Ο Λεωνίδας Βαρδαρός μιλά στον «Ριζοσπάστη» για το νέο του ντοκιμαντέρ, «Γυναίκες Μαχήτριες (1944 - 1960)»
Τούτο το ντοκιμαντέρ είναι καρπός μιας πολύχρονης συλλογής υλικού - συνεντεύξεων από γυναίκες - αφανείς ήρωες των αγώνων του λαού μας κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Αναφέρεται στην ιστορική περίοδο που απλώνεται από την Απελευθέρωση και τις 33 μέρες του Δεκέμβρη έως την περίοδο της Λευκής Τρομοκρατίας, την εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και τα επόμενα δύσκολα χρόνια της σκληρής παρανομίας, των διώξεων και των φυλακίσεων. Αναδεικνύει την έντονη συμμετοχή των γυναικών στους αγώνες αυτής της περιόδου στην πόλη και στα βουνά, στις φυλακές και τις εξορίες.
18 γυναίκες θυμούνται και εξιστορούν... Καταθέτουν τη δική τους μαρτυρία φωτίζοντας το «όλον». Δίνουν το νήμα στον θεατή για να προσεγγίσει και μέσα από το μεγάλο πανί τα χρόνια εκείνα που οι γυναίκες πέρασαν από την αφάνεια στο προσκήνιο της Ιστορίας συνδεόμενες με τα πιο υψηλά ιδανικά και την πρωτοπόρα θεωρία μας.
Στο ντοκιμαντέρ παρεμβαίνουν οι ιστορικοί Γιώργος Μαργαρίτης, Προκόπης Παπαστράτης, Τασούλα Βερβενιώτη και Λη Σαράφη.
Με μεγάλη μας χαρά συζητήσαμε με τον Λεωνίδα Βαρδαρό για το ντοκιμαντέρ, τη σημασία της ιστορικής μνήμης, τις γυναίκες τις οποίες συνάντησε και συνομίλησε και άλλα πολλά. Τον ευχαριστούμε από καρδιάς.
«Το πρώτο μέρος της τριλογίας κάλυπτε την περίοδο του Μεσοπολέμου, του πολέμου, της Εθνικής Αντίστασης μέχρι και τον Εμφύλιο Πόλεμο.
Αλλωστε, η συμμετοχή των γυναικών στους αγώνες αυτής της περιόδου μέχρι τη λήξη του πολέμου είναι πολύ σημαντική. Με τη συμμετοχή τους στο κίνημα κατέκτησαν την ισοτιμία στην πράξη.
Ακόμα, το ντοκιμαντέρ καταπιάνεται και με τα επόμενα χρόνια. Παρανομία, διώξεις, φυλακίσεις, παράνομη δουλειά... Αξίζει να αναφερθούμε στην ΠΕΟΠΕΦ (Πανελλήνια Ενωση Οικογενειών Πολιτικών Εξορίστων - Φυλακισμένων), που την αποτελούν οι μανάδες, οι σύζυγοι και οι αδελφές των φυλακισμένων, εξόριστων και αγωνιζόντουσαν για τη σωτηρία τους. "Μαύρες μανάδες με τα μαύρα φουστάνια", κατά τους λόγους του ποιητή, "αφήνουν πίσω τους τη σκόνη καθώς γυρνάνε από του Αβέρωφ ή από του Χατζηκώστα ή από τα τμήματα των μεταγωγών".
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος των "Γυναικών Μαχητριών" θα αναφερθούμε στη δεκαετία του 1960 με την άνοδο του εργατικού κινήματος, τις καινούργιες κατακτήσεις, την άνοδο του πολιτιστικού κινήματος, του φοιτητικού κινήματος και μετά τη χούντα, τους αγώνες που αναπτύχθηκαν κ.λπ. Και σε αυτήν την περίοδο οι γυναίκες έχουν μεγάλη συμμετοχή στους αγώνες.
Ετσι, πάντα είχαν τον θαυμασμό μου. Και αυτός ο θαυμασμός μεγάλωσε ακόμα περισσότερο, όταν γνώρισα αυτές τις γυναίκες που βγήκαν μπροστά, πάλεψαν και δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται μέχρι τέλους. Οταν ακούς, λοιπόν, αυτές τις ιστορίες αυτών των γυναικών, πώς να μη συγκινηθείς και να μη νιώθεις την ανάγκη ότι με αυτά πρέπει να ασχολείσαι και όχι με άλλα πράγματα, ανούσια;
Και η δουλειά της Τέχνης γενικότερα και πιο ειδικά του κινηματογράφου είναι και να συμβάλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Κόντρα σε θεούς και δαίμονες που προσπαθούν να ξαναγράψουν την Ιστορία, να σβήσουν τη μνήμη των λαών, η Τέχνη μπορεί και πρέπει να συμβάλει στο να κρατά τη μνήμη άσβεστη. Το οφείλουμε και στις προηγούμενες γενιές, αλλά και στις επόμενες. Και η χαρά μου είναι μεγάλη, όταν βλέπω νέους καλλιτέχνες, νέους δημιουργούς από διάφορα είδη Τέχνης να ασχολούνται με ιστορικά γεγονότα, προσπαθώντας να απαντήσουν σε ερωτήματα του σήμερα.
Δυστυχώς στις μέρες που ζούμε δεν υπάρχει χρηματοδότηση, αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με τέτοια θέματα. Το ντοκιμαντέρ που θα δείτε, το οφείλω στους συνεργάτες και στη σχέση που έχω μαζί τους. Μάλιστα ένας φίλος, ο Αργύρης Χατζηνάκης, έγραψε και ένα τραγούδι για το ντοκιμαντέρ που αναφέρεται ουσιαστικά στα γεγονότα του 1944, τον "Ορκο Ελεύθερης Πατρίδας", το οποίο μελοποίησε ο Μιχάλης Γούτης και ερμηνεύει ο Μίλτος Πασχαλίδης.
Εχω ξεκινήσει ήδη να μοντάρω το τρίτο μέρος της τριλογίας και ψάχνω χρήματα να το τελειώσω, αλλά είμαι αισιόδοξος... Κυρίως ανυπομονώ να συναντηθώ με όλους εσάς στο "Τριανόν", τον όμορφο και φιλόξενο κινηματογράφο. Είναι σημαντικό να ενισχύσουμε τις κινηματογραφικές αίθουσες, είναι τα σπίτια μας».
Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Λεωνίδα Βαρδαρού.
Μοντάζ: Λεωνίδας Παπαφωτίου, Αγγελική Χατζή.
Κάμερα: Ξενοφώντας Βαρδαρός.
Ηχος: Αντρέας Γκόβας.
Μουσική: Μιχάλης Γούτης, στίχοι: Αργύρης Χατζηνάκης, τραγούδι: Μίλτος Πασχαλίδης.
Λίγους μήνες ζωής μετρά η Κινηματογραφική Λέσχη Νέας Ιωνίας «Μπλόκο» και όμως έχει κατορθώσει να αγκαλιαστεί θερμά από τον λαό της Νέας Ιωνίας και όχι μόνο...
Ο «Ριζοσπάστης» συνομίλησε με τον Θόδωρο Παλκογιάννη, πρόεδρο του ΔΣ της Λέσχης για το πώς ξεκίνησε αυτή η πρωτοβουλία, την αποδοχή που συναντάνε οι προβολές, αλλά και το πώς σκέφτονται τη συνέχεια...
«Η αγάπη μας για τον ποιοτικό κινηματογράφο καθώς και η διάθεσή μας να δουλέψουμε ώστε να προσφέρουμε στον λαό της περιοχής μας πολιτισμό, που τόσο λείπει, μας ώθησε να ξεκινήσουμε αυτό το όμορφο ταξίδι μας. Για εμάς ο πολιτισμός είναι δικαίωμα για τον λαό μας και όχι εμπόρευμα. Ο πολιτισμός σε όλες του τις μορφές, πόσο μάλλον ο ποιοτικός κινηματογράφος μπορεί να φέρει σε επαφή τον λαό και τη νεολαία μας με την Ιστορία του, να τους συντροφεύει στους μεγάλους του αγώνες, να τους δίνει αντοχή, να τους ατσαλώνει. Δυστυχώς όμως το να παρακολουθήσει μια οικογένεια μια ταινία στον κινηματογράφο κοστίζει πολύ, πόσο μάλλον ποιοτικές ταινίες που σπάνια προβάλλονται. Με αυτό το πρόσταγμα αποφασίσαμε τη δημιουργία της Κινηματογραφικής Λέσχης Ν. Ιωνίας "ΜΠΛΟΚΟ" το καλοκαίρι του 2024. Με το όνομα "ΜΠΛΟΚΟ" θέλουμε να τιμήσουμε τους 22 εκτελεσθέντες κομμουνιστές στο Μπλόκο της Καλογρέζας από τους ναζί κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους τον Μάρτη του 1944.
Ξεκινήσαμε τις προβολές μας το φθινόπωρο του 2024 και συνεχίζουμε έως σήμερα. Είναι δωρεάν και άρα προσβάσιμες από όλους. Προβάλλουμε ταινίες περίπου κάθε δέκα μέρες για τους ενήλικες και μια φορά τον μήνα προβάλλουμε ταινίες ειδικά για παιδιά και εφήβους. Ταινίες εξαιρετικές, που φέρνουν τον θεατή σε επαφή με την αγωνιστική Ιστορία του λαού μας αλλά και άλλων λαών, που συνδέουν το παρελθόν με το παρόν, που μορφώνουν και διαπαιδαγωγούν. Αλλωστε το αποδεικνύει η συγκλονιστική παρουσία του κόσμου στις προβολές! Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλες τις προβολές η αίθουσα του δημοτικού κινηματογράφου Ν. Ιωνίας "Αστέρας" που μας φιλοξενεί, γεμίζει ασφυκτικά, κάποιες φορές ακόμη και μισή ώρα πριν από την έναρξη! Για αυτό έχουμε προγραμματίσει διπλές προβολές, απογευματινές και βραδινές, ώστε να μπορούν να παρακολουθήσουν τις προβολές μας περισσότεροι. Επίσης σχολεία μάς έχουν προσεγγίσει και ετοιμάζουμε προβολές σε συνεργασία μαζί τους. Εχουμε σταθερή συνεργασία με συλλόγους γονέων και κηδεμόνων αλλά και με τα σωματεία των εκπαιδευτικών της περιοχής μας για να παρακολουθούν και οι ίδιοι με τα παιδιά τους τις προβολές. Αντίστοιχα και με τα σωματεία των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Μάλιστα σε πολλές προβολές οργανώνουμε συζήτηση με το κοινό, καθώς και στις παιδικές προβολές πραγματοποιούμε διάφορες δραστηριότητες, όπως ζωγραφική, με τα παιδιά. Επιβεβαιώνεται ότι η Λέσχη μας ήρθε να καλύψει ένα υπαρκτό κενό στον πολιτισμό για την περιοχή μας, να δώσει διέξοδο σε εκατοντάδες λαού και νεολαίας κάθε εβδομάδα με τις προβολές της.
Σκοπός μας είναι να μη μείνουμε μόνο στις προβολές ταινιών. Ηδη προγραμματίζουμε και άλλες εκδηλώσεις όπως διάβασμα παραμυθιών για τους πιο μικρούς φίλους της Λέσχης μας, βιβλιοπαρουσιάσεις συνδυασμένες με θεματικές προβολές όπως π.χ. για την Παλαιστίνη. Επιπλέον, ως πολιτιστικός φορέας έχουμε την πρόθεση να ασχοληθούμε και με άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες όπως εκθέσεις ζωγραφικής, θέατρο, μουσική. Επίσης, το καλοκαίρι σκοπεύουμε αυτήν την προσπάθειά μας να την παρουσιάσουμε στις γειτονιές της Ν. Ιωνίας, με προβολές σε πλατείες και πεζόδρομους! Είμαστε μια ομάδα δεμένη, με κοινό όραμα και όρεξη για να τα καταφέρουμε».