Ο Σερικμπολσίν Αμπντιλντάγεβιτς Αμπντιλντίν πριν από την εκλογή του στο 24ο Συνέδριο ως πρώτου Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚ Καζαχστάν, κατά την ομολογία του, δεν υπήρξε ποτέ "κομματοκράτορας". "Είμαι τυπικός οικονομικός παράγοντας", είπε. Εχει δίκιο με την έννοια ότι στη σοβιετική εποχή δεν είχε ποτέ κομματική θέση. Απόφοιτος της Γεωπονικής Σχολής του Κρατικού Γεωργικού Ινστιτούτου του Καζαχστάν, το 1967 υποστήριξε τη διατριβή για διδάκτορας Γεωπονικής και το 1986 τη διδακτορική διατριβή. Το 1996 του απονεμήθηκε ο τίτλος του καθηγητή Οικονομίας. Η επαγγελματική του σταδιοδρομία είναι πλούσια: Αρχιγεωπόνος σε σοβχόζ, προϊστάμενος του τμήματος επισιτισμού και υποδιευθυντής στην Επιτροπή Σχεδιασμού της ΣΣΔ Καζαχστάν, πρώτος αναπληρωτής υπουργός Γεωργίας της ΣΣΔ Καζαχστάν, πρώτος αναπληρωτής πρόεδρος της Κρατικής Επιτροπής του Αγροτοβιομηχανικού Συμπλέγματος του Καζαχστάν και υπουργός της ΣΣΔ Καζαχστάν. Ο Αμπντιλντίν είναι συγγραφέας περισσοτέρων από 110 επιστημονικών εργασιών, 6 μονογραφιών και 17 βιβλίων. Τον Απρίλη του 1990 μπαίνει στην πολιτική. Εκλέγεται αντιπρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΣΣΔ Καζαχστάν. Το Δεκέμβρη του επόμενου έτους εκλέγεται πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της Δημοκρατίας Καζαχστάν. Το 1994 εκλέγεται πρόεδρος του Συντονιστικού Συμβουλίου των κοινωνικών ενώσεων "Δημοκρατία" και αργότερα πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Καζαχστάν. Ο πολιτολόγος, καθηγητής, πρόεδρος της ΚΕΕ του ΚΚ Καζαχστάν Α. Χολοντκόφ, στον πρόλογο στο βιβλίο του Αμπντιλντίν "Τα διδάγματα απ' αυτά που ζήσαμε και σκέψεις για το μέλλον", που κυκλοφόρησε το 1997 στην Αλμα - Ατα, γράφει ότι ο Αμπντιλντίν "μπορεί να θεωρηθεί ως οργανωτής της αντιπολίτευσης που λειτουργεί πιο σταθερά... Με την πρωτοβουλία του Σ. Αμπντιλντίν δημιουργήθηκε η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση των χωρών - μελών της ΚΑΚ. Οι ομιλίες, οι εισηγήσεις, οι διαλέξεις του αντήχησαν σε πολλές συνδιασκέψεις, σεμινάρια, επιστημονικές συνόδους, διπλωματικές συναντήσεις στη Μόσχα, το Λένινγκραντ, την Κοπεγχάγη, την Ουάσιγκτον, το Παρίσι, την Αγκυρα, τη Βόννη, το Πεκίνο, το Δελχί, τις Βρυξέλλες κ. α.... Ως ηγέτης του ΚΚΚ επεξεργάστηκε την αντίληψη για την οικονομική, κοινωνική πολιτική και την εξουσία... Ο Σερικμπολσίν Αμπντιλντάγεβιτς ενσαρκώνει τα καλύτερα χαρακτηριστικά του εθνικού χαρακτήρα - ευαίσθητος παιδαγωγός, επιστήμονας, καθοδηγητής, εξαίρετος πολιτικός, καλός φίλος και θαυμάσιος οικογενειάρχης".

Με την ευκαιρία του πρόσφατου ταξιδιού μου στην Αλμα - Ατα, παραβρέθηκα στην κλειστή συνεδρίαση της Οργανωτικής Επιτροπής του Λαϊκού Μετώπου του Καζαχστάν και διαπίστωσα προσωπικά τις μεγάλες ηγετικές αρετές του Αμπντιλντίν. Θα προσθέσω ότι τον διακρίνει η ανεκτικότητα, η σύνεση στην αντιμετώπιση των περίπλοκων προβλημάτων, η ικανότητα να βάζει στο ίδιο τραπέζι τους πιο διαφορετικούς πολιτικούς - από τους κομμουνιστές και τους ηγέτες του Εργατικού Κινήματος μέχρι τα εθνικά και εθνικιστικά κόμματα και να τα κατευθύνει επιδέξια στην αναγκαία για το λαό και τον τόπο κοίτη.

Για όλα αυτά συζητήσαμε με τον Σ. Αμπντιλντίν στο γραφείο του στο Κρατικό Γεωργικό Πανεπιστήμιο του Καζαχστάν.

- Σερικμπολσίν Αμπντιλντάγεβιτς. Πώς η ΚΕ και εσείς, ο πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Καζαχστάν, εκτιμάτε την πολιτική και κοινωνικοοικονομική κατάσταση στη Δημοκρατία σας;

- Ως πάρα πολύ δύσκολη. Κατ' αρχήν δεν υπάρχει και δεν προβλέπεται βελτίωση της κατάστασης. Αυτή επιδεινώνεται, επειδή δεν υπάρχει ουσιαστικά κανένας μοχλός διεύθυνσης της λειτουργίας του κράτους. Ο λαός έχει κυριολεκτικά αφεθεί στο έλεος της τύχης του. Η παραγωγή στάσιμη. Ο κόσμος δεν ξέρει με τι να ασχοληθεί. Δεν επαρκούν οι θέσεις εργασίας και αυτοί που, ωστόσο, εργάζονται, δεν πληρώνονται. Δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Οι εργαζόμενοι της πόλης Ζανάτας κήρυξαν απεργία, δεν έχουν πάρει τους μισθούς τους εδώ και ένα χρόνο! Και τέτοια φαινόμενα έχουν πάρει μαζικό χαρακτήρα. Ως ηγέτης του ΚΚΚ θεωρώ την κοινωνικοοικονομική κατάσταση στο Καζαχστάν καταστροφική και ασπάζομαι τη γνώμη πολλών παρατηρητών ότι αυξάνει ο κίνδυνος έκρηξης στην κοινωνία.

- Ποιος ο λόγος και η αφορμή για τη συγκρότηση της Οργανωτικής Επιτροπής του μελλοντικού Λαϊκού Μετώπου;

- Το Κομμουνιστικό Κόμμα, ως πρωτεργάτης αυτής της υπόθεσης, επί δυο χρόνια προβάλλει την ιδέα του Λαϊκού Μετώπου. Επεξεργαστήκαμε τη Διακήρυξη για τη δημιουργία πατριωτικού κινήματος και τώρα συμφωνήσαμε να το μετονομάσουμε σε Λαϊκό Μέτωπο, αλλά η τελική ονομασία θα καθοριστεί στο ιδρυτικό Συνέδριο. Ο στόχος μας είναι απλός: Οφείλουμε να ενωθούμε για τη σωτηρία του κρατικού πολιτεύματος και του πολυεθνικού λαού. Τώρα ετοιμάζουμε μια σειρά θεμελιωδών ντοκουμέντων. Ενα απ' αυτά είναι το Καταστατικό, που πρέπει, φυσικά, να λαμβάνει υπόψη τους νόμους του Καζαχστάν. Την ίδια ώρα δηλώνουμε ανοιχτά ότι το κράτος πουλιέται χονδρικώς και λιανικώς και το Καζαχστάν χάνει την οικονομική του ανεξαρτησία. Δεν αποκλείεται στο μέλλον την ίδια τύχη να έχει και η πολιτική ανεξαρτησία.

- Από πού προέρχεται η απειλή για την εθνική ασφάλεια, την απώλεια της πολιτικής ανεξαρτησίας και της κρατικής οργάνωσης;

- Πρώτον, κανείς στις δομές της εξουσίας δεν ασχολείται με την οικοδόμηση του κράτους. Ο ίδιος ο Πρόεδρος δηλώνει συνεχώς ότι όλες οι βαθμίδες της εξουσίας είναι διεφθαρμένες, ότι παντού στρογγυλοκάθισαν οι μαφιόζοι, οι δωρολήπτες, οι οποίοι ούτε οικοδομούν κι ούτε ενισχύουν το κράτος, αντίθετα το κατακλέβουν. Δεύτερον, είναι πολύ ισχυρή η επιρροή των ξένων οικονομικών δυνάμεων και των ξένων συμβούλων. Στην ουσία ο αρχηγός του κράτους δεν έχει κάποιο γνωστικό σύμβουλο, που να έχει ως γνώμονα τα συμφέροντα του Καζαχστάν. Η πολυάριθμη στρατιά τους στα χαρτιά ονομάζονται σύμβουλοι, αλλά είναι χαμηλής ειδίκευσης. Στο ρόλο αυτό εμφανίζονται κύριοι από τις ΗΠΑ, τη Νότια Κορέα, την Τουρκία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και, φυσικά, "συμβουλεύουν" τον Πρόεδρο αυτό που συμφέρει τις χώρες τους. Δε διακρίνω καθόλου εδώ κάποιο εγκληματικό υπονοούμενο. Ακόμα κι αν δίνουν ειλικρινή συμβουλή, αυτή δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικότητες και τις δυνατότητές μας. Λόγω όλων αυτών των αιτιών οι κυβερνώντες δεν ασχολούνται με την κρατική οικοδόμηση του Καζαχστάν. Ρωτάτε από πού προέρχεται η απειλή για την κρατική μας οργάνωση; Είναι ένα μεγάλο ερώτημα. Οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους στην πολιτική επιδιώκουν να ξεκόψουν το Καζαχστάν από τη Ρωσία, να αλλάξει προσανατολισμό. Οταν κάποιος δηλώνει ότι το Καζαχστάν έγινε τάχα στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ, είναι απλώς να απορεί κανείς. Τι μπορεί να κάνει το Καζαχστάν για τη μεγάλη πολιτική με την Αμερική;! Αυτά λέγονται για να γίνει μεγαλύτερη, απ' ό,τι τώρα, η ρήξη ανάμεσα στο Καζαχστάν και τη Ρωσία. Μετατρέπουν το Καζαχστάν σε χαρτί στα πολιτικά τους παιχνίδια. Και ο Πρόεδρος πέφτει σε αυτή την παγίδα. Εχω υπόψη μου τη στάση του όχι μόνο απέναντι στις ΗΠΑ, αλλά και απέναντι στην Κίνα. Ολες αυτές οι πολιτικές κοντόφθαλμες ενέργειες δεν αποτελούν μια σταθερή βάση για την ανάπτυξη του Καζαχστάν. Θα ακούσατε, ίσως, για τις προθέσεις να κατασκευαστεί αεριαγωγός από το Δυτικό Καζαχστάν, από το έδαφος των Ουραλίων προς την Ανατολή, μέχρι την Κίνα. Στις πηγές του αεριαγωγού, στην "κεφαλή" βρίσκεται η Αμερική και η εταιρία "Σεβρολέτ", στο τέρμα, δηλαδή στην "ουρά", η Κίνα. Δεν ξέρουμε, πώς θα συμπεριφερθεί η "κεφαλή" ή η "ουρά", ποιες θα είναι οι αμοιβαίες σχέσεις τους, αλλά ανάμεσά τους θα βρεθούμε εμείς, το Καζαχστάν. Και τέτοια παραδείγματα υπάρχουν πολλά. Σχεδόν όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν πουληθεί ή έχει μεταβιβαστεί η διοίκηση σε ξένους. Μπορείτε να δείτε τι παιχνίδι παίζεται με την παροχή στην Αλμα - Ατα θέρμανσης. Δεν υπάρχει αέριο σε ολόκληρες συνοικίες της, διακόπτεται συνεχώς η ηλεκτροδότηση και τα πάντα αποφασίζει κάποιος Βέλγος, που έγινε ιδιοκτήτης της εταιρίας "Τρακτεμπέλ".

- Τι μπορούμε να πούμε για τις οικονομικές σχέσεις του Καζαχστάν με τη Ρωσία; Δεν μπορούν άραγε να αποκατασταθούν οι σχέσεις;

- Με ποιον να λύσει η Ρωσία τα ζητήματα στο Καζαχστάν, αφού η κυβέρνησή μας δεν έχει τη δυνατότητα να επιδράσει στην οικονομία; Ολη η οικονομία είναι στα χέρια ξένων ιδιοκτητών.

- Ναι, θλιβερή εικόνα. Και πώς το βλέπει αυτό η εθνική διανόηση, το άνθος του έθνους; Το Καζαχστάν χάνει πράγματι την οικονομική ανεξαρτησία του. Τα πάντα που έχουν δημιουργηθεί επί δεκαετίες, με τα χέρια όλου του σοβιετικού λαού - και η Μαγκνίτκα, και το εργοστάσιο τρακτέρ του Παβλοντάρ, και το συγκρότημα εμπλουτισμού μεταλλεύματος Σοκολόφσκο - Σαρμπάισκ και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις - ανήκουν τώρα στο ξένο κεφάλαιο. Πώς βλέπει αυτή την κατάσταση η εθνική διανόηση; Δεν πονάει άραγε η καρδιά της; Μα δε βλέπει τι συμβαίνει;

- Η διανόηση έχασε ως έναν ορισμένο βαθμό τον μπούσουλά της. Για έναν απλό λόγο, είναι πολύ ευκολόπιστη. Ο Πρόεδρος του Καζαχστάν μιλάει πάντα ωραία. Λέει όμως ένα, υπογράφει άλλο, κάνει άλλο. Με τα λόγια είναι δύσκολο να τα βάλεις. Να, για παράδειγμα, ανακοίνωσε τη στρατηγική μέχρι το έτος 2003. Προοπτικές μεγαλειώδεις στα λόγια, αλλά τίποτα το συγκεκριμένο. Ο κόσμος πιστεύει και σκέφτεται ότι ο Πρόεδρος φροντίζει γι' αυτόν. Οποιος δεν τα πιστεύει όλα αυτά, τα αναλύει, σκέφτεται, εκτιμάει φυσικά νηφάλια, αλλά κανείς δεν αποφασίζει να εναντιωθεί ανοιχτά. Γι' αυτό και δεν επικρίνω τη διανόηση στο σύνολό της, θέλω να πω ότι είναι διασπασμένη. Ορισμένοι πιστεύουν αυτά που λένε, άλλοι απλώς έχουν εξαγοραστεί από την εξουσία, με θέσεις, μετάλλια, υποτροφίες και άλλα αγαθά. Αλλοι δεν μπορούν να καταλάβουν την κατάσταση. Ενώ άλλοι βλέπουν ότι βουλιάζουμε, αλλά αδρανούν. Και αφού η διανόηση είναι διασπασμένη, ανάμεσα στις ομάδες της διεξάγεται εσωτερική διαπάλη. Αλλά η ατμόσφαιρα απόρριψης της σημερινής πολιτικής σιγά - σιγά ωριμάζει. Η ίδια η διανόηση νιώθει στο πετσί της όλο το βάρος των συμβαινόντων και δεν αποκλείεται, αν υπάρξει κάποια οργανωτική βάση, να πει ακόμα το λόγο της και η απήχηση θα μπορεί να είναι πολύ ισχυρή. Γι' αυτό, όμως, πρέπει να συνειδητοποιήσει την ευθύνη της απέναντι στην εποχή, τις σημερινές και μελλοντικές γενιές των Καζαχστανών.

Ωστόσο, οφείλω να εξηγήσω ότι η διανόηση που υπήρχε στην αυγή του αιώνα και συμμετείχε στα επαναστατικά γεγονότα, δεν υπάρχει πλέον. Δυστυχώς. Εχασε αυτή και τέτοιες αρετές, όπως η μαχητικότητα, η ειλικρίνεια, η φροντίδα για το μέλλον του έθνους, που προσιδίαζαν στη σοβιετική διανόηση κατά την περίοδο οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Μας στενοχωρεί και η κατάσταση της εργατικής τάξης. Ηταν πάντα η κυριότερη δύναμη και το στήριγμα. Τώρα μπορούμε να πούμε ότι την έχουν "αποταξικοποιήσει". Η παραγωγή είναι στάσιμη, οι εργάτες έχουν απολυθεί, αυτοί που έχουν μείνει τρέμουν για τη θέση τους και για τις δεκάρες που τους δίνουν. Οι άνεργοι δεν είναι σε θέση να ενωθούν λόγω της ασυνδεσίας τους.

Σε ό,τι αφορά την αγροτιά, τα κολχόζ και τα σοβχόζ στην ουσία δεν υπάρχουν πλέον. Τα ατομικά νοικοκυριά δεν έχουν τη δύναμη που θα μπορούσε να την υπολογίσει η εξουσία. Η κοινωνία έχει οδηγηθεί σε τέτοια κατάσταση που δεν μπορεί να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της, τις θέσεις εργασίας ή ακόμα και να "ξανακτίσει" το μισθό της. Οφείλουμε να βοηθήσουμε το λαό να συνειδητοποιήσει ότι αν δε φύγει η εξουσία της σημερινής φατριακής αστικής τάξης, τίποτα το καλό δεν πρέπει να περιμένει.

- Ποια είναι σ' αυτές τις συνθήκες η στρατηγική και η τακτική του ΚΚ Καζαχστάν;

- Στην Αντίληψη του ΚΚ Καζαχστάν για την εξουσία αναφέρουμε ευθέως ότι "κύρια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο σοβιετικό και το μετασοβιετικό μοντέλο πολιτικοκρατικής εξουσίας είναι το εντελώς άχρηστο για τη διοίκηση νεοϊδρυμένο αυταρχικό - γραφειοκρατικό καθεστώς και ο εξιδανικευμένος θεσμός της προεδρίας". Και παρακάτω: "Η ζωή επιβεβαιώνει ότι η προεδρική μορφή διοίκησης στο Καζαχστάν δε δικαιώθηκε και αυτοεξαντλήθηκε. Οι κομμουνιστές είναι πεπεισμένοι ότι ο λαός πρέπει να απαλλαγεί από την πρακτική παράδοσης της εξουσίας σ' ένα άτομο. Ακόμα περισσότερο, που είναι το ίδιο επικίνδυνο, όταν η εξουσία βρίσκεται στα χέρια τυράννων και σαδιστών, ψευδολόγων, τυχοδιωκτών και μεταπρατών". Η αντίληψη για την εξουσία, την οικονομική και κοινωνική πολιτική, που εγκρίθηκαν στην Ολομέλεια του κόμματός μας τον Οκτώβρη του 1997, απορρίπτει τη φατριακή, αστική και μεταπρατική εξουσία. Γι' αυτό και ο αγώνας μόλις αρχίζει να δυναμώνει. Τώρα ετοιμάζουμε την Ολομέλεια που θα γίνει το Μάρτη. Θα συζητήσουμε το ζήτημα της τακτικής του ΚΚ στις σημερινές συνθήκες. Η τακτική μας έχει μερικές κατευθύνσεις. Πρώτη, είναι η καθαρότητα στις γραμμές του κόμματος. Δεύτερη, η εξασφάλιση ενιαίου επίπεδου οργανωτικής δουλιάς. Τρίτη, ο δρόμος πάλης με συλλαλητήρια ενάντια στην αυθαιρεσία και η δουλιά μέσα στον πληθυσμό. Σκοπεύουμε να πάμε σε κάθε κολεκτίβα με ολοκάθαρες και σαφείς προτάσεις. Για την ώρα οι δυνατότητές μας είναι περιορισμένες. Εχουμε τις εφημερίδες μας σε έξι περιοχές, αλλά ελπίζουμε να διευρύνουμε την έκδοσή τους.

Και το κυριότερο, πρέπει να προετοιμαστούμε καλά για τις βουλευτικές εκλογές του 1999. Εξυπακούεται ότι θα έχουμε πραγματικές πιθανότητες, αν τροποποιηθούν τα άρθρα για τις εκλογές. Για παράδειγμα, σύμφωνα μ' ένα άρθρο, για να θέσει κάποιος υποψηφιότητα πρέπει να καταβάλει 238 τενγκέ (περίπου 3.200 δολάρια). Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει κάτι παρόμοιο. Πρόκειται για αυθαιρεσία του αρχηγού του κράτους, ο οποίος μόνος του έγραψε και μόνος του, χωρίς το Κοινοβούλιο, ενέκρινε αυτό το νόμο. Θα επιδιώξουμε τη δημιουργία ανεξάρτητου εκλογικού συστήματος. Εννοείται ότι εντελώς ανεξάρτητα συστήματα δεν υπάρχουν. Αυτό, όμως, που ισχύει σε μας, είναι ασυμβίβαστο με τη δημοκρατία. Η εκλογική επιτροπή ορίζεται από τον Πρόεδρο, με δικούς του ανθρώπους, ενώ στις περιφέρειες επικεφαλής της όλης εκλογικής εκστρατείας είναι οι περιφερειάρχες, όργανα όχι της νομοθετικής, αλλά της εκτελεστικής εξουσίας. Δηλαδή πάλι άνθρωποι του Προέδρου.

Για το 1998 προγραμματίζουμε και άλλα βήματα τακτικής. Μεταξύ τους σκοπεύουμε να ενισχύσουμε και να διευρύνουμε τις σχέσεις μας με τα Κομμουνιστικά Κόμματα των χωρών της ΚΑΚ. Ξέρουμε ότι η κατάσταση στο Καζαχστάν θα αλλάξει προς το καλύτερο, όταν στη Ρωσία έρθουν νέοι άνθρωποι στην εξουσία. Εχουμε μεγάλες ελπίδες και, όπως είναι γνωστό, η ελπίδα παθαίνει τελευταία. Η ελπίδα μας, όμως, δε θα πεθάνει ποτέ, διότι είμαστε λαοί με την ίδια νοοτροπία και τις ίδιες επιδιώξεις. Η αποκοπή από τη Ρωσία δε συμφέρει ούτε τον Καζάχο, ούτε το Ρώσο, ούτε τον Ουκρανό, ούτε το Γερμανό. Δεν είναι εύκολο να αντισταθεί κανείς σ' αυτή την ξετσίπωτη πολιτική, διότι οι νόμοι της χώρας μας γράφονται από ένα άτομο και για την παραμικρή παραβίασή τους αρπάζουν τους ανθρώπους και τους ρίχνουν στη φυλακή.

- Ποια κόμματα και κινήματα συγκροτούν την Οργανωτική Επιτροπή του μελλοντικού Λαϊκού Μετώπου;

- Πυρήνας είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα, μολονότι δε διεκδικούμε τους πρώτους ρόλους. Αυτή είναι η τακτική μας. Στη χώρα μας είναι τώρα τέτοια η κατάσταση, που για πολλούς είναι δύσκολο να δουλέψουν ανοιχτά με τους κομμουνιστές. Αυτό παρατηρείται και σε άλλες χώρες της ΚΑΚ. Εμείς ως οργανωτική δύναμη μπορούμε να αναδείξουμε τον ηγέτη, που, χωρίς να είναι μέλος του κόμματός μας, συμφωνεί με τα σχέδια, την ιδεολογία και τις αντιλήψεις μας. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι. Αν χρειαστεί να προτείνουμε για τις προεδρικές εκλογές μερικούς υποψήφιους, και αυτό θα εξαρτηθεί από το ποιος θα είναι εναντίον μας, θα μπορέσουμε να προτείνουμε τον αναγκαίο αριθμό υποψηφίων. Αν και μέχρι τις εκλογές υπάρχει πολύς χρόνος, θεωρούμε ότι πρέπει να ετοιμαστούμε έγκαιρα. Στο ιδρυτικό Συνέδριο του Λαϊκού Μετώπου θα ορίσουμε τους ηγέτες. Υπογραμμίζουμε όχι τον ηγέτη, αλλά τους τους ηγέτες.

Συμφωνήσαμε ότι τα συμφέροντα του ενός ή του άλλου κινήματος πρέπει να μείνουν κατά μέρος. Σε ένα ορισμένο στάδιο της πάλης για την εξουσία και την αλλαγή της πολιτικής, όλα τα μέλη του Λαϊκού Μετώπου οφείλουν να δράσουν προς μια κατεύθυνση, αφήνοντας κατά μέρος τα εθνικά και εθνικιστικά, σοβινιστικά, συνδικαλιστικά και κομματικά συμφέροντα. Μολονότι, ας πούμε, το Εργατικό Κίνημα συμμετέχει στο Λαϊκό Μέτωπο για να υπερασπίζεται την εργατική τάξη, το "Αζάτ" την ανάπτυξη της γλώσσας και του πολιτισμού του καζαχικού έθνους, το "Λαντ" τα συμφέροντα του ρωσικού πληθυσμού, το διεθνιστικό κίνημα "Αζαμάτ" ("Σύντροφος") τα πολιτικά δικαιώματα και τις ελευθερίες κτλ. Η πιο οργανωμένη δύναμη είναι το ΚΚ: Εχει Επιτροπές Περιοχών, επαρχιών, ΚΟΒ. Γι' αυτό, θέλουμε δε θέλουμε, το βασικό πολιτικό βάρος, μαζί και η δουλιά μέσα στον πληθυσμό, πέφτει στο κόμμα μας.

- Πώς βλέπουν οι Καζαχστανοί την ολοκλήρωση, την προοπτική αποκατάστασης αυτού που έχει καταστραφεί;

- Οι άνθρωποι μιλούν για το παρελθόν, αλλά νομίζω ότι μια Ενωση σαν κι αυτή που υπήρχε δεν τη φαντάζονται: Ο,τι έφυγε, έφυγε. Αλλά οποιαδήποτε ένωση, οποιαδήποτε ολοκλήρωση, που μπορούν να εξασφαλίσουν την ελεύθερη επικοινωνία των ανθρώπων, την ελεύθερη συνεργασία στον παραγωγικό τομέα, συμφέρει όλους. Αν κουβεντιάσεις μαζί τους για το θέμα της ολοκλήρωσης, αυτοί, αφού αναλύσουν όλες τις περιστάσεις και σκεφτούν, αρχίζουν να μιλούν για την αναγκαιότητα της κοινής άμυνας, για κοινές μεταφορές, επικοινωνίες, κοινή επιστήμη, παιδεία... Για να μπορούν τα παιδιά, όπως και πριν, να σπουδάζουν στη Μόσχα, το Λένινγκραντ, το Νοβοσιμπίρσκ και σε άλλες πόλεις. Αυτό είναι το όνειρο πολλών. Κι αν η γενιά μας δε θα πετύχει την ανασύσταση της Ενωσης, ύστερα από κάποιο καιρό θα την αποκαταστήσουν αυτοί που θα μας ακολουθήσουν. Διότι, όπως κι αν ερμηνεύει κάποιος το σοσιαλισμό, τον καπιταλισμό ή ακόμα κάποιο "-ισμό", ούτε θεωρητικά, ούτε πρακτικά δε θα μπορέσει να αποδείξει την ανωτερότητα του σκληρού και άκαμπτου καπιταλιστικού κόσμου έναντι του ανθρώπινου σοσιαλιστικού κόσμου. Φυσικά, κατά την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση έγιναν σοβαρά λάθη και μάλιστα ανοησίες. Αν, όμως, πεταχτούν, καθαριστούν όλα αυτά, τότε φαίνεται η ανωτερότητα του σοσιαλιστικού συστήματος. Η διδασκαλία των Μαρξ - Λένιν με την κυριολεκτική σημασία της λέξης δεν έχει εναλλακτική πρόταση.

- Θα συμμετάσχετε στη Συνέλευση των Λαών της ΕΣΣΔ που θα γίνει στο Κίεβο;

- Οι νόμοι του Καζαχστάν μας απαγορεύουν να συμμετάσχουμε σε ενοποιητικές διαδικασίες. Πριν από την εκλογή μου ως πρώτου Γραμματέα της ΚΕ, οι αρχές είχαν απαγορεύσει προσωρινά τη δράση του κόμματός μας. Αλλά, παρ' όλες τις απαγορεύσεις, το Καζαχστάν θα πάρει μέρος στη Συνέλευση των Λαών της ΕΣΣΔ. Καθορίσαμε ήδη τη σύνθεση της αντιπροσωπείας, επικεφαλής θα είναι ο βουλευτής και Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Καζαχστάν Βαλεριάν Ζεμλιακόφ. Οι αντιπρόσωποι θα μεταφέρουν τις ευχές, τις ελπίδες και τις προσδοκίες των Καζαχστανών, τις παρατηρήσεις και προτάσεις μας σχετικά με το σχέδιο Ενωσιακής Συμφωνίας. Εμείς μιλούμε όχι για τη Σοβιετική Ενωση, όπως ήταν, αλλά για μια ανανεωμένη Ενωση. Αν και στην ψυχή μας είμαστε, φυσικά, υπέρ της ανασύστασης της ΕΣΣΔ, αποκλείοντας, φυσικά, τα λάθη και τις ανοησίες...

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ