Τοπίο στην ομίχλη θυμίζει, όσο περνούν οι μέρες, το πολιτικό σκηνικό στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς το Brexit θυμίζει περισσότερο «Γόρδιο δεσμό» παρά στόχο που θα μπορούσε να επιτευχθεί, ομαλά, μέχρι τις 31 Οκτώβρη. Η απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού, Μπ. Τζόνσον, να παύσει (με την έγκριση της βασίλισσας Ελισάβετ Β') τις εργασίες του Κοινοβουλίου μεταξύ 12 - 14 Σεπτέμβρη και 14 Οκτώβρη, συσπείρωσε δυνάμεις της αντιπολίτευσης και 21 Συντηρητικούς διαφωνούντες βουλευτές επιταχύνοντας τις διαδικασίες στο Κοινοβούλιο για την αποτροπή ενός άτακτου Brexit στις 31 Οκτώβρη.

Οπως ήταν φυσικό, η έναρξη των εργασιών της Βουλής των Κοινοτήτων, την Τρίτη, έπειτα από τις θερινές διακοπές, επέφερε καταιγιστικές εξελίξεις.

• Η κυβέρνηση Τζόνσον έχασε, με την αποχώρηση του Συντηρητικού βουλευτή Φίλιπ Λι και την προσχώρησή του στους Φιλελεύθερους Δημοκρατικούς (τους μόνους θερμούς υποστηρικτές παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ), την πλειοψηφία μίας έδρας έναντι της αντιπολίτευσης.
• Η κυβερνητική προσπάθεια για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών έως τις 14 Οκτώβρη (πριν δηλαδή από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 17 και 18 Οκτώβρη) εισέπραξε διαδοχικά «χαστούκια» - ήττες στη Βουλή των Κοινοτήτων.
• Αυτό με τη σειρά του επέφερε τη διαγραφή 21 Συντηρητικών βουλευτών που δεν πειθάρχησαν στην κομματική γραμμή για καταψήφιση του νομοσχεδίου παράτασης του Brexit, αποδεικνύοντας την αποτυχία του πρωθυπουργού Τζόνσον (που ανέλαβε καθήκοντα μόλις στις 23 Ιούλη) να ενώσει το κόμμα...
• Παράλληλα, ο πρωθυπουργός υπέστη «πλήγμα» και από την ίδια του την οικογένεια, καθώς ο μικρότερος αδελφός του, Τζο Τζόνσον, δήλωσε παραίτηση από υφυπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης, επικαλούμενος «ανεπίλυτη ένταση μεταξύ πίστης στην οικογένεια και εθνικού συμφέροντος».
• Μέσα στο χάος των εντεινόμενων ενδοαστικών συγκρούσεων ο υπουργός Οικονομικών, Σαβίντ Τζαζίντ,ανήγγειλε, μεσοβδόμαδα, το... «τέλος της εποχής λιτότητας» προωθώντας μέτρα όχι για την ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων, που υποφέρουν από τις άγριες περικοπές δημόσιων δαπανών, αλλά για την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών.
• Οι εξελίξεις στη Βουλή προκάλεσαν αναβρασμό σε λαϊκά στρώματα και τρόμο από πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις και ελλείψεις σε βασικά είδη που προβλέπεται πως μπορεί να προκαλέσει το άτακτο Brexit στις ήδη ρημαγμένες ζωές τους. Οι ανησυχίες αντανακλάστηκαν σε πολυποίκιλες και ετερόκλητες διαδηλώσεις έξω από το Κοινοβούλιο στο Λονδίνο και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας αλλά και στην απόφαση εγγραφής άνω των 100.000 νέων ψηφοφόρων, μέσα σε ένα 24ωρο, στους εκλογικούς καταλόγους...

Παρά τις καταιγιστικές εξελίξεις, ο Βρετανός πρωθυπουργός εμφανίστηκε «ανυποχώρητος» στην απόφασή του για Brexit με κάθε τρόπο, στις 31 Οκτώβρη, ισχυριζόμενος πως δεν θα παραιτηθεί. «Καλύτερα νεκρός σε χαντάκι παρά να ζητήσω παράταση» είπε την Πέμπτη στο Γιορκσάιρ. Αμέσως μετά διαβεβαίωσε πως δεν θα ζητήσει την τρίμηνη αναβολή που προτείνει νομοσχέδιο αντιπολίτευσης και Συντηρητικών βουλευτών ώστε να αναβληθεί το Brexit έως τις 31 Γενάρη 2020 (εκτός και εάν η Βουλή των Κοινοτήτων ψηφίσει είτε υπέρ ενός άτακτου Brexit είτε υπέρ μίας νέας συμφωνίας μεταξύ ΗΒ - ΕΕ, κάτι που φαντάζει πάρα πολύ δύσκολο). Ωστόσο, τα «όχι» αυτά μπορούν σχετικά εύκολα να αντικατασταθούν από «ναι» εάν κριθεί απαραίτητο πως θα μπορούσαν να εκτονώσουν τις εντάσεις και να ανοίξουν δρόμο για επιτάχυνση των παζαριών τόσο εντός Βρετανίας όσο και μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών.

Ανάμεσα στα πιθανά σενάρια που προβλέπει μερίδα του βρετανικού Τύπου είναι το ενδεχόμενο ο Μπόρις Τζόνσον να υποχωρήσει στο αίτημα της αντιπολίτευσης για ολιγόμηνη παράταση του Brexit, με αντάλλαγμα τη συγκατάθεσή της για πρόωρες εκλογές. Το ενδεχόμενο αυτό μπορεί να ενισχυθεί σε περίπτωση που γίνει νόμος σχετικό νομοσχέδιο που προωθείται στη Βουλή των Κοινοτήτων πριν κλείσει η Βουλή έως τις 14 Οκτώβρη.

Αλλο ενδεχόμενο είναι η κυβέρνηση Τζόνσον να καταθέσει ψήφο δυσπιστίας σε βάρος της. Σε περίπτωση που η αντιπολίτευση την ανατρέψει, τότε θα πρέπει μέσα στις επόμενες 14 μέρες να ξαναζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης. Εάν τη χάσει, τότε θα δώσει το δικαίωμα στον ηγέτη των αντιπολιτευόμενων Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, να γίνει ο επόμενος (μη άμεσα εκλεγμένος) πρωθυπουργός σε περίπτωση βεβαίως που κερδίσει την υποστήριξη άλλων αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Σε μία τέτοια περίπτωση, ο Κόρμπιν θα είχε το πλεονέκτημα νέας διαπραγμάτευσης με την ΕΕ προωθώντας είτε ένα δεύτερο δημοψήφισμα (ώστε να μην πάρει την ευθύνη για τις επιπτώσεις μίας τόσο σοβαρής απόφασης), είτε ένα σχετικώς ήπιο Brexit παρόμοιο με αυτό που περιγράφεται στη συμφωνία αποχώρησης από την ΕΕ τον περασμένο Νοέμβρη.

Αβέβαιο είναι, πάντως, εάν τελικώς ο πρωθυπουργός θα τολμήσει τη Δευτέρα να προωθήσει ξανά στη Βουλή των Κοινοτήτων νομοσχέδιο για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 17-18 Οκτώβρη, μετά την ανακοίνωση που εξέδωσαν την Παρασκευή το απόγευμα όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης πως θα το καταψηφίσουν. Λίγη ώρα αργότερα, ακολούθησε και η απόφαση της Βουλής των Λόρδων να εγκρίνει το νομοσχέδιο για την αποτροπή άτακτου Brexit στις 31 Οκτώβρη...

Οσον αφορά τα περιθώρια διαπραγμάτευσης, αυτά, μολονότι στενά, εξακολουθούν και υφίστανται. Είναι χαρακτηριστικό πως την Παρασκευή, 6/9, προγραμματίστηκε στις Βρυξέλλες νέος γύρος διαπραγμάτευσης μεταξύ του επικεφαλής διαπραγματευτών της Βρετανίας, Ντέιβιντ Φροστ, και των διαπραγματευτών της Κομισιόν, παρά τη διαπίστωση Ευρωενωσιακών αξιωματούχων πως το Λονδίνο δεν έχει φέρει στο τραπέζι καμία εναλλακτική πρόταση που να είναι συμβατή με τη συμφωνία αποχώρησης από την ΕΕ που υπέγραψε πέρσι η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τερέζα Μέι, με τους άλλους ηγέτες της ΕΕ. Αν μη τι άλλο, το επόμενο διάστημα προβλέπεται γεμάτο από περισσότερα και σκληρότερα παζάρια με φόντο ένα ευρύτερο, διεθνές σκηνικό όξυνσης πολυεπίπεδων και σύνθετων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων...