Σε λίγες μέρες, στις 19 Οκτώβρη, ο λαός της Ιρλανδίας καλείται για δεύτερη φορά να ξαναπάει στις κάλπες για να ψηφίσει «υπέρ» ή «κατά» της Συνθήκης της Νίκαιας. Στη χώρα υπάρχει ένα έντονο κλίμα καταψήφισης της Συνθήκης και η κυβέρνηση, με κάθε τρόπο, δείχνει την ανησυχία της. Με αφορμή αυτήν την κατάσταση, μιλήσαμε με τον Τζον Τζέφερις, μέλος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής του Εργατικού Κόμματος Ιρλανδίας και εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος.

-- Ποια είναι η διαμορφωμένη κατάσταση σήμερα στην Ιρλανδία;

-- Η ήττα της Συνθήκης της Νίκαιας, στο δημοψήφισμα της 7ης Ιούνη 2001 ήταν ένα δυνατό πλήγμα για το κατεστημένο της Ιρλανδίας. Ολα τα κόμματα του κατεστημένου υποστήριζαν τη Συνθήκη. Λιγότερο από το 10% των μελών του Κοινοβουλίου της χώρας ήταν εναντίον της. Η ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος την υποστήριζε καθώς και όλες οι εθνικές εφημερίδες και τα άλλα μέσα ενημέρωσης πίεζαν για μια θετική ψήφο. Παρ' όλες αυτές τις πιέσεις, ο ιρλανδικός λαός με 54% ψήφισε κατά της Συνθήκης της Νίκαιας, ενώ το 46% των ψηφοφόρων ψήφισαν υπέρ.

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αυτής θα έπρεπε να ήταν και το τέλος αυτού του ζητήματος. Η κυβέρνηση της Ιρλανδίας θα έπρεπε να αναζητούσε την επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης, αλλά αντί αυτού, πήγε σε μια Σύνοδο της ΕΕ και ζήτησε "συγνώμη" για τον τρόπο που ψήφισε ο λαός. Αυτή η ενέργεια της κυβέρνησης αγγίζει τα όρια της προδοσίας, μιας και πρόδωσε την ψήφο του ιρλανδικού λαού, ο οποίος απέρριψε τη Συνθήκη της Νίκαιας.

Αμέσως, το κατεστημένο άρχισε να σχεδιάζει τρόπους ώστε να αντιστρέψει την ψήφο. Η κυβέρνηση δημιούργησε το «Φόρουμ για την Ευρώπη» το οποίο υποτίθεται ότι θα συζητούσε όλες τις πλευρές της μέλλουσας πορείας της Ευρώπης. Στο «Φόρουμ» συμμετείχαν κυρίως τα κόμματα του κοινοβουλίου (Dail Iireann) - δηλαδή, αντιπροσώπευε κυρίως τις ίδιες δυνάμεις που είχαν ηττηθεί στο δημοψήφισμα. Μικρότερα κόμματα, όπως το Εργατικό Κόμμα συμμετείχαν με μια «Ειδική Κατάσταση Παρατηρητή», που τους έδινε το δικαίωμα να παίρνουν το λόγο περιστασιακά, άλλα δεν είχαν κανέναν λόγο στις αποφάσεις του «Φόρουμ». Τελικά, το «Φόρουμ» έγινε ένα ακόμα φερέφωνο για την καμπάνια του «Ναι».

-- Μεγάλος λόγος γίνεται από τους υποστηρικτές της Συνθήκης για την ουδετερότητα της Ιρλανδίας, και πώς αυτή εξασφαλίζεται με μια συμφωνία που αποφασίστηκε στη Σεβίλλη τον περασμένο Ιούνη. Ποιο είναι το σχόλιό σας;

-- Η ουδετερότητα της Ιρλανδίας έχει ήδη τεθεί σε κίνδυνο από την παρούσα κυβέρνηση της χώρας. Ο πρωθυπουργός (Taoiseach) Μπέρτι Αχερν το 1996 απέρριπτε έντονα την ιδέα να συμμετάσχει η Ιρλανδία στο «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη» του ΝΑΤΟ, αλλά μετά από τρία χρόνια, ο τότε υπουργός Εξωτερικών υπέγραψε συμφωνία με το ΝΑΤΟ. Ανώτερο στρατιωτικό προσωπικό της Ιρλανδίας υπηρετεί στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ως αποτέλεσμα της ένταξής μας στο συνεταιρισμό αυτόν. Ηδη, η κυβέρνηση επιτρέπει στα στρατιωτικά αεροσκάφη των ΗΠΑ να ανεφοδιάζονται με καύσιμα στο αεροδρόμιο Σάνον, στη δυτική ακτή της χώρας, και στρατιωτικά πλοία των ΗΠΑ και άλλων χωρών του ΝΑΤΟ είναι τακτικοί επισκέπτες στα λιμάνια της χώρας μας. Με βάση τους όρους της Συνθήκης του Αμστερνταμ, η Ιρλανδία διαθέτει στρατεύματα 850 ανδρών στη Δύναμη Ταχείας Επέμβασης της ΕΕ.

Η Διακήρυξη της Σεβίλλης σχετικά με την ουδετερότητα της Ιρλανδίας δεν είναι μέρος της Συνθήκης της Νίκαιας και δεν έχει επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των χωρών - μελών της ΕΕ. Το Εργατικό Κόμμα ζητούσε να εισαχθεί ένα πρωτόκολλο στη Συνθήκη της Νίκαιας, που να αναφέρεται στην ουδετερότητα της Ιρλανδίας. Οτιδήποτε λιγότερο από ένα πρωτόκολλο δεν προστατεύει τη θέση μας.

-- Η οικονομία της Ιρλανδίας δεν είναι και στην καλύτερη κατάσταση και οι υποστηρικτές του «όχι» έχουν κατηγορηθεί ότι ωθούν τους ψηφοφόρους να χρησιμοποιήσουν το δημοψήφισμα σαν ευκαιρία για να τιμωρηθεί η κυβέρνηση. Είναι αυτός ο πραγματικός στόχος;

-- Για μια σειρά χρόνια, η οικονομία της Ιρλανδίας ήταν σε άνοδο. Σχεδόν για πρώτη φορά, η κυβέρνηση είχε ένα μεγάλο εισοδηματικό πλεόνασμα και περίσσευμα χρημάτων. Αυτή ήταν η επίφαση, που πίσω της υπήρχε μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα. Η εργατική τάξη της Ιρλανδίας δεν επωφελούνταν απ' αυτήν την ευφορία της οικονομίας. Υπήρχαν περισσότερες θέσεις εργασίας, αλλά κακοπληρωμένες και χωρίς την ασφάλεια του μέλλοντος. Πολλές από τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ που έρχονται είχαν μια καθαρά αντισυνδικαλιστική πολιτική.

Επιπρόσθετα, το κυβερνητικό πλεόνασμα σε ρευστό χαραμιζόταν. Η κατασκευή δημόσιας στέγασης πρακτικά σταμάτησε όταν η κυβέρνηση υιοθέτησε μια πολιτική που στηριζόταν στην ιδιωτική κατασκευή. Τα ενοίκια και οι τιμές των σπιτιών έφτασαν στα ύψη. Ηταν πλέον κοινό φαινόμενο, άνθρωποι να έχουν υποθήκες πέντε φορές πάνω του ετήσιου εισοδήματός τους. Την ίδια στιγμή, οι υπηρεσίες για την υγεία σταματούσαν. Χιλιάδες νοσοκομειακά κρεβάτια βγήκαν από το σύστημα υγείας και οι λίστες αναμονής για βασικές εγχειρήσεις και περιθάλψεις έγιναν ακόμα πιο μεγάλες. Αυτή η κατάσταση ακόμα ισχύει.

Στις πρόσφατες γενικές εκλογές, που πραγματοποιήθηκαν το Μάη του 2002, η απερχόμενη κυβέρνηση συνασπισμού του Μπέρτι Αχερν υποσχέθηκε πως δε θα υπάρξουν περικοπές σε ό,τι αφορά την υγεία. Η κυβέρνηση επέστρεψε στην εξουσία με μια μεγάλη πλειοψηφία. Τα κόμματα της Αριστεράς δεν πήγαν καλά. Σε λιγότερο από 5 εβδομάδες μετά τις εκλογές, η νέα κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι αυξάνει τις επιβαρύνσεις για τις υπηρεσίες Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών στα νοσοκομεία. Η τιμή του νοσοκομειακού κρεβατιού αυξήθηκε κατά 30% και η κυβέρνηση ενέκρινε μια μαζική αύξηση σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικές ιατρικές ασφαλίσεις. Πρόσφατα, ένα υπόμνημα της κυβέρνησης διέρρευσε και έδειχνε ότι η κυβέρνηση έχει ανακαλύψει πως υπάρχει έλλειμμα 900 εκατομμυρίων ευρώ, που θα πρέπει να καλυφθεί από περικοπές. Υπάρχει ένας πραγματικός θυμός και αγανάκτηση ανάμεσα στο λαό που αισθάνεται ότι έχει εξαπατηθεί από την κυβέρνηση. Ο κύριος όγκος του κυβερνητικού συνασπισμού αποτελείται από το κόμμα «Φιάνα Φάιλ», το οποίο είδε πρόσφατα σε δημοσκόπηση τη δημοτικότητά του να πέφτει κατά 7%, σύμφωνα με δημοσίευμα του «Αϊρις Τάιμς» αυτής της εβδομάδας.

Και, εκτός απ' όλα αυτά, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ρέι Μπούρκε, επίσης μέλος του «Φιάνα Φάιλ» και στενός συνεργάτης του Αχερν κρίθηκε ένοχος για διαφθορά. Ο Μπούρκε, που είχε επαναδιοριστεί στην κυβέρνηση από τον Αχερν το 1997, ενώ βρισκόταν υπό ανάκριση, κρίθηκε ένοχος για μίζες αξίας πάνω από 300.000 ευρώ τη δεκαετία του 1980. Ακόμα ένας έμπιστος άνθρωπος του Αχερν, ο Π. Μάρα, πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος και διευθυντής της εκλογικής εκστρατείας για τη Συνθήκη της Νίκαιας του κόμματος «Φιάνα Φάιλ», κρίθηκε πως είχε παρακωλύσει την έρευνα. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί την Παρασκευή 27 Σεπτέμβρη.

Παρ' όλα αυτά, το Εργατικό Κόμμα της Ιρλανδίας δεν υποστηρίζει πως ο λαός θα πρέπει να ψηφίσει κατά της Συνθήκης της Νίκαιας για να τιμωρήσει την κυβέρνηση. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να ψηφίσει αυστηρά σε σχέση με τη Συνθήκη της Νίκαιας και πιστεύουμε ότι αυτή η Συνθήκη έχει πολλά μειονεκτήματα και είναι επιβλαβής για την Ιρλανδία και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό και μόνο είναι ένας σημαντικός λόγος για να καταψηφιστεί η Συνθήκη. Πάντως, είμαστε γεμάτοι πεποίθηση ότι για μια ακόμα φορά μπορούμε να νικήσουμε τη Συνθήκη. Μια δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 30 Σεπτέμβρη ανάμεσα στην αγροτική κοινότητα - που κατά παράδοση έχουν ψηφίσει υπέρ των συνθηκών της ΕΕ - έδειξε ότι οι υποστηρικτές της Συνθήκης φτάνουν μόνο το 43%.

-- Υπάρχει, απ' ό,τι ξέρουμε, ένα γερό κίνημα ενάντια στη Συνθήκη της Νίκαιας. Τι μπορείτε να μας πείτε γι' αυτό;

-- Πράγματι, υπάρχει. Σήμερα στην Ιρλανδία, εκτός από το Εργατικό Κόμμα Ιρλανδίας, κατά της Συνθήκης τάσσονται και το Σοσιαλιστικό Κόμμα που έχει ένα μέλος στο Κοινοβούλιο, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, το Σιν Φέιν με 5 μέλη του Κοινοβουλίου, το Κόμμα των Πρασίνων με 6 μέλη του Κοινοβουλίου και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ιρλανδίας. Παράλληλα, υπάρχουν μια σειρά κινήματα ενάντια στη Συνθήκη, δεξιά, με τάσεις κατά των μεταναστών και άλλα. Ωστόσο, υπάρχει και η «Συμμαχία για την Ειρήνη και την Ουδετερότητα», που είναι μια πλατιά πλατφόρμα που συσπειρώνει μια σειρά οργανώσεις και κόμματα όπως το Εργατικό Κόμμα, το Σιν Φέιν, τους Πράσινους, το Σοσιαλιστικό Κόμμα και άλλους.

Αξίζει να σημειώσω ότι όλες οι ομάδες του «ΟΧΙ» αναμένεται να ξοδέψουν 250.000 ευρώ για την καμπάνια ενάντια στη Συνθήκη, σε αντίθεση με τους υποστηρικτές της Συνθήκης. Χαρακτηριστικά μπορώ να αναφέρω ότι το «Φιάνα Φάιλ» του κυβερνητικού συνασπισμού αναμένεται να ξοδέψει 500.000 ευρώ, ενώ οι υπόλοιποι μαζί 2,5 εκατομμύρια ευρώ...

Πώς θα αντιδρούσατε, εάν ακούγατε τον διευθυντή του αμερικάνικου τμήματος μιας διεθνούς, πλην μικρής, επιστημονικής οργάνωσης, να ζητεί την άμεση αποστολή επιθεωρητών του ΟΗΕ στις ΗΠΑ και την εκεί διενέργεια ερευνών, επειδή υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για παραβίαση διεθνών συνθηκών; Τι θα λέγατε, εάν τον ακούγατε να ανησυχεί έντονα πως η Ουάσιγκτον είναι ικανή να εξαπολύσει έναντι της Βαγδάτης - μεταξύ άλλων... - και χημικό πόλεμο, για να την εμποδίσει, τάχα, να διατηρήσει ή να αναπτύξει οπλοστάσια ή προγράμματα όπλων μαζικής καταστροφής;

Ο Εντουαρντ Χάμοντ, διευθυντής του αμερικανικού τμήματος της ανεξάρτητης οργάνωσης επιστημόνων «Σανσάιν Πρότζεκτ» (Σχέδιο Ηλιαχτίδα), μιας οργάνωσης που δραστηριοποιείται με στόχο την αποτροπή της παραβίασης των διεθνών συνθηκών Βιολογικών και Χημικών Οπλων, δεν είναι ένας Αμερικανός από άλλο πλανήτη... Το «Σανσάιν Πρότζεκτ» και αυτός, είναι μόνον ένα μέρος μίας πλειάδας πολύμορφων οργανώσεων, που παρακολουθούν στενά στις ΗΠΑ, εδώ και χρόνια, τις εξελίξεις στο πεδίο δράσης εργαστηρίων του Πενταγώνου και συμβαλλομένων με το στρατό πολεμικών βιομηχανιών, που «ειδικεύονται» σ' ένα άλλο είδος πολέμου: Εκείνου της μετατροπής, δημιουργίας και χρήσης χημικών ουσιών και μικροοργανισμών ως όπλων πολέμου ή και καταστολής «ταραχών»!

«Μπορούμε να παρουσιάσουμε ακλόνητα στοιχεία για την προώθηση και ανάπτυξη στις ΗΠΑ ενός προγράμματος χημικών όπλων που παραβιάζει τη Διεθνή Σύμβαση Χημικών Οπλων. Γι' αυτό και ζητούμε την αποστολή επιθεωρητών του ΟΗΕ και τη διενέργεια ερευνών στις ΗΠΑ. Εάν οι ΗΠΑ εισβάλουν, όπως λένε, στο Ιράκ και τα χρησιμοποιήσουν, τότε ίσως γίνουμε μάρτυρες της εξαπόλυσης, από πλευράς των ΗΠΑ, χημικού πολέμου κατά του Ιράκ για να το ...αποτρέψει να αναπτύξει δικά του χημικά όπλα!», είπε τηλεφωνικά στο «Ρ» απ' το Οστιν του Τέξας, ο Εντουαρντ Χάμοντ, εξηγώντας αναλυτικότερα γιατί το Σανσάιν Πρότζεκτ ζήτησε προ 10 ημερών την επίσκεψη επιθεωρητών του ΟΗΕ στη χώρα του...

«Θέλουμε ένα ισχυρό ελεγκτικό σύστημα τήρησης της Διεθνούς Συνθήκης Χημικών, προκειμένου να εφαρμοστεί το διεθνές δίκαιο σε μία μεγάλη και ισχυρή χώρα, η οποία φαίνεται να το παραβιάζει... Το Κογκρέσο των ΗΠΑ υποτίθεται πως επιβλέπει το στρατό και τα προγράμματα όπλων, πως έχει δεσμευτεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις, προκειμένου να εξασφαλιστεί πως οι ΗΠΑ συμμορφώνονται έναντι διεθνών συνθηκών. Ετσι, εκτός του ΟΗΕ, θέλουμε και οι επιτροπές του Κογκρέσου, που υποτίθεται πως επιβάλλουν τη συμμόρφωση και υπακοή της χώρας έναντι των διεθνών συνθηκών, να κοιτάξουν τι γίνεται στον τομέα χημικών όπλων και να το ερευνήσουν»!

Στο επίκεντρο ανησυχιών και καταγγελιών της συγκεκριμένης οργάνωσης, βρίσκεται η «Μεικτή Διοίκηση Μη Θανάσιμων Οπλων» του Πενταγώνου (JNLWD). H «JNLWD» κατηγορείται πως διενεργεί έρευνες και προωθεί την ανάπτυξη προγραμμάτων τοξικών και χημικών παραγόντων, με σκοπό τη χρήση τους ως όπλα, που, τάχα, δε θα είναι θανάσιμα... Μετά από 18μηνη έρευνα του Σανσάιν Πρότζεκτ, που στηρίζεται σε επίσημα έγγραφα που έλαβε (υπό το νόμο περί Ελεύθερης Πληροφόρησης) φανερώνεται πως αναπτύσσονται (ή έχουν ήδη αναπτυχθεί) εν πλήρη επιγνώσει των παραβιάσεων της Διεθνούς Σύμβασης Χημικών Οπλων, αλλά και των κανονισμών του ομοσπονδιακού υπουργείου Αμυνας, προγράμματα παραγωγής χημικών όπλων, και πιο πρόσφατα ακόμη και βλήματα μεταφοράς χημικών όπλων (όπως σε ειδικά τροποποιημένο όλμο 81 mm και βεληνεκούς 2,5 χλμ.), που συνιστούν παραβίαση της Διεθνούς Σύμβασης Χημικών Οπλων.Ο ίδιος φορέας τελευταία, μάλιστα, φαίνεται πως επιχειρεί να συγκαλύψει τα ύποπτα πειραματικά του προγράμματα, προκαλώντας εμπόδια σε ανεξάρτητους ερευνητές που επιζητούν επίσημα στοιχεία, τα οποία, όμως, μολονότι δεν είναι απόρρητα, εντάσσονται επί τούτου στη βολική κατηγορία των «μυστικών»...

Ομως, τέτοια προγράμματα δεν περιορίζονται στον τομέα της πειραματικής αναζήτησης. Σε επίσημα έγγραφα της JNLWD, αναφέρεται πως κάποια απ' τα νέα πειραματικά προγράμματα χημικών όπλων «έπρεπε να έχουν πειραματική εφαρμογή σε ανθρώπους με καταληκτική ημερομηνία έως την 29η του παρελθόντος μηνός»! Σε ερώτηση του «Ρ», εάν και ποιοι έχουν γίνει ανθρώπινα πειραματόζωα των εργαστηρίων χημικών όπλων, ο διευθυντής του Σανσάιν Πρότζεκτ απάντησε:

«Οι ΗΠΑ παραδέχονται πως χρησιμοποίησαν και πως ίσως ακόμη χρησιμοποιούν ηρεμιστικά, "κατασταλτικά" φάρμακα σ' όσους κρατούνται στις φυλακές της βάσης στο Γκουαντανάμο της Κούβας. Κατά μία έννοια, παραδέχονται πως έχουν ήδη χρησιμοποιήσει τέτοια φάρμακα - όπλα, για να ελέγξουν τους κρατούμενους, να τους κάνουν πιο παθητικούς, ήρεμους και πιο πειθήνιους. Ισως να μην είναι διόλου σύμπτωση πως η Μεικτή Διεύθυνση Μη Θανάσιμων Οπλων (Joint Non Leathal Weapons's Directorate), που έχει ως συμβαλλόμενους τα μεγαλύτερα στρατιωτικά εργαστήρια παραγωγής "μη θανάσιμων" "ηρεμιστικών", έστειλε "συμβούλους" να συνεργαστούν με τις αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν!».

Οσον αφορά στα αμερικανικά προγράμματα ανάπτυξης χημικών όπλων, δεν είναι μόνον ανεξάρτητες επιστημονικές οργανώσεις που τηρούν στάση ανησυχίας. Η βρετανική κυβέρνηση, επί παραδείγματι, θεωρεί πως η Ουάσιγκτον παραβιάζει τη Διεθνή Συνθήκη Χημικών Οπλων, κάτι το οποίο έχει επισημανθεί σε «ιδιωτικού χαρακτήρα» συναντήσεις ανώτατων και ανώτερων αξιωματούχων. Σε ερώτηση του «Ρ» σχετικά με τις ενδεχόμενες αντιδράσεις άλλων χωρών αναφορικά με τις ύποπτες δραστηριότητες της Ουάσιγκτον στον τομέα των χημικών όπλων, ο Εντουαρντ Χάμοντ απαντά: «Οσον αφορά στις ευρωπαϊκές χώρες, η ανησυχία που προβάλλει είναι πως όχι μόνο γνωρίζουν επ' ακριβώς τι συμβαίνει, αλλά και συμφωνούν, απ' όσο ξέρουμε, πως το πρόγραμμα των ΗΠΑ συνιστά παραβίαση των διεθνών συνθηκών! Ομως, για κάποιους λόγους, κυβερνήσεις της Ευρώπης δεν είναι πρόθυμες να ορθώσουν το ανάστημά τους και να πουν την αλήθεια δημοσίως»...

Παρά το γεγονός πως η ΕΕ ποιεί την νήσσαν σ' αυτές τις σοβαρές καταγγελίες και παραβιάσεις, επιστημονικές οργανώσεις, όπως το Sunshine Project, δε χάνουν τις ελπίδες τους... Ενόψει της προγραμματισμένης για αύριο έως τις 11 Οκτώβρη συνεδρίασης των κρατών - μελών της Σύμβασης Χημικών Οπλων στη Χάγη, το «Σανσάιν Πρότζεκτ» και άλλοι ανεξάρτητοι επιστημονικοί φορείς έχουν προαναγγείλει πως θα πραγματοποιήσουν συνεντεύξεις Τύπου, συναντήσεις ενημέρωσης με κυβερνητικούς και διπλωματικούς αξιωματούχους απ' τις 145 χώρες -μέλη της Διεθνούς Σύμβασης Χημικών Οπλων, προκειμένου να τους παρουσιάσουν τα στοιχεία τους. Γιατί; Ο Εντ. Χάμοντ απαντά: «Μα, για να τους πείσουμε πως πρέπει να σταλούν επιθεωρητές του ΟΗΕ στις ΗΠΑ για να διερευνήσουν το πρόγραμμα χημικών όπλων. Δεν ξέρω τι θα κάνουν οι ξένες κυβερνήσεις, αλλά θέλω να ελπίζω πως, εάν κατανοήσουν τη σπουδαιότητα του ζητήματος σε σχέση με το πρόγραμμα χημικών όπλων στις ΗΠΑ, θα επιχειρήσουν να πιέσουν για τη χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του διεθνούς δικαίου»...