Ολο τον τελευταίο καιρό, πολιτικοί παράγοντες της χώρας ασχολούνται με τις μελλοντικές προεδρικές εκλογές. Μολονότι ο Πρόεδρος Μπορίς Γιέλτσιν δεν έχει την πρόθεση να εγκαταλείψει το πόστο του, οι συζητήσεις για πρόωρες προεδρικές εκλογές δεν κοπάζουν, ενώ οι διεκδικητές του προεδρικού θώκου φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια μετά τη βροχή. Ο αριθμός τους αυξήθηκε απότομα μετά την επίσκεψη του Γιέλτσιν στο Ουζμπεκιστάν την περασμένη βδομάδα, όταν στο αεροδρόμιο της Τασκένδης κλονίστηκε, παραπάτησε και παραλίγο να πέσει. Μετά, η επίσκεψή του στην Τασκένδη και την Αλμά - Ατά (Καζαχστάν) συντομεύτηκε και ο Γιέλτσιν επέστρεψε εσπευσμένα στη Μόσχα, πράγμα που προκάλεσε συζητήσεις για την πολύ κρίσιμη κατάσταση της υγείας του. Αυτό έκανε πολλούς πολιτικούς να προβούν σε ριψοκίνδυνες δηλώσεις και ενέργειες, οι οποίες σχολιάζονται έντονα και αναλύονται. Πρώτον, αίσθηση προκάλεσε, φυσικά, ο φανερός υπαινιγμός του προέδρου της Κρατικής Δούμας, Γκενάντι Σελεζνιόφ, ότι μπορεί να ενταχθεί στον αγώνα για την προεδρική καρέκλα, "αν τα αριστερά κόμματα, οι κεντρώες δυνάμεις και οι ψηφοφόροι τον προτείνουν". Μόλις, όμως, ο Τύπος έκανε λόγο για διάσπαση στο ΚΚΡΟ, ειδικότερα, ανάμεσα σ' αυτόν και τον πρόεδρο της ΚΕ του ΚΚΡΟ, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, ο Σελεζνιόφ αμέσως ανακάλεσε, λέγοντας: "Δε θα ασχοληθώ με την αυτοανάδειξή μου κι αν ο αριστερός συνασπισμός θα υποστηρίξει τον υποψήφιο του ΚΚΡΟ, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, θα τον υποστηρίξω με κάθε τρόπο". Παρά τις προβλέψεις, δεν προέκυψε διάσπαση στο ΚΚΡΟ και ο Ζιουγκάνοφ διαβεβαίωσε με τη σειρά του τους ευρείς κύκλους της κοινής γνώμης ότι στο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας τα πάντα είναι ήρεμα. Σε ό,τι αφορά τον Σελεζνιόφ είπε ότι "έχει το δικαίωμα για προεδρικές φιλοδοξίες", αλλά τον υποψήφιο "θα τον αναδείξει το Συνέδριο των καθοδηγητών των 69 κομμάτων, οργανώσεων, κινημάτων που απαρτίζουν τον αριστερό συνασπισμό της αντιπολίτευσης".

Ορισμένη διαφορά προέκυψε ανάμεσα στους δυο Γκενάντι σχετικά με το πρόσωπο του δημάρχου της Μόσχας, Γιούρι Λουζκόφ. Ενώ ο Ζιουγκάνοφ έχει επανειλημμένα εκφραστεί για τον Λουζκόφ ως πιθανό μελλοντικό υποψήφιο της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης για το προεδρικό αξίωμα, ο Σελεζνιόφ με φανερή δυσαρέσκεια ρώτησε: "Ποιος και πότε πήρε τέτοια απόφαση;". Αλλά, άγνωστο τι μεσολάβησε στο μεταξύ και τον ώθησε να πάρει μια νέα σαφή θέση για τις μελλοντικές προεδρικές εκλογές, όταν το Σάββατο, 17 Οκτώβρη, από το Λένινγκραντ, όπου παραβρέθηκε στην κηδεία του φίλου του επιχειρηματία Φιλίποφ, που δολοφονήθηκε από τρομοκράτες, χωρίς περιστροφές ανακοίνωσε ότι είναι "αποφασισμένος να υποβάλει υποψηφιότητα για τη θέση του Προέδρου της χώρας το 2000".

Αλλος ένας πιθανός διεκδικητής της προεδρικής καρέκλας, ο κυβερνήτης της περιφέρειας Κρασνογιάρσκ, στρατηγός ε. α. Αλεξάντερ Λέμπεντ, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα "Ιντερφάξ - ΑΙΦ", τόνισε ότι "οι πρόωρες προεδρικές εκλογές θα είναι ευεργετικές για τη χώρα" και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να ξεπεράσει την κρίση η Ρωσία, όσο εξακολουθεί να βρίσκεται στην εξουσία ο Γιέλτσιν. Στην ερώτηση: "Σήμερα ήδη ορισμένοι πολιτικοί δηλώνουν πρόθυμοι να ηγηθούν του κεντροαριστερού συνασπισμού. Πώς εκτιμάτε τις δηλώσεις Λουζκόφ και Σελεζνιόφ;", απάντησε: "Στον κεντροαριστερό συνασπισμό ωριμάζει διάσπαση. Υπάρχουν ήδη δυο υποψήφιοι που θα τεθούν επικεφαλής αυτών των δυνάμεων: ο δήμαρχος της Μόσχας Λουζκόφ και ο πρόεδρος της Κρατικής Δούμας, Γκενάντι Σελεζνιόφ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον ηγέτη του ΚΚΡΟ, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ". Προέβλεψε ότι "οι αριστερές δυνάμεις θα διασπαστούν σε τρία άνισα μέρη και σ' αυτή την περίπτωση δε θα δουν νίκη στις προεδρικές εκλογές το έτος 2000". Πάντως, και ο Ζιουγκάνοφ, και ο Σελεζνιόφ επισήμαναν ότι το ζήτημα του υποψηφίου θα κριθεί οριστικά στο Συνέδριο της Λαϊκοπατριωτικής Ενωσης Ρωσίας.

Στο μεταξύ, συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις διαφόρων πολιτικών για τη συγκρότηση του κεντροαριστερού συνασπισμού. Πρώτος για την πρόθεση να δημιουργηθεί κεντροαριστερός συνασπισμός μίλησε ο Ζιουγκάνοφ και μάλιστα ανέφερε ως πιθανό ηγέτη μιας τέτοιας συμμαχίας τον Λουζκόφ. Προς αυτή την κατεύθυνση δρουν και άλλοι πολιτικοί. Ετσι, έχουν ήδη διεξαχθεί συνομιλίες ανάμεσα στον νεοεμφανιζόμενο στη δημόσια πολιτική, πρώην διοικητή των μεθοριακών δυνάμεων και νυν βουλευτή της Δούμας, Αντρέι Νικολάγεφ, με τον ηγέτη του Συνεδρίου των Ρωσικών Κοινοτήτων, Ντμίτρι Ρογκόζιν, με τον πρόεδρο του Κόμματος Αυτοδιοίκησης των Εργαζομένων, Σβιατοσλάβ Φιόντοροφ, με τον επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας "Ναροντοβλάστιε", Νικολάι Ριζκόφ, και με άλλους πολιτικούς. Ο ίδιος ο Νικολάγεφ, σε συνέντευξη στο "Ιντερφάξ - ΑΙΦ", ανέφερε ότι ενδέχεται σύντομα να υπογραφεί συμφωνία για συνεργασία με τη Λαϊκοπατριωτική Ενωση Ρωσίας του Γκ. Ζιουγκάνοφ και το "Γιάμπλοκο" του Γκριγκόρι Γιαβλίνσκι. Στην ερώτηση αν μπορεί, κατά την άποψή του, να είναι κοινός υποψήφιος ο δήμαρχος Γιούρι Λουζκόφ, απάντησε ευθέως: "Νομίζω, ναι, και σ' αυτή την περίπτωση δε θα υπάρχουν αντίπαλοι το έτος 2000. Οπότε για τους άλλους διεκδικητές του προεδρικού αξιώματος η συμμετοχή θα είναι όπως στους Ολυμπιακούς Αγώνες, όπου σημαντική δεν είναι η νίκη, αλλά η συμμετοχή".

Από την άλλη μεριά, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι τώρα ο ίδιος ο Λουζκόφ, που πριν ήταν επιφυλακτικός, αποσαφήνισε τη θέση του, όχι μόνο σχετικά με τη συμμετοχή του στις προεδρικές εκλογές, αλλά ως έναν ορισμένο βαθμό και για την πιθανή συμμαχία του με τους κομμουνιστές. Ενώ η πρώτη του δήλωση από το Λονδίνο για την υποψηφιότητά του στις προεδρικές εκλογές προκάλεσε αρκετό θόρυβο, οι κατοπινές του δηλώσεις σχετικά με το θέμα αυτό θεωρήθηκαν ως κάτι το αυτονόητο. Οι αναλυτικές εκπομπές όλων των τηλεοπτικών καναλιών της Ρωσίας διαθέτουν αρκετό χώρο και χρόνο για την προβολή του Λουζκόφ ως μελλοντικού υποψηφίου και μιλούν για την αυξανόμενη δημοτικότητά του, καθώς και για την πολύ πιθανή συμμαχία του με τους κομμουνιστές.

Προς το τέλος της περασμένης βδομάδας προέκυψε ακόμα μια υποψηφιότητα: ο σχολιαστής της εκπομπής "Ιτόγκι" του καναλιού ΝΤΒ ανακοίνωσε την εντυπωσιακή είδηση; το 9% των ερωτηθέντων υπέδειξε ως υποψήφιο Πρόεδρο τον Γεβγκένι Πριμακόφ. Από την άλλη μεριά, στις αξιώσεις τους για τον προεδρικό θώκο ορισμένοι υποψήφιοι καταντούν γελοίοι. Ο πρώην πρωθυπουργός Βίκτορ Τσερνομίρντιν, που επαναδραστηριοποιήθηκε, θίχτηκε όταν ο Λουζκόφ τον αποκάλεσε "συνταξιούχο" και με τη σειρά του αποκάλεσε τον Λουζκόφ "παππού". Τέλος, οι πολυάριθμοι υποψήφιοι μόνο σ' ένα πράγμα συμφωνούν, ότι ο άρρωστος Γιέλτσιν, όσο κι αν κάνει τον "παλικαρά", δεν είναι πλέον ικανός να κυβερνήσει τη Ρωσία και ακόμα περισσότερο να τη βγάλει από το βάλτο που την οδήγησε με τις καταστροφικές μεταρρυθμίσεις του. Φυσικά, σ' αυτή την κατάσταση το καλό για τη Ρωσία θα ήταν να εγκαταλείψει οικειοθελώς τη θέση του και να πάψει να βασανίζει τη χώρα και το λαό. Ελπίδες, όμως, για κάτι τέτοιο δεν υπάρχουν. Σχετικά μ' αυτό, ο αναπληρωτής προσωπάρχης του Κρεμλίνου Ολέγκ Σισούγεφ επανέλαβε τη Δευτέρα, 19 Οκτώβρη, ότι ο Πρόεδρος Γιέλτσιν είναι σε θέση να ολοκληρώσει τη θητεία του μέχρι το έτος 2000. Αν και η Επιτροπή της Κρατικής Δούμας για την αποπομπή του Γιέλτσιν από το προεδρικό αξίωμα συνεδρίασε εκ νέου την περασμένη βδομάδα και εξέτασε τις κατηγορίες εναντίον του, η πιθανότητα να παραιτηθεί είναι μηδαμινή. Επίσης, ο ίδιος ο Γιέλτσιν είχε δηλώσει στις 8 Οκτώβρη, μια μέρα μετά τη μεγαλειώδη πανρωσική κινητοποίηση διαμαρτυρίας, αποφασιστικά και κατηγορηματικά ότι δε θα φύγει από τη θέση του Προέδρου πριν από το έτος 2000. Οπότε, για την ώρα οι πολυάριθμοι διεκδικητές τηγανίζουν τα ψάρια στο γιαλό...

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ