Η Ισπανία αντιμετωπίζει αυτόν τον καιρό, εκτός από την πολιτική αστάθεια που διαφαίνεται στον ορίζοντα, λόγω της δυσκολίας του νικητή των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών, Χοσέ Μαρία Αθνάρ, να σχηματίσει κυβέρνηση, και άλλα διόλου ασήμαντα προβλήματα, σχετικά με την πορεία προς την ευρωπαϊκή νομισματική ένωση.

Η απερχόμενη κυβέρνηση του Φελίπε Γκονζάλες δεχόταν, τον τελευταίο καιρό, τον έναν έπαινο μετά τον άλλον από τον ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ. "Μπορείτε να τα καταφέρετε", διαβεβαίωναν οι παραπάνω οργανισμοί τους αρμόδιους για τα οικονομικά θέματα, υπονοώντας ότι η πορεία του προγράμματος σύγκλισης καλά κρατεί. Ωστόσο, η ισπανική κυβέρνηση δεν πληρούσε, μέχρι το τέλος της προηγούμενης χρονιάς, κανένα από τα τέσσερα κριτήρια για την ευρωπαϊκή νομισματική ένωση.

Ακόμα και τα επιτόκια, που για την Ισπανία φαίνονταν να είναι το μοναδικό εκπληρωθέν κριτήριο σύγκλισης της Συνθήκης του Μάαστριχτ, παρουσίασαν μία αύξηση κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 1994, φτάνοντας το 11,5%.

Ο πληθωρισμός δε μειώθηκε το 1995 και παραμένει στο 4,7%, όπως τον προηγούμενο χρόνο. Είναι ακριβώς μιάμιση φορά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ωστόσο, ο απερχόμενος υπουργός Οικονομικών, Πέδρο Σόλμπες, δεν ανησύχησε ιδιαίτερα, καθώς, όπως διαβεβαίωνε, "είναι ελάχιστα πάνω από τις προγνώσεις μας και από τις χαμηλότερες αυξήσεις τιμών των τελευταίων δεκαετιών".

Επίσης, το έλλειμμα του προϋπολογισμού, που δεν πρέπει να είναι πάνω από το 3% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), μειώθηκε μεν από το 6,6% του ΑΕΠ, που ήταν το 1994, στο 5,8% στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς, συνεχίζει, ωστόσο, να είναι ακόμα πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Το δημόσιο χρέος, που δε θα πρέπει, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, να υπερβαίνει συνολικά το 60% του ΑΕΠ, στην Ισπανία σημείωσε στην περίοδο 1994 - 1995 μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις, καταλήγοντας στο 64,5%.

Ενώ ο ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ καλούν την ισπανική κυβέρνηση να εντείνει το πρόγραμμα λιτότητας και να προχωρήσει σε παραπέρα περικοπές στον κοινωνικό τομέα, αυξάνονται και στην Ισπανία οι φωνές, που θεωρούν τη νομισματική ένωση με τους όρους που επιβάλλει η Συνθήκη του Μάαστριχτ ως μία επικίνδυνη πολιτική παγίδα. Ετσι, για παράδειγμα, ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Μαδρίτης Φερνάντο Σαμπατέρ, σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα "Μοντ", τόνιζε πρόσφατα: "Η ένταξή μας, το 1982, στην Ευρώπη είχε τότε θεωρηθεί απλή υπόθεση, σήμερα όμως βλέπουμε ότι πληρώσαμε υψηλότατο τίμημα. Οι σοσιαλιστές είχαν ποντάρει πολλά στην Ευρώπη, αλλά τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στη συνέχεια ήταν τεράστια". Από το πολιτικό φάσμα της χώρας η μόνη δύναμη που εκφράστηκε, τουλάχιστον μέχρι τώρα, απερίφραστα κατά της Συνθήκης του Μάαστριχτ είναι η Ενωμένη Αριστερά (IU) και προειδοποίησε ότι επιδιώκεται μία τεχνητή συνοχή σε βάρος των εργαζομένων. "Αν ο κόσμος αντιλαμβανόταν τι σκληρές αλλαγές θα προβάλουν με την εκπλήρωση των μακροοικονομικών στόχων", τόνιζε ο γενικός συντονιστής της IU Χούλιο Ανγκίτα, "πολύ σύντομα θα είχαμε ένα κύμα διαμαρτυρίας, τύπου Γαλλίας". Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε και το υψηλότατο ποσοστό ανεργίας στην Ισπανία, που ναι μεν μειώθηκε τα δύο τελευταία χρόνια κατά 1/10, δεν παύει όμως να προσεγγίζει το 25% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας, δηλαδή 2.500.000 άτομα. Στο ζήτημα της ανεργίας, η Ισπανία κατέχει την πρωτιά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Αν και οι Ισπανοί είχαν αποδειχθεί, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις των τελευταίων χρόνων, ως "υποδειγματικοί Ευρωπαίοι", σε διάφορους οικονομικούς τομείς πολλοί είναι εκείνοι πλέον που αναρωτιούνται πού είναι, τέλος πάντων, τα πολυδιαφημιζόμενα πλεονεκτήματα της ένταξης στην ΕΕ. Οποιοι, για παράδειγμα, εργάζονταν σε ένα από τα κλειστά, πλέον, ναυπηγεία της Ανδαλουσίας ή της Χώρας των Βάσκων, όποιοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα πορτοκάλια τους ή τα αμύγδαλά τους στους αγρούς, με αποτέλεσμα να σαπίσουν, γιατί η συγκομιδή τους δεν άξιζε πια τον κόπο, όποιος ελαιοπαραγωγός ή παραγωγός γαλακτοκομικών προϊόντων ή αμπελουργός αναγκάστηκε ξαφνικά να ασχοληθεί με ποσοστά και κλείσιμο επιχειρήσεων ή να ξεριζώνει αμπελώνες ή, ακόμα, όποιοι αισθάνθηκαν να εγκαταλείπονται από την ΕΕ και τους εταίρους στη διένεξη με το Μαρόκο ή τον Καναδά για τις ποσοστώσεις, σχετικά με την αλιεία, όλους αυτούς, λοιπόν, τους αφήνουν κυριολεκτικά αδιάφορους οι κραυγές χαράς, εκ μέρους της κυβέρνησης, για το σχετικά χαμηλό πληθωρισμό και το διπλασιασμό, στατιστικά, του ΑΕΠ.

Παραθέτουμε - στην προσπάθειά μας να συνοψίσουμε με τον πλέον ήπιο τρόπο τα παραπάνω - την απάντηση του καθηγητή Σαμπατέρ στην ερώτηση της εφημερίδας "Μοντ", κατά πόσο έχει η Ισπανία στον κόσμο, σύμφωνα με την άποψή του, τη θέση που της αρμόζει: "Από πλευράς Ευρώπης, πιστεύω ότι μας επέβαλαν πολύ σκληρούς όρους για την ένταξή μας, μας ζήτησαν πολλά, ενώ στη συνέχεια δημιουργείται η εντύπωση ότι η φωνή της Ισπανίας δεν ακούγεται όσο θα έπρεπε".

Γιάννα ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ

"Από πλευράς Ευρώπης, πιστεύω ότι μας επέβαλαν πολύ σκληρούς όρους για την ένταξή μας, μας ζήτησαν πολλά, ενώ στη συνέχεια δημιουργείται η εντύπωση ότι η φωνή της Ισπανίας δεν ακούγεται όσο θα έπρεπε", τονίζει στη "Μοντ" ο καθηγητής Σαμπατέρ

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ (του ανταποκριτή μας Χρ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ).-

"Εμπρός για ένα δυνατό και μαζικό κόμμα του σοσιαλισμού!".

Με αυτό το βασικό, κατευθυντήριο σύνθημα έληξε το 26ο Συνέδριο του ΚΚ ΗΠΑ, που έγινε από την 1 - 3 του Μάρτη στο Κλίβελαντ του Οχάιο, με τη συμμετοχή 500 αντιπροσώπων, καθώς και προσκαλεσμένων από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Το ΚΚΕ, που είχε στείλει και χαιρετιστήριο μήνυμα, αντιπροσώπευσε ο σύντροφος Ορέστης Κολοζώφ, μέλος του Πολιτικού Γραφείου του και βουλευτής, ο οποίος είχε και ιδιαίτερη συνάντηση με τον Εθνικό Πρόεδρο του ΚΚ ΗΠΑ, Γκας Χολ.

Το Συνέδριο διεξήχθη μέσα σε ατμόσφαιρα γενικού ενθουσιασμού και αισιοδοξίας, εντελώς διαφορετική από αυτή του 25ου πριν από 4 χρόνια, στην ίδια πόλη και στην ίδια αίθουσα του ξενοδοχείου "Σέρατον", όπου μια σειρά φραξιονιστικών στελεχών αποπειράθηκαν να επιβληθούν στο κόμμα και να το παρεκκλίνουν από την ιστορική επαναστατική, μαρξιστική πορεία του, αλλά απέτυχαν.

Αυτό επισήμανε, ανοίγοντας το Συνέδριο, ο σύντροφος Τζορτζ Μέιερς, Πρόεδρος της Εργατικής Επιτροπής του κόμματος.

"Πόση διαφορά ανάμεσα στο τότε και στο σήμερα", είπε. "Μέσα σε 4 και κάτι χρόνια από εκείνο το Συνέδριο, τα γεγονότα προχώρησαν με ταχύτητα φωτός... Κάτω από την εξαίρετη καθοδήγηση του Γκας Χολ, έχουμε ένα δυνατό και ενωμένο κόμμα, που ταχύτατα γίνεται ένα μαζικό κόμμα".

Το επιβεβαίωσε πανηγυρικά και η συμμετοχή των αντιπροσώπων, που προέρχονταν από όλο το πολυεθνικό και πολυφυλετικό φάσμα της χώρας. Οπως παραστατικά ελέχθη, αποτελούσαν ένα "ουράνιο τόξο" από μαύρους, μελαχρινούς και λευκούς αγωνιστές του συνδικαλιστικού, του φοιτητικού και του κοινοτικού κινήματος. Ανάμεσά τους νέα μέλη του κόμματος, άνδρες και γυναίκες, που στρατολογήθηκαν μέσα στα τελευταία τρία χρόνια.

Στην κύρια εισήγηση, ο Γκας Χολ είπε χαρακτηριστικά: "Είμαστε ένα πολύ μεγαλύτερο κόμμα. Είμαστε ένα κόμμα με πολύ πλατύτερη επιρροή... Σαν ένα μαζικό κόμμα, θα χρειαστεί ν' αναπτύξουμε ένα πιο λαϊκό στιλ ηγεσίας".

Το άμεσο καθήκον σήμερα, συνέχισε, είναι η ήττα των "φασιστικής απόχρωσης" ρεπουμπλικανών εξτρεμιστών στις προεδρικές εκλογές του φετινού Νοέμβρη. Κατάγγειλε ότι η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Βουλή και στη Γερουσία, με επικεφαλής των Νιούτ Γκίνγκριτς, έχει εξαπολύσει (η πλειοψηφία) μια "ανοιχτή και αχαλίνωτη επίθεση" κατά του βιοτικού επιπέδου του λαού, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, του περιβάλλοντος και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, με σκοπό τη μεγιστοποίηση των κερδών των γιγαντιαίων τραπεζών και μονοπωλίων. Αυξάνεται, τόνισε, η βιαιότητα και η αστυνομική ωμότητα, παράλληλα με τις επιθέσεις κατά των μεταναστών εργατών και τον αντισημιτισμό.

Ο κίνδυνος του εξτρεμισμού, είπε ο σύντροφος Χολ, δεν περιορίζεται μόνο στο Κογκρέσο, αλλά προέρχεται και από διάφορα άλλα στοιχεία, όπως ο ακροδεξιός Πάτρικ Μπιούκαναν, που σήμερα επιδιώκει το χρίσμα του προεδρικού υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για τις εκλογές του Νοέμβρη.

Εξήγησε όμως: "Η επιβολή στη χώρα μας της ακροδεξιάς δεν είναι άμεση ή αναπόφευκτη, αλλά δεν πρέπει να υποτιμήσουμε αυτόν το νέο κίνδυνο. Οι εκλογές του 1996 μπορεί να είναι μια ιστορική νίκη έναντι της άκρας Δεξιάς και άλλων φιλοφασιστικών δυνάμεων". Γι' αυτό, το κόμμα θα συνεργαστεί με οποιονδήποτε συνασπισμό, ώστε "να ξεριζωθούν από το Κογκρέσο αυτοί οι δημόσιοι εχθροί" και δε θα υποστηρίξει υποψηφίους που διχάζουν το ενωμένο μέτωπο κατά των δεξιών εξτρεμιστών.

Στο σημείο αυτό διευκρίνισε ότι η θέση για την ήττα της ακροδεξιάς περιορίζεται "μόνο στις εκλογές του 1996, είναι μια συγκεκριμένη τακτική για μια συγκεκριμένη εκλογή... Αν δει κανείς το φασισμό σαν μια σοβαρή απειλή, τότε βλέπει την ορθότητα αυτής της τακτικής... Δεν μπορούμε να πάμε μπροστά ως λαός και σαν μια τάξη χωρίς να κάνουμε αυτό".

Το κίνημα, βεβαίωσε, δεν εγκαταλείπει το μακροπρόθεσμο στόχο για ένα αντιμονοπωλιακό, λαϊκό κόμμα. "Οι συνασπισμοί, οι συμμαχίες και οι μορφές του ενωμένου μετώπου που δημιουργούμε για να ηττηθούν οι ρεπουμπλικανοί εξτρεμιστές, μπορούν να μετατραπούν σε μόνιμες μορφές δουλιάς για ένα αντιμονοπωλιακό, λαϊκό κόμμα".

Στη διάρκεια του Συνεδρίου έγινε ειδική τελετή προς τιμή των βετεράνων του κόμματος. Αντιπρόσωποι διάβασαν αποσπάσματα κειμένων του Ντου Μπόις, του Γιούτζιν Ντεμπς, της Ελίζαμπεθ Γκέρλι Φλιν και του Χουάν Τσάκον. Η συντονίστρια της Ενωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας, Τέρι Αλμπάνο, διάβασε τιμητικό κατάλογο 80 ηρώων του κόμματος. Ακόμα, παρουσιάστηκε πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα με μουσική, χορό, ομαδικό τραγούδι, θεατρική παράσταση και έκθεση έργων δύο προοδευτικών ζωγράφων.

Το Συνέδριο ενέκρινε διά βοής Διακήρυξη Ενότητας, που επαναβεβαιώνει την προσήλωση του κόμματος στον αγώνα ενάντια σε όλες τις μορφές ρατσισμού και σοβινισμού, καθώς και ομόφωνο ψήφισμα που καταδικάζει την εντατικοποίηση του φιλοπόλεμου αποκλεισμού της Κούβας.

Τέλος, εξέλεξε 145μελή Εθνική Επιτροπή που κατόπιν επανεξέλεξε τον Γκ. Χολ ως Εθνικό Πρόεδρο.

Οι αντιπρόσωποι υποδέχτηκαν όρθιοι και με επευφημίες τον Φαμ Βαν Θο, μέλος της ΚΕ του ΚΚ του Βιετνάμ, που στην ομιλία του ανέφερε πως είναι η πρώτη φορά που ένας αντιπρόσωπος του κόμματος παρίσταται σε συνέδριο του ΚΚ ΗΠΑ. Υπενθύμισε ότι ο Χο Τσι Μιχ, η μεγάλη μορφή του αγώνα για τη βιετναμική ανεξαρτησία, είχε επισκεφθεί σε νεανική ηλικία τις ΗΠΑ και ότι είχε χρησιμοποιήσει τα αρχικά λόγια της Αμερικανικής Διακήρυξης για την Ανεξαρτησία, στην αντίστοιχη διακήρυξη του Βιετνάμ. Τελειώνοντας, επέδωσε στον Γκας Χολ μια μεταξένια σημαία, πάνω στην οποία είχε κεντηθεί η εικόνα της γενέτειρας του Χο.

Και κάτι άλλο, πολύ σημαντικό. Στις 2/3 οι αντιπρόσωποι του Συνεδρίου, με τη συμμετοχή και τοπικών μελών του συνδικαλιστικού και κοινοτικού κινήματος, έκαναν πορεία από την αίθουσα του Συνεδρίου ως το κτίριο της εταιρίας "Μπρίτζστοουν/Φάιρστον", ελαστικών τροχών αυτοκινήτου στο Κλίβελαντ, υποστηρίζοντας τους εργάτες που έχουν κηρύξει απεργία. Καθώς προχωρούσαν, φώναζαν μεταξύ άλλων: "CPUSA - Socialism in our day" "ΚΚ ΗΠΑ - Σοσιαλισμό στον καιρό μας". Το διεθνικό αυτό μονοπώλιο, ιαπωνικής ιδιοκτησίας, είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο σ' αυτό το είδος.

Τα μέσα δημοσιότητας του Οχάιο κάλυψαν ευρύτατα τις εργασίες του Συνεδρίου. Η πλατιάς κυκλοφορίας εφημερίδα "Κλίβλαντ Πλέιν Ντίλερ" αφιέρωσε σ' αυτό τρία άρθρα σε περίοπτη θέση. Το ίδιο και δύο άλλες εφημερίδες, καθώς και τρεις τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί.

Το άστρο του Αθνάρ, ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος (PP) και νικητή των πρόσφατων βουλευτικών εκλογών στην Ισπανία, έσβησε πολύ γρήγορα. Μόλις που έλαμψε πρόσκαιρα τη νύχτα της Κυριακής 3ης Μάρτη, όταν οι συνεργάτες του, πριν ακόμα γίνουν γνωστά τα τελικά αποτελέσματα, γιόρταζαν, κραυγάζοντας όλο χαρά την απόλυτη πλειοψηφία, που τελικά δεν απέκτησαν.

Τώρα, όμως, ο Αθνάρ δεν έχει κανέναν που να τον θέλει. Μόνο ο Συνασπισμός των Καναρίων του πρόσφερε αμέσως τη βοήθειά του. Η Ενωμένη Αριστερά (IU), με θέσεις αριστερές, αντιφιλελεύθερες και αντι-Μάαστριχτ, είναι ένας απίθανος εταίρος για το PP. Αλλωστε, οι ηγεσίες και των δύο κομμάτων, του PP και της IU, επιβεβαίωσαν πολλαπλώς τα παραπάνω πριν και μετά τις εκλογές.

Το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) άντεξε πολύ καλά την εκλογική δοκιμασία και η προβλεφθείσα τιμωρία δεν ήταν παρά μία ήπια ήττα, που του δίνει τη δυνατότητα, κυρίως λόγω της "χλωμής" νίκης του PP, να ανακάμψει ταχύτατα. Λογικά, το PSOE θα περάσει στην αντιπολίτευση και δε θα στηρίξει το PP στο σχηματισμό νέας κυβέρνησης.

Η Σύγκλιση και Ενότητα (CiU), το κόμμα της καταλανικής εθνικιστικής αστικής τάξης, με τους 16 βουλευτές του και με το οικονομικό του πρόγραμμα, που σχεδόν συμπίπτει με αυτό του PP, γίνεται, συνεπώς, το μοναδικό διαθέσιμο χαρτί για το PP, ο εταίρος μιας φυσικής κυβέρνησης. Η σχέση του PP με το Εθνικιστικό Βασκικό Κόμμα (PNV) είναι παρόμοια με αυτή που έχει με το CiU. Η διαφορά είναι ότι το PNV διαθέτει μόνο 5 βουλευτές.

Το πρόβλημα του Αθνάρ είναι ότι, αν επιθυμεί τη στήριξη του CiU, θα πρέπει να αλλάξει ριζικά το πρόγραμμά του στα θέματα των αυτονομιών και των εθνικοτήτων. Και λέω πρόβλημα γιατί, πέρα από το τι θα σημαίνει για τον ίδιο τον Αθνάρ αυτό "το κατέβασμα του παντελονιού", εκείνοι που δε θα δουν με καθόλου καλό μάτι μία τέτοια συμφωνία θα είναι οι ψηφοφόροι του. Οι ίδιοι που τη βραδιά της 3ης Μάρτη ξεφώνιζαν απευθυνόμενοι στον ηγέτη του CiU: Πουζόλ, νάνε, θα μιλήσεις καστελιάνο (επίσημη γλώσσα του ισπανικού κράτους), τώρα θα αναγκαστούν να του πουν: Πουζόλ, ωραίε, μίλα όποια γλώσσα θέλεις.

Ωστόσο, και για το CiU δεν είναι μια εύκολη συμφωνία, μια και οι οπαδοί του είναι αντίθετοι με τις θέσεις του Αθνάρ υπέρ ενός κεντρικού ισπανικού κράτους. Ωστόσο, το χρήμα είναι αυτό που κυβερνάει και οι διαφορές στην οικονομική πολιτική είναι ελάχιστες, όπως ήδη έχω αναφέρει: Υπάρχει πλήρης ταύτιση όσον αφορά το Μάαστριχτ και την πολιτική της ευρωπαϊκής σύγκλισης. Η συμφωνία, λοιπόν, είναι έτοιμη για "σερβίρισμα".

Για να διευκολύνει τα πράγματα και για παν ενδεχόμενο, ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος ο Α έκανε έκκληση, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου το περασμένο Σαββατοκύριακο, για σοβαρότητα και επιφυλακτικότητα, για υπεράσπιση των "βασικών δεσμεύσεων της Ισπανίας".

Σχεδιάζεται, λοιπόν, μία κρατική συμφωνία, με όλη τη σημασία της λέξης, στην οποία δε θα λείπει, φυσικά, ούτε το PSOE, που θα ξέρει να πλασαριστεί ως απαραίτητο για το PP, από τη θέση, όμως, της αντιπολίτευσης, η οποία θα είναι, αναμφίβολα, σκληρή.

Πέπε ΒΑΛΕΝΘΟΥΕΛΑ

Συντάκτης της εφημερίδας "Αβαντ", κεντρικού οργάνου του Κόμματος των Καταλανών Κομμουνιστών

Να "κοπεί το γέλιο" του Π. Μπιουκάναν και των ομοίων του ακροδεξιών στοιχείων

Πέντε χιλιάδες εργαζόμενοι έχασαν τη δουλιά τους από το κλείσιμο των ναυπηγείων (απ' όπου και η φωτογραφία), ήδη η ανεργία προσεγγίζει το 25% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας και η Ισπανία στον τομέα αυτό κατέχει την πρωτιά σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Το άστρο του Χοσέ Μαρία Αθνάρ, ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος (PP), έσβησε πολύ γρήγορα και σήμερα κανένας δεν τον θέλει