πράγματα που συγκεντρώνουν και στέλνουν στην Τουρκία οι Ελληνες. Οσο και αν προσπαθούν κάποιοι να μας κάνουν να το ξεχάσουμε, εμείς το γνωρίζουμε. Είμαστε λαοί αδελφικοί. Στιγμές όπως αυτές το αποδεικνύουν. Ευχαριστούμε που βρίσκεστε εδώ».

ΚΕΙΜΕΝΑ: Δημήτρης ΜΑΒΙΔΗΣ