ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Η διέξοδος

Παπαγεωργίου Βασίλης

Θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και νεοφιλελεύθερες ή ακραία αντιλαϊκές και αντεργατικές, όπως και με διάφορους άλλους, ανάλογους χαρακτηρισμούς. Για τις προτάσεις του ελεγχόμενου από την κυβέρνηση Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) μιλάμε, που παρουσίασε προχτές ο υπουργός Ανάπτυξης. Το ζήτημα, όμως, δε βρίσκεται μόνον ή κυρίως στο χαρακτηρισμό των προτάσεων. Η ουσία του ζητήματος βρίσκεται στο γεγονός, πως τα προτεινόμενα μέτρα αντανακλούν τις βαθύτερες εσωτερικές ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αλλωστε, δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι ανάλογα μέτρα και, πάντως, ίδιας λογικής και πολιτικής κατεύθυνσης, προωθούνται και εφαρμόζονται ήδη και στις άλλες χώρες της ευρωένωσης, είτε κυβερνούν «κεντροδεξιοί» είτε «κεντροαριστεροί», όπως και στον υπόλοιπο καπιταλιστικό κόσμο. Ούτε είναι τυχαία, βέβαια, η παρατηρούμενη διεθνώς συνεχής κλιμάκωση των αντίστοιχων πολιτικών και μέτρων. Δεν έχει τέλος η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ούτε χορταίνει από κέρδη η ακόρεστη όρεξη των πολυεθνικών.

Με άλλα λόγια, η ουσία του ζητήματος βρίσκεται στο γεγονός, πως αυτός είναι ο σύγχρονος καπιταλισμός. Και η διέξοδος, για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, δε βρίσκεται στα ψέματα, περί «αρμονικού συνδυασμού της ισχυρής αγοράς και του κοινωνικού κράτους» και τις όποιες, ανάλογες ψευτοθεωρίες, περί «ανθρώπινου καπιταλισμού», αλλά στην οργάνωση και την πάλη, για την ανατροπή του σημερινού συστήματος και την οικοδόμηση μιας άλλης, ριζικά διαφορετικής κοινωνίας, της σοσιαλιστικής.

Από το κακό στο χειρότερο

Κάποτε η λέξη «Παιδεία» ήταν περίπου συνώνυμη με τις λέξεις «μόρφωση» και «γνώση». Σήμερα, έχει ουσιαστικά μετατραπεί σε συνώνυμη των λέξεων «κατάρτιση» και «επιδεξιότητα». Διαδικασία, που έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, καθώς αυτό απαιτεί η «αγορά» και οι κυρίαρχες σ' αυτή μεγάλες επιχειρήσεις. Προσθέστε σ' αυτό την εντεινόμενη συνεχώς υποχρηματοδότηση της λεγόμενης δημόσιας και δωρεάν Παιδείας, την πολύμορφη και αυξανόμενη συνεχώς εμπορευματοποίηση, όπως και τις αρνητικές επιδράσεις-συνέπειες των γενικότερων κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων (διάβαζε: καπιταλιστικής ανάπτυξης), και έχετε μπροστά σας τις βασικές αιτίες του κατήφορου της Παιδείας. Ενός κατήφορου, για τον οποίο ευθύνεται, πρώτα και κύρια, η πολιτική των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, η κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζει και επεκτείνει παραπέρα την ίδια ακριβώς πολιτική. Κι, όμως, ισχυρίζεται σε όλους τους τόνους και προς όλες τις κατευθύνσεις ότι αγωνίζεται για τη βελτίωση της ποιότητας της Παιδείας. Ας μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι θα συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Η ίδια πολιτική και τα ίδια μέτρα, όπως η προωθούμενη από την κυβέρνηση «αξιολόγηση», θα κάνουν τα πράγματα ακόμη χειρότερα. Και τις συνέπειες θα κληθούν να τις πληρώσουν, πρώτα και κύρια, τα παιδιά των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Αυτή είναι η αλήθεια και ο καθένας έχει χρέος να τοποθετηθεί και να πάρει τις ευθύνες του.

«Νέα γενιά» συμβασιούχων

Η στήλη το είχε επισημάνει σε ανύποπτο χρόνο και, μάλιστα, παραπάνω από μία φορά. Η κυβέρνηση της ΝΔ - σημειώναμε πέρυσι - όχι μόνο δε θα λύσει το πρόβλημα των υπαρχόντων, με ευθύνη του ΠΑΣΟΚ, συμβασιούχων του δημοσίου, αλλά θα δημιουργήσει και νέο, ανάλογο πρόβλημα. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα τελευταία στοιχεία, το υπουργείο Εσωτερικών έχει εγκρίνει μέσα στο 2005 και μέχρι τα τέλη Απρίλη, για τις ανάγκες διαφόρων κυβερνητικών φορέων, 19.354 προσλήψεις, η πλειονότητα των οποίων (το 86%) αφορά σε έκτακτο προσωπικό. Κι ακόμη, όπως όλοι καταλαβαίνουμε, βρισκόμαστε στην αρχή...

Συμπτώσεις

Ορισμένες φορές, η ζωή δημιουργεί αξιοπερίεργες συμπτώσεις. Οπως έγινε, προχτές, στα εγκαίνια της 28ης Γιορτής Βιβλίου. Οπως έγραφε και το σχετικό δελτίο Τύπου, χαιρετισμό απηύθυναν η εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ (και πρώην πρόεδρος του ΣΥΝ) Μαρία Δαμανάκη, ο εκπρόσωπος του Συνασπισμού Πάνος Τριγάζης και η πρόεδρος του Πολιτισμικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων (εκλεγμένη με το ψηφοδέλτιο της Ντ. Μπακογιάννη και πρώην βουλευτής του ΣΥΝ) Νίτσα Λουλέ. Πώς να μην προχωρήσει η «συναίνεση» μετά...

Υποκρισία

«... Ωστόσο η υπόθεση, που βρέθηκε για λίγες μέρες στα πρωτοσέλιδα, κρύβει μια απίστευτη υποκρισία, την οποία συγκαλύπτουν όχι μόνον οι "ολίγοι" αλλά και μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Γιατί όλοι ξέρουν ότι το πρόβλημα για τη δημοκρατία δεν είναι τα 3.000 ευρώ μηνιαίως που θα έπαιρναν για δύο χρόνια και θα δήλωναν αναγκαστικά στην Εφορία, οι πρώην βουλευτές για "να επανενταχθούν στην κοινωνία" όπως έλεγαν. Το μεγάλο ζήτημα είναι οι υπέρογκες - και αδιαφανείς - προεκλογικές δαπάνες, ακόμη και εκατοντάδων εκατομμυρίων δραχμών που καταβάλλονται από διάφορα "κέντρα" για να εκλεγούν ορισμένοι.

Ακόμη και για την υπόθεση του Χρηματιστηρίου, που κάποιοι πολιτικοί επωφελήθηκαν, τίποτα δεν ήρθε στο φως, αφού όλα "και με το νόμο" εγκαίρως συγκαλύφθηκαν...»

Του Γ. Ε. Διακογιάννη από τα χτεσινά «Νέα».

Μονίμως έκτακτοι...

Το Προεδρικό Διάταγμα της κυβέρνησης της ΝΔ για τους συμβασιούχους στο δημόσιο όχι μόνο δεν εξασφαλίζει το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία αλλά θα έχει ως αποτέλεσμα να πεταχτεί στο δρόμο η συντριπτική πλειοψηφία των συμβασιούχων. Ταυτόχρονα, το διάταγμα ρητά διατηρούσε το θεσμό των εκτάκτων, διαιωνίζοντας έτσι το καθεστώς ομηρίας χιλιάδων εργαζομένων. Οι διαπιστώσεις αυτές είχαν έγκαιρα διατυπωθεί στις σελίδες του «Ρ», πριν ακόμα εφαρμοστεί το Προεδρικό Διάταγμα. Σήμερα οι εξελίξεις έρχονται να τις επιβεβαιώσουν. Χιλιάδες συμβασιούχοι έχουν ήδη πεταχτεί στο δρόμο, ενώ, σύμφωνα με τα ίδια τα στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, δημιουργούνται νέες στρατιές ομήρων καθώς η κυβέρνηση της ΝΔ ετοιμάζεται να «προσλάβει» χιλιάδες νέους εκτάκτους.

Η ύπαρξη και αναπαραγωγή του καθεστώτος ομηρίας εξυπηρετεί πολλαπλούς στόχους. Δημιουργεί συνειδήσεις υποταγμένες, ποδοπατώντας κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, εκμεταλλευόμενες την ανάγκη για δουλιά, προσφέρουν προσωρινή εργασία και υποσχόμενες «την ανανέωση της σύμβασης» ζητούν την ψήφο των εργαζομένων, τη στήριξη της πολιτικής τους. Ταυτόχρονα, οι στρατιές των συμβασιούχων αποτελούν φθηνό εργατικό δυναμικό, χωρίς δικαιώματα, που χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, και ως «δούρειος ίππος» για το χτύπημα και τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων.

Οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ ποτέ δε θέλησαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της ανεργίας. Να εξασφαλίσουν το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία. Ούτε όμως και μπορούν. Γιατί η ανεργία, η υποαπασχόληση, οι ευέλικτες μορφές εργασίας είναι εγγενή χαρακτηριστικά του συστήματος που υπερασπίζονται, του καπιταλισμού. Είναι προϋπόθεση για την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, την οποία υπηρετούν και στηρίζουν.

Παράλληλα, οι εξελίξεις αυτές αποκαλύπτουν το μέγεθος του εμπαιγμού των συμβασιούχων και από τη μεριά του ΣΥΝ και των συμβιβασμένων συνδικαλιστικών ηγεσιών σε ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, που καλλιέργησαν την αυταπάτη ότι η οδηγία της ΕΕ ή η προσφυγή σε νομικίστικες διαδικασίες μπορεί να «λύσουν» το πρόβλημα των συμβασιούχων. Στόχος είναι να αποπροσανατολίσουν τους εργαζόμενους, να τους τραβήξουν μακριά από την αγωνιστική διεκδίκηση του δικαιώματος στη δουλιά.

Η πραγματικότητα είναι ότι το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή εργασία ούτε χαρίζεται, ούτε μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω ατομικών «λύσεων». Μόνη διέξοδος ήταν και είναι η ένταση του συλλογικού αγώνα και ο συντονισμός της δράσης των συμβασιούχων και όλων των εργαζομένων. Ο αγώνας τους για το δικαίωμα στη δουλιά θα γίνεται τόσο πιο αποτελεσματικός όσο θα έρχεται σε σύγκρουση και ρήξη με τη ρίζα του προβλήματος, το σύνολο της αντεργατικής πολιτικής και των φορέων της. Είναι καιρός ο αγώνας των συμβασιούχων να πάρει νέα πνοή. Να παραμερίσουν κάθε αυταπάτη και όσους τις καλλιεργούν. Βαδίζοντας πλάι πλάι με το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, να εντείνουν τους αγώνες τους.