Στην αποκατάσταση και στην ενίσχυση των «ευρωατλαντικών» σχέσεων, που είχαν διαταραχτεί κατά τη διάρκεια της αμερικανοβρετανικής επιδρομής στο Ιράκ, συμβάλλει η επιλογή του Χοσέ Μανουέλ Ντουράο Μπαρόζο για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτιμούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, αλλά στο πρόσωπό του εκφράστηκε ο συμβιβασμός των ενδοενωσιακών ανταγωνισμών, ενόψει μάλιστα της εφαρμογής του «ευρωσυντάγματος», το οποίο προβλέπει πρόεδρο του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Βεβαίως, σε όλα τα τηλεγραφήματα και τα δημοσιεύματα σχετικά με την επιλογή Μπαρόζο υπήρχε η αναφορά στη «συνάντηση των Αζορών», το Μάρτη του 2003, όπου ως οικοδεσπότης υποδέχτηκε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, και τους πρωθυπουργούς της Βρετανίας και της Ισπανίας, Τόνι Μπλερ και Χοσέ Μαρία Αθνάρ, αντίστοιχα. Στο διεθνή Τύπο γινόταν λόγος τότε για τη «συμμορία των τεσσάρων», αφού οι τέσσερις ηγέτες κατέληξαν στην από κοινού υποστήριξη και διεξαγωγή της επιδρομής στο Ιράκ.

Οι άλλοι τρεις της συμμορίας προχώρησαν στην επιδρομή μετά από λίγες μέρες, όμως ο Μπαρόζο υποχρεώθηκε να αναδιπλωθεί υπό την πίεση του αντιπολεμικού κινήματος στην Πορτογαλία και να ανακοινώσει ότι υποστηρίζει μεν την «εκστρατεία για την απελευθέρωση του Ιράκ», αλλά δε θα στείλει πορτογαλικά στρατεύματα. Ωστόσο, αυτό δεν τον βοήθησε να αποβάλει το «στίγμα» του πολεμοκάπηλου.

Ομως, όσο πιστός φίλος των ΗΠΑ στάθηκε ο Μπαρόζο, άλλο τόσο πιστός ήταν και στην εφαρμογή της πολιτικής του Διευθυντηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Πορτογαλία. Σκληρή λιτότητα, ανεργία, σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις, υπονόμευση των συστημάτων Υγείας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ανατροπή και των τελευταίων υπολειμμάτων της αγροτικής μεταρρύθμισης από την «Επανάσταση των Γαριφάλων» του 1974, συμπληρώνουν το «βιογραφικό» του Πορτογάλου πρωθυπουργού.

Στα σχετικά πρόσφατα επιτεύγματα της κυβέρνησης Μπαρόζο συγκαταλέγονται: Το σχέδιο για «πάγωμα» των μισθών για τους μισούς από τους συνολικά 700.000 δημόσιους υπαλλήλους και αυξήσεις 2% (!) για τους υπόλοιπους, προκειμένου να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα. Η «μεταρρύθμιση» των εργασιακών σχέσεων στο δημόσιο με στόχο την απόλυση ενός σημαντικού μέρους των υπαλλήλων και την καθιέρωση ιδιωτικών συμβολαίων και στις δημόσιες υπηρεσίες.

Οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα είπαν καταλυτικά τη γνώμη τους για τον Μπαρόζο, τους συμμάχους του και την πολιτική του στις πρόσφατες ευρωεκλογές της 13ης του Ιούνη, όταν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Πορτογάλου πρωθυπουργού και ακροδεξιοί σύμμαχοί του υπέστησαν δεινή ήττα, συγκεντρώνοντας το 32,26% των ψήφων, έναντι του 40,15% στις βουλευτικές εκλογές του Μάρτη του 2002.

Πιστός στον αντικομμουνισμό από το 1974, όταν ως στέλεχος αριστερίστικων οργανώσεων συμμετείχε σε επιθέσεις κατά των γραφείων του Πορτογαλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, ο Μπαρόζο πριν από λίγες μέρες (με αφορμή τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων στα Σώματα Ασφαλείας) επιτέθηκε κατά του ΠΚΚ, δηλώνοντας ότι «ορισμένες πολιτικές δυνάμεις επιδιώκουν να προκαλέσουν αστάθεια στις δυνάμεις ασφάλειας αυτή τη στιγμή», ενώ συνέχισε: «Καθιστώ ευθέως υπεύθυνο το Κομμουνιστικό Κόμμα για ορισμένα προβλήματα που πρόκειται να δημιουργηθούν».

Η λαϊκή αποδοκιμασία, η οποία εκφράστηκε και με το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό αποχής από τις εκλογές (59,71%), δεν εμπόδισε τους «είκοσι πέντε» να επιλέξουν τον Μπαρόζο ως διάδοχο του Ρομάνο Πρόντι, ο οποίος εγκαταλείπει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Νοέμβρη του 2004.

Η επιλογή Μπαρόζο για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι το αποτέλεσμα μιας τεράστιας παρασκηνιακής συναλλαγής για το μοίρασμα όχι μόνο αξιωμάτων, αλλά και των μεριδίων ισχύος, μεταξύ των οικονομικών και πολιτικών κέντρων εξουσίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η θέση του προέδρου της Επιτροπής αναμένεται να αποδυναμωθεί σημαντικά μετά την επικύρωση του «ευρωσυντάγματος» και τη θέσπιση της θέσης του προέδρου του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο γαλλογερμανικός άξονας, ο οποίος είχε υποστηρίξει αρχικά την υποψηφιότητα του πρωθυπουργού του Βελγίου, Γκι Φερχόφσταντ, υποστήριξε τελικά την υποψηφιότητα του Πορτογάλου πρωθυπουργού, προσδοκώντας ότι ο πρόεδρος του Συμβουλίου θα είναι «δικός τους».

Οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της ΕΕ δεν πρόκειται να σταματήσουν. Οι συμβιβασμοί γίνονται πάντα στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή, που είναι η ανάγκη αντιμετώπισης της δυσαρέσκειας, της αντίστασης, της αμφισβήτησης και της ανατροπής της πολιτικής τους από τον «εσωτερικό εχθρό».

Η επιλογή Μπαρόζο σημαίνει, μετά την ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Ιράκ και τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Κωνσταντινούπολη, εντονότερη ανάμειξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης στους σχεδιασμούς και στις επεμβάσεις της «νέας τάξης» υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ, εντατικοποίηση της στρατιωτικοποίησης και της πολιτικής της καταστολής.

Σημαίνει ακόμη αυστηρότερη εφαρμογή των αποφάσεων της ΕΕ για τις «μεταρρυθμίσεις» στις εργασιακές σχέσεις, το συνταξιοδοτικό σύστημα, την ιδιωτικοποίηση της Υγείας και της Παιδείας, την «απελευθέρωση» της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, ταχύτερη προώθηση των «αποφάσεων της Λισαβόνας» για την «ανταγωνιστικότητα» του μεγάλου κεφαλαίου. Οι δηλώσεις του νέου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά την ανακοίνωση της επιλογής του, δεν αφήνουν περιθώρια άλλων εκτιμήσεων. Ο ευρωατλαντισμός και τα συμφέροντα των μονοπωλίων έχουν τον πρόεδρό τους...