Τον περασμένο Ιούλη, μέσα στο κατακαλόκαιρο, που η εποχιακή εργασία είναι στο υψηλότερο σημείο της, η εγγεγραμμένη ανεργία έφτασε στο 10%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, το 1997 η ανεργία έφτασε - ένα χρόνο πριν τη φετινή έξαρση της ανεργίας - στο 10,3% και οι άνεργοι τους 440.000! Η αύξηση της ανεργίας, της οποίας η άνοδος προβλέπεται και από διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς, που παρακολουθούν στενά τη χώρα μας, π. χ. ΟΑΣΑ, "στραγγαλίζει" σε σημαντικό βαθμό τους νέους και τις γυναίκες, ενώ οι μακροχρόνια άνεργοι πλησιάζουν το 60% του συνόλου των ανέργων και οι επιδοτούμενοι από τον ΟΑΕΔ είναι περίπου το 1/3 των εγγεγραμμένων ανέργων και πολύ λιγότεροι από τον πραγματικό αριθμό ανέργων!

Η ανεργία υποτίθεται ότι είναι από τα πιο σημαντικά προβλήματα που απασχολούν την Ευρωπαϊκή Ενωση και έχει γίνει αντικείμενο συζήτησης στις τελευταίες Συνόδους Κορυφής, του Αμστερνταμ και του Λουξεμβούργου.Για τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα 20 και πλέον εκατομμύρια άνεργοι των χωρών - μελών της προσφέρουν μια θαυμάσια ευκαιρία για να εφαρμοστούν όλα εκείνα τα αντεργατικά σχέδια, που στόχο έχουν την αύξηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, την αφαίρεση ακόμα περισσότερων δικαιωμάτων τους, την επιβολή του εργασιακού μεσαίωνα. Ετσι, στο όνομα της καταπολέμησης της ανεργίας και, ακόμα περισσότερο, της αύξησης της απασχόλησης, η ΕΕ προχωρεί στις κατευθύνσεις που οδηγούν στην υλοποίηση της "Λευκής Βίβλου".

Στην Ελλάδα, τα σχέδια της κυβέρνησης, στα πλαίσια αυτού του στόχου, περνάνε μέσα από το περίφημο "Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Ανεργίας".Σ' αυτό το σχέδιο, το οποίο αποδέχτηκαν οι πλειοψηφίες ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ,περιλαμβάνονται και όλα όσα ρυθμίζει ο αντεργατικός νόμος για τις εργασιακές σχέσεις,επαναβεβαιώνεται ο ισχυρός ρόλος των προγραμμάτων χρηματοδότησης των εργοδοτών για την υποτιθέμενη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, γίνονται σημαντικές παρεμβάσεις στην παιδεία και στην επαγγελματική εκπαίδευση,προτάσσεται η επιλογή των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης και το χτύπημα της πλήρους απασχόλησης, έτσι ώστε να πάρει σάρκα και οστά η έννοια του "απασχολήσιμου".Του εργαζόμενου που θα αναγκάζεται να δουλεύει σε δυο ή περισσότερες δουλιές, με μισό μεροκάματο, μισή ασφάλιση και μισά έως ανύπαρκτα δικαιώματα!

Το "Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Ανεργίας",δεν είναι τίποτα άλλο από μια αντεργατική ανακεφαλαίωση όλων των κύριων και επιμέρους μέτρων που παίρνει η κυβέρνηση για να υλοποιήσει τη "Λευκή Βίβλο", με πρόσχημα την ανεργία. Το σχέδιο χωρίζεται σε τέσσερις "πυλώνες" και 19 κατευθυντήριες γραμμές. Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας,καθώς και άλλες διατάξεις του νόμου περιλαμβάνονται σ' αυτό, ενώ γίνεται αναφορά και στην αντικατάσταση της επιδότησης ανεργίας με την "ενεργητική" χρηματοδότηση των εργοδοτών για δημιουργία θέσεων εργασίας. Διάφορα κίνητρα προς τους εργοδότες για προσλήψεις, φορολογικά και ασφαλιστικά, με στόχο και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των εργοδοτών, είναι επίσης συστατικά στοιχεία αυτού του περιβόητου σχεδίου.

Η κυβέρνηση επιδιώκει την "προσαρμογή των παραδοσιακών προτύπων οργάνωσης της εργασίας στα νέα πρότυπα οργάνωσης της παραγωγής και ανταγωνισμού", με λίγα λόγια υποστηρίζει ότι η ανεργία μπορεί να καταπολεμηθεί μέσω της "ευελιξίας" στην αγορά εργασίας. Στους σχεδιασμούς της βαραίνει, επίσης, η ενίσχυση της διά βίου εκπαίδευσης και η μετατροπή του ΟΑΕΔ, με βάση τις κατευθύνσεις της "Λευκής Βίβλου", για την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων.

Το περιεχόμενο του αντεργατικού νόμου για τις εργασιακές σχέσεις είναι αποκαλυπτικότατο για την πολιτική επιδίωξη της κυβέρνησης, να χρησιμοποιήσει την ανεργία για να διαλύσει τις εργασιακές κατακτήσεις. Στο όνομα της ανεργίας, ο νόμος: Καταργεί το 8ωρο με την επιβολή 9ωρου και 10ωρου, κατά την κρίση του εργοδότη, χωρίς αμοιβή υπερωριών και υπερεργασίας. Χτυπάει καθοριστικά την πλήρη απασχόληση με την προώθηση της μερικής απασχόλησης,κατά την οποία ακόμα και το τυπικό τετράωρο που προβλέπεται θα μπορεί κατά περίπτωση να μεγαλώσει ή να μικρύνει, πάλι κατά την κρίση του εργοδότη, ή να δοθεί στο χρόνο που ο εργοδότης θα θελήσει. Ακυρώνει τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας με αρχή τις κλαδικές συμβάσεις, μέσω των ΤΣΑ,για έργα που αποφασίζονται στα πλαίσιά τους και νεοπροσλαμβανόμενους! Αμφισβητεί τη σχέση εξαρτημένης απασχόλησης για το φασόν και τις λεγόμενες άτυπες μορφές απασχόλησης. Επιτρέπει τη λειτουργία ιδιωτικών γραφείων εύρεσης εργασίας,δηλαδή το σύγχρονο δουλεμπόριο. Δημιουργεί έναν νέο φορέα για τη λειτουργία των Επιθεωρήσεων Εργασίας, χωρίς να εξασφαλίζει την ουσιαστική παρέμβασή τους για την εφαρμογή της νομοθεσίας, η οποία έτσι κι αλλιώς έχει θεσμοθετήσει τις μέχρι σήμερα παραβιάσεις!

Σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό, ο αντεργατικός νόμος είναι αποτέλεσμα του "κοινωνικού διαλόγου" - απάτη, ο οποίος κατέληξε σε ένα κατάπτυστο κείμενο συμφωνίας, το "Σύμφωνο εμπιστοσύνης προς το 2000". Ολα αυτά τα κείμενα και τα σχέδια προβάλλονται σαν μια πολιτική συγκράτησης της ανεργίας και αύξησης της απασχόλησης, μέσα από την ενίσχυση της οικονομίας και φυσικά της ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, πολύ πιο αποτελεσματικά είναι αυτά τα σχέδια για τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, παρά για την αντιμετώπιση της ανεργίας, ο οποίος εξάλλου είναι ένας ψευδεπίγραφος στόχος.

Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ

Εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι βιώνουν την αθλιότητα της στέρησης σε όλες τις γειτονιές της χώρας, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση επεξεργάζεται σχέδια δήθεν αντιμετώπισης της ανεργίας, τα οποία στην ουσία τους δεν είναι τίποτα άλλο από μια προσπάθεια διάλυσης των εργασιακών σχέσεων. Τα τελευταία χρόνια το ποσοστό της ανεργίας στη χώρα μας βρίσκεται σε σταθερή πορεία ανόδου.

Αμείλικτα τα στοιχεία, τόσο του ΟΑΕΔ όσο και της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας αποδεικνύουν ότι η ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική για την απασχόληση, δημιουργεί συνεχώς νέες στρατιές ανέργων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΑΕΔ, η εγγεγραμμένη ανεργία τον περασμένο Ιούλη χτύπησε "κόκκινο" φτάνοντας για πρώτη φορά το 10%,αυξημένη κατά 43,1% σε σχέση με τον Ιούλη του '97, που ήταν 6,99%. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι συνήθως το καλοκαίρι η ανεργία εμφανίζεται μειωμένη, εξαιτίας της αύξησης της εποχιακής απασχόλησης!

Οι εγγεγραμμένοι άνεργοι ανήλθαν τον Ιούλη σε 294.687 έναντι 288.299 τον Ιούνη και 196.976 τον Ιούλη του περασμένου χρόνου. Από τους 294.687 ανέργους συνολικά επιδοτήθηκαν μόλις οι 104.076! Τον Ιούλη έγιναν 38.586 απολύσεις, το εργατικό δυναμικό διαμορφώθηκε στα 2.938.301 και οι απασχολούμενοι στα 2.643.614, αυξημένοι κατά 25.760 σε σχέση με τον Ιούλη του '97, τη στιγμή που οι άνεργοι το ίδιο διάστημα αυξήθηκαν κατά 97.720!

Ωστόσο, όπως ομολογεί και ο ΟΑΕΔ, οι εγγεγραμμένοι άνεργοι αποτελούν μόλις το 67% του αριθμού ανέργων που δίνονται από την ΕΣΥΕ για το 1997, της οποίας το ποσοστό ανεργίας, αν και κατά προσέγγιση είναι πιο κοντά στο πραγματικό μέγεθός της, υπολείπεται αυτό της πραγματικότητας. Ετσι, το ποσοστό της ανεργίας το 1997, όπως προέκυψε από έρευνα της ΕΣΥΕ που διεξήχθη στο σύνολο της χώρας και κάλυψε 62.000 νοικοκυριά, ήταν 10,3%,ενώ το ποσοστό του ΟΑΕΔ για το 1997 ήταν 7,85%.Πρέπει να σημειωθεί, ότι το 10,3% είναι επί του συνόλου του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας, που ανέρχεται σύμφωνα με την ΕΣΥΕ σε 4.294.405, ενώ το ποσοστό ανεργίας που δίνει ο ΟΑΕΔ αντιστοιχεί σε αναφερόμενο εργατικό δυναμικό 2.938.301!

Σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, από τα 4.294.405 του οικονομικά ενεργού πληθυσμού το 1997, τα 3.854.055 ήταν απασχολούμενοι και οι 440.350 άνεργοι. Απ' αυτούς οι 251.344 ήταν οι μακροχρόνια άνεργοι. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανέργων είναι γυναίκες, αν και και το ποσοστό μειώθηκε στο 60,7% το 1997 έναντι 62,6% το 1996 και αυξήθηκε για τους άντρες στο 39,3% από 37,4% το 1996.

Κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας παρατηρείται βαθμιαία πτώση της απασχόλησης στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, εξαιτίας της συρρίκνωσής τους και άνοδο στον τριτογενή. Συγκεκριμένα στο σύνολο της απασχόλησης, στον πρωτογενή τομέα η απασχόληση από 26,6% το 1988 έφτασε το 1997 στο 19,8%! Στον δευτερογενή τομέα η απασχόληση από 28% περίπου το 1992 έπεσε στο 22,5% το 1997! Αντίθετα, η απασχόληση στον τριτογενή τομέα από 46,2% το 1988 έφτασε στο 57,7% το 1997!

Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας το 1997 καταγράφτηκαν στη Δυτική Μακεδονία, στην Ανατολική Στερεά και στην Αττική με 14,5%, 12,8% και 12,1% αντίστοιχα, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στα Ιόνια νησιά, στο Νότιο Αιγαίο και στην Κρήτη.

Βάσω ΝΙΕΡΗ