Ο θίασος της παράστασης «πτώση του τείχους» επί σκηνής στις πρόσφατες γιορτές...

Τώρα, κυκλοφορούν «Μερσεντές» ή αυτοκίνητα, που λαμποκοπούν, από διάφορες δυτικές μάρκες, τα είδη τροφίμων, ρουχισμού και άλλης ανάγκης προσφέρονται σε αφθονία. Αδειες ταξιδιών δε χρειάζονται, και σε πολλά σημεία της πόλης έχουν στηθεί γιαπιά ή ορθώνονται νέα έτοιμα οικοδομικά συγκροτήματα - μόνο που ανήκουν κατά κανόνα σε δυτικογερμανικές ή άλλες δυτικές τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, σούπερ μάρκετ και σε πολυεκατομμυριούχους (και πάλι Δυτικούς) ιδιώτες.

Κυκλοφορούν, επίσης, δεκάδες εφημερίδες και περιοδικά πάσης φύσης και είναι στημένα αρκετά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια, που, όσο και αν προσπαθούν να φαίνονται ουδέτερα και ανεξάρτητα, στην ουσία, υμνολογούν τη «νέα τάξη πραγμάτων» και τη μονοκρατορία των ΗΠΑ στον κόσμο - πράγματα, κατά τη γνώμη τους, ιδεώδη και αταλάντευτα.

Ελευθερία, λοιπόν, και ευδαιμονία! Τι άλλο θέλουν οι άνθρωποι και διαρκώς μουρμουρίζουν; Γιατί δεν ενώνονται «οι Ανατολικοί με τους Δυτικούς», αλλά δέκα χρόνια μετά την κρατική ένωση (ή προσάρτηση) εξακολουθούν να έχουν ένα τείχος μεταξύ τους;

Associated Press

Πρόσφατη εργατική κινητοποίηση

Υπάρχουν, ωστόσο, και αντικειμενικοί αναλυτές, που ήταν μάλιστα αντιπολιτευόμενοι στο «παλιό καθεστώς», οι οποίοι βλέπουν την πραγματικότητα και δεν κρύβουν το κεφάλι στην άμμο σαν τη στρουθοκάμηλο.

Ενας τέτοιος, από αρκετά άλλα παραδείγματα, είναι ο Φρίντριχ Σορλέμερ, διευθυντής σπουδών της Ευαγγελικής Ακαδημίας της πόλης Βίτενμπεργκ (Ανατ. Γερμανία). Σε πρόσφατο συνέδριο, οργανωμένο από το ίδρυμα Φρίντριχ Εμπερτ και τη Φιλοσοφική -Πολιτική Ακαδημία του SPD, με θέμα «Βασικές αξίες της Δημοκρατίας του Βερολίνου», δηλαδή της σημερινής ενωμένης Γερμανίας, έδωσε τη σωστή απάντηση στο κεντρικό ζήτημα: «Τι με ωφελεί η ελευθερία» - είπε - «στην οποία δεν μπορώ να αγοράσω τίποτα και στην οποία δεν είμαι πια τίποτα, γιατί δε με χρειάζεται κανείς;». Εννοούσε, φυσικά, τα εκατομμύρια των Γερμανών ανέργων. Εύστοχη, επίσης, η απάντησή του στο ζήτημα της συνταγματικής προστασίας της «αξιοπρέπειας του ανθρώπου» (άρθ. 1 του Συντάγματος). Οχι - είπε - στην πραγματικότητα, δεν είναι απαραβίαστη η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, αλλά της ιδιοκτησίας με όλες τις ολέθριες συνέπειες. Κατηγόρησε μεν τη ΓΛΔ ότι είχε μεταβάλει τους ανθρώπους σε «ιδιοκτησία του κράτους», αλλά το σημερινό «ιδεώδες της ελευθερίας» δημιουργεί «κοινωνικό ψύχος».

Ο καπιταλισμός παράγει συνεχώς νέα κοινωνική αδικία και υπάρχει ανάγκη της υπέρβασης σε νέα μοντέλα «κοινωνικής δικαιοσύνης», είπε.

Ενα δεύτερο, επίσης πρόσφατο παράδειγμα, αντικειμενικής κρίσης αποτελούν τα αποτελέσματα μελέτης των κοινωνικών ερευνητών του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, που δημοσιεύονται στον «Τάγκες - Σπίγκελ» του Βερολίνου (19/11) και δίνουν απάντηση στο σλόγκαν «ατελείωτη ένωση». Η εφημερίδα αναφέρει επώνυμα τον ερευνητή του Ινστιτούτου Ντέτλεφ Πόλακ, αρχικά θεολόγο στη Λειψία, που μετεκπαιδεύτηκε σε κοινωνιολόγο και μετά την «ένωση» έγινε καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο «Βιαντρίνα». Γιατί δεν είναι ευχαριστημένοι οι Ανατολικοί - σ' αυτό ο κ. Πόλακ δίνει, μεταξύ άλλων, την εξής απάντηση: «Δεν είναι ούτε η κοινωνικοποίηση της ΓΛΔ ούτε η συνήθεια στο δεσποτικό κράτος, που μπορεί να εξηγήσει η σημερινή νοοτροπία πολλών ανθρώπων, που στερούνται την πρόνοια του κράτους, που επιδιώκουν αρμονία και που δε βρίσκουν το δρόμο στη σημερινή κοινωνία του σπρωξίματος, που χαρακτηρίζεται από την ανταγωνιστική σκέψη... Πολλοί νιώθουν ότι στη νέα κοινωνία δεν τους μεταχειρίζονται ισάξια... Η έγκριση από τους ανθρώπους των αρχών της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, του κομματικού πλουραλισμού, της ελεύθερης έκφρασης γνώμης ανέρχεται σε Ανατολή και Δύση σε ένα ποσοστό 90%. Αλλά, όταν πρόκειται για την κρίση της υπαρκτής δημοκρατίας, της δημοκρατίας που βίωσαν, τότε μόνο το 50% των Ανατολικογερμανών είναι ευχαριστημένοι... Το βίωμα της ανεργίας, που μπήκε σχεδόν σε κάθε οικογένεια, έγινε αποφασιστικό για το κλίμα (που υπάρχει). Περίπου οι μισοί Ανατολικογερμανοί σε ηλικία μεταξύ 18 και 60 έχουν τέτοιες εμπειρίες. Επίσημα το ποσοστό της ανεργίας ανέρχεται σε 17%, αλλά ο Πόλακ συνυπολόγισε και την καλυμμένη ανεργία και φθάνει στο ποσοστό του 30%?.

Είναι κι άλλα που αναφέρει ο κ. Πόλακ, όπως και άλλοι αντικειμενικοί παρατηρητές, που έτσι εξηγούν την αντίληψη ότι το Τείχος «ξαναχτίζεται», αόρατο, αλλά υπαρκτό και διαρκώς μπαίνουν νέα αγκωνάρια για να υψώνεται.

Δε θέλει φιλοσοφία για να αντιληφθεί κανείς ότι οι χιλιάδες επιστήμονες της ΓΛΔ, που οι γνώσεις τους ρίχτηκαν στο καλάθι των αχρήστων και αυτοί διώχτηκαν από τις υπηρεσίες τους, είναι αδύνατο και πάντως πολύ δύσκολο να πουν «ευχαριστώ» στο νέο καθεστώς.

Και σαν να μην φθάνουν αυτά, και αρκετά άλλα, ανακοινώθηκε στις 23 Νοέμβρη η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καλσρούης για τις νόμιμα αγορασμένες πριν από δεκαετίες από τους Ανατολικούς ιδιοκτησίες των Γερμανών, που είτε κατοικούσαν από δεκαετίες στη Δυτική Γερμανία είτε εγκατέλειψαν μεταπολεμικά την Ανατολική Γερμανία. Θα χρειαζόταν, βέβαια, Σολομώντας για να βγάλει μια απόφαση που να ικανοποιεί και τα δύο μέρη και η οποία να μην καταφέρεται σαν ρόπαλο στο κεφάλι των Ανατολικογερμανών ιδιοκτητών, που είναι κάμποσες χιλιάδες. Η απόφαση ορίζει ότι οι ιδιοκτησίες αυτές θα επιστραφούν στους παλιούς ιδιοκτήτες, εφόσον αγοράστηκαν μετά την αντικατάσταση του Ερικ Χόνεκερ (18 Οκτώβρη 1989) από την ηγεσία του κράτους της ΓΛΔ. Υπάρχουν χιλιάδες πολίτες - απλοί πολίτες και όχι «προνομιούχα στελέχη» του σοσιαλιστικού καθεστώτος - που με καλή πίστη και σε αρκετά υψηλή τιμή αγόρασαν σπίτια για να κατοικήσουν με τις οικογένειές τους αρκετά χρόνια πριν τις 10/10/1989. Και μια και τα σπίτια αυτά ήταν εγκαταλειμμένα από τους παλιούς, οι νέοι ιδιοκτήτες κατέβαλαν σημαντικά ποσά για να τα εκσυγχρονίσουν, να τα κάνουν κατοικήσιμα και άνετα. Αυτοί οι νέοι ιδιοκτήτες δεν είχαν το δικαίωμα να αγοράσουν και τα οικόπεδα, γιατί η γη τότε θεωρούνταν λαϊκή ιδιοκτησία. Μόνο να τη νοικιάσει μπορούσε κανείς. Ομως, με νόμο της προτελευταίας κυβέρνησης Χανς Μόντρο της ΓΛΔ, επιτράπηκε και η αγορά του οικοπέδου (Νόμος Μόντρο του Μάρτη 1990). Αυτοί και πολλοί άλλοι θα κληθούν μετά την απόφαση της Καλσρούης να επιστρέψουν τις ιδιοκτησίες τους στους παλιούς ιδιοκτήτες ή αν τύχει και συμβιβαστούν θα πληρώσουν σημαντικά χρηματικά ποσά - εφόσον τα έχουν - για να μην πεταχτούν στο δρόμο.

Από τις αντιδράσεις στον Τύπο, διαπιστώνει κανείς ότι στις παλιές κατηγορίες Ανατολικών προστέθηκε τώρα μια άλλη μεγάλη κοινωνική ομάδα αγανακτισμένων πολιτών, που σίγουρα θα βάλουν και αυτοί το λιθάρι τους στο νέο Τείχος που εξακολουθεί να χωρίζει τους Γερμανούς Ανατολής και Δύσης.

Θα ήταν, ωστόσο, εσφαλμένη εκτίμηση της κατάστασης να νομιστεί ότι ο διαχωρισμός είναι μόνο γεωγραφικός, ότι η διαχωριστική γραμμή περνάει ανάμεσα στην Ανατολική και τη Δυτική Γερμανία. Η γραμμή διαχωρισμού είναι και ταξική. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα, για να γίνει κατανοητός ο ταξικός διαχωρισμός. Τις τελευταίες μέρες του Νοέμβρη, έγινε πολύς θόρυβος για την υπό χρεοκοπία μεγάλη οικοδομική επιχείρηση «Φίλιπ Χόλτσμαν», με παράδοση πάνω από δεκάδες χρόνια δραστηριότητα και προσωπικό γύρω στις 60.000 στη Γερμανία και αλλού.

Μαζί με τη γνωστή και στην Ελλάδα «Χόχτιφ», αποτελεί έναν από τους δύο γίγαντες της οικοδομικής βιομηχανίας με παγγερμανική και διεθνή δραστηριότητα. Η «Φίλιπ Χόλτσμαν» σημείωσε το 1998 συνολικό τζίρο, από τις δραστηριότητες, 9,7 δισεκατομμύρια μάρκα, έχει, όμως, υποχρεώσεις στις 27 δανείστριες τράπεζες ύψους 7,5 δισ. μάρκων. Μια από τις τράπεζες αυτές είναι η Ντόιτσε Μπανκ. Με το αιτιολογικό ότι με τη χρεοκοπία της «Φίλιπ Χόλτσμαν» θα βρεθούν στους δρόμους χιλιάδες οικοδόμοι, έσπευσαν σε βοήθειά της ο καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ και -με τη μεσολάβησή του - οι πιστώτριες τράπεζες. Αποτέλεσμα των πολύωρων διαπραγματεύσεων υπήρξε η απόφαση να τεθεί στη διάθεση της μεγαλοεπιχείρησης ένα ποσό 4,3 δισ. μάρκων για να «εξυγιανθεί» ο οικοδομικός κολοσσός και να σωθούν οι θέσεις εργασίας. Για τον ίδιο σκοπό, ο καγκελάριος ανέλαβε την υποχρέωση να διαθέσει στην εταιρία «Χόλτσμαν» ένα ποσό 250 εκατομ. μάρκων, και, ευτυχής για την έκβαση των διαπραγματεύσεων, ανήγγειλε στους συγκεντρωμένους έξω από την έδρα του συγκροτήματος στη Φρανκφούρτη του Μάιν ότι τώρα πια οι 17.000 (γερμανικές) θέσεις εργασίας «είναι όσο είναι ανθρώπινο δυνατό εξασφαλισμένες».

Χειροκροτήματα και αισθήματα ανακούφισης από διάφορες πλευρές συνόδευσαν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων - μάλιστα και στο Μπούντεσταγκ ακούστηκαν επιδοκιμασίες από τους ομιλητές των κυβερνητικών και αντιπολιτευτικών κομμάτων. Δεν πρόφτασε, όμως, να σιγάσει ο ήχος από τις επιδοκιμασίες αυτές και άρχισαν τα πρώτα ερωτηματικά, οι πρώτοι αρνητικοί σχολιασμοί. Ετσι, διαβάζουμε στη «Νόιες Ντόιτσλαντ» (26/11): «Ο Χόλτσμαν θέλει να αρχίσει αμέσως με την εξυγίανση. Από τα 37 υποκαταστήματα στη Γερμανία, θα κλείσουν σύντομα τα πρώτα απ' αυτά και μεσοπρόθεσμα θα μείνουν τελικά σε λειτουργία μόνο 14. Ετσι, θα διαγραφούν 3.000 από τις 17.000 θέσεις εργασίας στο εσωτερικό. Αυτό το δήλωσε ο προϊστάμενος της διοίκησης της (εταιρίας) «Χόλτσμαν», Χάινριχ Μπίντερ. Μετά απ' αυτό, το συνδικάτο των οικοδόμων της Σαξωνίας δήλωσε με ανησυχία ότι οι 3.000 υπό απόλυση θα είναι οικοδόμοι από την Ανατολική Γερμανία.

Πικρία και διαμαρτυρία διατύπωσε και ο πρόεδρος του Κεντρικού Συνδέσμου των μεσαίων επιχειρήσεων οικοδόμων Μάριο Οχόβεν, λέγοντας:

«Αν τα κοντσέρν στο μέλλον μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν και τελικά έρχεται το κράτος και βοηθάει με 250 εκατ. μάρκα, αυτό δεν μπορεί να είναι το νόημα της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς».

Ακόμα εντονότερη η απορία και διαμαρτυρία της διοίκησης του Κεντρικού Συνδέσμου: Μπροστά στη χρεοκοπία 8.000 μεσαίων επιχειρήσεων μέσα στο 1998, «δεν υπάρχει καμία κατανόηση για τη διάθεση χρημάτων από τους φόρους (από το Δημόσιο) για το μεγάλο κοντσέρν».

Και το τελευταίο, που εξηγεί πειστικά ότι η διαχωριστική γραμμή δεν είναι γεωγραφική, αλλά ταξική: Μπροστά στο φόβο να μείνουν άνεργοι, οι οικοδόμοι της «Χόλτσμαν» αναγκάστηκαν να δηλώσουν ότι ως τις 31 Ιούνη 2001 θα δουλεύουν 43 αντί για 39 ώρες τη βδομάδα χωρίς πρόσθετη αμοιβή και ότι δέχονται μείωση των ημερομισθίων.

Associated Press

Διαδηλωτές στους δρόμους της Αμπούτζα

Τιμ Σάλιβαν, «Ασοσιέιτεντ Πρες», 25 Νοέμβρη 1999.

Αν δεν ήταν τηλεγράφημα ειδησεογραφικού πρακτορείου, θα μπορούσε να είναι ένα «δελτίο Τύπου» εσωτερικής κατανάλωσης κάποιας από τις τουλάχιστον έξι πετρελαϊκές πολυεθνικές που λυμαίνονται, από τα τέλη της δεκαετίας του '50, το Δέλτα του Νίγηρα. Περιοχή που, αν και παράγει ημερησίως το 95% του πετρελαίου ολόκληρης της δυτικοαφρικανικής αυτής χώρας..., «αδυνατεί» να θρέψει τα εκατομμύρια του ντόπιου πληθυσμού. Οχι μόνο γιατί ούτε σεντς από τα δισεκατομμύρια δολάρια που κερδίζουν κάθε μήνα οι πολυεθνικές του μαύρου χρυσού δεν πάει στον ντόπιο πληθυσμό. Ούτε γιατί η κυβέρνηση, αν και έβγαλε από τον περασμένο Μάη το χακί μανδύα της δικτατορίας, πρωτοτυπεί έστω ρητορεύοντας υπέρ της αποκατάστασης των δικαιωμάτων των φυλετικών κοινοτήτων, αλλά γιατί στο Δέλτα του Νίγηρα δεν έχουν απομείνει πολλά... Από τους μολυσμένους υδροφόρους ορίζοντες (λίμνες, ποτάμια, πηγάδια) δε βγαίνει νερό, αλλά δηλητήριο. Η πανίδα και η χλωρίδα έχουν υποστεί ανεπανόρθωτα πλήγματα... Οσο για τον ντόπιο πληθυσμό... αργοπεθαίνει εδώ και σαράντα χρόνια ή εκτελείται εν ριπή οφθαλμού από τις «κινητές δυνάμεις της αστυνομίας» (γνωστές στον ντόπιο πληθυσμό και ως «Τάγματα που δολοφονούν και φεύγουν»), όταν μερίδες του πληθυσμού εξεγείρονται, συνειδητοποιώντας πως το μόνον που τους απομένει είναι ο αγώνας. Ενας αγώνας άνισος, αλλά δίκαιος, που η τελική του δικαίωση, όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, θα μοιάζει με την εκπλήρωση ευφάνταστου σεναρίου, καθώς μέσα στο στενό περιθώριο της σημερινής πραγματικότητας οι πολυεθνικές του πετρελαίου δε φαίνεται να ξεκουμπίζονται σύντομα, ακόμη και εάν το μεγαλύτερο μέρος του Δέλτα του Νίγηρα ποτιστεί με το αίμα του ντόπιου πληθυσμού.

Δεν είναι καθόλου τυχαίες, ούτε άγνωστες οι σχέσεις της «Σελ», της «Σεβρόν», της «Ελφ», της «Μόμπιλ» με τους Νιγηριανούς δικτάτορες της τελευταίας σαρακονταετίας. Τα στρατιωτικά καθεστώτα άλλωστε εναλλάσσονταν το ένα μετά το άλλο, όπως και οι διάφορες «σωτήρες» στρατηγοί, ανάλογα με το ποιος εξυπηρετούσε καλύτερα τα συμφέροντα των λεγόμενων Επτά Αδελφών... Κάτι, που πολλές φορές γινόταν με το «αζημίωτο», όσον τουλάχιστον αφορούσε τις τσέπες ή τους τραπεζικούς λογαριασμούς του στρατιωτικο-οικονομικού κατεστημένου. Οσον, όμως, αφορούσε και αφορά τον κορβανά των 110.000.000 Νιγηριανών πολιτών, αυτό λειτουργούσε πάντοτε αντίστροφα, αφού όποτε γέμιζαν οι τραπεζικοί λογαριασμοί του κατεστημένου, τα ταμεία του κράτους και τα εισοδήματα των πολιτών εξανεμίζονταν. Ομως, εδώ, το ζήτημα δεν είναι μόνον οικονομικό. Ισως, αυτό να είναι και το λιγότερο, μια που μία από τις πιο οδυνηρές επιπτώσεις της δράσης των πολυεθνικών του πετρελαίου στη Νιγηρία ήταν η συστηματική εξολόθρευση του ντόπιου πληθυσμού και η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος... Ωστόσο, αυτός ο «σιωπηλός» - για τα μεγάλα ξένα ΜΜΕ - πόλεμος, που μαίνεται στο Δέλτα του Νίγηρα και τις τελευταίες μέρες παρουσιάζει νέα έξαρση, μια που τα νέα από το μέτωπο αναφέρουν (και πάλι...) την εξολόθρευση δεκάδων πολιτών από τις σφαίρες των αστυνομικών και στρατιωτικών δυνάμεων, το μόνον που δεν είναι, είναι «φυλετικός».

Δεν πρόκειται για «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» ανάμεσα σε συμμορίες αντίπαλων φυλών. Δεν πρόκειται για ομάδες εγκληματιών, που αποφάσισαν να κάνουν απαγωγές ατόμων που «εργάζονται» στις εγκαταστάσεις των πολυεθνικών του πετρελαίου για να βγάλουν μερικές εκατοντάδες δολάρια. Οι κολασμένοι της φυλής Αϊτζό (μια από τις πολυπληθέστερες φυλές της Νιγηρίας) αγωνίζονται να ζήσουν... σε ένα υγιές, αξιοπρεπές περιβάλλον. Κάτι, που για τις πολυεθνικές του πετρελαίου μοιάζει περισσότερο με «έγκλημα», εάν όχι με «τρομοκρατία» (μια που η φρασεολογία είναι προσφάτως του «συρμού»).

Λίγα χρόνια μετά την εκτέλεση του Νιγηριανού ακτιβιστή της φυλής Ογκόνι, Κεν Σάρο Ουίουα, το 1995 από τις σφαίρες των στρατιωτών του δικτάτορα Σάνι Αμπάτσα και τις εντολές της αγγλο-ολλανδικής «Shell», και λίγο μετά το τελευταίο οκτάμηνο του '98, οπότε δεκάδες κάτοικοι στο Δέλτα του Νίγηρα εκκαθαρίστηκαν από τις σφαίρες των «Κινητών Μονάδων της Αστυνομίας», που χρησιμοποιούσαν όπλα της «Shell», ελικόπτερα και σκάφη της «Σεβρόν», οι νέοι της φυλής Αϊτζό σήκωσαν κεφάλι (τον περασμένο Γενάρη) και αντιτασσόμενοι στο συμβιβασμό των πρεσβυτέρων της φυλής, διαχώρισαν τη θέση τους ζητώντας: Την παύση των δραστηριοτήτων της «Σεβρόν» στη γη τους, την έναρξη διαλόγου με τις πετρελαϊκές πολυεθνικές και τη νιγηριανή κυβέρνηση, με σκοπό τη συγκρότηση επιτροπών που θα αναζητήσουν λύσεις και θα εφαρμόσουν προτάσεις για τη σωτηρία του ρημαγμένου οικοσυστήματος και την έξοδο των ντόπιων πληθυσμών από την ανέχεια... Ωστόσο, περίπου έντεκα μήνες μετά, οι προτάσεις των νέων της φυλής Αϊτζό πέρασαν - όπως δυστυχώς ήταν αναμενόμενο...- απαρατήρητες. Εως σήμερα, καμία επιτροπή δε συστάθηκε, ούτε βεβαίως οι πολυεθνικές έκαναν πίσω, εμμένοντας πιστές στο μόνο «δόγμα» τους: Την εξουσία του ασύδοτου πλουτισμού με κάθε κόστος. Εντούτοις, ακόμη και την ώρα αυτή, που συνεχίζονται οι εκτελέσεις δεκάδων πολιτών από περίπου 2.000 στρατιωτικές δυνάμεις και η μαζική φυγή εκατοντάδων - κυρίως ηλικιωμένων - κατοίκων από τις κολασμένες πόλεις και περιφέρειες στο Δέλτα του Νίγηρα, κάτι φαίνεται να κινείται στον ορίζοντα... Και αυτό που «κινείται» έστω και αργά (για να μην πούμε βασανιστικά αργά...) είναι η κυβέρνηση του εκλεγμένου (όπως παρουσιάζεται) Προέδρου Ολουσέγκουν Ομπασάντζο.

Ο θάνατος του Νιγηριανού επί πολλά χρόνια δικτάτορα, στρατηγού Σάνι Αμπάτσα, ήρθε προβάλλοντας ένα νέο «γρίφο» στην πολυτάραχη πολιτική σκηνή της πολυπληθούς δυτικοαφρικανικής χώρας. Η δε ανάληψη προεδρικών καθηκόντων τον περασμένο Μάη από τον Ολουσέγκουν Ομπασάντζο επικροτήθηκε από ορισμένα δυτικά ΜΜΕ ως «επάνοδος της δημοκρατίας» στη Νιγηρία, αλλά από μία μεγάλη μερίδα Νιγηριανών και οργανώσεων προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως «οφθαλμαπάτη». Οι πρώτοι επικαλούνταν τις πρώτες ανακοινώσεις του Προέδρου Ομπασάντζο για την καταπολέμηση της πολύχρονης κρατικής διαφθοράς, για τον περιορισμό της δράσης των πολυεθνικών του πετρελαίου και την ανάγκη αυτές να προχωρήσουν σε λήψη μέτρων για την αποκατάσταση τεράστιων ζημιών στο περιβάλλον και τον ντόπιο πληθυσμό. Αν όλα αυτά στα αυτιά ηχούν «επαναστατικά», στην πράξη έχουν συμβεί ελάχιστα.

Η ανεργία εξακολουθεί να εκτινάσσεται σε ποσοστό άνω του 50%. Η υποδομή της χώρας στον τομέα των μεταφορών, τηλεπικοινωνιών, υδροδότησης, ηλεκτροδότησης και υπηρεσιών είναι επιεικώς «ισχνή». Ως εκ τούτου, αν κοιτάξει κανείς πίσω από τους ουρανοξύστες της πρωτεύουσας Αμπούτσα και της εμπορικής μεγαλούπολης του Λάγος, ένα μεγάλο μέρος της περιφέρειας εξακολουθεί να βυθίζεται στα βάθη τριτοκοσμικής φτώχειας, με τις γνωστές οδυνηρές συνέπειες για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Εάν τώρα προσθέσει κανείς τη χαοτική - αν όχι κολασμένη... - κατάσταση που επικρατεί στο πετρελαιοφόρο Δέλτα του Νίγηρα, τότε η εικόνα προβάλλει μάλλον εφιαλτική. Τώρα, το εάν θα ψηφιστεί κάποτε το νομοσχέδιο της κυβέρνησης του Προέδρου Ομπασάντζο, για τη σύσταση «Κυβερνητικής Επιτροπής στο Δέλτα του Νίγηρα», με σκοπό την επίλυση των μακροχρόνιων οικολογικών προβλημάτων, την αποκατάσταση των τοπικών οικοσυστημάτων και την απόδοση κάποιων από τα υπέρογκα κέρδη των πολυεθνικών στις ντόπιες κοινότητες, αυτό παραμένει επί της ουσίας άγνωστο... Ακόμη και εάν η επιτροπή αυτή συσταθεί, και οι πολυεθνικές δείξουν μεσοπρόθεσμα διατεθειμένες να ρίξουν στάχτη στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης, δίνοντας μικροψίχουλα στις φυλετικές κοινότητες στο Δέλτα του Νίγηρα, τότε μπορεί προσωρινά να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις, αλλά δε θα κερδίσουν ποτέ τη συμπάθεια των Νιγηριανών. Οχι μόνον γιατί αυτοί είναι, ως επί το πλείστον, δύσκολο να ξεχάσουν τα οικτρά και συστηματικά εγκλήματα της τελευταίας σαρακονταετίας, αλλά γιατί ένα ακόμη «όχι» στο δικαίωμά τους για ζωή θα προκαλέσει νέους αγώνες, ακόμη και εάν το κόστος είναι μοιραίο για τις σημερινές γενιές...