Σε ανοιχτή αμφισβήτηση θέτουν με τη στάση τους οι βιομήχανοι το θεσμό των κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.Βρισκόμαστε ήδη στον Ιούνη και ο κύριος όγκος των συμβάσεων αυτών, που αφορούν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους, είναι κυριολεκτικά στον "αέρα". Για αρκετές από αυτές, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις και οι περισσότερες έχουν "σκαλώσει" στα "γρανάζια" του ΟΜΕΔ (Οργανισμός Μεσολάβησης Διαιτησίας). Μέχρι στιγμής έχουν γίνει 80 αιτήσεις διαμεσολάβησης στον ΟΜΕΔ, ενώ το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρσι είχαν γίνει 72 προσφυγές. Απ' αυτές, για μόλις 15 έχουν καρποφορήσει οι διαπραγματεύσεις και έχουν υπογραφεί οι Συμβάσεις. Στη διαδικασία της διαιτησίας έχουν παραπεμφθεί 21 και έχουν εκδοθεί μέχρι στιγμής 17 διαιτητικές αποφάσεις.

Η συνειδητή - ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια - εκ μέρους των εργοδοτών προσπάθεια για υποβάθμιση και στην πορεία κατάργηση του θεσμού των κλαδικών Συμβάσεων, εμφανίζεται πιο έντονα φέτος. Είτε με το πρόσχημα "ας δούμε τι θα πρώτα γίνει με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση", είτε με την πλήρη άρνηση ακόμα και να συναντηθούν με τις αντίστοιχες κάθε φορά συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι εργοδότες κρατούν για μεγάλο διάστημα τις διαπραγματεύσεις σε εκκρεμότητα.

Η επίθεση στα εισοδήματα των εργαζομένων ξεδιπλώνεται ακόμα πιο σκληρή. Το "σήμα" έδωσε η ηγεσία του ΣΕΒ, η οποία σε συνέντευξη Τύπου - λίγο μετά την υπογραφή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης (ΕΓΣΣΕ) - ζήτησε από τα μέλη της να προχωρήσουν σε "αυξήσεις" στις κλαδικές Συμβάσεις που όχι μόνο να μην ξεπερνούν, αλλά και να είναι κάτω και από τις εξευτελιστικές αυξήσεις της ΕΓΣΣΕ! Στην ίδια συνέντευξη η ηγεσία του ΣΕΒ "εγκάλεσε" την κυβέρνηση γιατί και με αυτή ακόμα την εισοδηματική πολιτική της σκληρής μονόπλευρης λιτότητας, δημιουργεί... προβλήματα στην πρόθεσή της για ακόμα μεγαλύτερη μείωση των πραγματικών μισθών των εργαζομένων, δηλώνοντας προκλητικά: "Η Εθνική Συλλογική Σύμβαση διαμορφώθηκε μέσα στα πλαίσια των συμβάσεων του δημοσίου και ήταν δύσκολο να πετύχουμε "καλύτερα" νούμερα"!

Την προσπάθεια καθήλωσης και μείωσης των εισοδημάτων των εργαζομένων ήρθε να τροφοδοτήσει η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, με την απαράδεκτη Εθνική Σύμβαση που υπέγραψε. Το ίδιο και οι πλειοψηφίες και άλλων δευτεροβάθμιων οργανώσεων, με την απουσία οποιασδήποτε πρωτοβουλίας για αγωνιστική διεκδίκηση ικανοποιητικών αυξήσεων και αρκετές φορές με την άρον - άρον παραπομπή των κλαδικών Συμβάσεων στον ΟΜΕΔ.

Η καταγγελία των τριών κλαδικών και πέντε ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων που υπογράφει η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων,συνοδεύτηκε από την έλλειψη οποιουδήποτε αγωνιστικού προγράμματος διεκδίκησης, αλλά και από τις "κουτσουρεμένες" διεκδικήσεις. Η στάση αυτή έδωσε τροφή στην αδιαλλαξία των εργοδοτών, που αρνήθηκαν ακόμα και να συναντηθούν με τους συνδικαλιστές και να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Στη συνέχεια παραπέμφθηκαν βιαστικά, εκτός από μία, όλες οι Συμβάσεις στις διαδικασίες του ΟΜΕΔ.

Σε απευθείας διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες παρέμεινε η Σύμβαση του εμπορίου και αυτό μετά την πίεση και την παρέμβαση των σωματείων του χώρου. Η παναθηναϊκή απεργία (28 Μάρτη) που κήρυξε ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας,υποχρέωσε την Ομοσπονδία να προγραμματίσει 24ωρη πανελλαδική απεργία στις 29 Μάη. Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τους εργοδότες, όπου οι τελευταίοι πρότειναν αυξήσεις σε δυο δόσεις, μόλις μισή μονάδα πάνω απ' την εθνική, ενώ προσέφεραν σαν "δέλεαρ" για την υπογραφή διετούς Σύμβασης, μια μονάδα πάνω απ' την εθνική...

Σχολιάζοντας την πορεία των διαπραγματεύσεων ο Π. Βαμβακάς,αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας και στέλεχος της ΔΑΣ, επισημαίνει: "Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια πολιτική μεθόδευση για υποβάθμιση των κλαδικών Συμβάσεων. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι για παράδειγμα στο χώρο του εμπορίου, οι αποδοχές των εργαζομένων, που πριν λίγα χρόνια ήταν αρκετά πάνω από την κάθε φορά εθνική Σύμβαση, σήμερα να είναι στα όρια της εθνικής και σε μερικές κλίμακες κάτω και απ' αυτή. Η απαράδεκτη εθνική Σύμβαση που υπέγραψε η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, έβαλε φραγμό στη διεκδίκηση ικανοποιητικών αυξήσεων, ενώ η αποδοχή εκ μέρους της διετούς Σύμβασης, που εκβίασαν οι εργοδότες, έχει αρνητική επίπτωση και στο θεσμό των Συμβάσεων και στις αποδοχές των εργαζομένων. Ωστόσο υπάρχει μεγάλη εμπειρία αγώνων που η πλειοψηφία της Ομοσπονδίας δε θέλησε να την εκμεταλλευτεί. Απέρριψε τις αγωνιστικές προτάσεις τόσο των σωματείων, όσο και της ΔΑΣ και κινήθηκε στη λογική του να πάνε οι Συμβάσεις προς υπογραφή μέσα απ' τον γραφειοκρατικό μηχανισμό του ΟΜΕΔ. Μόνο στη Σύμβαση του εμπορίου τα σωματεία με μεγάλη προσπάθεια έβαλαν το δικό τους πλαίσιο διεκδίκησης. Την Κυριακή (σ.σ. σήμερα) θα πραγματοποιηθεί πανελλαδική σύσκεψη των σωματείων, όπου θα εκτιμηθούν τα αποτελέσματα της 24ωρης απεργίας και θα καθορίσουμε τα παραπέρα μας βήματα".

Την παραπομπή στον ΟΜΕΔ των βασικών κλαδικών Συμβάσεων - δηλαδή της κλωστοϋφαντουργίας και του ιματισμού που ενδιαφέρουν την πλειοψηφία των εργαζομένων του κλάδου, καθώς και της γούνας - προτίμησε η πλειοψηφία της διοίκησης της Ομοσπονδίας Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος,υπονομεύοντας έτσι κάθε διεκδίκηση για αυξήσεις που να ανταποκρίνονται πραγματικά στις ανάγκες των εργαζομένων. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι να "κλείσουν" τέσσερις συμβάσεις - οκτώ υπογράφει συνολικά - με αυξήσεις στα όρια της Εθνικής.

Οπως θα πει ο Θ. Ευθυμίου,πρόεδρος της Ομοσπονδίας, "η τακτική της πλειοψηφίας μπλοκάρισε τις διαπραγματεύσεις, αφού αντί να προσανατολιστεί αγωνιστικά, παρέπεμψε στον ΟΜΕΔ τις ουσιαστικές Συμβάσεις και ατόνησε τη διεκδίκηση και των υπόλοιπων Συμβάσεων. Τόσο η τακτική της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ στη διεκδίκηση της εθνικής Σύμβασης, δηλαδή μακριά και έξω από τους εργαζόμενους, όσο και τα απαράδεκτα ποσοστά αυξήσεων που υπέγραψε, στα "χνάρια" της οποίας ακολούθησε και η πλειοψηφία της ΟΕΚΙΔΕ, αποθρασύνανε πλήρως τους βιομηχάνους. Για παράδειγμα, οι κλωστοβιομήχανοι πρότειναν κατά τις διαπραγματεύσεις στα πλαίσια της μεσολάβησης στον ΟΜΕΔ, "αυξήσεις" 3% + 3,5%, κάτω και απ' την εθνική. Οι σύμβουλοι της ΕΣΑΚ προτείναμε απ' την αρχή, να γίνει συντονισμός δράσης με τις άλλες Ομοσπονδίες του ιδιωτικού τομέα, ώστε από κοινού να διεκδικήσουμε αποτελεσματικά ικανοποιητικές Συμβάσεις. Οι παρατάξεις της πλειοψηφίας πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους για την αρνητική πορεία των Συμβάσεων και κυρίως οι εργαζόμενοι πρέπει να μπουν μπροστά ώστε οι νέες Συμβάσεις να διεκδικηθούν αγωνιστικά, διαφορετικά με τη λογική της συναίνεσης κάθε χρόνο θα έχουμε τις ίδιες και χειρότερες συμβάσεις".

Το αόριστο περίγραμμα διεκδικητικού πλαισίου αιτημάτων και η κωλυσιεργία στην οργάνωση αγώνων για τη διεκδίκηση ουσιαστικών Συμβάσεων, ήταν τα χαρακτηριστικά της τακτικής που ακολούθησε για μεγάλο διάστημα η Ομοσπονδία Επισιτισμού - Τουρισμού στις διαπραγματεύσεις για τις πέντε κλαδικές Συμβάσεις που υπογράφει. Αποτέλεσμα, να μην έχει υπογραφεί καμιά, εκτός από τη Σύμβαση για τους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία του ΕΟΤ, που και αυτή "έκλεισε" μέσω ΟΜΕΔ με "αυξήσεις" βάσει της εισοδηματικής πολιτικής της κυβέρνησης, δηλαδή 2,5% + 2,5%!

Σε ό,τι αφορά τη Σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων και των εργαζομένων στα εστιατόρια, όπου οι εργοδότες εμφανίζονται να δίνουν αυξήσεις κάτω και από αυτές της εθνικής, η Ομοσπονδία κήρυξε 24ωρη πανελλαδική απεργία για τις 20 Ιούνη,ενώ έχουν ήδη πραγματοποιηθεί μια σειρά περιφερειακές συσκέψεις για την προετοιμασία της. Οσο δε για τις άλλες δυο Συμβάσεις, των ζαχαρωδών και της κονσερβοποιίας, προτείνονται αυξήσεις σε δυο δόσεις μισή μονάδα πάνω απ' την εθνική, κάτι που η πλειοψηφία της Ομοσπονδίας αποφάσισε να αποδεχτεί.

Οπως θα επισημάνει ο Χ. Κατσώτης,γ. γραμματέας της Ομοσπονδίας, "η ΕΣΑΚ είχε προβλέψει ότι οι εργοδότες θα επικαλεστούν τη μείωση του τουρισμού για να προσπαθήσουν να μειώσουν τα εισοδήματά μας, γι' αυτό είχαμε προτείνει απ' το Δεκέμβρη ολοκληρωμένο πρόγραμμα προκειμένου να προετοιμαστεί αγωνιστικό κλίμα στον κλάδο. Παρ' όλες τις προσπάθειες, οι ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ επέμεναν στην απραξία, περιμένοντας πότε την ΕΓΣΣΕ, πότε το συνέδριο και επικαλούμενοι το διάλογο με τους εργοδότες. Αυτή η παρελκυστική τακτική μάς έφερε στον Ιούνη χωρίς να έχουν υπογραφεί Συμβάσεις. Πιστεύουμε ότι έστω και τώρα, αν πραγματικά θέλουν, μπορούν να υπογραφούν ικανοποιητικές Συμβάσεις. Ο δρόμος των κινητοποιήσεων και της επαφής με τους εργαζόμενους πρέπει να έχει συνέχεια. Η μέχρι τώρα ανυπαρξία αγώνων έφερε τον κλάδο σε οριακό σημείο".

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η πλειοψηφία της διοίκησης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μετάλλου,που προχωρώντας ακόμα παραπέρα ανέλαβε "εργολαβικά" να στηρίξει τους σιδηροβιομηχάνους. Ετσι αρνείται την υπογραφή ενιαίας Σύμβασης στον κλάδο, που αποτελεί πάγιο αίτημα των σωματείων. Επιπλέον, για πρώτη φορά φέτος δεν κάλεσε καν τα σωματεία για να διαμορφώσει το πλαίσιο αιτημάτων, παρά μόνο εκ των υστέρων (τέλος Μάη) και απλώς ενημερωτικά χωρίς κανένα πρόγραμμα δράσης. Η αδιαλλαξία των εργοδοτών έφτασε στο απόγειο. Οι βιομήχανοι αμαξωμάτων πρότειναν αυξήσεις ίσες με της εθνικής και Σύμβαση τριετή! Οι αργυροχρυσοχόοι δεν παρουσιάστηκαν σε καμιά συνάντηση και η Σύμβαση παραπέμφθηκε στον ΟΜΕΔ. Οι σιδηροβιομήχανοι προκαλούν, προτείνοντας αυξήσεις 3% + 3%! Μετά την παραπομπή της Σύμβασης για πρώτη φορά στον ΟΜΕΔ, επανέρχονται με προτάσεις για αυξήσεις σε δυο δόσεις 8% περίπου και με τον όρο της διετούς! Η μόνη Σύμβαση που έχει υπογραφεί είναι τελικά της σιδηροβιοτεχνίας με αυξήσεις 4% + 4%.

"Με την τακτική τους - επισημαίνει ο Δ. Τσιουμπρής, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας - εκφυλίζουν το θεσμό των συμβάσεων. Το γεγονός ότι ήδη έχουν υπογραφεί αρκετές διμερείς Συμβάσεις δυσκολεύει σήμερα την αγωνιστική κινητοποίηση όλου του κλάδου για να πετύχεις ουσιαστικές αυξήσεις".

Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ

Στον "αέρα" είναι ακόμα οι σημαντικότερες κλαδικές συμβάσεις, "σκαλωμένες" είτε σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις, είτε στον ΟΜΕΔ, ως αποτέλεσμα της ανοιχτής αμφισβήτησης του θεσμού από τους βιομηχάνους και της απουσίας αγωνιστικού προσανατολισμού των δευτεροβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων