ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Τα πέντε μόνιμα κράτη - μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών - διά των μονίμων αντιπροσώπων τους στο διεθνή οργανισμό - κάλεσαν τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη και τον Ραούφ Ντενκτάς να συνεργαστούν πλήρως με το ΓΓ του διεθνούς οργανισμού και να βοηθήσουν στη δημιουργία κλίματος συνδιαλλαγής και αμοιβαίας εμπιστοσύνης, καθώς οι "πέντε" θα προωθήσουν την έναρξη απ' ευθείας διαπραγματεύσεων εντός δύο ή τριών μηνών.

Σε κοινό ανακοινωθέν, που εκδόθηκε μετά από δίωρη σύσκεψη των αντιπροσώπων των πέντε χωρών - μελών με τους αρμόδιους για το Κυπριακό αξιωματούχους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, επαναβεβαιώνεται ότι το "στάτους κβο" στην Κύπρο είναι απαράδεκτο και επισημαίνεται η σημασία της επίτευξης μιας συνολικής διευθέτησης όλων των εκκρεμών θεμάτων σε σχέση με την Κύπρο.

Οι "πέντε" συζήτησαν αναφορικά πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος κατά τον καλύτερο τρόπο και κάλεσαν το ΓΓ του ΟΗΕ να λάβει υπόψη τις διάφορες εισηγήσεις, που έγιναν στη διάρκεια της συζήτησης.

Η έκκληση προς το ΓΓ του ΟΗΕ περιελήφθη στο κοινό ανακοινωθέν, μετά από εμμονή του μονίμου αντιπροσώπου της Ρωσίας, ο οποίος κατέθεσε έγγραφο από εφτά σημεία για τις βασικές αρχές διευθέτησης του Κυπριακού.

Στη σύσκεψη πήραν μέρος οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των "πέντε", καθώς και οι αξιωματούχοι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Κόρντοβες, Σουγκ Τζιου, Φεϊσέλ και Πρέντεργκοστ.

Οι εκπρόσωποι των "πέντε" εξέφρασαν πλήρη υποστήριξη στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΓΓ του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων και των εντατικών προετοιμασιών για έναρξη απ' ευθείας διαπραγματεύσεων.

Επιπλέον, εξέφρασαν την εκτίμησή τους προς τον αποχωρήσαντα Χαν Σουγκ Τζιου, ειδικό αντιπρόσωπο του Κόφι Ανάν για το Κυπριακό και καλωσόρισαν τον Ντιέγκο Κόρντοβες, ειδικό σύμβουλο του ΓΓ του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

"Ανησυχεί" ο Κλίντον

Την ανησυχία και απογοήτευσή του για την κατάσταση που δημιούργησε στην Κύπρο η απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης για την αγορά των πυραύλων S-300,εκφράζει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον,στη διμηνιαία έκθεσή του για το Κυπριακό που έστειλε στο Κογκρέσο.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος επαναλαμβάνει τη θέση ότι για να υπάρξει λύση του προβλήματος απαιτείται η ενεργός υποστήριξη εκ μέρους των ενδιαφερομένων μερών.

"Ανησυχούμε πολύ, σχετικά με την απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να αγοράσει το πυραυλικό αντιαεροπορικό σύστημα S-300 και για τις τουρκικές απειλές για στρατιωτική επίθεση εναντίον της Κύπρου... Δεδομένου του ήδη αυξημένου επιπέδου εξοπλισμών στην Κύπρο και της διακοινοτικής βίας του περασμένου καλοκαιριού, η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην αγορά ήταν διπλά ατυχής", τονίζει ο Μπ. Κλίντον.

Στην έκθεσή του, που καλύπτει το δίμηνο Δεκέμβρη '96 - Γενάρη '97 ο Πρόεδρος Κλίντον σημειώνει επίσης την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι οι δυο πλευρές "δεν έχουν εφαρμόσει εναλλακτικά μέτρα για να μειώσουν την ένταση κατά μήκος των ζωνών κατάπαυσης του πυρός". Ταυτόχρονα, όμως, σπεύδει να επισημάνει ότι "παρά αυτά τα γυρίσματα προς τα πίσω, η απόφαση της Κύπρου, ύστερα από παρότρυνσή μας, να καθυστερήσει την εισαγωγή εξαρτημάτων του συστήματος S-300 για 16 μήνες είναι βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και μας παρέχει την ευκαιρία για ύπαρξη προόδου στην επίλυση του κυπριακού θέματος".

Αναφερόμενος στις προθέσεις των ΗΠΑ, ο Αμερικανός Πρόεδρος επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του να καταβάλει προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού, με τη συνεργασία των ενδιαφερομένων μερών και σημειώνει:

"Οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες να προωθήσουν λύση του Κυπριακού, αλλά χρειάζονται την πλήρη υποστήριξη των μερών, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και της Τουρκίας για κατάκτηση των κοινών στόχων. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ο μόνος δρόμος για πρόοδο είναι οι απευθείας καλής πίστης διαπραγματεύσεις μεταξύ των ιδίων των μερών. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εργάζονται για την πραγματοποίηση αυτών των διαπραγματεύσεων".

Σε τρεις γύρους οι διαπραγματεύσεις;

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν, αποκάλυψε με δηλώσεις του ότι η φόρμουλα που προωθείται για την έναρξη των απευθείας συνομιλιών για το Κυπριακό, προνοεί τη διεξαγωγή τριών γύρων διαπραγματεύσεων.

Ο πρώτος γύρος, όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του ΡΙΚ στη Νέα Υόρκη, θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνη στην έδρα του διεθνούς οργανισμού και σ' αυτόν θα προεδρεύσει ο ίδιος ο Κόφι Ανάν.

Ο δεύτερος γύρος θα πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο στη Γενεύη και ο τρίτος στη Λευκωσία. Στους δύο αυτούς γύρους θα προεδρεύει ο νέος ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα, Ντιέγκο Κόρντοβες.

Το προσεχές δεκαπενθήμερο θα αφιερωθεί σε εσωτερικές διαβουλεύσεις, ενώ στο τέλος του μήνα θα επισκεφθεί το τρίγωνο Αθήνα - Λευκωσία - Αγκυρα ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Κιάναν Πρέντεργκοστ, για μια πρώτη βολιδοσκόπηση των ενδιαφερομένων μερών. Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιούνη ο Κ. Πρέντεργκοστ θα επισκεφθεί την Κύπρο για να επιδώσει τις προσκλήσεις για τις απευθείας συνομιλίες.

Πάντως, ακόμα και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών παραδέχονται ότι δεν έχει σημειωθεί καμιά μετακίνηση των δύο πλευρών στην Κύπρο και δεν υπάρχει πρόοδος επί των βασικών πτυχών του Κυπριακού.

Αξιωματούχος του διεθνούς οργανισμού περιορίστηκε να αναφέρει ότι υπάρχει ένα νέο στοιχείο, αυτό της ευρωπαϊκής πορείας της Κύπρου. Εχει καταστεί σαφές, είπε, στην ελληνοκυπριακή πλευρά, ότι δεν πρόκειται να αρχίσει ο ενταξιακός διάλογος χωρίς πρόοδο στο Κυπριακό και προς την τουρκοκυπριακή, ότι δεν έχει δικαίωμα βέτο στην ενταξιακή πορεία της Κύπρου.

Τα πέντε μόνιμα κράτη - μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών - διά των μονίμων αντιπροσώπων τους στο διεθνή οργανισμό - κάλεσαν τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκο Κληρίδη και τον Ραούφ Ντενκτάς να συνεργαστούν πλήρως με το ΓΓ του διεθνούς οργανισμού και να βοηθήσουν στη δημιουργία κλίματος συνδιαλλαγής και αμοιβαίας εμπιστοσύνης, καθώς οι "πέντε" θα προωθήσουν την έναρξη απ' ευθείας διαπραγματεύσεων εντός δύο ή τριών μηνών.

Σε κοινό ανακοινωθέν, που εκδόθηκε μετά από δίωρη σύσκεψη των αντιπροσώπων των πέντε χωρών - μελών με τους αρμόδιους για το Κυπριακό αξιωματούχους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, επαναβεβαιώνεται ότι το "στάτους κβο" στην Κύπρο είναι απαράδεκτο και επισημαίνεται η σημασία της επίτευξης μιας συνολικής διευθέτησης όλων των εκκρεμών θεμάτων σε σχέση με την Κύπρο.

Οι "πέντε" συζήτησαν αναφορικά πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος κατά τον καλύτερο τρόπο και κάλεσαν το ΓΓ του ΟΗΕ να λάβει υπόψη τις διάφορες εισηγήσεις, που έγιναν στη διάρκεια της συζήτησης.

Η έκκληση προς το ΓΓ του ΟΗΕ περιελήφθη στο κοινό ανακοινωθέν, μετά από εμμονή του μονίμου αντιπροσώπου της Ρωσίας, ο οποίος κατέθεσε έγγραφο από εφτά σημεία για τις βασικές αρχές διευθέτησης του Κυπριακού.

Στη σύσκεψη πήραν μέρος οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των "πέντε", καθώς και οι αξιωματούχοι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Κόρντοβες, Σουγκ Τζιου, Φεϊσέλ και Πρέντεργκοστ.

Οι εκπρόσωποι των "πέντε" εξέφρασαν πλήρη υποστήριξη στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΓΓ του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων και των εντατικών προετοιμασιών για έναρξη απ' ευθείας διαπραγματεύσεων.

Επιπλέον, εξέφρασαν την εκτίμησή τους προς τον αποχωρήσαντα Χαν Σουγκ Τζιου, ειδικό αντιπρόσωπο του Κόφι Ανάν για το Κυπριακό και καλωσόρισαν τον Ντιέγκο Κόρντοβες, ειδικό σύμβουλο του ΓΓ του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

"Ανησυχεί" ο Κλίντον

Την ανησυχία και απογοήτευσή του για την κατάσταση που δημιούργησε στην Κύπρο η απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης για την αγορά των πυραύλων S-300,εκφράζει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον,στη διμηνιαία έκθεσή του για το Κυπριακό που έστειλε στο Κογκρέσο.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος επαναλαμβάνει τη θέση ότι για να υπάρξει λύση του προβλήματος απαιτείται η ενεργός υποστήριξη εκ μέρους των ενδιαφερομένων μερών.

"Ανησυχούμε πολύ, σχετικά με την απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να αγοράσει το πυραυλικό αντιαεροπορικό σύστημα S-300 και για τις τουρκικές απειλές για στρατιωτική επίθεση εναντίον της Κύπρου... Δεδομένου του ήδη αυξημένου επιπέδου εξοπλισμών στην Κύπρο και της διακοινοτικής βίας του περασμένου καλοκαιριού, η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην αγορά ήταν διπλά ατυχής", τονίζει ο Μπ. Κλίντον.

Στην έκθεσή του, που καλύπτει το δίμηνο Δεκέμβρη '96 - Γενάρη '97 ο Πρόεδρος Κλίντον σημειώνει επίσης την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι οι δυο πλευρές "δεν έχουν εφαρμόσει εναλλακτικά μέτρα για να μειώσουν την ένταση κατά μήκος των ζωνών κατάπαυσης του πυρός". Ταυτόχρονα, όμως, σπεύδει να επισημάνει ότι "παρά αυτά τα γυρίσματα προς τα πίσω, η απόφαση της Κύπρου, ύστερα από παρότρυνσή μας, να καθυστερήσει την εισαγωγή εξαρτημάτων του συστήματος S-300 για 16 μήνες είναι βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και μας παρέχει την ευκαιρία για ύπαρξη προόδου στην επίλυση του κυπριακού θέματος".

Αναφερόμενος στις προθέσεις των ΗΠΑ, ο Αμερικανός Πρόεδρος επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του να καταβάλει προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού, με τη συνεργασία των ενδιαφερομένων μερών και σημειώνει:

"Οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες να προωθήσουν λύση του Κυπριακού, αλλά χρειάζονται την πλήρη υποστήριξη των μερών, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και της Τουρκίας για κατάκτηση των κοινών στόχων. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ο μόνος δρόμος για πρόοδο είναι οι απευθείας καλής πίστης διαπραγματεύσεις μεταξύ των ιδίων των μερών. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εργάζονται για την πραγματοποίηση αυτών των διαπραγματεύσεων".

Σε τρεις γύρους οι διαπραγματεύσεις;

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Κόφι Ανάν, αποκάλυψε με δηλώσεις του ότι η φόρμουλα που προωθείται για την έναρξη των απευθείας συνομιλιών για το Κυπριακό, προνοεί τη διεξαγωγή τριών γύρων διαπραγματεύσεων.

Ο πρώτος γύρος, όπως μεταδίδει ο ανταποκριτής του ΡΙΚ στη Νέα Υόρκη, θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνη στην έδρα του διεθνούς οργανισμού και σ' αυτόν θα προεδρεύσει ο ίδιος ο Κόφι Ανάν.

Ο δεύτερος γύρος θα πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο στη Γενεύη και ο τρίτος στη Λευκωσία. Στους δύο αυτούς γύρους θα προεδρεύει ο νέος ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα, Ντιέγκο Κόρντοβες.

Το προσεχές δεκαπενθήμερο θα αφιερωθεί σε εσωτερικές διαβουλεύσεις, ενώ στο τέλος του μήνα θα επισκεφθεί το τρίγωνο Αθήνα - Λευκωσία - Αγκυρα ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Κιάναν Πρέντεργκοστ, για μια πρώτη βολιδοσκόπηση των ενδιαφερομένων μερών. Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιούνη ο Κ. Πρέντεργκοστ θα επισκεφθεί την Κύπρο για να επιδώσει τις προσκλήσεις για τις απευθείας συνομιλίες.

Πάντως, ακόμα και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών παραδέχονται ότι δεν έχει σημειωθεί καμιά μετακίνηση των δύο πλευρών στην Κύπρο και δεν υπάρχει πρόοδος επί των βασικών πτυχών του Κυπριακού.

Αξιωματούχος του διεθνούς οργανισμού περιορίστηκε να αναφέρει ότι υπάρχει ένα νέο στοιχείο, αυτό της ευρωπαϊκής πορείας της Κύπρου. Εχει καταστεί σαφές, είπε, στην ελληνοκυπριακή πλευρά, ότι δεν πρόκειται να αρχίσει ο ενταξιακός διάλογος χωρίς πρόοδο στο Κυπριακό και προς την τουρκοκυπριακή, ότι δεν έχει δικαίωμα βέτο στην ενταξιακή πορεία της Κύπρου.

Με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογικές αναμετρήσεις στη Βρετανία και τη Γαλλία, οι συμμετέχοντες στη 12η Υπουργική Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ενωσης συζήτησαν την περασμένη Τετάρτη στο Λουξεμβούργο για την πορεία της Διακυβερνητικής Διάσκεψης. Από ελληνικής πλευράς συμμετείχε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου και ο γενικός γραμματέας Κοινοτικών Υποθέσεων του υπουργείου Εξωτερικών Σ. Περράκης.

Στη Σύνοδο, πάντως, επιβεβαιώθηκε η ισχυρή βούληση των "μεγάλων δυνάμεων", δηλαδή της Γερμανίας, της Γαλλίας και των πέριξ αυτών χωρών - μελών για δραστικές αλλαγές στον τρόπο λήψης των αποφάσεων στα κοινοτικά όργανα, με στόχο την περιθωριοποίηση των μικρών χωρών - μελών. Τα δυο θέματα που συζητήθηκαν ιδιαίτερα στην προχτεσινή σύνοδο ήταν ο αριθμός των μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το σύστημα "αναστάθμισης" των ψήφων στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δηλαδή το συνυπολογισμό του πληθυσμού της κάθε χώρας για το "βάρος" της ψήφου της.

Σχετικά με το πρώτο θέμα τόσο η Γερμανία, όσο και η Γαλλία υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να μειωθεί ο αριθμός των Κοινοτικών επιτρόπων, ενόψει μάλιστα της διεύρυνσης και της συμμετοχής πέντε ακόμη χωρών, πράγμα που - όπως υποστηρίζουν - θα προκαλέσει δυσλειτουργία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα μειώσει την ευελιξία και την αποτελεσματικότητά της. Προτείνουν, λοιπόν, να μην ισχύει πλέον η αντιστοιχία: ένας τουλάχιστον επίτροπος από κάθε χώρα. Επίσης προτείνουν την καθιέρωση επιτρόπων δύο κατηγοριών, με ή άνευ χαρτοφυλακίου. Φυσικά τα χαρτοφυλάκια θα κατέχουν οι επίτροποι από τις μεγάλες χώρες - μέλη.

Παρουσιάζοντας κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης τις ελληνικές απόψεις, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου τόνισε ότι τάσσεται κατά της ιδέας του διαχωρισμού των επιτρόπων σε επιτρόπους με χαρτοφυλάκιο και σε επιτρόπους άνευ χαρτοφυλακίου. Παράλληλα επισήμανε ότι η Ελλάδα "έχει ταχθεί εξαρχής υπέρ της εξασφάλισης της αρχής ότι κάθε χώρα θα διαθέτει τουλάχιστον έναν επίτροπο. Ολοι οι επίτροποι θα είναι λειτουργικά και πραγματικά ισότιμοι μεταξύ τους. Δε θα υπάρχει διαχωρισμός σε επιτρόπους πρώτης και δεύτερης ταχύτητας", τόνισε ο Γ. Παπανδρέου.

Τις αντιρρήσεις του εξέφρασε ο Γ. Παπανδρέου και για την πρόταση της "αναστάθμισης" των ψήφων, αφού με τον τρόπο αυτό θα δίνεται στις μεγάλες χώρες το αποκλειστικό προνόμιο να αποφασίζουν, ενώ θα μειωθεί ακόμη περισσότερο το "ειδικό βάρος" των μικρότερων χωρών στο σύστημα λήψης των αποφάσεων.

Σχετικά με την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που έχει προτείνει η ολλανδική προεδρία για τις 23 Μάη επικράτησε προβληματισμός, αφού λίγες μέρες μετά στις 25 του Μάη θα γίνουν οι εκλογές στη Γαλλία. Το γεγονός αυτό, καθώς και η πιθανότητα της νίκης των Εργατικών στις βρετανικές εκλογές μειώνουν τις δυνατότητες μιας παραγωγικής συνόδου, όπου το μοναδικό θέμα θα είναι η πορεία στην τελική ευθεία της Διακυβερνητικής.