Η ίδια αντιπαράθεση εξάλλου - και ιδιαίτερα η προσπάθεια της Ουάσιγκτον να διατηρήσει το απειλούμενο προβάδισμα των αμερικανικών μονοπωλίων - εντείνει αντιθέσεις και μεταξύ «συμμάχων», όπως επιβεβαιώνουν οι αυξημένοι εμπορικοί δασμοί που επιβάλλει η κυβέρνηση Τραμπ σε Καναδά και Μεξικό, καθώς και τα συνεχιζόμενα παζάρια γύρω από αυτούς.

Στα μέσα της βδομάδας, αντιδρώντας στους πρόσθετους δασμούς 20% για τις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων στις ΗΠΑ οι οποίοι τέθηκαν σε εφαρμογή, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε μια ιδιαίτερα αιχμηρή ανακοίνωση:

«Ο εκφοβισμός δεν μας τρομάζει. Η πίεση, ο εξαναγκασμός ή οι απειλές δεν είναι ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης της Κίνας. Οποιος προσπαθεί να ασκήσει μέγιστη πίεση στην Κίνα, κάνει εσφαλμένους υπολογισμούς (...) Αν οι ΗΠΑ έχουν άλλη ατζέντα και αν ο πόλεμος είναι αυτό που θέλουν οι ΗΠΑ, είτε πρόκειται για πόλεμο δασμών είτε για εμπορικό πόλεμο είτε για οποιονδήποτε άλλο τύπο πολέμου, είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε μέχρι το τέλος».

«Αν η πίεση συνεχιστεί, η Κίνα θα αντιδράσει σθεναρά», δήλωσε αντίστοιχα ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι, επικρίνοντας τους «αδικαιολόγητους» δασμούς των ΗΠΑ.

Αντιπαραβάλλοντας τη στάση της Κίνας με τον «ηγεμονισμό» των ΗΠΑ, ανέφερε ότι «ειδικά οι μεγάλες χώρες θα έπρεπε να ηγούνται στη διατήρηση της ακεραιότητας» του σημερινού κόσμου. «Ακόμα λιγότερο θα έπρεπε να καταφεύγουν σε εκφοβισμό, μονοπώλιο, εξαπάτηση ή εκβιασμό».

Το Πεκίνο πέρασε στην αντεπίθεση, ανακοινώνοντας ότι από 10 Μάρτη θέτει με τη σειρά του σε ισχύ δασμούς 10% και 15% για μια σειρά εισαγόμενα από τις ΗΠΑ προϊόντα, από σόγια μέχρι βαμβάκι και κρέας, κατηγορώντας την Ουάσιγκτον ότι «πλήττει το πολυμερές εμπορικό σύστημα».

Αναλυτές ανέφεραν ότι οι κινεζικοί δασμοί δεν είναι μεν τόσο υψηλοί ή γενικευμένοι ώστε να εμποδίζουν παζάρια για έναν ενδεχόμενο συμβιβασμό, ωστόσο «είναι προσαρμοσμένοι για να πλήξουν τον Τραμπ εκεί που πονάει», σε «αγροτικές Πολιτείες που τον ψήφισαν».

Το 2023 η Κίνα εισήγαγε αμερικανικά αγροτικά προϊόντα αξίας 29 δισ. δολαρίων, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας.

Σε ένα τέτοιο φόντο, στην ετήσια συνεδρίαση της κινεζικής Εθνοσυνέλευσης τέθηκε στόχος για ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας κατά 5% την επόμενη χρονιά, αν και εκφράζεται ανησυχία για τις επιπτώσεις που θα έχουν οι αμερικανικοί δασμοί απέναντι και σε μια σειρά άλλες χώρες, των οποίων η παραγωγική βάση και οι εξαγωγές επηρεάζουν και την πορεία κινεζικών ομίλων.

Την ίδια στιγμή η Κίνα ανακοίνωσε και νέα αύξηση των στρατιωτικών της δαπανών για το 2025, κατά 7,2%.

Εντονες αντεγκλήσεις αντάλλαξε το κινεζικό ΥΠΕΞ και με τον επικεφαλής του αμερικανικού Πενταγώνου, ο οποίος υποστήριξε ότι «εμείς δεν επιζητούμε πόλεμο (...) αλλά πρέπει να βεβαιωθούμε ότι είμαστε έτοιμοι για κάτι τέτοιο», για να λάβει την εξής απάντηση του Πεκίνου: «Οι ΗΠΑ πρέπει να πάψουν να εξετάζουν τις σχέσεις τους με την Κίνα με μια παρωχημένη ψυχροπολεμική νοοτροπία. Δεν πρέπει να επιζητούν άλλο να περιορίσουν ή να καταδιώξουν την Κίνα στο όνομα ενός στρατηγικού ανταγωνισμού».

Ολα αυτά ενώ στο προσκήνιο επανήλθε και το θέμα της Ταϊβάν, με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντ. Τραμπ να χαρακτηρίζει «καταστροφικό» το ενδεχόμενο μιας κινεζικής εισβολής στο νησί.

Η δήλωση έγινε όταν κλήθηκε να απαντήσει σε σχετική ερώτηση μετά την ανακοίνωση μεγάλης επένδυσης που ετοιμάζει στις ΗΠΑ ο ταϊβανέζικος κολοσσός ημιαγωγών TSMC.

«Το να παίζει κάποιος το "χαρτί" της Ταϊβάν για να εναντιωθεί στην Κίνα είναι σαν να προσπαθεί να σταματήσει με το χέρι του ένα τρένο που τρέχει», είπε ο Γουάνγκ, σχολιάζοντας τη δήλωση Τραμπ.

«Τριβές» στη σχέση της Ουάσιγκτον με το Πεκίνο αλλά και με άλλες δυνάμεις - περιλαμβανομένων «συμμάχων» της - αναμένεται να προσθέσουν και τα μέτρα της κυβέρνησης Τραμπ να συγκροτηθεί στον Λευκό Οίκο ειδικό Γραφείο ναυπηγικών και φορολογικών κινήτρων, «για να φέρουμε αυτήν τη βιομηχανία στην Αμερική, όπου ανήκει», με φόντο το μεγάλο προβάδισμα που διατηρούν τα κινεζικά ναυπηγεία διεθνώς.

Μεταξύ άλλων αναμένονται αύξηση εσόδων από κινεζικά πλοία, φορολογικές εκπτώσεις και επιχορηγήσεις για αμερικανικά ναυπηγεία κ.λπ.

Τέλος, ο Αμερικανός Πρόεδρος προανήγγειλε δασμούς από αρχές Απρίλη και σε εισαγωγές αγροτικών προϊόντων στις ΗΠΑ.

Την ίδια στιγμή η Ουάσιγκτον εντείνει παζάρια με τον Καναδά και το Μεξικό, με αναστολές και εξαιρέσεις στους δασμούς ύψους 25% που έχει επιβάλει για εισαγωγές προϊόντων των δύο χωρών στις ΗΠΑ.

Την Πέμπτη ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι αναστέλλονται για άλλες 30 μέρες οι δασμοί σε εισαγωγές όσων προϊόντων καλύπτει η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου ΗΠΑ - Μεξικού - Καναδά (USMCA).

Είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία του Τραμπ με την Μεξικανή ομόλογό του, Κλαούντια Σεϊνμπάουμ, μετά την οποία μάλιστα εξήρε τη διμερή συνεργασία και αναφέρθηκε στον «σεβασμό απέναντί της» για τον οποίο αποφάσισε την αναβολή.

Η δε Σεϊνμπάουμ χαρακτήρισε «εξαιρετική και γεμάτη σεβασμό» την επικοινωνία της με τον Τραμπ. Να σημειωθεί ότι η ίδια, μία μέρα πριν, είχε αναγγείλει «αναθεώρηση των δασμών για τις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων» επειδή πρέπει να αντιμετωπιστεί η τεράστια εισαγωγή προϊόντων από την Κίνα και να στηριχτεί η εγχώρια βιομηχανία, όπως ανέφερε.

Οσον αφορά τον Καναδά, σε συνομιλία που είχε ο Τραμπ με τον πρωθυπουργό της χώρας Τζ. Τριντό οι τόνοι ήταν υψηλοί.

Απευθυνόμενος στον Αμερικανό Πρόεδρο ο Τριντό είπε ότι «παρόλο που είσαι πολύ έξυπνος τύπος, είναι πολύ ανόητο πράγμα» η επιβολή δασμών στον Καναδά. Επεσήμανε δε ότι «αυτό που πραγματικά θέλει» ο Τραμπ «είναι να δει μια πλήρη κατάρρευση της καναδικής οικονομίας, γιατί αυτό θα διευκολύνει την προσάρτησή μας (...) Δεν θα γίνουμε ποτέ η 51η Πολιτεία των ΗΠΑ».

Το πρακτορείο «Associated Press», επικαλούμενο αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, ανέφερε ότι περίπου το 62% των εισαγωγών καναδικών προϊόντων στις ΗΠΑ και το 50% των εισαγωγών μεξικανικών προϊόντων δεν καλύπτονται από τη USMCA, επομένως σε αυτά θα ισχύσουν οι νέοι δασμοί 25%.

Ο Καναδός υπουργός Οικονομικών Ντ. Λεμπλάνκ είπε παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με το CNN, ότι η Οτάβα θα παγώσει αντίμετρα που είχε σχεδιάσει για 4.000 εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα.

Αντίμετρα μελετούν και πολιτείες του Καναδά, π.χ. το Οντάριο, όπως μείωση ή και διακοπή των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την ηλεκτροδότηση μεγαλουπόλεων, μεταξύ των οποίων και της Νέας Υόρκης.

Με «μαστίγιο και καρότο», με κυρώσεις και απειλές, αλλά και με φερόμενα «ανοίγματα» για διαπραγματεύσεις ξεδιπλώνει η κυβέρνηση των ΗΠΑ την τακτική της απέναντι στο Ιράν, στο πλαίσιο των εντεινόμενων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στη Μέση Ανατολή και με φόντο τη στενότερη συνεργασία που αναπτύσσει η Τεχεράνη με Κίνα και Ρωσία.

Εναν μήνα αφότου υπέγραψε στις 5 Φλεβάρη προεδρικό διάταγμα για την επαναφορά της εκστρατείας «υπέρτατης πίεσης» κατά του Ιράν και αφού εξαπέλυσε τουλάχιστον δύο «κύματα» κυρώσεων κατά της Τεχεράνης, πραγματοποιώντας παράλληλα κοινά αεροπορικά γυμνάσια με το Ισραήλ την περασμένη Πέμπτη, συνοδεία στρατηγικού βομβαρδιστικού Β-52, ανακοίνωσε την Παρασκευή μέσω συνέντευξης στο δίκτυο «Fox Business Network» ότι έστειλε επιστολή στον Ιρανό ανώτατο ηγέτη, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

«Είπα ότι ελπίζω ότι θα διαπραγματευτείτε, γιατί θα είναι πολύ καλύτερα για το Ιράν. Νομίζω ότι θέλουν να λάβουν αυτή την επιστολή. Η άλλη εναλλακτική λύση είναι ότι πρέπει να κάνουμε κάτι, διότι δεν γίνεται (να αφήσουμε) να υπάρξει άλλο ένα πυρηνικό όπλο», ανέφερε ο Τραμπ, επαναλαμβάνοντας πως υπάρχουν «δύο τρόποι να αντιμετωπιστεί το Ιράν: Είτε στρατιωτικά, είτε μέσω συμφωνίας».

Ο ίδιος ισχυρίστηκε πως προτιμά μία συμφωνία γιατί δεν επιδιώκει να βλάψει το Ιράν.

Η ιρανική αποστολή στον ΟΗΕ πάντως δήλωσε αργότερα ότι η Τεχεράνη «δεν έχει λάβει τέτοια επιστολή μέχρι στιγμής» από τον Ντ. Τραμπ.

Στα μέσα της βδομάδας στο μεταξύ, η Ρωσία επιβεβαίωσε ότι στις πρόσφατες συναντήσεις Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων, η Ουάσιγκτον τάχθηκε υπέρ ενός διαμεσολαβητικού ρόλου από τη Μόσχα ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ιράν.

Την Παρασκευή ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Σ. Ριάμπκοφ, συζήτησε για το θέμα με τον Ιρανό πρέσβη στη Μόσχα, Καζέμ Τζαλαλί.

Για την ώρα πάντως, η Τεχεράνη απορρίπτει την αμερικανική τακτική «μαστιγίου και καρότου».

Ο Αλί Χαμενεΐ δήλωνε στις αρχές Φλεβάρη πως η διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ υπό την επαναφορά κυρώσεων «δεν είναι σοφή ούτε έντιμη».

Ο Ιρανός Πρόεδρος Μ. Πεζεσκιάν, από την παράταξη των «μεταρρυθμιστών», φέρετε να είχε αρχικά φανεί δεκτικός σε μία διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ, αλλά να άλλαξε «ρότα» και να ευθυγραμμίστηκε με τις υποδείξεις του Χαμενεΐ.

Την Παρασκευή, ο εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ, Ι. Μπαγκεΐ, μιλώντας στο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA, εξήγησε πως η Τεχεράνη δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί με αυτούς τους όρους με τις ΗΠΑ και πως προτιμά να αναπτύξει την πολιτική των σχέσεων καλής γειτονίας με χώρες της ευρύτερης περιοχής ως αντίβαρο στις αμερικανικές πιέσεις ή την «αδυναμία» της ΕΕ να επιβάλει τη δική της πολιτική.

Τόνισε πως μετά το τέλος του πολέμου Ιράν - Ιράκ τη δεκαετία του 1980 η ανάπτυξη των γειτονικών και περιφερειακών σχέσεων του Ιράν συνιστά στρατηγική επιλογή που συνεχίζεται έως σήμερα. «Σε περιπτώσεις που αισθάνεσαι πως το διεθνές περιβάλλον έχει γίνει λιγότερο ευνοϊκό σε σχέση με το παρελθόν, για οποιοδήποτε λόγο, είτε είναι οι μονομερείς πολιτικές των ΗΠΑ, είτε η προσέγγιση της ΕΕ κ.λπ., τότε το μόνο στο οποίο μπορείς να υπολογίζεις είναι η περιοχή», δήλωσε.

Εξήγησε επίσης πως το Ιράν «μελετά συνεχώς τη συμπεριφορά του Τραμπ», την εξωτερική πολιτική και την πολιτική σε θέματα εθνικής ασφάλειας, και έχει ετοιμάσει διάφορα σενάρια για το πώς θα μπορούσε να προχωρήσει ο Αμερικανός Πρόεδρος έναντι του Ιράν...

Την ίδια μέρα, ο Ιρανός ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί, από το περιθώριο υπουργικής συνάντησης του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας στην Τζέντα, απάντησε πως «το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν μπορεί να καταστραφεί μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων (...) αυτή είναι μια τεχνολογία που έχουμε επιτύχει, και η τεχνολογία είναι στο μυαλό και δεν μπορεί να βομβαρδιστεί».

• Την Παρασκευή η Παγκόσμια Τράπεζα ανακοίνωσε ότι το κόστος ανοικοδόμησης του Λιβάνου μετά τον πόλεμο εναντίον του από το Ισραήλ θα ανέλθει σε 11 δισ. δολάρια.