ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 24 Απρίλη 2021 - Κυριακή 25 Απρίλη 2021
Σελ. /40
ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ «PERSEVERANCE» ΤΗΣ NASA ΣΤΟΝ ΑΡΗ
Πέταξε το «Ingenuity», παρήγαγε οξυγόνο το MOXIE

Το ελικοπτεράκι «Ingenuity» φωτογραφίζει τη σκιά του πάνω στην επιφάνεια του Αρη καθώς αιωρείται 3 μέτρα πάνω απ' αυτή
Το ελικοπτεράκι «Ingenuity» φωτογραφίζει τη σκιά του πάνω στην επιφάνεια του Αρη καθώς αιωρείται 3 μέτρα πάνω απ' αυτή
Τα κατάφερε τελικά το ελικοπτεράκι «Ingenuity» της αποστολής «Perseverance» της NASA στον Αρη και σηκώθηκε από το έδαφος, μετά την αναβάθμιση του λογισμικού του με διορθωμένη έκδοση. Μάλιστα μέσα στη βδομάδα που πέρασε ανυψώθηκε δύο φορές, την πρώτη 3 μέτρα πάνω από το έδαφος, σε σταθερή αιώρηση, ενώ τη δεύτερη φορά σε ύψος 5 μέτρων κάνοντας και μια πλευρική κίνηση 2 μέτρων, επιστρέφοντας τελικά στην αρχική θέση. Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται ελεγχόμενη πτήση σε ατμόσφαιρα άλλου πλανήτη (τα αερόστατα των σοβιετικών αποστολών «Βέγκα» στην Αφροδίτη δεν είχαν κινητήρα και παρασύρονταν ελεύθερα από τα ρεύματα).

Η ατμόσφαιρα του Αρη είναι πολύ αραιή, έχοντας μόλις το 1% της πυκνότητας της γήινης, και η πτήση ελικοπτέρου απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα και δύο έλικες που περιστρέφονται αντίθετα, ώστε να υπάρξει αρκετή δύναμη ανύψωσης, ακόμη και για ένα μικρό σκάφος, βάρους μόλις 1,8 κιλών. Οπωσδήποτε η μικρότερη βαρύτητα του Αρη διευκόλυνε την πτήση, αλλά οι άγνωστες παράμετροι ήταν πολλές. Το «Ingenuity» χρησιμοποιεί αρκετά εξαρτήματα του εμπορίου, π.χ. εξαρτήματα κινητής τηλεφωνίας, που δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά στις αντίξοες συνθήκες ενός άλλου πλανήτη. Κατά τις πτήσεις του ελικοπτέρου, το ρόβερ «Perseverance» παρατηρούσε την πτήση από απόσταση 60 μέτρων - ώστε να αποφευχθεί βλάβη σε αυτό σε περίπτωση πτώσης του ελικοπτέρου - και λειτουργούσε ως αναμεταδότης των πληροφοριών του «Ingenuity» προς τη Γη. Λόγω της απόστασης μεταξύ των δύο πλανητών και του χρόνου που χρειάζεται για τη μετάδοση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, η πτήση του ελικοπτέρου έγινε αυτόματα με βάση έναν προγραμματισμό και όχι με άμεσο ανθρώπινο χειρισμό, όπως γίνεται ο χειρισμός των ελικοπτέρων - drones στη Γη.

Η συσκευή MOXIE πριν την τοποθέτησή της στο «Perseverance»

NASA/JPL-Caltech

Η συσκευή MOXIE πριν την τοποθέτησή της στο «Perseverance»
Μέσα στη βδομάδα το «Perseverance» πέτυχε και μια άλλη πρωτιά, παράγοντας οξυγόνο σε άλλον πλανήτη με τη βοήθεια της πειραματικής συσκευής MOXIE, η οποία διασπά το διοξείδιο του άνθρακα της αρειανής ατμόσφαιρας σε μονοξείδιο του άνθρακα και οξυγόνο. Η κυβικού σχήματος συσκευή, μάζας 17 κιλών και ισχύος 300 W, παρήγαγε 5 γραμμάρια οξυγόνου, αρκετά για να αναπνεύσει ένας άνθρωπος για 10 λεπτά. Η ατμόσφαιρα του Αρη αποτελείται από 96% διοξείδιο του άνθρακα και μόλις 0,13% οξυγόνο, σε σύγκριση με το 21% οξυγόνο της γήινης. Το οξυγόνο δεν χρειάζεται μόνο για τη συντήρηση της ανθρώπινης ζωής, αλλά σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες και ως οξειδωτικό για τα καύσιμα των πυραύλων. Η NASA θεωρεί ότι έγινε η απαραίτητη δοκιμή, ώστε στο μέλλον να εγκατασταθούν στον Αρη πολύ μεγαλύτερης κλίμακας συσκευές παραγωγής οξυγόνου, που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν και τις δύο ανάγκες.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγές: www.nasa.gov, «Scientific American»


ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ
Προς τερματισμό της ρωσικής συμμετοχής και κατασκευή αυτόνομου τροχιακού σταθμού

Μεγαλύτερες αποστάσεις παίρνουν και στο Διάστημα Ρωσία και ΗΠΑ, καθώς την περασμένη Κυριακή ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας, Γιούρι Μπορίσοφ, ανακοίνωσε πως η Μόσχα προτίθεται να αποσυρθεί από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) μετά τη λήξη της προβλεπόμενης ζωής του, στο τέλος του 2024 και εφόσον θα έχει γίνει λειτουργικός ο νέος αποκλειστικά ρωσικός τροχιακός σταθμός, που θα κατασκευαστεί.

Πέρα από την τυπική λήξη του προγράμματος του ΔΔΣ, ο Μπορίσοφ επικαλέστηκε τις όλο και περισσότερες βλάβες που εμφανίζονται στον πεπαλαιωμένο εξοπλισμό, όπως οι διαρροές αέρα από μικροσκοπικές τρύπες που δημιουργούν οι μικρομετεωρίτες και τα διαστημικά σκουπίδια. Εδωσε έτσι συνέχεια σε ανάλογες δηλώσεις που είχε κάνει τον περασμένο Νοέμβρη ο επικεφαλής του μονοπωλίου «Ενέργκια», Βλαντιμίρ Σολοβιόφ, αντιπρόεδρος της εταιρείας, η οποία ήδη δουλεύει για την κατασκευή του Ρωσικού Τροχιακού Διαστημικού Σταθμού.

Το πρώτο τμήμα του ΔΔΣ είχε εκτοξευθεί το 1998 και η αρχικά προβλεπόμενη διάρκεια ζωής του σταθμού έληγε το 2020, αλλά επεκτάθηκε έως το 2024. Πέρσι, ο επικεφαλής της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Ροσκόσμος, Ντμίτρι Ρογκόζιν, είχε δηλώσει πως όταν ο ΔΔΣ σταματήσει να λειτουργεί, τα ρωσικά μεταγωγικά σκάφη «Πρόγκρες» που τον τροφοδοτούν θα τον βγάλουν από την τροχιά του, ώστε να καταστραφεί στην ατμόσφαιρα, όπως είχε γίνει και με τον σοβιετικό τροχιακό σταθμό «Μιρ», το 2001. Παρατηρητές θεωρούν ότι η διατήρηση σε λειτουργία του ΔΔΣ από τα υπόλοιπα μέλη της διεθνούς συνεργασίας θα είναι πολύ δύσκολη. Παρά την επίσημη προαναγγελία απαγκίστρωσης από τον σταθμό, η Ρωσία έχει δεσμευτεί ότι θα εκτοξεύσει μέσα στο 2021 ένα ακόμη τμήμα του ΔΔΣ, τη «Ναούκα» (Επιστήμη), που έπρεπε να είχε τεθεί σε τροχιά εδώ και αρκετά χρόνια.

Σύμφωνα με τον Λεβ Ζελένι, επιστημονικό σύμβουλο του Ρωσικού Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών, η Ρωσία τα επόμενα δέκα χρόνια θα επικεντρωθεί στη Σελήνη, ξεκινώντας με την αποστολή «Luna 25» στον νότιο πόλο της τον ερχόμενο Οκτώβρη, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).


Από τη «SpaceX» το διαστημόπλοιο προσσελήνωσης του προγράμματος «Αρτεμις»

Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημοπλοίου που σχεδιάζει η «SpaceX» για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη αλλά και στον Αρη
Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημοπλοίου που σχεδιάζει η «SpaceX» για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη αλλά και στον Αρη
Η NASA ετοιμάζεται να ξαναστείλει αστροναύτες στη Σελήνη στο πλαίσιο του προγράμματος «Αρτεμις» και μεταξύ των τριών μονοπωλίων στα οποία είχε απευθυνθεί για την κατασκευή του διαστημοπλοίου προσσελήνωσης επέλεξε τελικά τη «SpaceX», του πολυδισεκατομμυριούχου Ιλον Μασκ. Το πλήρωμα της πρώτης αμερικανικής αποστολής που θα πατήσει ξανά, μετά από 60 χρόνια, στο σεληνιακό έδαφος, θα είναι διμελές και θα αποτελείται από έναν άντρα και μια γυναίκα. Σε επόμενη αποστολή θα συμμετέχει και έγχρωμος αστροναύτης.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η εκτόξευση του πληρώματος από τη Γη θα γίνει με το Σύστημα Διαστημικών Εκτοξεύσεων, έναν νέο ισχυρό πύραυλο της NASA και με τετραμελές πλήρωμα που θα επιβαίνει στο διαστημόπλοιο «Ωρίων». Οταν μετά από μερικές μέρες το σκάφος μπει σε σεληνιακή τροχιά, δύο από τα μέλη του πληρώματος θα μετακινηθούν στο Σύστημα Προσεδάφισης Ανθρώπων (HLS Starship) της «SpaceX», για το τελικό τμήμα του ταξιδιού στην επιφάνεια του φυσικού δορυφόρου της Γης. Εκεί θα παραμείνουν επί μία βδομάδα, εξερευνώντας τη γύρω περιοχή και στη συνέχεια θα επιβιβαστούν και πάλι στο HLS, για να επιστρέψουν στον «Ωρίωνα» και μαζί με τους άλλους δύο αστροναύτες να επιστρέψουν στη Γη.

Το συμβόλαιο που κέρδισε η «SpaceX» φτάνει τα 2,89 δισεκατομμύρια δολάρια. Το σκάφος θα περιλαμβάνει ευρύχωρη καμπίνα διαβίωσης και δύο αεροστεγείς ανθρωποθυρίδες για τις εξόδους των αστροναυτών στην επιφάνεια της Σελήνης. Η εταιρεία σκοπεύει να χρησιμοποιηθεί το «Starship» και για μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στον Αρη.


ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ «ΤΖΕΪΜΣ ΓΟΥΕΜΠ»
Ολοκληρώθηκαν οι τελικές λειτουργικές δοκιμές πριν από την εκτόξευση

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν τα τελευταία δύο σύνολα δοκιμών λειτουργικής απόδοσης του διαστημικού τηλεσκοπίου «Τζέιμς Γουέμπ» της NASA, επιβεβαιώνοντας ότι η διαστημοσυσκευή και τα τέσσερα επιστημονικά όργανα που φέρει μπορούν να στείλουν και να λάβουν δεδομένα με χρήση του δικτύου που θα κάνουν όταν τεθούν σε τροχιά. Ετσι, το διαστημικό τηλεσκόπιο, που θα αντικαταστήσει το περίφημο, αλλά γηραιό πια, «Χαμπλ», έρχεται ένα βήμα πιο κοντά στην εκτόξευση, που είναι προγραμματισμένη για φέτος τον Οκτώβρη.

Στο «Τζέιμς Γουέμπ» αρχικά είχε δοθεί το όνομα Διαστημικό Τηλεσκόπιο Νέας Γενιάς (NGST), αλλά αργότερα μετονομάστηκε προς τιμήν του δεύτερου διευθυντή στην ιστορία της NASA, ο οποίος συνδέεται με τις πρώτες επανδρωμένες διαστημικές αποστολές των ΗΠΑ και την προετοιμασία της σειράς αποστολών «Απόλλων» προς τη Σελήνη. Τώρα, ορισμένοι επιστήμονες και δημοσιολόγοι ζητούν από τη NASA να αλλάξει το όνομα του τηλεσκοπίου, καθώς ο Τζέιμς Γουέμπ, εκτός από τη διαδρομή του στον οργανισμό αυτόν, είχε και μακρά διαδρομή στα κυβερνητικά κλιμάκια των ΗΠΑ (έως υφυπουργός), κατά την οποία φέρεται να ήταν ο εισηγητής της χρήσης του ψυχολογικού πολέμου από τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και ανάμεσα σε εκείνους που εφάρμοσαν τη μακαρθική πολιτική ενάντια στους ομοφυλόφιλους, που εργάζονταν σε δημόσιες υπηρεσίες (διώξεις λιγότερο γνωστές από το μακαρθικό κυνήγι των κομμουνιστών και όσων είχαν σχέση μαζί τους τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα).



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ