Μπροστά στις εκλογές στην Αλβανία στις 11 Μάη, ο «Ριζοσπάστης» ανοίγει τη συζήτηση με πρωτοπόρους αγωνιστές και αγωνίστριες με καταγωγή από τη γειτονική αυτή χώρα που ζουν και δουλεύουν χρόνια στην Ελλάδα. Συζητάμε για τις συνθήκες που αντιμετώπισαν όταν ήρθαν, τι γίνεται σήμερα και πώς συνδέθηκαν με τα ταξικά τους αδέλφια, τους Ελληνες εργαζόμενους και εντάχθηκαν στο εργατικό - λαϊκό κίνημα και στη στράτευση στο Κόμμα της εργατικής τάξης, το ΚΚΕ.

Μιλήσαμε με τον Ελτιόν Μπαλαμπάνι, οικοδόμο από την Κρήτη και μέλος της Διοίκησης του Συνδικάτου Οικοδόμων Ηρακλείου και της Διοίκησης της Ομοσπονδίας Οικοδόμων Ελλάδας, που μας μεταφέρει την εμπειρία του και καλεί τους συμπατριώτες του να κάνουν το βήμα της συστράτευσης με το ΚΚΕ.

- Πες μας για τις συνθήκες που αντιμετώπισαν οι Αλβανοί μετανάστες όταν ήρθαν, ποια είναι η κατάσταση σήμερα.

- Οταν πρωτοήρθαμε αρχές δεκαετίας '90, η πλειοψηφία των Αλβανών μεταναστών δεν είχαν βίζα και περνούσαν παράνομα τα σύνορα, με ό,τι κίνδυνο είχε αυτό. Φτάνοντας εδώ, σε μία ξένη χώρα χωρίς γνωστούς, χωρίς να γνωρίζεις τη γλώσσα, έπρεπε κυριολεκτικά να δώσεις μάχη επιβίωσης. Επρεπε ταυτόχρονα να ψάχνεις να βρεις δουλειά και διαμονή. Αλλά χωρίς δουλειά πώς θα σου δώσει ο άλλος σπίτι να νοικιάσεις. Οικογένειες ολόκληρες μέναμε μαζί, μέχρι να εξασφαλίσουμε μεροκάματο. Ολα αυτά, με συνεχή φόβο μη σε πιάσουν όταν τελειώσει η βίζα, όσοι είχαν, αφού ακόμα δεν υπήρχαν άδειες διαμονής ή δεν είχαμε χαρτιά, γιατί σε γυρνάγανε πίσω. Και φτου και απ' την αρχή. Κρατική μέριμνα που θα σε βοηθήσει να βρεις σπίτι, δουλειά, να εξασφαλίσεις στα παιδιά σχολείο ήταν ανύπαρκτη, με αποτέλεσμα η ένταξή μας εδώ να φαντάζει ...βουνό. Η ανυπαρξία μέριμνας όμως είχε και άλλες επιπτώσεις στην ένταξη πέρα από τη δουλειά και τη διαμονή, αφού αντί να βοηθά να περιορίζεται ή να εξαφανίζει την ξενοφοβία, την φούντωνε. Η εκμετάλλευση στους χώρους δουλειάς έδινε και έπαιρνε, αφού πέρα από την απειλή της απόλυσης ή της ανεργίας υπήρχε και η απειλή της αστυνομίας και επιστροφής στην Αλβανία.

Σήμερα, 30 χρόνια μετά, είναι κοροϊδία να συζητάμε ότι πολλοί μετανάστες που μένουν και εργάζονται χρόνια εδώ και παιδιά που μεγάλωσαν εδώ, παίρνουν άδειες διαμονής. Το λέω γιατί όλα τα κόμματα που κυβέρνησαν, ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ, το καθένα βγαίνει και καυχιέται ότι «εμείς δώσαμε τις άδειες, εμείς τις απλουστεύσαμε» κ.ο.κ. Για όλους αυτούς τους μετανάστες θα έπρεπε με έναν απλό τρόπο να έχουν πάρει ήδη ιθαγένεια από τη στιγμή που ζουν μόνιμα εδώ και έχουν κάνει οικογένειες. Η ομηρία των αδειών παραμονής και με την προϋπόθεση των ενσήμων, που πρέπει να παρουσιάζει ο κάθε μετανάστης και την πληρωμή παραβόλου, είναι «βούτυρο στο ψωμί» του κάθε εργοδότη. Η λογική που περνάει η εργοδοσία «τα κεφάλια μέσα» ισχύει με το παραπάνω στους μετανάστες, αφού η δουλειά δεν εξασφαλίζει μόνο την επιβίωση αλλά και τη διαμονή τους εδώ.

- Πώς έγινε το βήμα της επαφής με το οργανωμένο κίνημα και τους κομμουνιστές;

- Πέρα από τα συγκεκριμένα ζητήματα που έχουμε οι μετανάστες και κάποια επιμέρους που συνεπάγονται από αυτά, όλα τα άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι κοινά με τους Ελληνες εργαζόμενους. Εχουμε κοινές ανάγκες, κοινά δικαιώματα και κοινό εχθρό που τα δημιουργεί, την πολιτική του κέρδους και αυτούς που ωφελούνται από αυτή. Την εργοδοσία και το αστικό κράτος που νομοθετεί στην κατεύθυνση του κέρδους προς όφελος των μεγαλοεπιχειρηματιών. Η επαφή των Αλβανών μεταναστών με το εργατικό κίνημα έπαιξε καταλυτικό ρόλο να κατανοηθεί αυτό στους χώρους που δουλεύουμε. Εναν παραπάνω ρόλο στην οικοδομή, η οργάνωση κατά εργοτάξιο, κατά συνεργείο, με ταξικά κριτήρια και όχι εθνικά ή θρησκευτικά ήταν αυτό που ένωσε Ελληνες και μετανάστες εργάτες. Μέσα στα συνδικάτα βρήκαμε την πραγματική ταξική αλληλεγγύη. Ολοι μαζί είχαμε συμφέρον να παλέψουμε για ίσα και μεγαλύτερα μεροκάματα. Από την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων, της κρίσης αλλά και σήμερα σε εμβληματικά εργοτάξια όπως το Ελληνικό, η γραμμή 4 του Μετρό, το εργοτάξιο του Αεροδρομίου του Καστελλίου στην Κρήτη, τις ανακαινίσεις ξενοδοχείων και σε κάθε μικρό ή μεγάλο συνεργείο το Συνδικάτο Οικοδόμων οργάνωνε την πάλη των εργαζομένων, που οδηγεί και σε νικηφόρους αγώνες. Με τελευταία την υπογραφή της κλαδικής Σύμβασης με αυξήσεις έως και 22% στα κατώτατα μεροκάματα.

Μέσα σε αυτήν την προσπάθεια ηγούνται και πρωταγωνιστούν οι κομμουνιστές και το ΚΚΕ. Ετσι πολλοί από εμάς ήρθαμε σε επαφή με τους κομμουνιστές στο εργατικό κίνημα. Βγάλαμε το συμπέρασμα ότι αυτός είναι ο δρόμος των εργατών, η συμπόρευση με το ΚΚΕ όχι μόνο στο σήμερα, αλλά κυρίως σε αυτό που θέλουμε να παλέψουμε για μια κοινωνία που θα χτίσουν οι εργάτες, η οποία θα είναι απαλλαγμένη από την ταξική εκμετάλλευση, την προσφυγιά και τους πολέμους. Γι' αυτό οργανώθηκα και εγώ στο ΚΚΕ και αξίζει όλοι οι εργάτες Ελληνες και μετανάστες να παλέψουν πλάι στο Κόμμα τους, μαζί με τους κομμουνιστές στους χώρους δουλειάς και να κάνουν και το βήμα της οργάνωσης.

- Μπροστά και στις εκλογές στην ιδιαίτερη πατρίδα σας, τι κουβεντιάζεται στους κύκλους των συμπατριωτών σας; Γνωρίζουμε ότι αυτή τη στιγμή στην Αλβανία υπάρχουν δύο βασικά κόμματα της αστικής τάξης που διαγκωνίζονται πώς θα εξυπηρετήσουν καλύτερα το κεφάλαιο και από την άλλη να χειραγωγήσουν τα λαϊκά στρώματα. Ποια είναι η κατάσταση;

- Η πείρα που έχουμε ως μετανάστες είναι ανάγκη να μεταφερθεί και να ζυμωθεί και στις χώρες που γεννηθήκαμε. Εχουμε εμπειρία πλέον τι σημαίνει ΕΕ και καπιταλισμός. Ξέρουμε από πρώτο χέρι τι σημαίνει και ανάπτυξη και κρίση, που περάσανε σαν «οδοστρωτήρες» πάνω από τις πλάτες μας και τη δουλειά μας. Ξέρουμε ακριβώς πού οδηγούνται οι υπό ένταξη στην ΕΕ χώρες. Ιδια είναι η πολιτική και ίδια είναι και η λογική, τα διλήμματα και τα ιδεολογήματα με τα οποία προσπαθούν να το περάσουν και στην Αλβανία με τις επικείμενες εκλογές. Θα είμαστε στο ίδιο έργο θεατές τού «έβαλε ο Μανωλιός τα ρούχα του αλλιώς» με άλλες ονομασίες εκεί, Δημοκρατικό ή Σοσιαλιστικό Κόμμα, δηλαδή νεοφιλελεύθερη ή σοσιαλδημοκρατική διαχείριση μαζί με την καλλιέργεια στον κόσμο της λογικής του «μικρότερου κακού». Για την εργατική τάξη στην Αλβανία και τους συμπατριώτες μου που μένουν εδώ, εφόσον δεν υπάρχει κόμμα που να τους εκφράζει δεν μπορεί να νομιμοποιήσουν με την ψήφο τους κανένα από τα δύο αστικά κόμματα. Η επιλογή τους είναι να εκφράσουν την αντίθεσή τους με άκυρο ή αποχή, είτε εκεί είτε εδώ στην Ελλάδα. Αλλωστε, έχουμε πείρα. Ολοι αυτοί που έρχονται στην Ελλάδα και μας ζητούν να τους ψηφίσουμε, τόσα χρόνια δεν έκαναν τίποτα ούτε για εμάς εδώ (π.χ. για τις συντάξεις μας), ούτε πολύ περισσότερο για τους εργαζόμενους στην Αλβανία, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα και φτώχεια.

Την ίδια ώρα είναι επιτακτική ανάγκη να δυναμώσει η προσπάθεια για οργάνωση των εργατών στα συνδικάτα, η ανάπτυξη του εργατικού ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος και η δημιουργία Κομμουνιστικού Κόμματος και στην Αλβανία, από τους πρωτοπόρους εργάτες που θα καθοδηγήσουν την εργατική τάξη στην εκπλήρωση της αποστολής της. Να πάρει δηλαδή την εξουσία και να οικοδομήσει τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.