1491|εα1- Στις 22 Δεκέμβρη του 1994, μετά από περίπου 9 μήνες διακυβέρνησης, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Ο Μπερλουσκόνι υπήρξε ο άνθρωπος που επανέφερε τους Ιταλούς φασίστες στην κυβέρνηση της χώρας, ο άνθρωπος που προσπάθησε μια ξερή "θατσερική" στροφή στην Ιταλία. Με ποιο απολογισμό κλείνει, για τον ιταλικό λαό, αυτή η κυβερνητική μπερλουσκονική εμπειρία;|εα0|1490

- Ενας απολογισμός εξαιρετικά αρνητικός. Καμία υπόσχεση που δόθηκε από την παράταξη της Δεξιάς κατά την προεκλογική της εκστρατεία δεν τηρήθηκε. Σκέψου την εργασιακή κατάσταση: Σε αντίθεση με το επιπλέον εκατομμύριο των εργασιακών θέσεων, που ήταν το εφαλτήριο του αγώνα του Μπερλουσκόνι στην προεκλογική εκστρατεία, η χρονιά του 1994 έκλεισε με, περίπου, 552.000 ανέργους παραπάνω. Ξέρω καλά ότι αυτή είναι μια τάση μακράς περιόδου και πιθανώς δεν είναι μόνο υπευθυνότητα της κυβέρνησης της Δεξιάς. Είναι, όμως, πάνω σε αυτό το σημείο που εκτιμάται η ολοκληρωτική αποτυχία της υπερφιλελεύθερης συνταγής: Εχοντας ποντάρει τα πάντα στο θεό της αγοράς όξυνε τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Ομως, το ίδιο χρονικό διάστημα δε λύθηκαν ούτε στο ελάχιστο τα προβλήματα του δημοσίου χρέους, που έχει αυξηθεί τρομαχτικά, ή αυτά της νομισματικής σταθερότητας στις αγορές, λαμβάνοντας υπόψη την ακραία αδυναμία της λιρέτας σε σύγκριση με ισχυρότερα νομίσματα. Το χειρότερο είναι ότι αυτή η γενική επιδείνωση των συνθηκών έγινε σε μια προνομιακή οικονομική συγκυρία, που χαρακτηρίζεται από μια περίοδο γενικής ανάκαμψης που έκανε αισθητά τα αποτελέσματά της ακόμα και στη χώρα μας. Αρκεί να δει κανείς τον πολύ αισθητό ετήσιο ρυθμό αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής.

Οσον αφορά τις υλικές συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων, σημειώθηκε πτώση της πραγματικής αξίας των αμοιβών που αγγίζει και ξεπερνά το 2%.

Τα πράγματα, όμως, δεν πήγαν καλύτερα ούτε όσον αφορά τα θεσμικά θέματα της χώρας. Η κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι τροφοδότησε μια σύγκρουση ενάντια στο δικαστικό Σώμα, η οποία κορυφώθηκε στο λεγόμενο διάταγμα "να σώσουμε τους κλέφτες" (που ήθελε να περάσει σφουγγάρι στις ευθύνες των "λαδωμένων") και μέσα από επανειλημμένες επιθέσεις ιδιαίτερα ενάντια στους δικαστές, οι οποίοι καθοδηγούσαν τις έρευνες ενάντια στη διαφθορά του πολιτικού και του επιχειρηματικού κόσμου. Μόνο χάρη σε μια τεράστια κινητοποίηση του λαού, των δικαστών, των πνευματικών ανθρώπων, αυτή η επίθεση ματαιώθηκε, τουλάχιστον, στους πιο φιλόδοξους στόχους της.

Στην ουσία, ο Μπερλουσκόνι αφήνει μια χώρα πιο φτωχή, πιο τραυματισμένη, με τεράστιες κοινωνικές αδικίες, με έναν Νότο ακόμα μακρύτερα από την υπόλοιπη χώρα, μια χώρα λιγότερο αξιοπρεπή στο διεθνές πλαίσιο και λιγότερο ελεύθερη.

Βαθιές αλλαγές ισορροπιών

|1491|εα1- Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι κέρδισε μια συναίνεση μαζών (30% στις ευρωεκλογές του 1994) με μια πολιτική γραμμή δημαγωγική, φιλελεύθερου και προ - κεϊνεσιανού χαρακτήρα, μια γραμμή με την οποία ποτέ καμία πολιτική δύναμη δεν είχε "προοδεύσει" στην Ιταλία. Πώς γεννιέται, λοιπόν, το φαινόμενο Μπερλουσκόνι, από ποιες βαθιές πολιτικο - κοινωνικές αλλαγές πήρε σάρκα στην Ιταλία ο "μπερλουσκονισμός"; Και ακόμα: ο Μπερλουσκόνι είναι, ήδη, σε κρίση ή οι πολιτικές του ιδέες έχουν ριζώσει ανάμεσα στις μάζες;|τε|1490

- Η πτώση του Μπερλουσκόνι δεν καθορίστηκε από μια συνωμοσία του παλατιού, όπως ο πιστός σε αυτόν Τύπος προσπάθησε να κάνει πιστευτό, αλλά κυρίως από αυτό το μεγάλο, εκπληκτικό κίνημα του φθινοπώρου, το οποίο, ξεκινώντας από την υπεράσπιση του δικαιώματος στη σύνταξη, ώστε μετά να θίξει τα θέματα της εργασίας και το δικαίωμα στη γνώση, διέσχισε τη χώρα και όλα τα κοινωνικά στρώματα, από τους εργάτες των μεγάλων εργοστασίων, μέχρι τις γυναίκες, τους συνταξιούχους, τους φοιτητές όλων των κατευθύνσεων και βαθμίδων. Αυτό το κίνημα έδειξε μια απώλεια συναίνεσης για την κυβέρνηση: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στις κινητοποιήσεις - οι ίδιοι οι αριθμοί το δείχνουν - συμμετείχαν πολλά άτομα που τον Μάρτη είχαν ψηφίσει τις δυνάμεις της Δεξιάς, αλλά που αντέδρασαν όταν θίχτηκαν άμεσα τα πιο στοιχειώδη τους συμφέροντα και αποκαλύφθηκε ο καθαρά δημαγωγικός χαρακτήρας των μπερλουσκονικών υποσχέσεων.

Φυσικά, αυτή η κρίση συναίνεσης όξυνε τις αντιθέσεις, οι οποίες υπήρχαν ήδη μέσα στην κυβερνητική παράταξη, μέχρι που τις έκαναν να εκραγούν.

Ομως, όλο αυτό, το οποίο όντως είναι μια πραγματική διαδικασία μεγάλης σημασίας, δε σημαίνει ακόμα ότι η δύναμη που κατακτήθηκε από τις δυνάμεις της Δεξιάς με τις εκλογές του Μάρτη του '94 έχει εξαφανιστεί. Δείχνει, αντίθετα, μια αδυναμία τους στην κυβερνητική δράση, όμως παραμένει ακόμα ισχυρή η ικανότητά τους να αποσπούν συναινέσεις. Αυτό δεν πηγάζει μόνο από την κατοχή των τηλεοπτικών ιδιωτικών και κρατικών καναλιών (σε αυτήν την περίπτωση, μέσω ενός πειθαρχικού διοικητικού συμβουλίου της RAI), που είναι όντως ένα δυνατό εργαλείο επιρροής, αλλά και από βαθιές διεργασίες που παρεμβλήθηκαν στην ιταλική κοινωνία, ως αποτέλεσμα της καπιταλιστικής ανασύνταξης που κατέστρεψε τον ιστό της κοινωνικής αλληλεγγύης ανάμεσα στους εργαζομένους, ευνοώντας έτσι τη δυνατότητα της διείσδυσης ιδεολογιών και προτάσεων της Δεξιάς. Εάν σε αυτό προσθέσουμε τα λάθη της πολιτικής της πλειοψηφίας των δυνάμεων της Αριστεράς, πολύ περισσότερο δε τη στρατηγική συναίνεσης και αποδοχής των οικονομικών συμβιβασμών εκ μέρους των συνδικαλιστικών οργανώσεων, γίνεται καλύτερα κατανοητή η ικανότητα των μηνυμάτων της δεξιάς να "πιάνουν" πάνω στη συλλογική φαντασία.

Η ήττα τους, συνεπώς, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μετριάζοντας τα περιεχόμενα μιας πολιτικής της Αριστεράς, αλλά, ακριβώς το αντίθετο, ριζοσπαστικοποιώντας τα και κάνοντάς τα σαφέστερα για να τραβήξουν τις διαθέσεις αλλαγών που προέρχονται από τους εργαζομένους.

Με λίγα λόγια, η Δεξιά μπορεί να ηττηθεί με την ανάκτηση και την ανανέωση των κοινωνικών και ιδεολογικών ριζών της Αριστεράς, όχι αφανίζοντάς τις.

Ανανέωση η αναπαλαίωση;

|1491|εα1- Ποια είναι, τώρα, η κρίση σας για τη σημερινή κυβέρνηση υπό την προεδρία του Ντίνι;|τε|1490

- Είναι μια κρίση βαρύτατα αρνητική, την οποία, ωστόσο, είμαστε το μόνο κόμμα της Αριστεράς που μπορεί να τη δώσει, παίρνοντας υπόψη ότι το Δημοκρατικό Κόμμα της Αριστεράς (PDS) αποφάσισε να ψηφίσει υπέρ αυτής της κυβέρνησης. Οι δικές μας κρίσεις είναι απλές: Ο πρωθυπουργός Ντίνι ήταν ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι και ανέκαθεν ενσάρκωση της Δεξιάς της Τράπεζας της Ιταλίας και του χρηματιστικού κόσμου, οι υπουργοί - που χαρακτηρίζονται "τεχνικοί" - είναι από την ίδια καταγωγή ή άμεσα συνδεδεμένοι με την CONFINDUSTRIA (σ. μ., ο ιταλικός ΣΕΒ) και με τις μεγάλες επιχειρήσεις, το πρόγραμμά του ενσαρκώνει το ίδιο υπερφιλελεύθερο δόγμα: επίθεση στις συντάξεις, οικονομική διαχείριση που μειώνει τα εισοδήματα των εργαζομένων, υπεράσπιση των κερδών και των μεγάλων περιουσιών, καμία προσπάθεια να εισαχθεί, επιτέλους, ένας νόμος ενάντια στα μονοπώλια, όπως ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο δεν ηττώνται οι δυνάμεις της δεξιάς, αλλά και τους παρέχεται άφθονο υλικό για δημαγωγία, ακριβώς για να βγουν κατ' ευθεία"στο δρόμο", προσπαθώντας να "καβαλήσουν" την αναπόφευκτη λαϊκή δυσαρέσκεια και να την κατευθύνουν ενάντια στην Αριστερά.

Γι' αυτό, είναι ανάγκη να ξαναψηφίσουμε τον Ιούνη: για μια καινούρια κυβέρνηση και οικονομική πολιτική, είναι ανάγκη να υπάρξει μια λαϊκή συναίνεση, είναι ανάγκη μια ήττα των δυνάμεων της δεξιάς.

|1491|εα1- Κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής κρίσης, άνοιξε μια πλατιά διαμάχη ακόμα και στο εσωτερικό του κόμματός σας. Τι συζητήθηκε;

|1490|τε - Για την ακρίβεια, αντιπαρατέθηκαν δυο θέσεις. Εάν θα έπρεπε να στηρίξουμε την κυβέρνηση Ντίνι, ή κάποια άλλη κυβέρνηση, σίγουρα όχι με επικεφαλής τον Μπερλουσκόνι, θεωρώντας την πτώση αυτού του τελευταίου ως απόλυτα κυρίαρχο στοιχείο, ή αν θα έπρεπε να κρατήσουμε μια πορεία που θα στοχεύει στην εγκαθίδρυση μιας κυβέρνησης δημοκρατικής εγγύησης, σύντομης μετάβασης, για να φθάσουμε μετά σε εκλογές πρόωρες τον Ιούνη, και, συνεπώς, να εκτιμήσουμε την κυβέ

Η διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών και τοπικών εκλογών στο Βέλγιο για τις 21 του ερχόμενου Μάη πρέπει να θεωρείται βέβαιη. Σ' αυτό έχουν ήδη συμφωνήσει ο πρωθυπουργός Ντεάν με τους προέδρους των κομμάτων, που συναποτελούν τη σημερινή κυβέρνηση συνασπισμού Χριστιανοκοινωνικού Κόμματος και Σοσιαλιστικού Κόμματος Βαλωνίας - Φλάνδρας. Κύρια αιτία για τις πρόωρες εκλογές - κανονικά θα έπρεπε να διεξαχθούν το ερχόμενο φθινόπωρο - όπως υπογράμμισε ο ίδιος ο Βέλγος πρωθυπουργός είναι, πριν απ' όλα, οι "δύσκολες αποφάσεις", που αφορούν την πολιτική προϋπολογισμού πριν ακόμα τις καλοκαιρινές διακοπές. Γιατί, συμπλήρωσε, δε θα είναι "καθόλου καλό" οι αναμενόμενες αυτές αποφάσεις σκληρής λιτότητας να παρθούν στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα. Στο μεταξύ, ο Ντεάν δήλωσε τις μέρες αυτές ότι οδηγήθηκε στην απόφαση για διεξαγωγή πρόωρων εκλογών και για το λόγο ότι "η υπόθεση Αγκούστα" προκάλεσε το τελευταίο διάστημα διάφορες συζητήσεις και εικοτολογίες...

Ταυτόχρονα, θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι το Βέλγιο συμπεριλαμβάνεται σ' εκείνες τις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίες με πάρα πολύ μεγάλες δυσκολίες μπορούν να εκπληρώσουν τα κριτήρια σύγκλισης, τα οποία προβλέπονται από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ετσι, η κυβέρνηση, προκειμένου να εκπληρώσει τα κριτήρια της Συνθήκης του Μάαστριχτ, αναφορικά με την καθιέρωση ενός ενιαίου νομίσματος, θα πρέπει να καταρτίσει προϋπολογισμό για το 1996 που θα μειώνει ριζικά τα κρατικά χρέη, τα οποία έχουν φτάσει σε αστρονομικά ύψη. Τα χρέη αυτά σήμερα ανέρχονται στα 10.000.000.000.000 βελγικά φράγκα, δηλαδή σε 500.000.000.000 μάρκα. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 130% του ετήσιου Ακαθάριστου Κοινωνικού Προϊόντος, ενώ - σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ - θα πρέπει να μην ξεπερνά το 60%. Η μείωση αυτή των κρατικών χρεών θα πρέπει να επιτευχθεί με σκληρά μέτρα λιτότητας και με "μια μεταρρύθμιση της υπερχρεωμένης κοινωνικής ασφάλισης", γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές κοινωνικές εκρήξεις στη χώρα.

Η απόφαση για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών πάρθηκε λίγες μέρες μετά τη δημοσίευση μιας έκθεσης της Εθνικής Τράπεζας του Βελγίου, όπου αναφέρεται ότι, στη διάρκεια του 1994, σημειώθηκε μια οικονομική άνοδος της τάξης του 2,3%. Πρόκειται, δηλαδή, για μια διπλάσια αύξηση απ' αυτήν που είχαν προαναγγείλει τα προγνωστικά. Η έκθεση τονίζει εμφαντικά ότι θεωρεί την εξέλιξη αυτή ως ένδειξη ότι η χώρα θα ήταν δυνατόν να συγκεντρώνει καλές προϋποθέσεις, προκειμένου να συμπεριλαμβάνεται στον "σκληρό πυρήνα" αναφορικά με τη νομισματική ένωση που προγραμματίζεται για το 1997. Το κυριότερο εμπόδιο που μένει είναι τα υπέρογκα κρατικά χρέη. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τονιστεί ότι είναι επείγουσα ανάγκη να παρθούν αποφασιστικά μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανεργίας, η οποία σήμερα χτυπά 503.000 Βέλγους, δηλαδή το 14% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας. Πάντως, η έκθεση δε φαίνεται να το θεωρεί από τα επείγοντα και άξια αναφοράς προβλήματα...

Σύμφωνα, πάντως, με τα σχέδια της κυβέρνησης, πριν ακόμα τη διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών στις 21 του Μάη, το Βελγικό Κοινοβούλιο θα πρέπει να ψηφίσει μια σειρά συνταγματικών αλλαγών, οι οποίες έχουν προετοιμαστεί και αφορούν το καθεστώς των επαρχιών και κοινοτήτων, καθώς και την ασυλία των βουλευτών και υπουργών.

Η "υπόθεση Αγκούστα", η οποία - κατά την άποψη του Βέλγου πρωθυπουργού - έπαιξε ρόλο στη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, έρχεται και πάλι στο επίκεντρο της επικαιρότητας και, όπως υπογραμμίζεται, σχετίζεται με τη μέχρι τώρα ανεξιχνίαστη υπόθεση της δολοφονίας το 1991, στο Λίτιχ, του αντιπροέδρου του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αντρέ Κόολς. Σχετικά με την υπόθεση αυτή, έχει γίνει γνωστό ότι η ιταλική φίρμα "Αγκούστα" προσέφερε το 1988 μίζες ύψους εκατομμυρίων σε σοσιαλιστές πολιτικούς, προκειμένου το Βέλγιο να προτιμήσει την ιταλική προσφορά για την αγορά τη νέων ελικοπτέρων για τις ένοπλες δυνάμεις απ' αυτήν της γαλλικής φίρμας AEROSPATIALE.

Μέχρι τώρα, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι έρευνες είχαν επικεντρωθεί σε σοσιαλιστές πολιτικούς από τη Βαλωνία, στον πρώην υπουργό Αμυνας Γκι Κουμ, τον πρωθυπουργό της Βαλωνίας και πρώην πρόεδρο του Κόμματος Γκι Σπιτάελς. Ερευνες έχουν γίνει και στην έδρα της "Αγκούστα" στην Ιταλία, σε ελβετική τράπεζα, καθώς και σε γραμματοκιβώτια σε φίρμες του Παναμά και στη νήσο Υερσέη.

Πριν δυο εβδομάδες, η αστυνομία έκανε αιφνιδιαστική έρευνα στην έδρα του Φλαμανδικού Σοσιαλιστικού Κόμματος στις Βρυξέλλες και συνέλαβε τέσσερις ύποπτους. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται ο πρώην εκπρόσωπος της "Αγκούστα" στο Βέλγιο και ο δικηγόρος - διαμεσολαβητής μεταξύ της φίρμας και των σοσιαλιστών πολιτικών. Επίσης, όμως, και ο Λουκ Βάλεϊν, προσωπικός συνεργάτης του σημερινού επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ενωσης Κάρελ Βαν Μιρτ. Στο μεταξύ, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, ο Βάλεϊν πρέπει να έχει παραδεχτεί ότι έχει παραλάβει προς όφελος των Σοσιαλιστών της Φλάνδρας το χρηματικό ποσό των 50.000.000 φράγκων ως προμήθεια για την υπόθεση πώλησης των ελικοπτέρων, που προορίζονταν για τον Βελγικό Στρατό.

Ετσι, λοιπόν, όπως εξελίσσονται τα πράγματα, τώρα το σκάνδαλο αυτό επικεντρώνεται στον επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ενωσης Κάρελ Βαν Μιρτ, αλλά και στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Βίλι Κλάες, οι οποίοι την εποχή εκείνη βρίσκονταν στην κορυφή της ηγεσίας του κόμματος. Και οι δυο, όμως, παίρνοντας μια πρώτη θέση σχετικά με το θέμα αυτό, αρνήθηκαν ότι γνώριζαν για την υπόθεση προσφοράς των χρημάτων.

Πάντως, όπως υπογράμμιζαν τις μέρες αυτές πολιτικοί παρατηρητές, η "υπόθεση Αγκούστα", στα πλαίσια του επικείμενου προεκλογικού αγώνα, μετατρέπεται σε ένα "καυτό θέμα". Ετσι, για τους Σοσιαλιστές της Φλάνδρας δε θα είναι καθόλου εύκολο να συγκεντρώσουν τις ψήφους που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την κυβερνητική θέση που τόσο επιθυμούν.

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ

Oι μαζικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων συντέλεσαν αποφασιστικά στη "λήξη" της κυβέρνησης Μπερλουσκόνι

Ο Βίλι Κλάες έχει επανειλημμένα εμφανιστεί στη θέση του διευθυντή ορχήστρας. Πάντως, η μπαγκέτα του θα πρέπει να γίνει πραγματικά μαγική για να αντιμετωπίσει την υπόθεση "Αγκούστα"