Για την επαγγελματική κατάρτιση, έχει υπάρξει πλούσια αρθρογραφία μέσα από τις στήλες του "Ριζοσπάστη". Ιδιαίτερα όσον αφορά τα ζητήματα που προέκυψαν από την υλοποίηση των διάφορων προγραμμάτων που είχαν χρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο, στα πλαίσια του 1ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Τότε, από τους διαφόρους "αρμόδιους" είχαν ειπωθεί μεγάλα λόγια για αυτά τα προγράμματα, ότι δήθεν θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας, της αντιμετώπισης της ανεργίας, της ανταγωνιστικότητας και άλλα τέτοια. Στην πράξη τα προγράμματα ήταν χαμηλού επιπέδου, χωρίςπροσανατολισμό, ενώ αρκετά από αυτά "λειτούργησαν", για να κερδοσκοπήσουν οι εκατοντάδες "εταιρίες - μαϊμούδες" που ξεφύτρωσαν, ή για να μπουν τα κονδύλια αυτά στα ταμεία εκείνων των επιχειρήσεων που δήθεν έκαναν... επαγγελματική επιμόρφωση.

Ετσι, στα πλαίσια του 2ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, το υπουργείο Εργασίας διαμόρφωσε ένα νέο σύστημα διαχείρισης και παρακολούθησης των ενεργειών της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης. Ωστόσο, ούτε και σε αυτό το νέο σύστημα αντιμετωπίζεται ουσιαστικά και σε βάθος το τεράστιο ζήτημα της επαγγελματικής κατάρτισης. Απλώς επιχειρείται να περιοριστούν τα προβλήματα που είχαν προκύψει στο παρελθόν, στη λογική βέβαια της διαχείρισης των συγκεκριμένων κονδυλίων. Η υλοποίηση αυτών των προγραμμάτων περνά μέσα από τα Κέντρα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ). Ομως είναι γνωστή η... εφευρετικότητα όλων όσοι ασχολούνται με τα κοινοτικά προγράμματα, ώστε να ξεπεράσουν και τα κριτήρια που θέσπισε το υπουργείο Εργασίας.

Τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, έχουν το δικό τους ιδεολογικό περιτύλιγμα σχετικά με την "προώθηση της απασχόλησης", της λύσης των προβλημάτων του "κοινωνικού αποκλεισμού", των προβλημάτων των νέων, των γυναικών κλπ. Η εμπειρία όμως από τις χώρες της Ευρωπαϊκης Ενωσης, αλλά και από τη χώρα μας, δείχνει ότι με τα κονδύλια αυτά θα επιχειρηθεί να μετριάσουν τις αντιδράσεις των εργαζομένων από τις επιπτώσεις της πολιτικής που επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Λαύριο, Εύβοια, Νεώριο κλπ). Αλλωστε, μόλις προκύπτει κάποιο πρόβλημα (π. χ.ιδιωτικοποίηση), πριν προλάβουν να αντιδράσουν οι εργαζόμενοι, αμέσως ανακαλύπτεται και κάποιο πρόγραμμα επιδότησης - επανακατάρτισης ανέργων. Ετσι οι άνεργοι εξακολουθούν να είναι άνεργοι, άλλα... με επαγγελματική κατάρτιση.!!! Η πολιτική που ασκείται στα ζητήματα της επαγγελματικής κατάρτισης, είναι αντίθετη με τις θέσεις που κατά καιρούς έχει επεξεργαστεί και προβάλει το συνδικαλιστικό κίνημα. Το "σύγχρονο" στοιχείο που παρατηρείται όμως τελευταία, είναι μια εμφανής διολίσθηση των συνδικαλιστικών ηγεσιών, σε θέσεις αποδοχής αυτής της πολιτικής.

Βέβαια, για το συνδικαλιστικό κίνημα η σημερινή κατάσταση αποτελεί μια πρόκληση: Το ζητούμενο δεν είναι μόνο η αναγκαστική σύσταση από τα συνδικάτα κάποιου Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ), ή η διαχείριση των εισφορών για την επαγγελματική κατάρτιση (σ. σ. προβλέπονται τέτοιες εισφορές στην ισχύουσα 2ετή Εθνική Σύμβαση), αν και είναι αυτά σοβαρά ζητήματα. Αυτό που απαιτείται είναι μια ολοκληρωμένη συζήτηση, πάνω στα καινούρια προβλήματα που έχουν προκύψει στην επαγγελματική κατάρτιση. Οσον αφορά το θέμα του προσανατολισμού, τα ΚΕΚ των συνδικάτων, θα αναγκαστούν να μπουν στον ανταγωνισμό με άλλα ΚΕΚ και ιδιωτικών φορέων, οπότε προκύπτει το ερώτημα τι είδους επαγγελματική κατάρτιση θα προσφέρουν και σε ποιους. Προκύπτουν, επίσης πολλά άλλα ερωτήματα, αφού τα συνδικάτα θα έχουν τη δυνατότητα (και το δέλεαρ) να συμμετέχουν σε ΚΕΚ με άλλους φορείς (Τοπική Αυτοδιοίκηση, εργοδότες κλπ). Ετσι μέσα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το συνδικαλιστικό κίνημα υπάρχει ο κίνδυνος να μετατοπιστεί το κέντρο δράσης του αποκλειστικά στην επαγγελματική κατάρτιση και οι συνδικαλιστές να μετατραπούν σε... λογιστές των ΚΕΚ. Επίσης υπάρχει ο κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν σαν βιτρίνα από τους διαφόρους αετονύχηδες. Ετσι, η απαίτηση των συνδικάτων για επαγγελματική κατάρτιση των εργαζομένων μπορεί να μετεξελιχθεί όχι μόνο σε πεδίο κοινωνικής συναίνεσης, αλλά και σε... χώρο "μπίζνες".

Η συζήτηση για την επαγγελματική κατάρτιση, είναι αναγκαία. Μια συζήτηση όμως που δεν πρέπει να περιοριστεί μόνο μέσα "στα όργανα των συνδικάτων", αλλά να γίνει μαζί με τους άνεργους, τους εργαζόμενους (ντόπιους και αλλοδαπούς) σε συσκέψεις, σε συγκεντρώσεις, αλλά και μέσα στους χώρους δουλιάς.Αυτή πρέπει να είναι η πρώτη ενέργειά μας. Οπωσδήποτε όμως η συζήτηση πρέπει με σαφήνεια να θέτει το ζήτημα της επαγγελματικής κατάρτισης σε μια διαφορετική λογική από αυτήν που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ενωση, σε μια επαγγελματική κατάρτιση που δε θα είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κεφαλαίου.

|1491 * Ο Γ. Ποντικός είναι μέλος της διοίκησης του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ

Τα κρούσματα ασυδοσίας των εργοδοτών, οι οβίδιες μεταμορφώσεις με επιχειρήσεις που κλείνουν για να ξανανοίξουν σε λίγο με άλλη επωνυμία, η καταστρατήγηση κάθε είδους εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων συνεχώς αυξάνονται το τελευταίο διάστημα, σε σημείο που να τείνει να γίνει καθεστώς. Τελευταία τρανταχτή περίπτωση η επιχείρηση ιματισμού ALBA,στο Μπραχάμι. Ο εργοδότης την έκλεισε, πέταξε στο δρόμο τους 130 περίπου εργαζόμενους και τη νοίκιασε δήθεν σε νέα εταιρία, που όμως ανήκει στο γιο του! Η καταπάτηση κάθε είδους εργατικού δικαιώματος σε όλο της το μεγαλείο. Η συλλογική σύμβαση του '94 δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Εγγραφα απόλυσης δεν έχουν δοθεί, για να διεκδικηθεί το επίδομα ανεργίας. Η καταβολή των νόμιμων αποζημιώσεων παραπέμπεται στο... μέλλον και το φάντασμα της ανεργίας δεσπόζει πάνω απ' τα κεφάλια των εργαζομένων. Ανάμεσά τους, γυναίκες που μόλις λίγο - ελάχιστα απέχουν από τη συνταξιοδότηση. Τώρα τι θα κάνουν;Ποιος θα τις προσλάβει;

Η ανασφάλεια, το άγχος της ανεργίας, ανάμεικτα με τη δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση, έρχονται στην επιφάνεια, γίνονται λόγια και δίνουν το στίγμα της ζοφερής πραγματικότητας. "Είμαι 21 χρόνια στην επιχείρηση. Από το Μάη έχουν αρχίσει τα προβλήματα με τους μισθούς. Ολους αυτούς τους μήνες έχουν σπάσει τα νεύρα μας. Πότε μας πλήρωνε 25.000 δρχ. τη βδομάδα, πότε 15.000, πότε τίποτα. Τις τελευταίες μέρες μετά την ανακοίνωση των απολύσεων, δεν μπορώ να κοιμηθώ τα βράδια.Μας ρωτάει τι οικονομικές δυσκολίες έχουμε, πώς τα βγάζουμε πέρα; Αδιαφορεί. Δεν είναι μόνο ότι πρέπει να αρχίσουμε να ψάχνουμε για καινούρια δουλιά - κάτι πολύ δύσκολο - δε μας δίνει και αυτά που μας χρωστάει. Αδειες, αναδρομικά, αποζημιώσεις. Ε, όχι δε θα το δεχτούμε". Μιλάει η εργάτρια Μ. Κουτρούμπα.

Με φανερή οργή, άλλη εργάτρια, η Α. Νάτση καταγγέλλει τις ύπουλες μεθοδεύσεις και τους εκβιασμούς του εργοδότη: "Μας κάλεσε μία μία ξεχωριστά να μας ανακοινώσει τις απολύσεις. Εμένα μου υποσχέθηκε να με ξαναπροσλάβει στη νέα εταιρία. Αρκεί βέβαια να μη διεκδικήσω την αποζημίωση και να υπογράψω ένα χαρτί ότι φεύγω οικειοθελώς! Φυσικά αρνήθηκα να το υπογράψω, ούτε το διάβασα καν. Μετά μου έδειξε μια συναλλαγματική στο όνομά του, που λήγει τον Αύγουστο και μου είπε ότι τότε, μόλις την πάρει, θα μου πληρώσει την αποζημίωση. Σε αρκετές, και σε μένα, πρότεινε ακόμα να πάρουμε μερικά κοστούμια να τα πουλήσουμε και να πάρουμε έτσι ένα μέρος της αποζημίωσης. Μα τι είμαστε επιτέλους;Εγώ θέλω τη δουλιά μου και όλα όσα δικαιούμαι".

Τις πιο μεγάλες δυσκολίες αντιμετωπίζουν αρκετές ηλικιωμένες εργαζόμενες που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη, όπως η Ε. Παπαδήμα."Είμαι 15 χρόνια στην ίδια επιχείρηση και τώρα που κοντεύω να πάρω τη σύνταξη με απολύουν. Τρία χρόνια ήθελα ακόμα. Τώρα πού να πάω; Ποιος θα πάρει στην επιχείρησή του μια μεγάλη γυναίκα σαν εμένα; Τόσα χρόνια και κόποι πάνε. Χάνω τη σύνταξη!".

Τραγική φιγούρα στην όλη κατάσταση, η Κ. Σταματάκου.Με δάκρυα στα μάτια εξομολογείται το πρόβλημά της: "Τέσσερις μήνες ακόμα. Μόνο 100 μεροκάματα και θα έβγαινα στη σύνταξη.Ο άντρας μου είναι εργάτης με ένα ξερό μεροκάματο. Ο γιος μου σπουδάζει στη Γερμανία. Τι θα γίνει το παιδί μου; Πώς να του στείλω λεφτά; Ούτε μεροκάματο, ούτε αποζημίωση, ούτε επίδομα ανεργίας. Και από πάνω χάνω και τη σύνταξη. Γιατί κανένας βέβαια δε θα δεχτεί να με πάρει για τέσσερις μήνες και ειδικά στην ηλικία μου". Ενα ερώτημα επαναλαμβάνει συνεχώς. Ενα ερώτημα που απευθύνεται στους αρμόδιους του υπουργείου Εργασίας: "Τι θα κάνετε για μας;"

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ

Τα μεγάλα λόγια για τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης αφήνουν πίσω τους μεγάλα κενά...