Η βαθιά οικονομική και πολιτική κρίση στη Ρωσία δε φαίνεται εύκολο να μπορεί να ξεπεραστεί, παρά τους όποιους ελιγμούς ή θεαματικές κινήσεις αναμένονταν με αγωνία από τις διεθνείς χρηματαγορές. Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός, Β. Τσερνομίρντιν, υπόσχεται, χωρίς όμως και να μπορεί να πείσει ουσιαστικά, ότι πλέον η οικονομία είναι υπό έλεγχο και το ρούβλι δεν κινδυνεύει. Μετά τη μεγάλη πτώση της αξίας του ρουβλιού (την Τετάρτη έχασε 40% της αξίας του σε σχέση με το γερμανικό μάρκο και την Πέμπτη 30% σε σχέση με το δολάριο), που προκάλεσε αλυσιδωτές επιδράσεις στα χρηματιστήρια σχεδόν ολόκληρου του πλανήτη, μεθοδεύονται διάφορες "λύσεις" σε πολιτικό κύρια επίπεδο. Οι ιμπεριαλιστικοί μηχανισμοί, που έχουν επενδύσει στο "μέλλον" της καπιταλιστικής Ρωσίας, δείχνουν να πιέζουν με κάθε τρόπο για την επίσπευση των λεγόμενων "μεταρρυθμίσεων", που θα τους δώσουν την ευκαιρία να εντείνουν την καταλήστευση της χώρας. Τόσο ο Χ. Κολ όσο και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, η οποία παρουσιάζεται σε αυτή τη φάση να έχει κάνει τις περισσότερες επενδύσεις σε χρήμα, στις δηλώσεις τους μέσα στη βδομάδα, αφού τόνιζαν την υποστήριξή τους στον Β. Τσερνομίρντιν, επέμεναν ότι "η Ρωσία πρέπει να βοηθήσει μόνη τον εαυτό της και να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις". Στο ίδιο μήκος κύματος μίλησε και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Τ. Μπλερ, δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι είχε συνεννοηθεί τηλεφωνικά και με τον Μπ. Κλίντον. Σε κοινή ανακοίνωση των υπουργών Οικονομικών των Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Βρετανίας τονίζεται, επίσης, πως αυτός ο δρόμος είναι ο μόνος για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στις διεθνείς χρηματαγορές. Φαίνεται πάντως ότι, προκειμένου να "σιγουρέψουν" τη μελλοντική απόδοση των επενδύσεών τους και να βρουν κάποια διέξοδο στα προσωρινά δικά τους χρηματιστηριακά προβλήματα, δεν απέκλειαν και κάποιον "τακτικό συμβιβασμό". Για παράδειγμα, οι διαρροές περί παραίτησης του Μπ. Γιέλτσιν ολόκληρη τη βδομάδα καθόλου τυχαία έβγαιναν, κύρια από αμερικανικές πηγές και πρακτορεία ειδήσεων...

Αύριο στις 2 μ.μ. αναμένεται να αρχίσει η πρώτη συνεδρίαση της Δούμας, που θα αρχίσει τη διαδικασία έγκρισης ή όχι του πρωθυπουργού. Τα πολιτικά κόμματα που μετέχουν στη Δούμα, με τους κομμουνιστές του ΚΚΡΟ κυρίως να δίνουν τον τόνο, ζητούν όρους ουσιαστικά αντίθετους από εκείνους που απαιτεί το ΔΝΤ και οι άλλοι ιμπεριαλιστικοί μηχανισμοί. Ζητούν την αύξηση του κεντρικού ελέγχου στην οικονομία της χώρας και επίσης τη συνταγματική κατοχύρωση μεγαλύτερων εξουσιών στη Δούμα, με ταυτόχρονη μείωση εκείνων του Προέδρου. Βέβαια, αυτούς τους όρους δεν τους ερμηνεύουν όλα τα κόμματα με τον ίδιο τρόπο, αφού σύμφωνα με "Το σπίτι μας - η Ρωσία", που είναι και το κόμμα του Β. Τσερνομίρντιν, αποτελούν εγγύηση για τη διατήρηση της "ελεύθερης αγοράς".

Με αυτές τις εξελίξεις και με δεδομένες τις ατελείωτες διαβουλεύσεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας, είναι δύσκολο να καθορίσει κανείς αν οι "νευρικές" επιδράσεις στις διεθνείς χρηματαγορές διακοπούν την αρχή της ερχόμενης βδομάδας. Πολλοί έχουν εναποθέσει "ελπίδες" στην προγραμματισμένη επίσκεψη του Μπ. Κλίντον την Τρίτη 2 Σεπτέμβρη, που απ' ό,τι φαίνεται, αφού εντείνει τις πιέσεις, ίσως επιχειρήσει ταυτόχρονα να "καθησυχάσει" με κάποιο τρόπο τις αρνητικές επιδράσεις. Διάφοροι, επίσης, εκφράζοντας σε περιπτώσεις και την επιθυμία σαν πραγματικότητα ήλπιζαν σε κάποια πρωτοβουλία από τη μεριά της ομάδας G7 (επτά πλουσιότερες χώρες). Πάντως, τα περιθώρια των ελιγμών δείχνουν να έχουν στενέψει, με δεδομένο ότι ακριβώς η Ρωσία έφτασε στη σημερινή κατάσταση γιατί οι κυβερνώντες έκαναν όλα "τα χατίρια" και με το παραπάνω στους ιμπεριαλιστικούς κύκλους.

Ραγδαίες και αποκαλυπτικές είναι οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις στις εχθροπραξίες που έχουν ξεσπάσει, τις τελευταίες τρεις βδομάδες, στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό, τόσο στο πεδίο των μαχών όσο και σε διπλωματικό επίπεδο. Οι συμμαχίες, άμεσες ή έμμεσες, επισημοποιήθηκαν, δίνοντας, από τη μία, ένα ενδεικτικό στίγμα της ουσίας των εχθροπραξιών και επιβεβαιώνοντας, από την άλλη, όσους εξέφραζαν φόβους για γενίκευση των συγκρούσεων σε όλη τη λεγόμενη περιοχή των Μεγάλων Λιμνών.

Οι κυβερνήσεις της Ζάμπια, της Ναμίμπια, της Αγκόλα και της Ζιμπάμπουε εξέφρασαν επισήμως την υποστήριξή τους στην κυβέρνηση του Προέδρου Λοράν Καμπίλα και, μάλιστα, οι δύο τελευταίες παραδέχτηκαν ότι τα στρατεύματά τους έχουν, ήδη, συμπαραταχτεί με τον κογκολέζικο στρατό. Στο πλευρό του έτερου στρατοπέδου, των "ανταρτών", έχει επισήμως ταχθεί, ηθικά και πρακτικά, η Ουγκάντα, ενώ η ηγεσία της Ρουάντα, που φέρεται ως ο βασικός χρηματοδότης των "ανταρτών", έχει, μέχρι στιγμής, αποφύγει να εκτεθεί επισήμως και αρκείται σε απειλές συμμετοχής στις εχθροπραξίες. Ενώ εμφανής πλέον είναι η εκτίμηση ότι οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις των ΗΠΑ ενεργά υποστηρίζουν τους "αντάρτες".

Η είσοδος των στρατευμάτων της Αγκόλα και της Ζιμπάμπουε στη μάχη άλλαξε το σκηνικό και ανέκοψε την πορεία των "ανταρτών" στη βορειοδυτική πλευρά της χώρας, απομακρύνοντάς τους από μια σειρά παραλιακών, προς τον Ατλαντικό, πόλεων. Αντίθετη, ακριβώς, είναι η εικόνα του βορειοανατολικού μετώπου, όπου οι "αντάρτες" κρατούν υπό την κατοχή τους τις μεγάλες πόλεις Κινσαγκάνι και Γκόμα (που βρίσκονται κοντά στα σύνορα με τη Ρουάντα και την Ουγκάντα), ενώ εξαπέλυσαν δριμεία επίθεση στην πρωτεύουσα Κινσάσα, στης οποίας τα ανατολικά προάστια μεταφέρθηκαν οι σφοδρές συγκρούσεις τα τελευταία 24ωρα. Οι πληροφορίες για τα τεκταινόμενα στην πρωτεύουσα της ΛΔ του Κογκό (νεκρούς, τραυματίες, εξέλιξη των μαχών, αιχμαλώτους) παραμένουν συγκεχυμένες, ενώ οι επίσημες ανακοινώσεις είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.

Παρά τις, πραγματικά, ανησυχητικές διαστάσεις που έχουν λάβει οι συγκρούσεις στη ΛΔ του Κονγκό, η, κατά τα άλλα, απανταχού παρούσα... προστάτιδα διεθνής κοινότητα σιωπά, ενώ ο άμεσα ενδιαφερόμενος Οργανισμός Αφρικανικής Ενότητας ζητά "πίστωση χρόνου" για να καταθέσει ειρηνευτικές προτάσεις, παρά την επικινδυνότητα που διακρίνει στην κατάσταση. Επιπλέον, οι ΗΠΑ επιμένουν υποκριτικά να χαρακτηρίζουν τις συγκρούσεις "εσωτερικό πρόβλημα της κυβέρνησης Καμπίλα" (θέση που τείνει να υπερασπιστεί και ο ΟΑΕ!).

Τέλος, απορίας και αγανάκτησης άξια είναι η επιλεκτική κώφωση που επιδεικνύουν οι ΗΠΑ και η Γαλλία στις κατηγορίες του Λοράν Καμπίλα, ότι υποστηρίζουν τους αντάρτες, σκοπεύοντας σε μια νέα μορφή αποικιοποίησης της χώρας του. Οσο για τη βοήθεια που παρείχε ο ρουαντέζικος στρατός στο αντάρτικο κίνημα, που αναπτύχθηκε στο πρώην Ζαϊρ ενάντια στον Μομπούτου με επικεφαλής τον Καμπίλα, στοιχείο που επιμένουν (τυχαία;) να επαναλαμβάνουν καθημερινά τα αμερικανικά ειδησεογραφικά πρακτορεία, προσπαθώντας, ίσως, να δημιουργήσουν κάποια συγκεκριμένη ατμόσφαιρα και αντίληψη, αξίζει να υπενθυμιστεί ότι ο δικτάτορας Μομπούτου Σέσε Σέκο έχαιρε επί χρόνια της υποστήριξης των ΗΠΑ και Γαλλίας μέχρις ότου η παρουσία του στην ηγεσία ήταν, ολοένα και περισσότερο, μη ικανοποιητική για τα συμφέροντά τους. Συμφέροντα, για τα οποία είναι, πλέον, γνωστό σε όλη την ανθρωπότητα ότι δε θα δίσταζαν να πυρπολήσουν ολόκληρη την περιοχή των Μεγάλων Λιμνών.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ