Στο τέλος του Αυγούστου, άγνωστοι μπήκαν στα τοπικά γραφεία του συνδικάτου στην Αλταμίρα, πόλη που βρίσκεται στο κέντρο της πολιτείας Παρά, στη βόρεια Βραζιλία και τα έκαναν γυαλιά καρφιά, ενώ πολλά αρχεία εξαφανίστηκαν. «Ο τρόμος εξαπλώνεται στην Αλταμίρα, καθώς κυκλοφορεί μία λίστα θανάτου με ακτιβιστές κοινωνικών κινημάτων. Ηδη έχουν δολοφονηθεί δύο ακτιβιστές που περιλαμβάνονταν σε αυτήν τη λίστα». Αυτά κατήγγειλε σε δημοσιογράφους στο Σάο Πάουλο επιστρέφοντας από την πολιτεία Παρά, ο Αϊρτον Φαλέιρο, μέλος του προεδρείου του συνδικάτου αγροτών Βραζιλίας, Contag. Ο 36χρονος Αντεμίρ Αλφέου Φεντερίτσι, ένας από τους δολοφονημένους συνδικαλιστές, αντίθετος με την κατασκευή φράγματος στην περιοχή, ήταν συντονιστής του «Κινήματος για την Ανάπτυξη της περιοχής Τρανσαμαζόνικα/Ξινγκού» (MDTX), ένα κίνημα που αποτελείται από 119 μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Τους τελευταίους μήνες ο Αλφέου Φεντερίτσι είχε αποκαλύψει την κατάχρηση κυβερνητικών κονδυλίων του αναπτυξιακού προγράμματος Sudam, οπότε και έγινε σημαντικός μάρτυρας στις ανακρίσεις της ομοσπονδιακής αστυνομίας. Ο υπεύθυνος ανακριτής Χέλμπιο Ντίας Λέιτε τονίζει με έμφαση: «Πολλοί ενδιαφέρονταν για το θάνατο του συνδικαλιστή». Στο στόχαστρο του ανακριτή βρίσκονται τοπικοί πολιτικοί και επιχειρηματίες, ακριβώς εκείνη η ελίτ, που ελπίζει να κάνει χρυσές δουλιές με την προγραμματισμένη κατασκευή του μεγάλου φράγματος Μπέλο Μόντε. Με την ανακοπή του παραπόταμου του Αμαζονίου, Ξινγκού, θα δημιουργηθεί, βορειοανατολικά της Αλταμίρα, ο δεύτερος μεγαλύτερος υδροηλεκτρικός σταθμός στον κόσμο.

Αφού, στη δεκαετία του '80, οι Ινδιάνοι Καϊαπού είχαν καταφέρει να εμποδίσουν την πραγματοποίηση ενός παρόμοιου μεγάλου σχεδίου, το κρατικό κοντσέρν παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας «Electronorte» παρουσίασε τώρα μία άλλη εκδοχή σχεδίου, σύμφωνα με την οποία θα χρησιμοποιηθεί μία μικρότερη έκταση για το έργο. Αυτόν τον καιρό ετοιμάζεται μία μελέτη για τις επιπτώσεις της κατασκευής του φράγματος στο περιβάλλον.

Στο τέλος του μήνα Ιούλη το MDTX, σε μία ανοιχτή επιστολή, είχε κατακρίνει το σχέδιο κατασκευής του φράγματος ως σύμβολο για το αναπτυξιακό μοντέλο, που θέλει, αυταρχικά, να επιβάλει η βραζιλιανή κυβέρνηση στην Αμαζονία - «με την κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών, με την προώθηση της εντατικής αγροτικής οικονομίας με ευρεία χρήση χημικών, με εκτατική κτηνοτροφία και με την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου του δάσους μας». Το σχέδιο είναι ένας «αναχρονισμός», σύμφωνα με την MDTX, που ελάχιστα θα ωφελήσει τους ανθρώπους της περιοχής. Επιπρόσθετα η κρατική εταιρίαa «Electronorte», που προαναφέραμε, συμπεριφέρεται στην αντιπολίτευση όπως στα ζοφερά χρόνια του στρατιωτικού καθεστώτος. Εκδηλώσεις διαμαρτυρίας βιντεοσκοπούνται για εκφοβισμό των συμμετεχόντων σε αυτές. Στη βορειοαμαζονική πολιτεία Παρά, όπου πριν πέντε χρόνια η στρατιωτική αστυνομία είχε σφαγιάσει 19 ακτήμονες, πέθαναν το 2001 ήδη 13 εργάτες, χωρίς ωστόσο να καταδικαστεί κανείς από τους υπεύθυνους.

Το πρόσφατο κύμα βίας φαίνεται να είναι μία αντίδραση της ολιγαρχίας στις επιτυχίες του κοινωνικού κινήματος και στις προσπάθειες που καταβάλλουν κάποιες ομοσπονδιακές αρχές, να ρίξουν άπλετο φως σε πολλές περιπτώσεις διαφθοράς. Ο ισχυρός «Νονός» στην πολιτεία Παρά, ο πρώην κυβερνήτης και γερουσιαστής Ιάντερ Μπαρμπάλιο, αναγκάστηκε, από τα μέσα Ιούλη, να διακόψει την άσκηση των καθηκόντων του ως πρόεδρος της Γερουσίας και θα πρέπει να φοβάται ότι η πολιτική του καριέρα οδεύει στο τέλος της.

Η ατιμωρησία στη βόρεια Βραζιλία έχει μεγάλη παράδοση, όπως επίσης και στη βορειοανατολική πολιτεία Περναμπούκο, 1.800 χιλιόμετρα δυτικότερα της πολιτείας Παρά. Εκεί στα τέλη Αυγούστου δολοφονήθηκε ο Φρανσίσκο Σαντάνα, ένα επιφανές μέλος της ινδιάνικης φυλής των Ξουκούρου. Ο δράστης διέφυγε στο κτήμα ενός μεγαλοκτηματία, ο οποίος φαίνεται να είναι ο υποκινητής της δολοφονίας του εκπροσώπου των Ινδιάνων Ξικάο Ξουκούρου, το Μάη του 1998. Πριν περίπου πέντε μήνες, η κυβέρνηση επέστρεψε, επίσημα, σε 9.000 Ξουκούρου τη γη τους, μετά από μακρόχρονο αγώνα. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα 281 λευκοί άποικοι, μεταξύ των οποίων 26 μεγαλοκτηματίες, μεταξύ αυτών και συγγενείς του Αντιπροέδρου Μάρκο Μασιέλ, στην τεράστια έκταση των 275 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ομως, εφόσον, προχωράει με πολύ αργούς ρυθμούς η αποζημίωση των τελευταίων, η διένεξη μεταξύ Ινδιάνων και λευκών κτηματιών συνεχίζεται, με αποτέλεσμα οι μεγαλοκτηματίες να εξακολουθούν ανενόχλητα να υποκινούν ή να διαπράττουν εγκλήματα σε βάρος των Ξουκούρου, φτάνοντας μέχρι και στις δολοφονίες.

Οσο, λοιπόν, θα κυριαρχεί ο άγραφος νόμος της ατιμωρησίας οι πολύπαθοι ιθαγενείς, αλλά, όπως είπαμε και παραπάνω, και συνδικαλιστές και ακτιβιστές του λαϊκού, μαζικού κινήματος, θα εξακολουθούν να πυροβολούνται λες και είναι λαγοί...

Associated Press

Κατεστραμμένο κτίριο της Παλαιστινιακής Αρχής από βομβαρδισμό των Ισραηλινών την Παρασκευή στη Γάζα. Χτες, σειρά είχε η Ράφα

Το πρωί του Σαββάτου ισραηλινά μαχητικά ελικόπτερα εξαπέλυσαν τουλάχιστον 9 πυραύλους εναντίον ενός συγκροτήματος τριών κτιρίων όπου εδράζεται η Δύναμη 17 - ειδική μονάδα ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής - στην πόλη Ράφα, στο νότιο κομμάτι της Δυτικής Οχθης.

Σύμφωνα με την Ερυθρά Ημισέληνο της οποίας μέλη έσπευσαν με ασθενοφόρα επιτόπου και μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο, δεν υπήρξαν θύματα ή τραυματισμοί.

Ωστόσο η δεύτερη επίθεση του ισραηλινού στρατού από αέρος εναντίον της Παλαιστινιακής Αρχής, μετά από αυτήν την Παρασκευή που κόστισε 13 τραυματισμούς, και άλλες προχτεσινές επιχειρήσεις με τουλάχιστον δύο νεκρούς, συνεχίζει ένα νέο «κεφάλαιο» στη δράση του: αν και, όπως μετέδιδε το CNN, ο ισραηλινός στρατός χαρακτήρισε την επιδρομή, απάντηση στο ότι οι Παλαιστίνιοι δε «σταμάτησαν τους βομβαρδισμούς με όλμους» κατά ισραηλινού οικισμού, επρόκειτο για άλλο ένα πλήγμα με στόχο να τρωθεί η Παλαιστινιακή Αρχή που το Ισραήλ κατηγορεί ότι «υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις» (βλ. σελ. 34).

Μια ακόμη χτεσινή εξέλιξη ήταν η εκτόξευση της κατηγορίας από αξιωματούχο του ισραηλινού υπουργείου Αμυνας ότι οι Παλαιστίνιοι συλλαμβάνουν «τρομοκράτες δεύτερης και τρίτης κατηγορίας» και όχι εκείνους που «ζητεί» η κυβέρνηση Σαρόν. «Οι Παλαιστίνιοι εκπρόσωποι συνέχισαν την απάτη τους κατά τη συζήτηση» που έγινε την Παρασκευή, παρουσία του Αμερικανού απεσταλμένου Αντονι Ζίνι και πρακτόρων της CIA, είπε ο μη κατονομασθείς αξιωματούχος αυτός στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Δεν καταπολεμούν πραγματικά την τρομοκρατία, θέλουν απλώς να περάσουν το τεστ», ήταν η άποψή του.

Παράλληλα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ανανέωνε την ταξιδιωτική του οδηγία τόσο για το Ισραήλ όσο και για τα Αυτόνομα Παλαιστινιακά Εδάφη, σχολιάζοντας ότι «υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σημειωθούν και άλλες τρομοκρατικές ενέργειες στην περιοχή», όπως μετέδιδε το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερς. Η οδηγία δίνει έμφαση στο ότι «η συνεχιζόμενη βία έχει προκαλέσει πολλούς θανάτους και τραυματισμούς πολιτών, συμπεριλαμβανομένων Αμερικανών τουριστών».